Το πρώτο βήμα για την επιβολή του νέου ενιαίου φόρου σε όλα τα ακίνητα, ο οποίος από το 2013 θα αντικαταστήσει το ειδικό τέλος ακινήτων και το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας κάνει το υπουργείο Οικονομικών.
Οι φορολογούμενοι και οι επιχειρήσεις που έχουν στην κατοχή τους αγροτεμάχια και ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου θα κληθούν να τα δηλώσουν ή να διορθώσουν τα στοιχεία των ακινήτων στο έντυπο Ε9.
Η δήλωση για πρώτη φορά των αγροτεμαχίων και οι διορθώσεις στα ακίνητα που έχουν ήδη δηλωθεί θα πρέπει να γίνουν ηλεκτρονικά μέχρι τις 31 Μαρτίου 2013.
Ειδικότερα όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο:
Φυσικά πρόσωπα, τα οποία κατά την 1η Ιανουαρίου 2013 έχουν εμπράγματα δικαιώματα σε γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, υποχρεούνται να συμπληρώσουν, τροποποιήσουν και οριστικοποιήσουν την περιουσιακή τους κατάσταση ηλεκτρονικά, όπως αυτή αποτυπώνεται στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων μέχρι 31 Μαρτίου 2013.
Τα νομικά πρόσωπα, τα οποία κατά την 1η Ιανουαρίου 2013 έχουν εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα, υποχρεούνται σε ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων μέχρι 31.3.2013, στην οποία θα περιλαμβάνεται η περιουσιακή τους κατάσταση, όπως είναι διαμορφωμένη κατά την 31η Δεκεμβρίου 2012.
Το σχέδιο για την επιβολή του νέου ενιαίου φόρου στα ακίνητα καθώς και οι αλλαγές στη φορολογία των μεταβιβάσεων ακινήτων θα προβλέπεται στο επόμενο νομοσχέδιο της φορολογικής μεταρρύθμισης πρώτους μήνες του 2013.
Η αρμόδια διακομματική επιτροπή που εξετάζει τις αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων δεν έχει καταλήξει ακόμη στο ύψος του αφορολογήτου ορίου πάνω από το οποίο θα επιβάλλεται ο ενιαίος φόρος ακινήτων καθώς και στην κλίμακα για τον υπολογισμό του νέου φόρου.
Η επιτροπή επεξεργάζεται τρία σενάρια για το αφορολόγητο όριο και την κλίμακα υπολογισμού του νέου φόρου που οδηγούν σε διαφορετικό εισπρακτικό αποτέλεσμα το οποίο κυμαίνεται από 700 εκατ. έως 1 δισ. ευρώ. Κάθε σενάριο έχει τη δική του φορολογική κλίμακα, η οποία σε κάθε περίπτωση θα έχει προοδευτικό χαρακτήρα.
Ειδικότερα:
1 Αφορολόγητο όριο ακίνητης περιουσίας. Και τα τρία σενάρια προβλέπουν αφορολόγητο όριο στο σύνολο της ατομικής περιουσίας το οποίο κυμαίνεται από 50.000 έως 100.000 ευρώ. Με αφορολόγητο 50.000 ευρώ υπολογίζεται ότι το 50% των ιδιοκτητών ακινήτων θα εξαιρεθεί από νέο φόρο καθώς κατέχει ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας έως 50.000 ευρώ. Με αφορολόγητο όριο 100.000 ευρώ εκτιμάται ότι το 75% των ιδιοκτητών ακινήτων θα εξαιρεθούν αυτομάτως από την επιβολή του νέου φόρου.
2 Φορολογική κλίμακα. Σύμφωνα με τις τρεις εισηγήσεις η κλίμακα υπολογισμού του ενιαίου φόρου θα έχει έξι έως οκτώ κλιμάκια με τους συντελεστές να ξεκινούν από πολύ χαμηλά ακόμη και από 0,05% στην περίπτωση που ισχύσει αφορολόγητο όριο 50.000 ευρώ και θα φθάνουν μέχρι 2% ή 2,5% για τις πολύ μεγάλης αξίας περιουσίες.
3 Αγροτεμάχια. Ο νέος φόρος θα επιβαρύνει όλα τα αγροτεμάχια καθώς και τα οικόπεδα εκτός σχεδίου. Η επιτροπή προτείνει να υπάρξει ειδική μέριμνα για τα αγροτεμάχια της Αττικής τα οποία έχουν πολύ υψηλή αντικειμενική αξία, διευρύνοντας τις επιβαρύνσεις και αποθαρρύνοντας την αγροτική παραγωγή εντός Αττικής. Για αυτό το λόγο εξετάζεται για τα αγροτεμάχια της Αττικής και για ορισμένες άλλες περιοχές της χώρας να υπάρξουν συντελεστές απομείωσης της αντικειμενικής αξίας.
Φόρος υπεραξίας 20% στις μεταβιβάσεις ακινήτων
Την επαναφορά του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων, με συντελεστή 20%, προβλέπει διάταξη του φορολογικού νομοσχεδίου. Ο συγκεκριμένος φόρος είχε καθιερωθεί στο παρελθόν, όταν ήταν υπουργός Οικονομικών ο Γιώργος Αλογοσκούφης, αλλά καταργήθηκε λίγα χρόνια αργότερα, επί υπουργίας Γιώργου Παπακωνσταντίνου έως αναποτελεσματικός.
Ο φόρος υπεραξίας επιβάλλεται στη διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και πώλησης του ακίνητου και έχει την έννοια της φορολογίας της υπεραξίας που αποκόμισε, ο ιδιοκτήτης, στο διάστημα που είχε το ακίνητο την κατοχή του. Σε μία όμως αγορά όπως η ελληνική, που τα τελευταία χρόνια είναι ήδη «νεκρή», όπως υποστηρίζουν παράγοντες της αγοράς, ο συγκεκριμένος φόρος δεν θα έχει καμία απόδοση.
Ο φόρος υπεραξίας εφαρμόζεται στις μεταβιβάσεις ακινήτων από την 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά και εφόσον προκύψει υπεραξία αυτή θα φορολογείται με συντελεστή 20%. Ο φόρος επιβάλλεται στη διαφορά μεταξύ πώλησης και της τιμής κτήσης. Η διαφορά αυτή θα φορολογείται με την εφαρμογή των παρακάτω συντελεστών παλαιότητας:
0,90 για διακράτηση από 1 έως 5 έτη.
0,80 για διακράτηση από 5 έως 10 έτη.
0,75 για διακράτηση από 10 έως 15 έτη.
0,70 για διακράτηση 15 έως 20 έτη
0,65 για διακράτηση 20 έως 25 έτη
0,60 για διακράτηση 25 ετών.
Στο φόρο υπεραξίας δεν υπόκεινται:
α) Το κέρδος που πραγματοποιείται από εμπορική δραστηριότητα αγοραπωλησίας ακινήτων.
β) Το κέρδος που πραγματοποιείται από την πώληση ακινήτου, παγίου περιουσιακού στοιχείου, νομικού προσώπου.
γ) Το κέρδος μέχρι 25.000 ευρώ που πραγματοποιείται από μεταβίβαση ακινήτου και εφόσον το ακίνητο αυτό έχει διακρατηθεί, για διάστημα τουλάχιστον 5 ετών. Η εξαίρεση δεν ισχύει για φυσικά πρόσωπα τα οποία πραγματοποιούν πέραν της μίας μεταβίβασης εντός της πενταετίας.