Αντιπαράθεση για τα τέλη διέλευσης στο ίντερνετ

Από τη μία πλευρά βρίσκονται οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι. Από την άλλη, οι «κολοσσοί» του Διαδικτύου, όπως η Google, η Apple, το Facebook, η Micro-soft και η Amazon.




Αντικείμενο της διαμάχης τους είναι κατά πόσον οι δεύτεροι θα πρέπει να καταβάλουν ένα είδος τέλους στους πρώτους προκειμένου να χρησιμοποιούν τις υποδομές τους.

Με την πλευρά των διαδικτυακών «κολοσσών» να υποστηρίζει ότι χωρίς τις δικές τους υπηρεσίες, οι πάροχοι δεν θα μπορούσαν να έχουν έσοδα από τα δίκτυα υψηλών ταχυτήτων που αναπτύσσουν. Και τις τηλεπικοινωνιακές εταιρείες να τονίζουν ότι δεν μπορούν να επενδύουν τεράστια ποσά σε νέες υποδομές που προσφέρουν όλο και υψηλότερες ταχύτητες προκειμένου οι εταιρείες υπηρεσιών μέσω Internet, οι οποίοι αποκαλούνται over the top (ή απλά ΟΤΤ), να αποκομίζουν πολύ υψηλά κέρδη.

Το θέμα επανήλθε τις τελευταίες ημέρες στην επικαιρότητα μετά την υπερψήφιση από το Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του νέου πακέτου οδηγιών για την ευρωπαϊκή τηλεπικοινωνιακή αγορά, που όσον αφορά τη συγκεκριμένη «διαμάχη» δείχνει να παίρνει το μέρος των ΟΤΤ. Και αυτό γιατί επιβάλλει ουσιαστικά την αποκαλούμενη «διαδικτυακή ουδετερότητα» (net neutrality). Κάτι που σημαίνει ότι ο πάροχος υποχρεώνεται να διαχειρίζεται την τηλεπικοινωνιακή κίνηση με τον ίδιο τρόπο ανεξαρτήτως από που προέρχεται.

Η διαμάχη έκανε την εμφάνισή της πριν από περίπου 7-8 χρόνια. Είναι η εποχή όπου υπηρεσίες που προσφέρονται μέσω Διαδικτύου, όπως αυτές που έχει η Google, αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς και να αποφέρουν σημαντικά κέρδη. Την ίδια στιγμή, οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι -λόγω και του ανταγωνισμού- συνειδητοποιούν ότι τα έσοδα τους από τις υπηρεσίες φωνής μειώνονται και οι καταναλωτές στρέφονται προς τις διαδικτυακές υπηρεσίες για να καλύψουν τις ανάγκες επικοινωνίας τους. Οι δηλώσεις των επικεφαλής τηλεπικοινωνιακών κολοσσών, όπως η Deutsche Telekom, η Vodafone, η AT&T και η Orange, που υποστηρίζουν πως οι ΟΤΤ πρέπει κάτι να πληρώνουν πληθαίνουν.

Είναι επίσης η εποχή που στις Ηνωμένες Πολιτείες οι πάροχοι συζητούν το ενδεχόμενο να προσφέρουν καλύτερη εμπειρία στους χρήστες διαδικτυακών υπηρεσιών που καταβάλλουν κάποιο τέλος. Η αντίδραση από την κοινότητα του Internet είναι έντονη καθώς γίνεται λόγος ουσιαστικά για τον περιορισμό της ελευθερίας της διακίνησης δεδομένων στο Διαδίκτυο. Οι αμερικανικές αρχές τάσσονται υπέρ της διαδικτυακής ουδετερότητας, αλλά η πίεση συνεχίζει να υπάρχει.

Την τρέχουσα δεκαετία, η διαμάχη εντείνεται καθώς η πτώση των εσόδων των παρόχων είναι σημαντική τη στιγμή που ανεβαίνουν τα έσοδα και η δημοτικότητα των υπηρεσιών των ΟΤΤ. Για παράδειγμα, το WhatsApp, το Skype και το Google Hangout είναι ορισμένοι από τους βασικούς λόγους που η δημοτικότητα των SMS έχει περιορισθεί σημαντικά.

Την ίδια στιγμή, οι πάροχοι βρίσκονται υπό την πίεση της ανάπτυξης των αποκαλούμενων δικτύων επόμενης γενιάς, το κόστος των οποίων είναι ιδιαίτερα υψηλό.

Το αμερικανικό και ασιατικό προβάδισμα στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 4ης γενιάς έχει σημάνει «καμπανάκι» στις Βρυξέλλες και η Κομισιόν πιέζει με κάθε τρόπο για να προχωρήσουν τα δίκτυα οπτικών ινών και τα 4G δίκτυα στην Ε.Ε. Και η απάντηση είναι πως αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο σε μία εποχή οικονομικής κρίσης με τις απώλειες εσόδων να μεγαλώνουν λόγω των ΟΤΤ. Υπάρχει, βέβαια, και ο αντίλογος.

Τον περασμένο Νοέμβριο, ο πρόεδρος της Google, Ερικ Σμιντ, βρέθηκε στην Αθήνα και ερωτήθηκε για το συγκεκριμένο θέμα. Η απάντησή του ήταν χαρακτηριστική της άποψης που υπάρχει μεταξύ των ΟΤΤ: χωρίς τις υπηρεσίες εταιρειών όπως η Google, η Amazon, η Apple και η Microsoft, οι πάροχοι δεν μπορούν να πουλήσουν πακέτα υψηλών ταχυτήτων.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Το ψήφισμα και οι αντιδράσεις

Το κείμενο που υπερψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αφήνει ελάχιστα περιθώρια σε έναν τηλεπικοινωνιακό πάροχο να προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η υπερψήφισή του δεν σημαίνει ότι δεν είναι απίθανο να υπάρξουν αλλαγές, καθώς για όλο το νέο πακέτο οδηγιών εκκρεμεί η έγκριση από το συμβούλιο των αρμόδιων υπουργών της Ε.Ε. που αναμένεται να δοθεί το φθινόπωρο. Και εκεί μπορούν να υπάρξουν αλλαγές. Αλλά ταυτόχρονα θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να μην εγκριθεί η «διαδικτυακή ουδετερότητα».

Αντιδράσεις πάντως υπάρχουν ήδη και όπως είναι προφανές κυρίως από τους παρόχους καθώς οι διαδικτυακοί «παίκτες», μέσω οργανισμών όπως η CCIA, όπου είναι μέλος μεταξύ άλλων και η Google, εκφράζουν γενικώς την ικανοποίησή τους για το ότι η Ευρώπη τάσσεται υπέρ της διαδικτυακής ουδετερότητας. Εντελώς διαφορετική είναι η άποψη, όπως είναι μάλλον αναμενόμενο, του GSMA, ήτοι της ένωσης των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας. Σε ανακοίνωσή του, το GSMA σημειώνει ότι οι αλλαγές που ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχουν ως αποτέλεσμα «να υπάρξουν περαιτέρω συμβιβασμοί στις επενδύσεις και μικρότερο επίπεδο καινοτομίας, περιορίζοντας τη διαθεσιμότητα εξειδικευμένων υπηρεσιών που θα διαφοροποιούνται σε επίπεδο ποιότητας και τιμής».

Συμφωνούν και ανησυχούν
Η άποψη των Ελλήνων παρόχων

Σε αντίστοιχο μήκος κύματος δείχνουν να κινούνται και οι Έλληνες πάροχοι. «Οι θέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μία Ενιαία Αγορά Τηλεπικοινωνιών στην Ε.Ε. περιλαμβάνουν θετικά στοιχεία, όπως η εναρμόνιση διαχείρισης του φάσματος και η διαγραφή προτάσεων της Επιτροπής που θα αύξαναν την περιπλοκότητα των διαδικασιών (π.χ. Ενιαία Ευρωπαϊκή Αδειοδότηση)», σημειώνει η Ειρήνη Νικολαΐδη, εκτελεστική γενική διευθύντρια νομικών και ρυθμιστικών θεμάτων του ομίλου ΟΤΕ, σπεύδοντας, όμως, να προσθέσει ότι «η 'δεσμευτικότερη' διατύπωση που ψήφισε η ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα θέματα ουδετερότητας του δικτύου, μπορεί να περιορίσει την αποτελεσματική διαχείριση της κίνησης στο διαδίκτυο, ενώ θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των παρόχων να βελτιώνουν τα προϊόντα που προσφέρουν και να αναπτύσσουν καινοτόμες και εξειδικευμένες υπηρεσίες.

Ο κίνδυνος αυτός ενισχύεται διότι δεν έχουν προβλεφθεί -συμμετρικοί- κανόνες για τους ΟΤΤs (over the top players) που, χωρίς να έχουν προβεί οι ίδιοι σε ουσιαστικές επενδύσεις, εκμεταλλεύονται την εξαιρετικά δαπανηρή υποδομή που έχουν αναπτύξει οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι -τους οποίους και ανταγωνίζονται ευθέως». Με την άποψη αυτή δείχνει να συμφωνεί και η Wind Ελλάς.

«Η νέα διατύπωση που εισήγαγε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα οδηγήσει σε περιορισμό της επιλογής των χρηστών και θα βλάψει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της Ε.Ε. Αντιθέτως, ως αρχή του Ανοιχτού Διαδικτύου (Open Internet) παραμένει η προώθηση της δυνατότητας προσφοράς διαφοροποιημένων προϊόντων, καινοτόμων και καλύτερων υπηρεσιών για τους συνδρομητές συνολικά και για καθέναν από αυτούς. Έτσι, μας προβληματίζει η νέα διατύπωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εισάγει εκτεταμένους περιορισμούς σχετικά με την διαχείριση της κίνησης και που επιτρέπει στους παρόχους να προσφέρουν εξειδικευμένες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις», επισημαίνει ο Θεοδόσης Τόμπρας, διευθυντής νομικού και κανονιστικού τμήματος της Wind Ελλάς.