Μάχη για «κάτι παραπάνω» στη διευθέτηση του χρέους

Σε έναν αγώνα δρόμου να κερδίσει πολιτικό χρόνο ενόψει της αβέβαιης διαπραγμάτευσης για το χρέος έχει επιδοθεί η ελληνική κυβέρνηση, την ώρα που οι δανειστές δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας, τόσο από μια έκρηξη λαϊκισμού όσο και από τη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ιδιαίτερα στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων.




Ωστόσο, οι επαφές του πρωθυπουργού στο Στρασβούργο έδωσαν την αίσθηση ότι υπάρχει περιθώριο για το «κάτι παραπάνω» στη διαβούλευση για το χρέος. Παράλληλα, κατέστη σαφές ότι τα εμπόδια που πρέπει να υπερπηδηθούν είναι πολύ μεγαλύτερα από τα... δώδεκα προαπαιτούμενα για τη διασφάλιση της δόσης των 2 δισ. ευρώ μέσα στο καλοκαίρι.

«Δεν θέλουμε νέο Ντάισελμπλουμ»
Παρά τις δυσκολίες, ορισμένες κινήσεις της κυβέρνησης τα τελευταία 24ωρα φανερώνουν έναν ειδικό πολιτικό σχεδιασμό για το διάστημα μέχρι το φθινόπωρο, με βάση τη δημιουργία ή καλύτερα τις προσδοκίες για ένα νέο συσχετισμό δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις στην προσπάθεια για τη διευθέτηση του χρέους.
Μάχη για «κάτι παραπάνω» στη διευθέτηση του χρέους

Μια ημερομηνία-ορόσημο είναι η 16η Ιουλίου, ημέρα εκλογής του προέδρου της Κομισιόν, αλλά και των άλλων νευραλγικών θέσεων -ανάμεσά τους και η θέση του προέδρου του Eurogroup. Η ελληνική πλευρά καλοβλέπει το σενάριο της μη εκλογής προέδρου σε δέκα ημέρες στο Eurogroup και της μετάθεσης της εκλογής στις αρχές Σεπτεμβρίου.

«Τυχόν άμεση εκλογή προέδρου από χώρα-μέλος του Βορρά θα δυσχεράνει τις όποιες κινήσεις προς μια συμφέρουσα λύση για τη χώρα. Δεν θέλουμε έναν νέο Ντάισελμπλουμ... Αντίθετα, η παράταση των διαβουλεύσεων ίσως αφήσει παράθυρο για την εκλογή προέδρου που θα 'κλείνει το μάτι' στις χώρες του Νότου», έλεγε κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος. Μάλιστα, στην κατεύθυνση αυτή βρίσκονται σε εξέλιξη άτυπες προκαταρκτικές κρούσεις προς την πλευρά του Μ. Ρέντζι, που φαίνεται να σηκώνει σε αυτήν τη φάση το βάρος μιας διαφοροποίησης στις σκληρές πολιτικές των Βρυξελλών.
Μάχη για «κάτι παραπάνω» στη διευθέτηση του χρέους

Μια άλλη ενδιαφέρουσα κίνηση που καταγράφεται στο παρασκήνιο είναι η καταγραφή της επιθυμίας της ελληνικής πλευράς να απαγκιστρωθεί το ΔΝΤ από το γκρουπ των δανειστών και να μεταφερθεί το ποσό που αντιστοιχεί στη συμμετοχή του στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Αν και τα λεφτά είναι πολλά, στις Βρυξέλλες υπάρχουν ευήκοα ώτα για τη σκέψη αυτή, καθώς οι αντιθέσεις της Ε.Ε. με το ΔΝΤ μοιάζουν να βαθαίνουν και με τη νέα τάξη πραγμάτων στις ευρωπαϊκές ισορροπίες. Είναι ολοφάνερο ότι μόνο με ροδοπέταλα δεν είναι στρωμένος ο δρόμος -μέσα στο καλοκαίρι- για τη δημιουργία προϋποθέσεων ώστε να πάρουμε το κάτι παραπάνω στη συζήτηση για το χρέος. Είναι κοινό μυστικό πως η επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του χρέους -μέχρι και πενήντα χρόνια- και η μείωση των επιτοκίων αποτελούν την πιθανή λύση -εφόσον οι Βρυξέλλες πεισθούν ότι τηρούνται τα συμφωνηθέντα με την Αθήνα. Η κυβέρνηση, ωστόσο, λαμβάνει και «μηνύματα ρεαλισμού από ευρωπαϊκούς παράγοντες ότι αυτό δεν αρκεί», όπως σημειώνει κυβερνητικός παράγοντας, που εμπλέκεται στις παρασκηνιακές ζυμώσεις για το χρέος.

Το «κάτι παραπάνω» μπορεί να είναι μια περίοδος χάριτος στην αποπληρωμή του χρέους ή και ρυθμίσεις δημοσιονομικής προσαρμογής, όταν οι ρυθμοί ανάπτυξης στη χώρα είναι αρνητικοί. Θα μπορούσαν να συζητηθούν και οι ρήτρες ανάπτυξης σε μια τέτοια περίπτωση, σε συνδυασμό με τη διαγραφή χρέους.

Κάποιοι στις Βρυξέλλες δεν το αποκλείουν και αυτό, αλλά στην περίπτωση αυτή ανοίγει ένας δίαυλος εξέτασης της σχετικής πρότασης που έχει από καιρό διατυπώσει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας. «Η πρόταση του Αλ. Τσίπρα δεν είναι για πέταμα» είναι το σχόλιο υψηλόβαθμου παράγοντα των Βρυξελλών.

Οι τρεις παγίδες του καλοκαιριού

Τρεις είναι οι «παγίδες» του καλοκαιριού που θα ήθελε να αποφύγει η κυβέρνηση, καθώς η επιδίωξή της είναι να μην υπάρξουν δυσάρεστες εξελίξεις και η όποια σοβαρή συζήτηση για το χρέος να αρχίσει από τον προσεχή Σεπτέμβριο. Η πρώτη έχει να κάνει με την έλευση της τρόικας στις 8 Ιουλίου και την παραμονή της για μια εβδομάδα, με στόχο το τσεκάρισμα για τα προαπαιτούμενα.

Παρά τις διαβεβαιώσεις που έχει δώσει ο νέος υπουργός Οικονομικών για εκπλήρωση των δεσμεύσεων, ο φόβος να συνταχθεί μια έκθεση από την τρόικα που θα είναι τροχοπέδη για την εκταμίευση της δόσης και παράλληλα επιβαρυντική σε ό,τι αφορά τη συζήτηση για το χρέος είναι έντονος στο Μαξίμου. Έγιναν μάλιστα προσπάθειες να υποβαθμιστεί η σημασία της επίσκεψης αυτής ή τουλάχιστον να μετατεθεί η ουσιαστική συζήτηση και ο απολογισμός για τον Σεπτέμβριο, ώστε αυτή να περιλάβει και καθυστερημένα προαπαιτούμενα και να είναι πιο κοντά στη «μητέρα των μαχών» για το χρέος.

Η δεύτερη παγίδα έχει συνάφεια με την πρώτη και σχετίζεται με την αδυναμία -ή ακόμα και την έλλειψη βούλησης- για την ολοκλήρωση μέσα στον Ιούλιο των ρυθμίσεων για τα προαπαιτούμενα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις μεταρρυθμίσεις στο κράτος, αλλά και τις απολύσεις δημόσιων υπαλλήλων. Ισως για τον λόγο αυτό φορτίζεται πολιτικά με διαθέσεις «ανένδοτης» και «ανυποχώρητης» στάσης από την κυβέρνηση η ψήφιση του νομοσχεδίου για τη «μικρή ΔΕΗ». Με τον τρόπο αυτό, το Μαξίμου επιδιώκει να δώσει μήνυμα αποφασιστικότητας στις Βρυξέλλες και δείγμα γραφής ότι ανοίγει η αγορά ενέργειας στη χώρα, αλλά παράλληλα να καταδείξει και το μέτρο των δυσκολιών για άλλα προαπαιτούμενα, για τα οποία εμφανίζονται ρωγμές και στην κυβερνητική πλειοψηφία. Η τρίτη δυσκολία σχετίζεται με τις πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις για αυξήσεις στους δικαστικούς και ένστολους, που επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό και εκ των πραγμάτων θέτουν ζήτημα αναπλήρωσης του κενού. Οι δανειστές έδειξαν μεγάλη ευαισθησία και εξέπληξαν την κυβέρνηση με τα αντανακλαστικά τους για το πρόβλημα των εσόδων - εξόδων. Το πρόβλημα επίσης είναι πως η εξέλιξη αυτή συνοδεύτηκε από αρνητικά μηνύματα για τη σχεδιαζόμενη από την κυβέρνηση μείωση φόρων από το προσεχές φθινόπωρο.