Για πρώτη φορά, μετά από έξι χρόνια ύφεσης και τέσσερα χρόνια επώδυνης προσαρμογής μέσω των Μνημονίων, οικοδομείται, σταθερά, πλατφόρμα θετικών ειδήσεων για την οικονομία, που, υπό απαιτητικές προϋποθέσεις, μπορεί να αποτελέσει την πρώτη ύλη της ανάκαμψης.
Η μετάβαση στα «δίδυμα πλεονάσματα», για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, οι ενδείξεις ανάσχεσης της ύφεσης, η αναθέρμανση στην εγχώρια αγορά ομολόγων, που πρακτικά έχει νεκρώσει για τους επενδυτές από τα μέσα του 2010, τα ισχυρά μηνύματα για τη φετινή τουριστική κίνηση και τα ενθαρρυντικά στοιχεία για τη δημιουργία νέων μικρών επιχειρήσεων, κυριαρχούν στη λίστα των θετικών εξελίξεων στο οικονομικό πεδίο.
Αλλάζει κεφάλαιο η οικονομία. Ισχυρές ενδείξεις ανάκαμψης
Κλίμα που θα ενισχυθεί από πιθανές αναβαθμίσεις από μεγάλους ξένους οίκους που ξεκινούν να «μιλούν» από τις 21 Μαρτίου και μετά αλλά και εφόσον ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από την τρόικα έως το Eurogroup της 10ης Μαρτίου. Κάτι που «βλέπει» πλέον και το «στρατόπεδο» των πιστωτών.
Καθοριστικής σημασίας είναι η προοπτική επιστροφής του Δημοσίου στις αγορές, χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί το σενάριο αυτό να γίνει και πριν από τις ευρωεκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων με τη σειρά του θα κρίνει τον βαθμό στον οποίο οι επενδυτές θα αποφασίσουν να αποδυναμώσουν το πολιτικό ρίσκο που αποδίδουν στη χώρα.
Σε μια συγκυρία που οι εξελίξεις στις διεθνείς αγορές μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να τροφοδοτήσουν την οικονομία με πολύτιμη ρευστότητα και επενδυτικά κεφάλαια, χωρίς τα οποία δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική μεγέθυνση και απασχόληση, το «μομέντουμ» που δημιουργείται αποτελεί παράθυρο ευκαιρίας για τη χώρα.
Για να αποτελέσει όμως αυτό, πραγματικό έναυσμα για βιώσιμη ανάκαμψη, απαιτείται πολιτική αποφασιστικότητα, εντός και εκτός Ελλάδας, ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης με συγκεκριμένους κλάδους που μπορούν να αποτελέσουν δίαυλο προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων, άρση της πολιτικής αβεβαιότητας και καθαροί κανόνες για επενδύσεις και φορολογία.Πλέγμα που θα αποτελέσει καταλύτη και καθαρό σήμα προς τις αγορές πως η Ελλάδα, όντως, γυρίζει σελίδα, πολλαπλασιάζοντας το θετικό αντίκτυπο των σημαντικών εξελίξεων που ήδη καταγράφονται.
Ισχυροί προπομποί
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα έχουμε ισχυρούς προπομπούς ανάκαμψης. Δεν είναι τυχαίο που για πρώτη φορά βλέπουμε σαφή διάθεση για επενδύσεις σε ελληνικά ομόλογα, ενώ αποκλιμακώνεται η απόδοση στους δεκαετείς τίτλους σε προ Μνημονίου επίπεδα, σχολιάζει χαρακτηριστικά τραπεζικό στέλεχος. Όπως δε εκτιμά εάν δεν υπήρχε στο χάρτη το πολιτικό ρίσκο, η απόδοση του δεκαετούς θα μπορούσε να βρίσκεται σήμερα και στο 6%. Επίπεδα στα οποία η αγορά, σύμφωνα με ξένους αναλυτές θα μπορούσε να τιμολογήσει μια νέα έκδοση του Δημοσίου, φέτος.
Στην κορυφή των θετικών εξελίξεων για την οικονομία είναι η εξάλειψη των «δίδυμων ελλειμμάτων» και η μετάβαση σε «δίδυμα πλεονάσματα», στο δημοσιονομικό πεδίο και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας. Αν και οι αβεβαιότητες για τη διατηρησιμότητα και των δύο πλεονασμάτων παραμένουν ισχυρές, η επίτευξή τους δημιουργεί ισχυρή βάση ανάκαμψης, εφόσον η χώρα παραμείνει προσηλωμένη στη δημοσιονομική εξυγίανση αλλά και στην εξυγίανση του παραγωγικού της μοντέλου, με επίμονη υλοποίηση μεταρρυθμίσεων.
Ισχυρή στήριξη στη δυναμική ανάκαμψης αναμένεται να έλθει και φέτος από το «μέτωπο» του τουρισμού, όπως μαρτυρούν τα πρώτα μηνύματα από τις αγορές του εξωτερικού, ενώ κάτι δείχνει πως αρχίζει να κινείται και στο μέτωπο της επιχειρηματικότητας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΙΟΒΕ η κρίση ενεργοποιεί, εξ ανάγκης, κινήσεις επιχειρηματικότητας, με περισσότερα από 450.000 άτομα να καταγράφονται σε φάση εκκίνησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας το 2012. «Κλειδί» για τις εξελίξεις στην Ελλάδα θα αποτελέσει και η ολοκλήρωση της διαδικασίας τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης, με κεντρικό στόχο να ξεκινήσουν σταδιακά να ανοίγουν οι στρόφιγγες των δανειοδοτήσεων, ενώ παράλληλα εάν το Δημόσιο επιτύχει μια έξοδο στις αγορές, με ικανοποιητικούς όρους, μπορεί να βελτιωθούν και οι όροι δανεισμού των επιχειρήσεων, μέσω εταιρικών ομολόγων.
Αναβαθμίσεις περιμένει η αγορά
Οι εξελίξεις αυτές συνθέτουν μια εύθραυστη ισορροπία στην ελληνική οικονομία. Το εάν αυτή θα ισχυροποιηθεί και θα σηματοδοτήσει τελικά την έναρξη ανοδικού κύκλου στην οικονομία περνά από πολλά «κανάλια». Ένα πρώτο κρας - τεστ για το πώς αποτιμούν οι αγορές τις τρέχουσες εξελίξεις αναμένεται από τις κινήσεις που δρομολογούν, έως τις 23 Μαΐου, οι τρεις μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης. Ξεκινώντας από τη Standard & Poor's που στις 21 Μαρτίου δημοσιεύει τη νέα της αξιολόγηση για την Ελλάδα, την οποία θα διαδεχθεί η Moody's στις 4 Απριλίου και η Fitch στις 23 Μαΐου, δύο μόλις μέρες πριν από τις ευρωεκλογές. Εφόσον η οικονομία κερδίσει στη φάση αυτή το στοίχημα των αναβαθμίσεων, αυτό θα ενισχύσει το θετικό μομέντουμ, διευκολύνοντας και την επιστροφή του Δημοσίου στις αγορές
. Η αγορά ποντάρει στη φάση αυτή τουλάχιστον σε βελτίωση των προοπτικών αναβάθμισης της χώρας. Οτιδήποτε καλύτερο θα βελτιώσει το κλίμα αλλά και τα επίπεδα του κόστους δανεισμού της χώρας. Βεβαίως όσο η χώρα παραμένει κάτω από «ΒΒΒ» η επενδυτική διάθεση για την ανάληψη ελληνικού ρίσκου, πρακτικά θα κριθεί όχι τόσο βάσει των αξιολογήσεων, αλλά από τη διασφάλιση συνθηκών πολιτικής σταθερότητας και των περιθωρίων κέρδους από τις τοποθετήσεις σε ελληνικούς τίτλους.
«Κλειδί» η στάση των Γερμανών
Κεντρικός καταλύτης για τη δυναμική σταθεροποίησης της χώρας είναι οι επικείμενες αποφάσεις για τη νέα ελάφρυνση του χρέους και τη συμφωνία για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. Με την πιστοποίηση του περσινού πρωτογενούς πλεονάσματος από τη Eurostat, στις 23 Απριλίου, η Ευρώπη καλείται να αποφασίσει νέα μέτρα ελάφρυνσης για το χρέος. Αν και οι αποφάσεις δεν αναμένονται πριν από τις ευρωεκλογές, εντούτοις η Ε.Ε. αναμένεται να προχωρήσει σε μια ισχυρή δήλωση δέσμευσης πως θα λάβει νέα μέτρα ελάφρυνσης, φέτος.
Κυρίαρχο σενάριο παραμένει ο ετεροχρονισμός των πληρωμών για το χρέος, έως και τα 50 χρόνια, γεγονός που στην κυβέρνηση εκτιμούν πως θα δράσει καταλυτικά στην επανατοποθέτηση επενδυτών σε ελληνικά ομόλογα, καθώς και νέες μειώσεις επιτοκίων στα δάνεια από την Ε.Ε. Στο τραπέζι παραμένει και η συνέχιση της χρηματοδότησης της Ελλάδας από τον Μηχανισμό Στήριξης, με την κυβέρνηση πάντως να φέρεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να έχει εξασφαλίσει πως θα παραμείνει ανοικτή η γραμμή πίστωσης, χωρίς νέες προϋποθέσεις.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πρόσφατο δημοσίευμα στο γερμανικό Τύπο που επικαλούμενο κυβερνητικές πηγές στη Γερμανία υποστήριζε πως στο ενδεχόμενο τρίτου πακέτου στήριξης προς την Ελλάδα θα αλλάξει ριζικά το μοντέλο εποπτείας της χώρας, αφήνοντας στην Ελλάδα το ελεύθερο να επιλέγει ποιες μεταρρυθμίσεις θα προωθήσει για να επιτύχει προκαθορισμένους στόχους.