Νέα μέτρα επί 3 έτη βλέπουν οι θεσμοί - Η κυβέρνηση ελπίζει σε υπερπλεόνασμα

Τα σχέδια της κυβέρνησης να μοιράσει –και φέτος– μέρισμα από το υπερπλεόνασμα παραμένουν  "ζωντανά", σύμφωνα με πληροφορίες, παρά τις αποκλίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού (σ.σ. τρύπα 1,7 δισ. ευρώ στα έσοδα Οκταμήνου). Ωστόσο, μετά τις νέες δηλώσεις από τον Τόμας Βίζερ περί πιθανών νέων δημοσιονομικών μέτρων για 3 συναπτά έτη, το μέρισμα είναι πιθανόν να καταλήξει ως το "γλυκαντικό" για όσα θα... έρθουν για πολίτες και επιχειρήσεις.

Ο κ. Βίζερ είπε ότι δεν είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων νέα μέτρα μόνο για το 2018,  αλλά και για το 2019-2020. Εξήγησε μάλιστα μεταξύ πολλών άλλων ότι θα προκύψουν μέσα από μεταμνημονιακό 2ετές "πλαίσιο πολιτικής" που δεν θα περιλαμβάνει χρηματοδότηση από τον ESM, αλλά μόνο υποχρέωση "προσαρμογής".

Το ζήτημα που τίθεται είναι ότι από το 2018 και μετά το πρωτογενές πλεόνασμα αυξάνεται ραγδαία από το 1,75% του ΑΕΠ στο 3,5% του ΑΕΠ. Και έτσι αμφισβητείται ότι ακόμη και με το τελευταίο πακέτο των 6,5 δισ. ευρώ μπορεί να πιαστεί.

Για φέτος, η πιθανότητα το πρωτογενές πλεόνασμα να ξεπεράσει ακόμη και το 2% του ΑΕΠ παραμένει ισχυρή, όπως ανέφεραν και χθες πηγές του κυβερνητικού επιτελείου, παραδεχόμενες πάντως ότι όποια πρόβλεψη δεν είναι εντελώς ασφαλής και πρέπει να γίνουν γνωστά μέσα στις επόμενες εβδομάδες νεότερα στοιχεία. Δηλαδή στοιχεία που συνδέονται με την υστέρηση εσόδων αλλά και με το θέμα της υποδόσης των 800 εκατ ευρώ.

Παρ' όλα αυτά, η κυβέρνηση έχει ήδη θέσει στο τραπέζι των διαβουλεύσεων τη δυνατότητά της να μοιράσει και φέτος μέρισμα. 

Οι στόχοι του 2017

Το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Πολιτικής του Μαΐου όρισε πρωτογενές πλεόνασμα το 2017 στο 1,9% (αντί για 2% του ΑΕΠ που προέβλεπε ο προϋπολογισμός που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2016 από τη Βουλή). Το μνημόνιο θέτει ως στόχο πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,75% του ΑΕΠ.

Στο σενάριο ενός πλεονάσματος στο 2% του ΑΕΠ το δημοσιονομικό περιθώριο φτάνει στα 500 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Για να επιτευχθεί όμως ο στόχος αυτός (ή και για να ξεπεραστεί σημαντικά όπως εκτιμούν πηγές της κυβέρνησης) πρέπει να ξεπεραστούν μία σειρά από σκόπελοι.

Οι σκόπελοι αυτοί συνδέονται με την υστέρηση των φορολογικών εσόδων (στο πεδίο του φόρου εισοδήματος που έφτασαν στο 1 δισ. ευρώ περίπου στο οκτάμηνο) οι οποίοι επιχειρείται να αντισταθμιστούν από υπερσυγκράτηση δαπανών, αλλά κι από αυξημένα έσοδα από τα ασφαλιστικά ταμεία, τον ΕΝΦΙΑ και από τον ΦΠΑ. Συνδέονται όμως και από ένα άλλο πεδίο, αυτό των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες.

Τα 800 + 400 εκατομμύρια ευρώ των υποδόσεων

Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα κριθεί η μάχη για το αν το οικονομικό επιτελείο (αλλά κυρίως οι φορείς του ευρύτερου δημοσίου και ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός) θα μπορέσει να πληρώσει ληξιπρόθεσμες οφειλές αξίας 1,2 δισ. ευρώ.. Ο λόγος για τα 800 εκατομμύρια ευρώ που προέρχονται από την υποδόση του Ιουλίου και τα υπόλοιπα 400 εκατομμύρια ευρώ από ίδιους πόρους που πρέπει να διαθέσει το ελληνικό δημόσιο.

Προς το παρόν, τα στοιχεία και οι πληροφορίες καταγράφουν υστέρηση. Θα πρέπει να καταφέρει η ελληνική κυβέρνηση να διαθέσει το ποσό έως τις 31 Οκτωβρίου. Διαφορετικά, κινδυνεύει να επιστρέψει μέρος της 1ης υποδόσης στον ESM, ενώ δεν θα μπορεί να λάβει την επόμενη υποδόση των 800 συν 400 εκατομμυρίων ευρώ. Μία τέτοια εξέλιξη αλλάζει πολλά για τα κρατικά ταμεία σε δύο κατευθύνσεις: η πρώτη επίπτωση είναι η αγορά που στενάζει με επιπτώσεις και στο ΑΕΠ και η δεύτερη επίπτωση είναι η διαχείριση των χρημάτων που θα πρέπει να καταβάλει το κράτος για να πληρώσει οφειλές.

Το μέρισμα του 2017

Κορυφαίος αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών μιλώντας πριν από λίγες μέρες σε δημοσιογράφους είχε παραδεχθεί που έχει ξεκινήσει η συζήτησή με τους θεσμούς για το πώς οι διανεμηθεί το πιθανό μέρισμα του 2017, λέγοντας ότι αυτή τη φορά δεν θα πάει στην 13η σύνταξη αλλά θα οδεύσει (αναλόγως του ποσού που θα αποφασιστεί και θα είναι ένα μέρος της εκτιμούμενης υπέρβασης) για εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους, για τόνωση των επενδύσεων ή για επιδόματα που θα περνούν όμως μέσα από το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

Οι οριστικές αποφάσεις για το μέρισμα, όπως ανέφερε η ίδια πηγή, θα πρέπει να ληφθούν εγκαίρως, και συγκεκριμένα το Νοέμβριο, μαζί με τις αποφάσεις για τον προϋπολογισμό και την πιθανή "τρύπα" του 2018. Δηλαδή μαζί με το "μέρισμα" θα κλειδώσει και το αν θα ζητηθούν και πόσα νέα μέτρα για το 2018. Πλέον στο "κάδρο" των διαπραγματεύσεων μπαίνουν και τα επόμενο χρόνια....

Μία πρώτη εικόνα για την πορεία του 2017 και του 2018 θα οριστικοποιηθεί και θα σταλεί στους θεσμούς στο τέλος Σεπτεμβρίου, με τη μορφή των εξαμηνιαίων προβλέψεων για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, αλλά και στο προσχέδιο Προϋπολογισμού (που θα πρέπει βάσει συνταγματικής υποχρέωσης να κατατεθεί στη Βουλή την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου).

Είναι εξ αρχής σαφές στις συζητήσεις που έγιναν μεταξύ της κυβέρνησης και των τεχνικών κλιμακίων που βρίσκονταν τις προηγούμενες ημέρες στην Αθήνα ότι πρόκειται απλά για ένα σχέδιο Προϋπολογισμού το οποίο θα αλλάξει. Τόσο γιατί θα λάβει υπόψη νεότερα στοιχεία για την πορεία του προϋπολογισμού, όσο και διότι θα μεσολαβήσουν οι μεγάλες πολιτικές διαπραγματεύσεις με τους επικεφαλής των θεσμών που επιχειρείται να ξεκινήσουν έστω και σε… δόσεις με καθυστέρηση περί τα τέλη Οκτωβρίου.