Και οι ημιυπαίθριοι στα τεκμήρια

Τα τετραγωνικά μέτρα των ημιυπαίθριων χώρων που τακτοποιήθηκαν μέσα στο 2010 θα αυξάνουν την επιφάνεια που λαμβάνεται υπ όψιν για τον υπολογισμό των τεκμηρίων ενώ θα μειώνουν και τα προς έκπτωση ποσά από τόκους στεγαστικών δανείων, όπως αναφέρεται σε διευκρινιστική εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών. Το μόνο παρήγορο για τους φορολογούμενους, ότι η εφαρμογή του μέτρου θα ξεκινήσει από τις δηλώσεις του 2012, καθώς την στιγμή που βγήκε η εγκύκλιος πολλές δηλώσεις εισοδήματος έχουν ήδη σταλεί στο υπουργείο.




Σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, η επιφάνεια των ημιυπαίθριων χώρων λαμβάνεται υπ ' όψιν:

♦ για το τεκμήριο αγοράς ή ανέγερσης ακινήτου

♦για το τεκμήριο κατοικίας

♦για τον υπολογισμό του ορίου απαλλαγής λόγω Α' κατοικίας

♦για τον υπολογισμό των 200 τ.μ. αφορολόγητης παραχώρησης κατοικίας από γονείς σε παιδιά και αντίστροφα

♦για τον υπολογισμό όλων των περιπτώσεων τόκων δανείου που μπορούν να αφαιρεθούν από το εισόδημα ή τον φόρο.

♦για τον υπολογισμό φόρου μεταβίβασης με επαχθή αιτία και για τις γονικές παροχές και κληρονομιές ή δωρεές σε περίπτωση που έχουν διαμορφωθεί σε χώρο κύριας χρήσης

Η εγκύκλιος υποστηρίζει πως, ημερομηνία τακτοποίησης θεωρείται η ημέρα που μπήκε η σφραγίδα βεβαίωσης της πληρότητας του φακέλου από την πολεοδομία. Τα παραπάνω, θα απασχολήσουν τους φορολογούμενους για τις δηλώσεις του 2012, στις οποίες θα συμπεριλάβουν τυχόν “τακτοποιήσεις” που έγιναν το 2011 και το 2010.

Σε περίπτωση που δεν συμπεριληφθούν στις δηλώσεις εισοδήματος, το υπουργείο προειδοποιεί με κυρώσεις. Επίσης επαναλαμβάνει ότι δεν οφείλονται αναδρομικά φόροι και τέλη που προκύπτουν από την αύξηση των τ.μ. λόγω των ημιυπαιθρίων.

Σχετικά με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας και το Ε9, η εγκύκλιος αναφέρει πως “οι τακτοποιούμενοι χώροι συνεχίζουν να λαμβάνονται φορολογικά υπόψη όπως ήταν προ της τακτοποίησης τους”. Κατά συνέπεια θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη δήλωση Ε9 όταν γίνει μεταβίβαση ή πώληση τους.

Δείτε παρακάτω τα παραδείγματα του υπουργείου Οικονομικών:

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1 : Φορολογούμενος δεν είχε δηλώσει καθόλου ή είχε δηλώσει στους βοηθητικούς χώρους ημιυπαίθριο χώρο 15 τ.μ. που βρίσκεται σε δηλωθέν διαμέρισμα κυρίων χώρων 100 τ.μ. Ο ημιυπαίθριος αυτός χώρος τακτοποιήθηκε το Νοέμβριο του 2010.

Περίπτωση α: Μετά την τακτοποίηση, και εάν δεν έχει ακολουθήσει κάποια άλλη μεταβιβαστική πράξη, δεν απαιτείται να γίνει μεταβολή στη δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2011 και επομένων ετών, εφόσον δεν υπάρξει μεταβολή.

Περίπτωση β: Το Φεβρουάριο του 2011 ο φορολογούμενος μεταβίβασε την ψιλή κυριότητα στην κόρη του με γονική παροχή. Το 2012 και οι δυο υπόχρεοι, τόσο η κόρη –ψιλός κύριος όσο και ο πατέρας- επικαρπωτής, οφείλουν να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων συμπεριλαμβάνοντας τον ημιυπαίθριο χώρο στους κύριους χώρους (ο μεν πατέρας δηλώνοντας μεταβολή η δε κόρη το νέο ακίνητο).

Περίπτωση γ: Το Φεβρουάριο του 2011 το διαμέρισμα πωλήθηκε. Ο μεν αγοραστής θα δηλώσει το διαμέρισμα και τον ημιυπαίθριο χώρο στους κύριους χώρους, ο δε πωλητής θα διαγράψει το ακίνητο αναγράφοντάς το όπως το είχε δηλώσει αρχικά.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2 : Φορολογούμενος στη δήλωση στοιχείων ακινήτων προηγούμενων ετών συμπεριέλαβε στους κύριους χώρους διαμερίσματός του κλειστό ημιυπαίθριο. Στη συνέχεια τακτοποίησε τον εν λόγω ημιυπαίθριο.

Ο ιδιοκτήτης δεν μπορεί να τροποποιήσει το Ε9, αφαιρώντας τον ημιυπαίθριο, διότι έχει ήδη απεικονίσει την πραγματική κατάσταση του ακινήτου του. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα και με την περ. α της παρ. 5 του ν. 3897/2010, τυχόν ήδη καταβληθέντες φόροι δεν αναζητούνται.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3 : Φορολογούμενος τακτοποίησε το έτος 2010 υπόγειο χώρο, που σύμφωνα με την οικοδομική άδεια ήταν αποθήκη ή χώρος στάθμευσης, σε κατοικία.

Περίπτωση α: Στη δήλωση στοιχείων ακινήτων είχε δηλωθεί ως αποθήκη ή χώρος στάθμευσης, σύμφωνα με την οικοδομική άδεια. Σε αυτή την περίπτωση, μετά την τακτοποίηση, δεν απαιτείται τροποποίηση της δήλωσης στοιχείων ακινήτων έτους 2011 και επομένων ετών, εφόσον δεν υπάρξει μεταβολή.

Περίπτωση β: Στη δήλωση στοιχείων ακινήτων δεν είχε δηλωθεί καθόλου ο εν λόγω χώρος. Σε αυτή την περίπτωση υποβάλλεται δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2011, στο οποίο θα εμφανίζεται το ακίνητο ως κατοικία.

Περίπτωση γ: Μετά την τακτοποίηση ο ιδιοκτήτης προβαίνει σε πώληση του εν λόγω ακινήτου μέσα στο έτος 2010. Σε αυτή την περίπτωση ο μεν αγοραστής θα αποτυπώσει το ακίνητο στη δήλωση στοιχείων ακινήτων ως κατοικία, ο δε πωλητής δε θα κάνει κάποια ενέργεια πλην της τυχόν διαγραφής του ακινήτου, εφόσον το είχε συμπεριλάβει σε δήλωση στοιχείων ακινήτων προηγούμενων ετών.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 4: Φορολογούμενος τακτοποιεί το 2010 ολόκληρο το ισόγειο κτιρίου (pilotis) τον οποίο είχε μετατρέψει σε κατοικία το 2009.

Περίπτωση α: Αν ο χώρος αυτός δεν είχε αναγραφεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2010, o υπόχρεος θα πρέπει να υποβάλει δήλωση στοιχείων ακινήτων 2011 προκειμένου να τον δηλώσει στην πραγματική του κατάσταση.

Περίπτωση β: Αν ο χώρος αυτός είχε αναγραφεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων 2010 ως αποθήκη ή ως θέση στάθμευσης, μετά την τακτοποίηση δεν απαιτείται να δηλωθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων ως κατοικία.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 5 : Μεταβιβάζεται ακίνητο στο ισόγειο κτιρίου, το οποίο σύμφωνα με την οικοδομική άδεια ήταν αρχικά αποθήκη και ο πωλητής πριν τη μεταβίβαση το είχε τακτοποιήσει ως κατοικία. Ο αγοραστής του εν λόγω ακινήτου, ανεξάρτητα από το πώς αναγράφεται το ακίνητο στο συμβόλαιο, το χρησιμοποίησε ως επαγγελματική στέγη. Σύμφωνα με τις οδηγίες της υπηρεσίας μας, το συγκεκριμένο ακίνητο πρέπει να δηλωθεί από τον αγοραστή ως επαγγελματική στέγη.

Παράδειγμα 6 O A, άγαμος, δικαιούχος απαλλαγής φόρου για αγορά α’ κατοικίας (με αφορολόγητο όριο 200.000 €) αγόρασε την 10-5-11 ένα διαμέρισμα αξίας 180.000 € και επιφάνειας 90 τ.μ. στην οποία περιλαμβάνονταν «κλειστός» ημιυπαίθριος χώρος επιφανείας 10 τ.μ., ο οποίος είχε ήδη ρυθμισθεί με τις διατάξεις του ν. 3843/10 κατά το χρόνο της αγοράς.

Κατά την αγορά αυτή δεν χορηγήθηκε απαλλαγή για την αξία που αναλογούσε στον ημιυπαίθριο χώρο και καταβλήθηκε φόρος ποσού 2.000 € (2.000 € αξία ανά τ.μ. Χ 10 τ.μ. =20.000 € Χ 10%=2.000 €). Ο Α δύναται με αίτησή του προς την αρμόδια Δ.Ο.Υ. να ζητήσει την επιστροφή του καταβληθέντος φόρου εντός προθεσμίας 3 ετών από την καταβολή του.