Πολλά λεφτά σε λίγες τσέπες

Ενα μεγάλο... φαγοπότι που βασίζεται σε τεχνητές ανατιμήσεις στο ράφι και στη διανομή υπέρογκων κοινοτικών επιδοτήσεων αποκαλύπτουν στοιχεία και έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον ελληνικό αγροτικό τομέα. Παρά το «πάρτι», όμως, μεγάλο μέρος των παραγωγών ασφυκτιά οικονομικά.


*Το ράλι ανατιμήσεων στη λιανική πώληση είναι εντυπωσιακό, όπως προκύπτει από κοινοτικές μετρήσεις, και ωφελεί κυρίως τους μεσάζοντες. Οδηγεί σε πολύ ακριβά γεωργικά προϊόντα. Δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα ακρίβειας και χαμηλή ανταγωνιστικότητα στην οικονομία.

*Ο μέσος αγρότης, ζει με 12 χιλιάδες ευρώ ετήσιο εισόδημα. Ο λόγος για 500.000 περίπου άτομα που δηλώνουν αγρότες κατά κύριο ή μη επάγγελμα, καλλιεργώντας πολύ μικρές εκτάσεις (56 στρέμματα κατά μέσο όρο) σε σχέση με τους «συναδέλφους» τους ανά την Ευρωπαϊκή Ενωση (μέση έκταση 220 στρέμματα).

*Οσο περνούν τα χρόνια, η κατάστασή τους χειροτερεύει. Μόνο την τετραετία 2004-2008 ο μέσος έλληνας αγρότης έχασε το 16,5% του εισοδήματός του (το 2008 έφτασε να ζει με το 80% των χρημάτων που λάμβανε το 2000). Το μεγαλύτερο μέρος της απώλειας καταγράφηκε το 2008, όταν το διαθέσιμο εισόδημά του περιορίστηκε κατά 8% σε ένα χρόνο.

*Την ίδια περίοδο, για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια μειώθηκε και ο «τζίρος» στον κλάδο. Από τα 6,6 δισ. ευρώ το 2005 στα 5,5 δισ. ευρώ το 2008 στο χωράφι (η αξία των μεταποιημένων προϊόντων ανέρχεται σε 10 δισ. ευρώ).

*Το εισόδημα του έλληνα αγρότη στηρίζεται κυρίως στις κρατικές επιδοτήσεις στην παραγωγή αλλά και τις επενδύσεις. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat οι επιδοτήσεις αυξάνονται κάθε χρόνο: από 2,13 δισ. ευρώ το 2000 έφτασαν στα 2,24 δισ. ευρώ το 2005 και «κορυφώθηκαν» στα 2,96 δισ. ευρώ το 2008. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αναλογία στην Ε.Ε. ενισχύσεων της παραγωγής, συγκριτικά με τον «τζίρο» του κλάδου.

*Ενώ, όμως, ο αγρότης ασφυκτιά, τεράστιες ανατιμήσεις στο... ράφι αποκαλύπτει έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στον κλάδο των τροφίμων από το 2000 έως σήμερα υπάρχουν αυξήσεις «καπέλο» 18,5% πλέον του πληθωρισμού.

*Την ίδια περίοδο σε κοινοτικό επίπεδο οι αυξήσεις κινήθηκαν μόλις στο 7% πάνω από τον τιμάριθμο στην Ε.Ε., ενώ στην Ιταλία που παράγει αντίστοιχα με εμάς προϊόντα, η άνοδος ήταν μόλις 2%. Στην Πορτογαλία μάλιστα καταγράφηκε μείωση κατά 0,1% την ίδια περίοδο...

*Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι παραγωγοί «πλούτισαν». Ειδικά σε κάποιους κλάδους συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Για παράδειγμα, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν στο γάλα, ενώ η τιμή που δίδεται στο παραγωγό την διετία 2007-2009 μειώθηκε κατά 13%, η τιμή πώλησης του τυποποιημένου προϊόντος (γάλα και τυρί) αυξήθηκε κατά 4%, παρά τις παρεμβάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού (καταδίκη για καρτέλ).

*Σύμφωνα πάντα με στοιχεία που συλλέγει η Επιτροπή από τα κράτη-μέλη, το περιθώριο κέρδους των μεταπρατών και διανομέων είναι μεν μεγάλο, αλλά και οι παραγωγοί δεν είναι πάντα «φθηνοί», γεγονός που σχετίζεται και με τους μικρούς αγροτικούς κλήρους. Για παράδειγμα, στο γάλα η μέση τιμή πώλησης προς το εργοστάσιο είναι στην Ελλάδα 0,43 ευρώ το λίτρο, έναντι 0,38 λεπτών στην Ιταλία και 0,35 λεπτών στην Πορτογαλία.

Στο «ράφι» φθάνει στα 1,31 ευρώ στην Ελλάδα το λίτρο (δηλαδή 3 φορές επάνω σε τιμή) έναντι 0,8 ευρώ στην Πορτογαλία (2,29 φορές επάνω).