Δυνατή η επίτευξη πλεονάσματος άνω των 2,9 δισ. ευρώ το 2014

Η Δημοσιονομική Προσαρμογή συνεχίζεται ταχύτερα από ότι έχει προγραμματιστεί: Μετά την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στη γενική κυβέρνηση (ΓΚ) ύψους € 1,5 δις (0,8% του ΑΕΠ) ήδη από το 2013 (έναντι πρόβλεψης για μηδενισμό του ελλείμματος), τα στοιχεία για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού της ΓΚ στο 1ο 6μηνο 2014 δείχνουν ότι είναι τώρα δυνατή η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στη ΓΚ άνω του προγραμματισμένου 1,6% του ΑΕΠ (€ 2,9 δις) και το 2014.




Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τα ακόλουθα:

Πρώτον, καταγράφεται ήδη στο 1ο 6μηνο.2014 πρωτογενές πλεόνασμα στη ΓΚ ύψους € 1,8 δις έναντι ελλείμματος ύψους € 1,86 δις στο 1ο 6μηνο.2013. Μάλιστα, αν εξαιρεθούν οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για την υλοποίηση του προγράμματος αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών, τότε το πρωτογενές πλεόνασμα αυξάνει στα € 2,2 δις στο 1ο 6μηνο.2014, από επίσης πλεόνασμα ύψους € 0,59 δις και στο 1ο 6μηνο.2013.

Δεύτερον, καταγράφεται ήδη αξιοσημείωτη αύξηση των εσόδων της γενικής κυβέρνησης κατά 5,6% σε ετήσια βάση στο 1ο 6μηνο.2014, όταν το ΔΝΤ (Ιούνιος 2014) εκτιμά την αύξηση αυτών των εσόδων στο 1,1% το 2014 ως σύνολο. Ειδικότερα, καταγράφεται αύξηση των ιδίων εσόδων των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) κατά 0,9% στο 1ο 6μηνο.2014, με ταυτόχρονη πτώση των πρωτογενών δαπανών των ΟΚΑ κατά -9,4%. Η αύξηση αυτή σημειώνεται ταυτόχρονα με την αύξηση των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού (πριν τις επιστροφές φόρων) κατά 3,9% στο 1ο 6μηνο.2014. Επίσης, η εξέλιξη αυτή σημειώνεται παρά την απώλεια σημαντικών εσόδων στο 1ο 6μηνο.2014 από τον ΦΠΑ και τον ΕΦΚ καυσίμων λόγω των πολύ καλών καιρικών συνθηκών που επικράτησαν στην Ελλάδα στην περίοδο αυτή. Από την άλλη πλευρά, οι εισπραχθείσες κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από φορείς εκτός γενικής κυβέρνησης ανήλθαν στα € 2,99 δις στο 1ο 6μηνο.2014, έναντι € 1,84 δις στο 1ο 6μηνο.2013. Χωρίς αυτά τα έσοδα η αύξηση των εσόδων της ΓΚ περιορίζεται στο +2,4%.

Τρίτον, καταγράφεται πτώση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ κατά -4,9% στο 1ο 6μηνο.2014. Ωστόσο, με την προσαρμογή για την πληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στο 1ο 6μηνο.2013 και στο 1ο 6μηνο.2014, οι πρωτογενείς δαπάνες της ΓΚ στο 1ο 6μηνο.2014 εμφανίζονται ελαφρά αυξημένες κατά περίπου 0,8% έναντι πρόβλεψης του ΔΝΤ για πτώση τους κατά -0,6%. Σημειώνεται ότι στις πρωτογενείς δαπάνες της ΓΚ στο 1ο 6μηνο.2014 έχουν συμπεριληφθεί τα € 450 εκατ. που δόθηκαν για το κοινωνικό μέρισμα, αυξημένα επιδόματα για αγορά πετρελαίου θέρμανσης και οι πρόσθετες δαπάνες για τις εκλογές του Μαϊου.2014.

Οι εξελίξεις αυτές σηματοδοτούν την καλύτερη του αναμενομένου εκτέλεση του επικαιροποιημένου Π2014, όπως ακριβώς συνέβη και με την εκτέλεση του Π2013. Το πρωτογενές πλεόνασμα της ΓΚ μπορεί κάλλιστα να υπερβεί το 1,8% του ΑΕΠ ακόμη και με αύξηση των εσόδων της ΓΚ κατά 3,0%, από 5,6% στο 1ο 6μηνο.2014. Ωστόσο, η καλή εκτέλεση του Π2014 και των επομένων ετών απαιτεί εντατικοποίηση της προσπάθειας για είσπραξη των βεβαιωμένων εσόδων από όλους τους υπόχρεους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιούν.2014 σημειώθηκε νέα πτώση των εσόδων από τον ΦΠΑ λοιπών προϊόντων (εκτός καυσίμων και καπνού) κατά -8,2% σε ετήσια βάση, μετά την πτώση του κατά -13,0% τον Ιούν.2013 και την αύξησή του κατά 2,3% τον Μάιο.2014. Στον ίδιο μήνα, τον Ιούν.2013 σημειώθηκε σημαντική πτώση σε ετήσια βάση και στις καταγεγραμμένες εισπράξεις εσόδων από τα Ασφαλιστικά Ταμεία (ΑΤ). Είναι πολύ πιθανό ότι οι μεγάλες αυτές διακυμάνσεις στα έσοδα από τον ΦΠΑ και από τα ΑΤ οφείλονται και σε διακυμάνσεις στην ένταση των ελέγχων των αρμόδιων αρχών που πραγματοποιούνται στην αγορά από μήνα σε μήνα. Αυτό δείχνει ότι οι τυχόν διακυμάνσεις στην ένταση των ελέγχων συνεπάγονται σημαντικές απώλειες εσόδων από τον ΦΠΑ και από τις εισφορές στα ΑΤ, ιδιαίτερα στην περίοδο που θα απαιτηθεί για την αποκατάσταση και πάλι ενός ικανοποιητικού επιπέδου φορολογικής συνείδησης στη χώρα.

Η Έκθεση του ΚΕΑΟ (Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών) – Αύγουστος 2014:

Η ίδρυση του ΚΕΑΟ αποτελεί μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση στο χώρο της Κοινωνικής Ασφάλισης και αναμένεται να συμβάλλει στην πιο αποτελεσματική είσπραξη των ληξιπρόθεσμων εισφορών άνω των € 5.000 στα ΑΤ (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ) που έχουν διαβιβαστεί σε αυτό. Οι εισφορές αυτές ανέρχονταν στο τέλος Ιουλίου 2014 στα € 10,93 δις και έχουν ως βασικό χαρακτηριστικό ότι το 82,96% από αυτές (ύψους € 9,07 δις) δημιουργήθηκαν από ληξιπρόθεσμους οφειλέτες που ήδη χρωστούσαν € 6,42 δις στο τέλος του 2009, δηλαδή πριν καν αρχίσει η κρίση. Οι οφειλές που δημιουργήθηκαν από νέους οφειλέτες που κατέστησαν ληξιπρόθεσμοί από το 2010 και μετά δεν υπερβαίνουν τα € 1,86 δις (17,04% του συνόλου). Επομένως, το «δεν πληρώνω» στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης δεν είναι τόσο πολύ αποτέλεσμα της κρίσης και της μεγάλης ύφεσης στην οικονομία, αλλά βασικός παράγων που οδήγησε τη χώρα στην υπερχρέωση και στην κρίση. Οι πιο χαρακτηριστικές μέθοδοι εισφοροδιαφυγής που εντοπίστηκαν καταγράφονται αναλυτικά στην Έκθεση του ΚΕΑΟ. Το ΚΕΑΟ έχει ήδη δραστηριοποιηθεί για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών από εισφορές στα ΑΤ και έχει προσφύγει στη λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης για ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους € 1,45 δις περίπου, ενώ έχει πραγματοποιήσει 16,08 χιλ. ρυθμίσεις χρεών ποσού € 586,6 εκατ. Οι έως τώρα εισπράξεις του ΚΕΑΟ από ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις ανέρχονται σε € 176,2 εκατ., με το 98,7% αυτών των εισπράξεων να προέρχονται από οφειλέτες στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Αγορά εργασίας

Στην αγορά εργασίας, τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΛΣΤΑΤ για το 1ο 5μηνο 2014, δείχνουν μικρή περαιτέρω μείωση του ποσοστού ανεργίας, αλλά και μικρή αύξηση της απασχόλησης σε μηνιαία και σε ετήσια βάση τον Μάιο.2014 και στο 1ο 4μηνο.2014. Ειδικότερα, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 27,1% τον Μάιο.2014, από 27,2% τον Απρ.2014, 27,8% τον Μάρτ.2014 και από 27,7% τον Μάιο.2013. Επίσης, στο 1ο 5μηνο.2014 το ποσοστό ανεργίας διαμορφώνεται στο 27,57%, έναντι 27,68% στο 1ο 5μηνο.2013. Ωστόσο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αυτή η εξέλιξη στο ποσοστό ανεργίας οφείλεται περισσότερο στη μείωση του εργατικού δυναμικού κατά -0,9% στο 1ο 5μηνο.2014, αφού η απασχόληση μειώθηκε ελαφρά κατά -0,7% στο ίδιο 5μηνο, παρά το ότι ήταν αυξημένη τον Μάιο.2014.

Με αυτές τις τάσεις εκτιμάται τώρα ότι το ποσοστό ανεργίας, με βάση τα στοιχεία της ΕΕΔ της ΕΛΣΤΑΤ, θα μειωθεί στο 27,0% το 2014, από 27,4% το 2013, με αύξηση της απασχόλησης κατά 0,1% το 2014, μετά την πτώση της κατά -4,9% το 2013. Άλλωστε, με βάση τα νέα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η ανεργία εκτιμάται στο 27,2% τον Μάιο.2014, από 27,3% τον Απρ.2014, 27,3% τον Μάρτ.2014 και από 27,7% τον Μάιο 2013 και 27,9% τον Σεπτ.2013. Σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία του Μαΐου 2014 δείχνουν σαφή βελτίωση στην αγορά εργασίας ακόμη και με βάση τα στοιχεία της ΕΕΔ της ΕΛΣΤΑΤ. Ωστόσο, η μικρή αυτή βελτίωση δεν είναι ακόμη συμβατή την εικόνα της αγοράς εργασίας, όπως αυτή διαμορφώνεται με βάση τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ που αναλύονται στη συνέχεια, τα οποία δείχνουν καθαρή αύξηση της μισθωτής απασχόλησης κατά 160,94 χιλ. άτομα στο 1ο 5μηνο.2014 και κατά 189,56 χιλ. άτομα στο 1ο 7μηνο.2014. Αντί αυτού με βάση τα στοιχεία της ΕΕΔ της ΕΛΣΤΑΤ στο 1ο 5μηνο.2014 σημειώθηκε μικρή πτώση της απασχόλησης κατά -25,5 χιλ. άτομα.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία των ροών απασχόλησης (προσλήψεις μείον απολύσεις μείον οικειοθελείς αποχωρήσεις) του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ στο 1ο 7μηνο.2014 σημειώθηκε σημαντική αύξηση της μισθωτής απασχόλησης που σηματοδοτεί ουσιαστική βελτίωση της αγοράς εργασίας στη χώρα. Τα στοιχεία αυτά, που καταγράφουν τις πραγματικές συνολικές ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα στο σύνολο της χώρας (και όχι με δειγματοληπτικό τρόπο, όπως συμβαίνει με την ΕΕΔ) δείχνουν μια πολύ μεγάλη αύξηση αυτής της μισθωτής απασχόλησης κατά 189,56 χιλ. άτομα στο 1ο 7μηνο.2014, έναντι αύξησής της κατά 91,61 χιλ. άτομα στο 1ο 7μηνο 2013, κατά 33,4 χιλ. άτομα στο 1ο 7μηνο.2012 και κατά 30,7 χιλ. άτομα στο 1ο 6μηνο.2011. Γενικά, η αύξηση της καθαρής απασχόλησης στο 1ο 7μηνο 2014 ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από την αύξηση της απασχόλησης στο 1ο 7μηνο σε όλα τα έτη από το 2001 έως και το 2013 (Διάγραμμα 1.) Επιπλέον, η αύξηση της καθαρής απασχόλησης στο 1ο 7μηνο.2014 και ιδιαίτερα τον Ιούν-Ιούλ,2014 θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν δεν σημειώνονταν 41,95 χιλ. λήξεις συμβάσεων εκπαιδευτικών ορισμένου χρόνου τον Ιούν.2014 και επιπλέον 21,97 χιλ. τον Ιούλ.2014, οι οποίες θα ανανεωθούν σε σημαντικό βαθμό από τον Σεπτ.2014. Τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ δείχνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα στο ιδιωτικό τομέα της οικονομίας ανακάμπτει ουσιαστικά από το 1ο 7μηνο 2014, αφού η αύξηση της μισθωτής απασχόλησης σε αυτό το 7μηνο ήταν κατά 98 χιλ. μεγαλύτερη από την αύξηση της απασχόλησης στο 1ο 7μηνο.2013, όπου είχε επίσης σημειωθεί αύξηση της απασχόλησης κατά 58,2 χιλ. άτομα μεγαλύτερη από το 1ο 7μηνο.2012.

Ετσι, παρά τις ανωτέρω ενθαρρυντικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας σύμφωνα με τον ΕΡΓΑΝΗ, η ανεργία εξακολουθεί να διαμορφώνεται σε πολύ υψηλά επίπεδα (27,1% του εργατικού δυναμικού) σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Ιδιαίτερα δε η ανεργία των νέων (15-24 ετών) παρά ότι καταγράφηκε χαμηλότερα στο 53,1% τον Μάιο.2014, από 56,3% τον Απρ.2014 και από 59,6% τον Μάιο.2013, εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Επίσης, η συνεχιζόμενη πτώση της απασχόλησης κατά -0,73% στο 1ο 5μηνο.2014 (σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ και αντίθετα με τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ) συνεπάγεται περιορισμένη αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας το 2014 με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Ειδικότερα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στο 1ο 5μηνο.2014 (αντίθετα με τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ) δεν επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για πτώση της ανεργίας στο 26,0% το 2014, με αύξηση της απασχόλησης κατά 0,6.

Ένα άλλο στοιχείο που προκύπτει από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ είναι ότι η αύξηση της απασχόλησης στο 1ο 7μηνο,2014 συνδυάζεται με πολύ μεγάλη αύξηση των προσλήψεων εργαζομένων που έφτασαν στις 917,34 χιλ. στο 1ο 7μηνο.2014, έναντι 564,6 χιλ. στο 1ο 7μηνο.2013, 495,4 χιλ. στο 1ο 7μηνο.2012 και έναντι 712,8 χιλ. στο 1ο 7μηνο.2008, αλλά και με μεγάλη αύξηση των απολύσεων και των οικειοθελών αποχωρήσεων από την εργασία. Ωστόσο, το τελικό αποτέλεσμα αυτής της υψηλής κινητικότητας στην αγορά εργασίας είναι η μεγάλη αύξηση της απασχόλησης που προαναφέρθηκε. Από τις εξελίξεις αυτές προκύπτει η πραγματικά μεγάλη συνεισφορά στην ανάκαμψη της οικονομίας και στην αύξηση της απασχόλησης που προκύπτει από την εκ βάθρων μεταρρύθμιση και τον εξορθολογισμό της λειτουργίας της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα που υλοποιήθηκε τα τελευταία 4-έτη.

Η μεγάλη αύξηση των προσλήψεων με συμβάσεις μερικής απασχόλησης: Σημαντική συμβολή στην αύξηση των προσλήψεων στο 1ο 7μηνο.2014 έχουν οι συμβάσεις εργασίας μερικής απασχόλησης, καθώς και οι συμβάσεις εκ περιτροπής απασχόλησης, όπως αναμενόταν στην περίοδο που η οικονομία εξέρχεται από τη μεγαλύτερη προσαρμογή και ύφεση της ιστορίας της. Έτσι, το ποσοστό των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης διαμορφώθηκε στο 53,16% του συνόλου στο 1ο 7μηνο.2014, έναντι του 34,33% που ήταν οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης και 12,51% που ήταν οι συμβάσεις εκ περιτροπής απασχόλησης. .Με την ανάκαμψη της οικονομίας το 2014 και τη μετεξέλιξή της σε ικανοποιητική και αυτοδύναμη ανάπτυξη της τάξης του 3,0%-3,5% ετησίως από το 2015 και στα επόμενα έτη (όπως προβλέπεται και από την Τρόικα) το ποσοστό των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης θα αυξηθεί σταδιακά και πάλι, με το ποσοστό, ωστόσο, των συμβάσεων μερικής απασχόλησης να παραμένει επίσης υψηλό σε σύγκριση με την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα πριν από την κρίση..

Τουρισμός

Ο τομέας του τουρισμού συμβάλει κατά κύριο λόγο στην αύξηση της απασχόλησης: Τέλος, η υψηλότερη καθαρή αύξηση της απασχόλησης τον Ιούλ.2014 καταγράφεται στα επαγγέλματα που σχετίζονται με τους τομείς του τουρισμού (Ξενοδοχεία – Εστίαση) αλλά και σε καταστήματα λιανικού εμπορίου στη μεταποιητική βιομηχανία και στη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων και τέλος στους τομείς των μεταφορών (οδηγοί φορτηγών, λεωφορείων και ΤΑΞΙ). Είναι πολύ σημαντικό ότι ο τομέας των κατασκευών δεν έχει ακόμη συμβάλλει ουσιαστικά στην αύξηση της απασχόλησης, όπως αυτή καταγράφεται από τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ στο 1ο 7μηνο.2014.

Οικοδομική δραστηριότητα

Ωστόσο, ακόμη και στην αγορά ακινήτων φαίνεται τώρα ότι καταγράφονται κάποια πρώτα σημάδια σταθεροποίησης σε πολύ χαμηλά επίπεδα δραστηριότητας. Η διαδικασία της σταθεροποίησης με προοπτική για σύντομη ανάκαμψη φαίνεται ότι αρχίσει από τον τομέα των αδειών οικοδομών που αποτελούν προπορευόμενο δείκτη για τις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων και, ειδικότερα, στις επενδύσεις σε ακίνητα μερικούς μήνες αργότερα. Ο όγκος των νέων αδειών οικοδομών που εκδόθηκαν στο 4μηνο Φεβρ.-Μαΐου.2014 σημείωσε μικρή αύξηση κατά 0,1% σε ετήσια βάση (Μάιος 2014: +10,34% σε ετήσια βάση), έναντι της πτώσης της κατά -43,8% στο αντίστοιχο 4μηνο του 2013. Σημειώνεται ότι ο όγκος των νέων αδειών οικοδομών που εκδόθηκαν στο 1ο 5μηνο.2014 διαμορφώθηκε σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, στα 4.041 χιλ. κυβικά μέτρα, από 26.717 χιλ. κυβικά μέτρα στο 1ο 5μηνο του 2008. Ωστόσο, η διακοπή της ταχείας πτώσης στο 4ο 3μηνο.2013 (+2,2%) και στο 4μηνο Φεβρ.-Μαϊου.2014 (+0,1) δείχνει ότι η ανάκαμψη στον όγκο των οικοδομικών αδειών που εκδίδονται δεν θα αργήσει να εμφανιστεί (Μάιος.2014: +10,34%). Η ανάκαμψη στον όγκο των αδειών οικοδομών θα σηματοδοτήσει και την ανάκαμψη των επενδύσεων σε οικοδομές που σημείωσαν νέα τεράστια πτώση κατά -42,3% στο 1ο 3μηνο.2014, αφαιρώντας και πάλι -1,26 ποσοστιαίες μονάδες από το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ σε ετήσια βάση στο 3μηνο αυτό. Συνολικά, αναμένεται ότι η πτώση των επενδύσεων σε οικοδομές θα περιοριστεί στο -16,0% το 2014 ως σύνολο και ότι θα μετατραπεί σε θετική αύξηση, άνω του 10%, το 2015. Σε απόλυτα μεγέθη οι ανωτέρω εξελίξεις σημαίνουν ότι οι επενδύσεις σε κατοικίες που θα διαμορφωθούν περί τα € 3,1 δις (1,9% του ΑΕΠ) το 2014 (σε πραγματικές τιμές 2005), μπορεί να αυξηθούν στα € 3,6 δις (2,1% του ΑΕΠ) το 2015, από € 26,1 δις (12,4% του ΑΕΠ) το 2007 και € 17,3 δις (8,2% του ΑΕΠ) το 2008.

Στην καλύτερη εξέλιξη στους τομείς των συναλλαγών και των επενδύσεων σε οικιστικά ακίνητα αναμένεται να συμβάλλουν στα επόμενα 3μηνα οι ακόλουθες εξελίξεις στην ελληνική οικονομία:

α) Η αξιοσημείωτη βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα συμπεριλαμβανομένων και των προσδοκιών των καταναλωτών που έχουν ήδη οδηγήσει στην σταθεροποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και στη σημαντική αύξηση των πωλήσεων αυτοκινήτων. Ειδικότερα, στο 7μηνο. 2014 ο αριθμός των πωλήσεων νέων ΙΧ αυτοκίνητων αυξήθηκε σημαντικά κατά +28,8%, έναντι μείωσής του κατά -0,5% στο 7μηνο 2013. Ειδικότερα δε στο 4μηνο Απρ-Ιούλ.2014 επωλήθησαν 32.828 καινούργια αυτοκίνητα, έναντι 24.581 στο αντίστοιχο 4μηνο.2013, με αύξηση κατά +33,6%, σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά +21,3% στο 1ο 3μηνο 2014 και κατά +7,0% και στο 2ο 3μηνο 2013.

β) Οι πολύ χαμηλές τιμές των προσφερόμενων προς πώληση ακινήτων (κυρίως χτισμένων πριν από 7-έτη, ή και παλαιότερων) ακόμη και σε προνομιούχες περιοχές με υψηλού επιπέδου υποδομές, περιβάλλοντος και ποιότητας διαβίωσης. Ήδη η πτώση των τιμών των διαμερισμάτων κατά μέσο όρο στο σύνολο της χώρας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος ανήλθε στο 36,3% Μάλιστα, οι πωλήσεις ακινήτων σε πολλές περιπτώσεις αποφασίζονται από τους πωλητές υπό πίεση και πωλούνται σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές λόγω της πολύ υψηλής φορολογικής επιβάρυνση των ακινήτων ιδιαίτερα για φορολογούμενους με ακίνητη περιουσία άνω των € 300.000. Σε αυτό θα πρέπει να προστεθεί και η σημαντική μείωση του κόστους ανέγερσης οικοδομών τα τελευταία έτη.

γ) Η δυνατότητα συνδυασμού της επιστροφής των καταθέσεων των εγχώριων κατοίκων στη χώρα με την ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων, ενώ ήδη διαφαίνεται και η δυνατότητα εισροής σημαντικών ξένων κεφαλαίων για αγορά εξοχικής ή άλλης κατοικίας στην Ελλάδα. Ειδικότερα, στο 1ο 5μηνο.2014 οι εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό για αγορά ακινήτων στην Ελλάδα ανήλθαν στα € 92,1 εκατ. και ήταν αυξημένες κατά 100,2% σε ετήσια βάση, μετά την αύξησή τους κατά 48% το 2013 όπου διαμορφώθηκαν στα € 167,8 εκατ., έναντι € 113,4 εκατ. το 2012. Είναι επομένως πολύ πιθανό ότι οι εισροές αυτές θα υπερβούν τα € 250 εκατ. το 2014 με σημαντικά μεγαλύτερη αύξησή τους στα επόμενα έτη. Οι εισροές αυτές, σε συνδυασμό με την επιστροφή των καταθέσεων των εγχώριων κατοίκων μπορεί να συμβάλλουν στην σταθεροποίηση των τιμών των ακινήτων στα πολύ χαμηλά επίπεδα του 2014 και στην ανάκαμψη των συναλλαγών και των επενδύσεων στην αγορά ακινήτων από τα επίσης πολύ χαμηλά επίπεδά τους το 2014.

Στους ανωτέρω ευνοϊκούς παράγοντες θα μπορούσε να προστεθεί και η σημαντική βελτίωση της φορολογίας των ακινήτων έναντι του 2013, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μείωση του φόρου μεταβίβασης ακινήτων στο 3,0% και τη βελτιωμένη τελικά εξειδίκευση του πλαισίου επιβολής του φόρου υπεραξίας ακινήτων (15%). Παραμένει, ωστόσο, άλυτο το μεγάλο θέμα της επιβολής διπλής φορολογίας (του ΕΝΦΙΑ + ΦΑΠ 2014 στα ακίνητα με αντικειμενική αξία άνω των € 300.000) που εξακολουθεί να λειτουργεί έντονα αποτρεπτικά στην αύξηση των συναλλαγών και στην ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων.