Σε ένα ατέλειωτο γαϊιτανάκι χρεών αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ, έχει
μετατραπεί η αγορά ηλεκτρισμού, με τη ΔΕΗ έτοιμη να καταρρεύσει, καθώς
οι οφειλές της μόνον προς τους φορείς της αγοράς, τον Διαχειριστή
Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ), τον Διαχειριστή Δικτύων (ΔΕΔΔΗΕ) και τον Λειτουργό
της Αγοράς (ΛΑΓΗΕ) και τους διάφορους προμηθευτές της, ξεπερνούν το 1
δισ. ευρώ.
Το πρόβλημα δημιουργήθηκε κυρίως εξ αιτίας των ληξιπρόθεσμων οφειλών πελατών, που ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ, και επιδεινώνεται καθημερινά εξ αιτίας μίας σειράς άστοχων πολιτικών, από τον τρόπο που απελευθερώνεται η αγορά μέχρι την επιβάρυνση της ΔΕΗ για τις εκάστοτε πολιτικές των κυβερνήσεων, είτε αυτές αφορούν τις δαπάνες για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας είτε τη χρηματοδότηση των προσλήψεων που θα κάνει το υπουργέιο Πολιτισμού για να διενεργηθούν αρχαιολογικές εργασίες στα ορυχεία της ΔΕΗ.
Το οξύ πρόβλημα ρευστότητας, όπως η ίδια η διοίκηση της ΔΕΗ παραδέχεται, έχει οδηγήσει στην αύξηση των υπερήμερων υποχρεώσεων προς τους πιστωτές της (χωρίς σε αυτούς να συμπεριλαμβάνονται τα τραπεζικά δάνεια).
Με
βάση τα οικονομικά αποτελέσματα του 2016 που ανακοίνωσε η εταιρεία, οι
ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τρίτους αυξήθηκαν κατά 184 εκατ. ευρώ,
φθάνοντας στα 759 εκατ. ευρώ, έναντι 575 εκατ. στο τέλος του 2015.
Αυτά κατά τη ΔΕΗ, καθώς την ίδια ώρα στις λογιστικές καταστάσεις του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ εγγράφονται απαιτήσεις που προσεγγίζουν το 1,3 δισ. ευρώ. Ο ΑΔΜΗΕ εγγράφει απαιτήσεις από τη ΔΕΗ ύψους 862 εκατ. ευρώ και ο ΔΕΔΔΗΕ απαιτήσεις 427 εκατ. ευρώ.
Τα ποσά αυτά προέρχονται κατά κύριο λόγο από τις συναλλαγές στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού, καθώς η ΔΕΗ λειτουργεί ως ο «εισπράκτορας» όλων των φορέων: Μέσω των λογαριασμών του ρεύματος εισπράττει τις χρεώσεις που αφορούν στα δίκτυα, (μεταφοράς και διανομής), τα τέλη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΕΤΜΕΑΡ), τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) κ.λπ., πέρα από τα ποσά που αφορούν στην ΕΡΤ και στους δήμους.
Στη συνέχεια τα χρήματα αυτά θα πρέπει να καταβάλλονται στον ΑΔΜΗΕ και το ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ με τη σειρά του πρέπει να καταβάλει ένα μέρος των χρημάτων αυτών στο ΛΑΓΗΕ.
Αγωγές
Γι' αυτό το λόγο ο ΛΑΓΗΕ κατέθεσε αγωγή κατά του ΑΔΜΗΕ ο οποίος με τη σειρά του υποστηρίζει ότι αναμένει να πληρωθεί από τη ΔΕΗ για να αποπληρώσει το ΛΑΓΗΕ. Ο ΑΔΜΗΕ, πάλι, έχει καταθέσει δύο αγωγές κατά της ΔΕΗ συνολικού ποσού 540 εκατ. ευρώ για οφειλές που, όπως υποστηρίζει, δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της συμμετοχής του στη χονδρεμπορική αγορά. Για τις απαιτήσεις αυτές ο ΑΔΜΗΕ διεκδικεί τόκους ύψους 67,1 εκατ. ευρώ ενώ η δικάσιμος έχει προσδιοριστεί για τις 18 Μαΐου.
Ας σημειωθεί ότι από τον ΑΔΜΗΕ αποζημιώνονται και οι ιδιωτικές εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής που εγχέουν ηλεκτρισμό στο σύστημα. Σύμφωνα με κύκλους του ΕΣΑΗ, του Συνδέσμου των Ανεξάρτητων Ηλεκτροπαραγωγών, οι οφειλές του Διαχειριστή προς τους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς έχουν υπερβεί τα 100 εκατ. ευρώ.
Γι' αυτό ο ΕΣΑΗ έστειλε εξώδικο στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΑΔΜΗΕ, όταν επρόκειτο να συνεδριάσουν για να εγκρίνουν την καταβολή στη ΔΕΗ ποσού 92,9 εκατ. ευρώ, ως επιστροφή κεφαλαίου για την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ. Ουσιαστικά ο ΕΣΑΗ ζήτησε να συμψηφιστεί το ποσό αυτό με τις οφειλές της ΔΕΗ προς τον ΑΔΜΗΕ, ώστε να απομείνουν κονδύλια στον Διαχειριστή να πληρώσει το σύνολο ή μέρος των οφειλών του προς τους παραγωγούς ηλεκτρισμού.
Τεράστιο είναι και το πρόβλημα με τους παραγωγούς ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, οι οποίοι πληρώνονται με πολύμηνες καθυστερήσεις, τόσο εξ αιτίας της υπερημερίας της ΔΕΗ για τη απόδοση του ΕΤΜΕΑΡ στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, όσο και εξ αιτίας του εγγενούς ελλείμματος που είχε συσσωρεύσει ο Λογαριασμός. Μάλιστα η ΔΕΗ έχει ζητήσει να μην έχει την υποχρέωση να καταβάλει το ΕΤΜΕΑΡ και τις άλλες χρεώσεις υπέρ τρίτων, που αντιστοιχούν σε λογαιρασμούς καταναλωτών, τους οποίους και η ίδια δεν έχει εισπράξει.
Το χάος που έχει προκληθεί στην αγορά επιχειρεί να διευθετήσει η ΡΑΕ, η οποία έχει καλέσει σε ακροάσεις όλους τους φορείς της αγοράς, προσπαθώντας να ξεμπλέξει το κουβάρι των χρεών.
Παράλληλα, η Ρυθμιστική Αρχή έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την εκλογίκευση μίας σειράς χρεώσεων, που όπως αποδεικνύεται επιβαρύνουν και τους καταναλωτές και τη ΔΕΗ. Κλασικό παράδειγμα το κόστος των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, ΥΚΩ, οι οποίες έχουν να αναθεωρηθούν από το 2012. Η ΔΕΗ υπολογίζει ότι για δαπάνες της κατηγορίας αυτής, δηλαδή την κάλυψη της διαφοράς του κόστους παραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, όπου το κόστος είναι πιο ακριβό γιατί για την ηλεκτροδότησή τους χρησιμοποιείται ντίζελ, καθώς και τη χρηματοδότηση των ειδικών τιμολογίων (Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο κλπ), πρέπει να ανακτήσει ποσό της τάξης των 700 εκατ. ευρώ για την περίοδο2012-2015.
Την αναθεώρηση της μεθοδολογίας υπολογισμού των ΥΚΩ έχει αναλάβει η ΡΑΕ, η οποία έχει προβεί σε ακροάσεις όλων των φορέων, ενώ η τελική απόφαση ανήκει στον υπουργό Περιβάλλοντος ? Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη.
Μνημόνιο
Οι αστοχίες πολιτικής που έχουν φέρει τη ΔΕΗ στο χείλος της καταστροφής δεν τελειώνουν εδώ. Ακόμα και για την υποχρέωση που προκύπτει από το μνημόνιο της μείωσης του μερίδου της ΔΕΗ κάτω από το 50% της αγοράς ως το 2020 δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη για το πώς η εταιρία θα συνεχίσει την επόμενη ημέρα, έχοντας περίπου τον μισό τζίρο σε σχέση με σήμερα. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση στην προσπάθεια να διατηρήσει υπό τον έλεγχο του δημοσίου το 51% του ΑΔΜΗΕ νομοθέτησε μία διαδικασία, η οποία έχει ως αποτέλεσμα η ΔΕΗ να μην αποζημιώνεται με τα ποσά που θα έπρεπε για την πώληση των μετοχών του ΑΔΜΗΕ στο δημόσιο. Στο πλαίσιο αυτό , υποχρέωσε τον ΑΔΜΗΕ να πληρώσει στη ΔΕΗ τα 92,9 εκατ. ευρώ, χρησιμοποιώντας επί της ουσίας τη ρευστότητα του Διαχειρισή για να καλύψει δικές της υποχρεώσεις και βυθίζοντας σε μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα τις ιδιωτικές επιχειρήσεις του κλάδου.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Μανόλης Παναγιωτάκης έχει επανειλημμένα αναδείξει τη ρευστότητα ως το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα της ΔΕΗ, υποστηρίζοντας ότι πέρα από την οικονομική κρίση, αρνητικά επηρεάζουν και εξωγενείς παράγοντες, που πρέπει να επανεξεταστούν, όπως: η κάλυψη των ελλειμμάτων του λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), η οποία έως το τέλος του 2017 αναμένεται να επιβαρύνει τη ΔΕΗ με 300 εκατ. ευρώ και τα ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος) με τα οποία η εταιρία επιβαρύνθηκε για την περίοδο Μαΐου 206-Μαρτίου 2017) με περίπου 65 εκατ.
• Με βάση τα οικονομικά αποτελέσματα του 2016 που ανακοίνωσε η εταιρεία, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τρίτους αυξήθηκαν κατά 184 εκατ. ευρώ, φθάνοντας στα 759 εκατ. ευρώ, έναντι 575 εκατ. στο τέλος του 2015.
Το πρόβλημα δημιουργήθηκε κυρίως εξ αιτίας των ληξιπρόθεσμων οφειλών πελατών, που ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ, και επιδεινώνεται καθημερινά εξ αιτίας μίας σειράς άστοχων πολιτικών, από τον τρόπο που απελευθερώνεται η αγορά μέχρι την επιβάρυνση της ΔΕΗ για τις εκάστοτε πολιτικές των κυβερνήσεων, είτε αυτές αφορούν τις δαπάνες για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας είτε τη χρηματοδότηση των προσλήψεων που θα κάνει το υπουργέιο Πολιτισμού για να διενεργηθούν αρχαιολογικές εργασίες στα ορυχεία της ΔΕΗ.
Το οξύ πρόβλημα ρευστότητας, όπως η ίδια η διοίκηση της ΔΕΗ παραδέχεται, έχει οδηγήσει στην αύξηση των υπερήμερων υποχρεώσεων προς τους πιστωτές της (χωρίς σε αυτούς να συμπεριλαμβάνονται τα τραπεζικά δάνεια).
Αυτά κατά τη ΔΕΗ, καθώς την ίδια ώρα στις λογιστικές καταστάσεις του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ εγγράφονται απαιτήσεις που προσεγγίζουν το 1,3 δισ. ευρώ. Ο ΑΔΜΗΕ εγγράφει απαιτήσεις από τη ΔΕΗ ύψους 862 εκατ. ευρώ και ο ΔΕΔΔΗΕ απαιτήσεις 427 εκατ. ευρώ.
Τα ποσά αυτά προέρχονται κατά κύριο λόγο από τις συναλλαγές στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού, καθώς η ΔΕΗ λειτουργεί ως ο «εισπράκτορας» όλων των φορέων: Μέσω των λογαριασμών του ρεύματος εισπράττει τις χρεώσεις που αφορούν στα δίκτυα, (μεταφοράς και διανομής), τα τέλη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΕΤΜΕΑΡ), τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) κ.λπ., πέρα από τα ποσά που αφορούν στην ΕΡΤ και στους δήμους.
Στη συνέχεια τα χρήματα αυτά θα πρέπει να καταβάλλονται στον ΑΔΜΗΕ και το ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ με τη σειρά του πρέπει να καταβάλει ένα μέρος των χρημάτων αυτών στο ΛΑΓΗΕ.
Αγωγές
Γι' αυτό το λόγο ο ΛΑΓΗΕ κατέθεσε αγωγή κατά του ΑΔΜΗΕ ο οποίος με τη σειρά του υποστηρίζει ότι αναμένει να πληρωθεί από τη ΔΕΗ για να αποπληρώσει το ΛΑΓΗΕ. Ο ΑΔΜΗΕ, πάλι, έχει καταθέσει δύο αγωγές κατά της ΔΕΗ συνολικού ποσού 540 εκατ. ευρώ για οφειλές που, όπως υποστηρίζει, δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της συμμετοχής του στη χονδρεμπορική αγορά. Για τις απαιτήσεις αυτές ο ΑΔΜΗΕ διεκδικεί τόκους ύψους 67,1 εκατ. ευρώ ενώ η δικάσιμος έχει προσδιοριστεί για τις 18 Μαΐου.
Ας σημειωθεί ότι από τον ΑΔΜΗΕ αποζημιώνονται και οι ιδιωτικές εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής που εγχέουν ηλεκτρισμό στο σύστημα. Σύμφωνα με κύκλους του ΕΣΑΗ, του Συνδέσμου των Ανεξάρτητων Ηλεκτροπαραγωγών, οι οφειλές του Διαχειριστή προς τους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς έχουν υπερβεί τα 100 εκατ. ευρώ.
Γι' αυτό ο ΕΣΑΗ έστειλε εξώδικο στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΑΔΜΗΕ, όταν επρόκειτο να συνεδριάσουν για να εγκρίνουν την καταβολή στη ΔΕΗ ποσού 92,9 εκατ. ευρώ, ως επιστροφή κεφαλαίου για την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ. Ουσιαστικά ο ΕΣΑΗ ζήτησε να συμψηφιστεί το ποσό αυτό με τις οφειλές της ΔΕΗ προς τον ΑΔΜΗΕ, ώστε να απομείνουν κονδύλια στον Διαχειριστή να πληρώσει το σύνολο ή μέρος των οφειλών του προς τους παραγωγούς ηλεκτρισμού.
Τεράστιο είναι και το πρόβλημα με τους παραγωγούς ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, οι οποίοι πληρώνονται με πολύμηνες καθυστερήσεις, τόσο εξ αιτίας της υπερημερίας της ΔΕΗ για τη απόδοση του ΕΤΜΕΑΡ στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, όσο και εξ αιτίας του εγγενούς ελλείμματος που είχε συσσωρεύσει ο Λογαριασμός. Μάλιστα η ΔΕΗ έχει ζητήσει να μην έχει την υποχρέωση να καταβάλει το ΕΤΜΕΑΡ και τις άλλες χρεώσεις υπέρ τρίτων, που αντιστοιχούν σε λογαιρασμούς καταναλωτών, τους οποίους και η ίδια δεν έχει εισπράξει.
Το χάος που έχει προκληθεί στην αγορά επιχειρεί να διευθετήσει η ΡΑΕ, η οποία έχει καλέσει σε ακροάσεις όλους τους φορείς της αγοράς, προσπαθώντας να ξεμπλέξει το κουβάρι των χρεών.
Παράλληλα, η Ρυθμιστική Αρχή έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την εκλογίκευση μίας σειράς χρεώσεων, που όπως αποδεικνύεται επιβαρύνουν και τους καταναλωτές και τη ΔΕΗ. Κλασικό παράδειγμα το κόστος των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, ΥΚΩ, οι οποίες έχουν να αναθεωρηθούν από το 2012. Η ΔΕΗ υπολογίζει ότι για δαπάνες της κατηγορίας αυτής, δηλαδή την κάλυψη της διαφοράς του κόστους παραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, όπου το κόστος είναι πιο ακριβό γιατί για την ηλεκτροδότησή τους χρησιμοποιείται ντίζελ, καθώς και τη χρηματοδότηση των ειδικών τιμολογίων (Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο κλπ), πρέπει να ανακτήσει ποσό της τάξης των 700 εκατ. ευρώ για την περίοδο2012-2015.
Την αναθεώρηση της μεθοδολογίας υπολογισμού των ΥΚΩ έχει αναλάβει η ΡΑΕ, η οποία έχει προβεί σε ακροάσεις όλων των φορέων, ενώ η τελική απόφαση ανήκει στον υπουργό Περιβάλλοντος ? Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη.
Μνημόνιο
Οι αστοχίες πολιτικής που έχουν φέρει τη ΔΕΗ στο χείλος της καταστροφής δεν τελειώνουν εδώ. Ακόμα και για την υποχρέωση που προκύπτει από το μνημόνιο της μείωσης του μερίδου της ΔΕΗ κάτω από το 50% της αγοράς ως το 2020 δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη για το πώς η εταιρία θα συνεχίσει την επόμενη ημέρα, έχοντας περίπου τον μισό τζίρο σε σχέση με σήμερα. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση στην προσπάθεια να διατηρήσει υπό τον έλεγχο του δημοσίου το 51% του ΑΔΜΗΕ νομοθέτησε μία διαδικασία, η οποία έχει ως αποτέλεσμα η ΔΕΗ να μην αποζημιώνεται με τα ποσά που θα έπρεπε για την πώληση των μετοχών του ΑΔΜΗΕ στο δημόσιο. Στο πλαίσιο αυτό , υποχρέωσε τον ΑΔΜΗΕ να πληρώσει στη ΔΕΗ τα 92,9 εκατ. ευρώ, χρησιμοποιώντας επί της ουσίας τη ρευστότητα του Διαχειρισή για να καλύψει δικές της υποχρεώσεις και βυθίζοντας σε μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα τις ιδιωτικές επιχειρήσεις του κλάδου.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Μανόλης Παναγιωτάκης έχει επανειλημμένα αναδείξει τη ρευστότητα ως το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα της ΔΕΗ, υποστηρίζοντας ότι πέρα από την οικονομική κρίση, αρνητικά επηρεάζουν και εξωγενείς παράγοντες, που πρέπει να επανεξεταστούν, όπως: η κάλυψη των ελλειμμάτων του λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), η οποία έως το τέλος του 2017 αναμένεται να επιβαρύνει τη ΔΕΗ με 300 εκατ. ευρώ και τα ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος) με τα οποία η εταιρία επιβαρύνθηκε για την περίοδο Μαΐου 206-Μαρτίου 2017) με περίπου 65 εκατ.
• Με βάση τα οικονομικά αποτελέσματα του 2016 που ανακοίνωσε η εταιρεία, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τρίτους αυξήθηκαν κατά 184 εκατ. ευρώ, φθάνοντας στα 759 εκατ. ευρώ, έναντι 575 εκατ. στο τέλος του 2015.
