Πιστωτικές κάρτες και φοροδιαφυγή

Το πρόβλημα της φοροδιαφυγής, όπως είναι προφανές, δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Και σε άλλες χώρες έχουν βρει αρκετά πρωτοποριακούς τρόπους, προκειμένου να περιορίσουν τη φοροδιαφυγή τουλάχιστον σε ορισμένους κλάδους. Για παράδειγμα, στη Νότια Κορέα υπήρχε αρκετά υψηλή φοροδιαφυγή στον τομέα της εστίασης και της ψυχαγωγίας. Η λύση που επιλέχθηκε ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα: υποχρεωτική χρήση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών για κατανάλωση άνω ποσού που αντιστοιχεί σε περίπου 35-40 ευρώ! Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τη χαμηλότερη χρήση των πιστωτικών και χρεωστικών καρτών για τη διεκπεραίωση συναλλαγών. Μάλιστα, είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη όπου οι πιστωτικές κάρτες χρησιμοποιούνται περισσότερο από τις χρεωστικές για πληρωμές! Να καταφέρουμε να αυξήσουμε τη χρήση σε επίπεδα ανάλογα με τη δυτική Ευρώπη, μοιάζει δύσκολο. Όμως, θα μπορούσαμε ως χώρα να επιδιώξουμε να αυξήσουμε τη χρήση, προκειμένου να περιορίσουμε τη φοροδιαφυγή. Αρκεί να χαμήλωνε το όριο της υποχρεωτικής χρήσης καρτών για τη διεκπεραίωση συναλλαγών. Με βάση το ισχύον πλαίσιο, κάθε αγορά πάνω από 1.500 ευρώ πρέπει να γίνεται με τη χρήση κάρτας. Υπάρχει μία μεγάλη συζήτηση και σκέψη από την πλευρά του υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου το όριο να πέσει στα 500 ευρώ, με τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως η MasterCard και η Visa, να προτείνουν να πέσει ακόμη πιο κάτω, επικαλούμενες ότι μία τέτοια κίνηση θα βοηθούσε στον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Αυτό υποστήριξε άλλωστε προχθές και ο διευθύνων σύμβουλος της MasterCard, Ajay Banga, στη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, προτείνοντας επιπλέον να δοθούν κίνητρα (π.χ. φορολογικά) προς τους πολίτες για να αυξήσουν τη χρήση της κάρτας. Visa και MasterCard είναι προφανές ότι θέλουν και για ίδιο όφελος να επεκταθεί η χρήση των καρτών. Όμως, είναι πολύ πιθανό η άποψή τους όσον αφορά την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής να έχει βάση. Για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας κάρτα η έκδοση απόδειξης είναι ουσιαστικά υποχρεωτική για τον πωλητή. Επιπλέον, μπορεί να γίνει πιο εύκολο ο έλεγχος των δαπανών των καταναλωτών και θα ήταν πιο εύκολο να εντοπισθούν φοροφυγάδες που κάνουν, όμως, υψηλές δαπάνες. Ακόμη, πάντως, και αν ληφθεί η όποια σχετική απόφαση από το κράτος, η υλοποίηση δεν θα είναι τόσο απλή. Δεν είναι όλα τα σημεία πώλησης στην Ελλάδα εξοπλισμένα με το απαραίτητο τερματικό για την πραγματοποίηση συναλλαγών με κάρτες. Επιπλέον, οι Έλληνες έμποροι και καταναλωτές θεωρούν ότι η χρήση των καρτών δεν είναι για αγορές αξίας μερικών ευρώ. Κάτι που δεν ισχύει στο εξωτερικό, όπου χρησιμοποιούν κάρτες ακόμη και για την αγορά εισιτηρίων στα μέσα μεταφοράς. Ενδεχομένως, αυτό θα αλλάξει με την έλευση των αποκαλούμενων ανέπαφων συναλλαγών όπου η πληρωμή μέσω κάρτας απαιτεί ελάχιστα δευτερόλεπτα. Αλλά και εκεί απαιτείται αλλαγή των τερματικών. Και εδώ καλούνται να παίξουν σημαντικό ρόλο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας. Τα τελευταία, βέβαια, έχουν ένα σημαντικό όφελος από την αύξηση της χρήσης των καρτών: τη μείωση του κόστους διακίνησης μετρητών, που δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω ίσως να αποτελέσει τον καταλυτικό παράγοντα, προκειμένου τους επόμενους μήνες να δούμε να αυξάνεται η χρήση των καρτών. Και η διαφήμιση μεγάλης τράπεζες που ωθεί τους πελάτες της να χρησιμοποιούν κάρτα ακόμη και αγορές ενός ευρώ να δείχνει τι θα πρέπει να περιμένουμε.