ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ...

Πέντε χρόνια και μία ημέρα από τότε, στις 24 Απριλίου 2015, πολύ μακριά από το Καστελόριζο, και συγκεκριμένα στη Ρίγα της Λετονίας αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις που θα κρίνουν εν πολλοίς το μέλλον της χώρας.



Τα βλέμματα όλων θα είναι στραμμένα στο Eurogroup στο οποίο εναποθέτει τις ελπίδες της η ελληνική κυβέρνηση για συμφωνία με τους δανειστές, η οποία θα «ξεκλειδώσει» τη ρευστότητα και θα αποτρέψει έναν «ξαφνικό θάνατο» μέσω στάσης πληρωμών.

Ειδικά μετά τα τελεσίγραφα που εστάλησαν στην Αθήνα από το EuroWorkning Group καθώς οι δανειστές εμφανίζονται και πάλι δυσαρεστημένοι με την Αθήνα. Παρά τα βήματα προόδου που έγιναν, οι εταίροι ζητούν ξανά συγκεκριμένα μέτρα και αποσαφήνιση της λίστας της Αθήνας και μάλιστα το ταχύτερο δυνατόν.
Κραυγή αγωνίας για την οικονομία - Ωρες ευθύνης για τον Αλ. Τσίπρα

Ουσιαστικά η ελληνική πλευρά έχει μπροστά της μόλις 15 ημέρες προκειμένου να πείσει τους εταίρους ότι έχει ολοκληρωμένο σχέδιο μεταρρυθμίσεων και το κυριότερο: Οτι είναι έτοιμη να δεχθεί έναν έντιμο συμβιβασμό, με κέρδη αλλά και με απώλειες. Τα περιθώρια έχουν στενέψει επικίνδυνα, η οικονομία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, όλοι οι οικονομικοί δείκτες επιβεβαιώνουν το πλήγμα που έχει υποστεί η χώρα εξαιτίας της παρατεταμένης «δημιουργικής ασάφειας». Η πραγματική οικονομία βρίσκεται σε δεινή θέση. Η ανεργία αντί να μειώνεται αυξάνεται καθώς κάθε μέρα που περνά κλείνουν επιχειρήσεις εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας.

Οι τράπεζες βρίσκονται στο κόκκινο και επιβιώνουν με τα «ψίχουλα» που εκταμιεύει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσω του ELA. Τα γκισέ έχουν γεμίσει από πελάτες που αποσύρουν τις καταθέσεις τους φοβούμενοι αυστηρούς κανόνες, όπως capital control ή ακόμη και «κούρεμα». Από τον Δεκέμβριο εκτιμάται ότι έχουν φύγει από τα ταμεία των τραπεζών σχεδόν 30 δισ. ευρώ ενώ οι απώλειες κατά τη διάρκεια της κρίσης αγγίζουν τα 100 δισ. ευρώ.

Οι εξαγωγές επιδεινώνονται συνεχώς και η βιομηχανική παραγωγή βρίσκεται σε διαρκή κάθοδο ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη καταγράφει «βουτιά» εξαιτίας της ανησυχίας των πολιτών για το μέλλον και της έλλειψης εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας.

Οι τελευταίοι ξένοι επενδυτές έχουν φύγει από το Χρηματιστήριο ή περιορίζουν στο ελάχιστο (πλην εξαιρέσεων) τις θέσεις τους σε τράπεζες και επιχειρήσεις.

Χρέος

Το ιδιωτικό χρέος αυξάνεται δραματικά κι έχει αγγίξει τα 76 δισ. ευρώ, μια πραγματική «βόμβα» στα θεμέλια της οικονομίας. Το πρώτο δίμηνο του έτους συσσωρεύτηκαν ληξιπρόθεσμα χρέη 2,5 δισ. ευρώ καθώς ο κόσμος περίμενε τις ευνοϊκές ρυθμίσεις πληρωμής. Ρυθμίσεις που πάντως, θα αποδώσουν σε βάθος χρόνου, την ώρα που το κράτος «ξύνει τον πάτο του βαρελιού» σαρώνοντας τα αποθεματικά Ταμείων και φορέων του Δημοσίου για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις.

Την ίδια στιγμή ο επιχειρηματικός κόσμος και η αγορά απευθύνουν δραματική έκκληση για τερματισμό της αβεβαιότητας που «σκοτώνει» την οικονομία. Ζητούν από την κυβέρνηση να επιταχύνει τις διαδικασίες για συμφωνία με τους εταίρους ώστε να αρθεί η αβεβαιότητα και να απομακρυνθεί η δαμόκλειος σπάθη της στάσης πληρωμών. Όμως, τα μηνύματα από το εξωτερικό είναι δυσοίωνα, παρά τις ελπίδες που υπάρχουν ότι θα βγει «λευκός καπνός» από το EuroWorking Group που συνεδριάζει από χθες. Απανωτά είναι τα αρνητικά δημοσιεύματα και οι «πληροφορίες» για στάση πληρωμών, χρεοκοπία, Grexit και παράλληλο νόμισμα. Μόλις χθες οι FT, επικαλούμενοι Ελληνα αξιωματούχο, ανέφεραν ότι ακόμη κι αν καλυφθούν οι υποχρεώσεις του Απριλίου, ο επόμενος μήνας θα είναι εξαιρετικά δύσκολος, τα λεφτά θα τελειώσουν και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος χρεοκοπίας, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία.

Τελεσίγραφο

Αλλά και τα μηνύματα που στέλνουν οι δανειστές παραμένουν σε τελεσιγραφικό τόνο καθώς ζητούν από την Ελλάδα να δεσμευτεί για συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις κι όχι για «εκθέσεις ιδεών». Ουσιαστικά η κυβέρνηση και η οικονομία ζουν ένα δραματικό «παιχνίδι με το χρόνο», ένα μαρτύριο της σταγόνας όπου κάθε μέρα εξελίσσεται ένας διαρκής αγώνας για να μην καταρρεύσει το σύστημα. Όμως, σύγχυση προκαλούν τα διφορούμενα μηνύματα από την πλευρά της Αθήνας. Την ώρα, δηλαδή που οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο και η χώρα είναι με το πιστόλι στον κρόταφο, η κυβέρνηση προωθεί νομοσχέδια τα οποία αποτελούν «κόκκινο πανί» για τους δανειστές.

Όπως π.χ. αυτά για την επαναπρόσληψη χιλιάδων υπαλλήλων, η επαναλειτουργία της ΕΡΤ με επαναφορά των απολυμένων, η αύξηση του κατώτερου μισθού, η επαναφορά συλλογικών συμβάσεων ή το «ξεπάγωμα» τριετιών και ωριμάσεων. Οι δανειστές κάνουν ήδη λόγο για «μονομερείς ενέργειες», κάτι που η Αθήνα αποκρούει λέγοντας ότι πρόκειται για αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων που αποτέλεσαν βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις από τις οποίες δεν μπορεί να κάνει πίσω.

Τελειώνει ο χρόνος - Ωρες ευθύνης για τον Αλ. Τσίπρα

Ο χρόνος στην κλεψύδρα έχει λιγοστέψει επικίνδυνα καθώς με βάση τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Απριλίου. Επομένως, αν υπάρξει «ναυάγιο» στη Ρίγα, τότε πολύ δύσκολα θα μπορέσει να επανέλθει σε τροχιά «μη ρήξης» η διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Μια βασική παράμετρος της συμφωνίας θα έχει καταπατηθεί και η χώρα θα βρίσκεται στον αέρα.

Πλέον οι ευθύνες βαραίνουν τον πρωθυπουργό ο οποίος θα πρέπει να λάβει πολύ κρίσιμες αποφάσεις. Είτε δηλαδή θα αναλάβει να υλοποιήσει έναν έντιμο συμβιβασμό, ερχόμενος ακόμη και σε σύγκρουση με τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ, είτε θα οδηγηθεί σε ρήξη με τους δανειστές, με ανυπολόγιστες ζημιές για τη χώρα. Η άλλη επιλογή είναι το plan B, δηλαδή η έξοδος από το ευρώ, γεγονός που απουκρούεται μετά βδελυγμίας από την κυβέρνηση.

Οι επόμενες εβδομάδες είναι ιδιαίτερα κρίσιμες ακριβώς γιατί θα φανεί προς ποια κατεύθυνση θα οδηγήσει το «καράβι» ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Από τις πρώτες αντιδράσεις των δανειστών φαίνεται μια διάθεση να προειδοποιήσουν ξανά την Ελλάδα ότι πρέπει να συμβιβαστεί και να αποδεχθεί συγκεκριμένα μέτρα. Οι εταίροι κατηγορούν την ελληνική κυβέρνηση ότι από τις 20 Φεβρουαρίου έχουν περάσει σχεδόν 50 ημέρες χωρίς να αποσαφηνιστούν οι μεταρρυθμίσεις.

Στο Eurogroup της 24ης Απριλίου θα επιδιωχθεί μια συμφωνία που θα καλύπτει πλήρως την Ελλάδα για το Μάιο και τον Ιούνιο. Επειτα από 2 μήνες η κυβέρνηση θα πρέπει να πάει σε νέο κύκλο, ακόμη πιο σκληρών διαπραγματεύσεων για την επόμενη ημέρα της οικονομίας. Τον Ιούνιο ολοκληρώνεται και η τετράμηνη παράταση του υπάρχοντος προγράμματος. Οι δανειστές, έχοντας ως ατού την πιστωτική ασφυξία και τον κίνδυνο η Ελλάδα το καλοκαίρι να μην μπορεί να πληρώσει πάνω από 11 δισ. ευρώ, θα βάλουν στο τραπέζι το μεγάλο δίλημμα: «Νέο πακέτο βοήθειας με συγκεκριμένους όρους ή χρεοκοπία». Στόχος δεν είναι η εκταμίευση μιας υποδόσης ή το 1,9 δισ. από την ΕΚΤ. Είναι η επαναφορά της επιλεξιμότητας (waiver) στα ελληνικά χρεόγραφα ώστε να υπάρξει αύξηση στο όριο έκδοσης.