ANSA: «Ρεφενέ» τα Χριστούγεννα της κρίσης στην Ελλάδα...

Την ατμόσφαιρα που κυριαρχεί στο κέντρο της Αθήνας αλλά τη διάθεση των Ελλήνων απέναντι σ' αυτές τις Γιορτές, μεταδίδει στους συμπατριώτες του ο ανταποκριτής του ιταλικού πρακτορείου, Πατρίτσιο Νισίριο:





Το χριστουγεννιάτικο δέντρο στην πλατεία Συντάγματος είναι αναμμένο και λαμπερό. Τα καταστήματα της Ερμού είναι φωταγωγημένα και ο εμπορικός δρόμος είναι διακοσμημένος με χριστουγεννιάτικα φώτα. Αλλά για τους Έλληνες αυτά θα είναι Χριστούγεννα "ρεφενέ", μια τουρκική λέξη που σημαίνει "ο καθένας τα δικά του".

Αυτό θα πει ότι το τραπέζι της 25ης θα γίνει, αλλά ο καθένας θα πληρώσει το δικό του μερίδιο. Είναι μια εξέλιξη σχεδόν απίστευτη σε μια χώρα όπου η φιλοξενία είναι ιερή και όπου οι καλεσμένοι βυθίζονται κυριολεκτικώς στα φαγητά.

Μια αλλαγή ηθών που για ακόμη μια φορά εκφράζει πολύ καλύτερα από τις στατιστικές για την ύφεση -η οποία εισέρχεται στον έκτο χρόνο της ή για την ανεργία που έχει ξεπεράσει το 26%- τι συμβαίνει στην Ελλάδα.

"Σίγουρα, θα είναι Χριστούγεννα ρεφενέ", λέει η Έρση, δημοσιογράφος που εργαζόταν στην Ελευθεροτυπία, μια ιδιαίτερα αξιόπιστη εφημερίδα που όμως έκλεισε από την κρίση: "Κανείς δεν θα καταργήσει το χριστουγεννιάτικο γεύμα, αλλά θα πρέπει να προσαρμοστεί. Ο καθένας θα φέρει από κάτι κι έτσι θα μοιραστούν τα έξοδα. Το άκουσα να το λένε πολλοί. Ακόμη και τα δώρα θα είναι λιγότερα, απ' ότι ακούω".

Το δημοσίευμα του ιταλικού πρακτορείου

Είναι εύκολο να την πιστέψεις, αν κάνεις μια βόλτα στη χριστουγεννιάτικη αγορά που έχει στηθεί στον Εθνικό Κήπο, στο κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας. Σ' αυτή τη χριστουγεννιάτικη περίοδο δεν υπάρχει κυριολεκτικά κανείς που να αγοράζει βιβλία για τα παιδιά, κατασκευές ή κομπολόγια (τα λαϊκά ροζάρια που κρατούν οι Έλληνες πάντα στο χέρι για να 'διώχνουν τις σκέψεις'). Και λίγο πιο πέρα, στην τουριστική συνοικία της Πλάκας, το ίδιο σκηνικό: τα σουβενίρ είναι εκεί, αλλά δεν βρίσκεται παρά κάποιος μοναχικός τουρίστας που να ενδιαφέρεται περάσει από μπροστά τους.

Στα χρόνια της ξαφνικής ευημερίας, αυτή η χώρα της ορθόδοξης πίστης, για την οποία το Πάσχα είναι πολύ πιο σημαντικό από τα Χριστούγεννα, είχε αγκαλιάσει αποφασιστικά το διεθνές πνεύμα της γιορτής, παρέα με τον φρενήρη καταναλωτισμό που τη συνοδεύει.

"Περιμένω λιγότερα δώρα και εγώ έχω ήδη δηλώσει ότι δεν θα κάνω", λέει ο Κωνσταντίνος, αυτοαπασχολούμενος εικονολήπτης: "Και σκέψου ότι τουλάχιστον εγώ έχω μια δουλειά. Παρότι, σε σχέση με τη δουλειά, κερδίζω 40% λιγότερα σε σύγκριση με πριν δύο χρόνια. Αλλά φαντάσου εκείνον που έχει χάσει κάθε πηγή εισοδήματος".

Στην οδό Ερμού, ο Χάρης και η Ελένη λένε πως ίδιοι είναι ακόμα φοιτητές και μένουν με τους γονείς τους: "Για εμάς δεν αλλάζει κάτι, αλλά η ατμόσφαιρα είναι βαριά", εξηγεί η Ελένη. "Στη δική μου οικογένεια, άκουσα ότι κόβουμε τα γλυκά πριν τα σερβίρουμε στο τραπέζι".

Εδώ και πολλούς μήνες μιλούν για τα χειρότερα Χριστούγεννα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ακόμη χειρότερα κι από εκείνα –που ήταν ήδη φρικτά- του 2011. Με τον δέκατο τρίο ήδη εξαφανισμένο και τις αναδρομικές περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, αναρωτιέσαι πώς το πιο βεβαρημένο τμήμα του πληθυσμού μπορεί να έχει διάθεση να γιορτάσει.

Αλλά όποιος το κοιτάξει φιλοσοφημένα, βλέπει και μια θετική πλευρά: "Αυτή η κρίση πρέπει να γίνει ευκαιρία" λέει η Μαρία, μια σαραντάρα κυρία: "Μια ευκαιρία για να πούμε φτάνει στον καταναλωτισμό και, χάρη στις περικοπές, να ανακαλύψουμε ξανά την αλληλεγγύη και τον τρόπο να παραμένουμε μαζί χωρίς μεγάλες φανφάρες. Χρειάζεται να θυμηθούμε την πνευματική αξία των Χριστουγέννων και να κάνουμε την αυτοκριτική μας στον καταναλωτισμό".