Με την αγοραστική δύναμη να συρρικνώνεται και την προοπτική εξόδου από την κρίση να απομακρύνεται όσο καθυστερεί η ολοκλήρωση της αξιολόγησης, οι καταναλωτές ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε νέο γύρο περικοπών, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Παρά τη σημαντική εξοικονόμηση που έχουν κάνει μέχρι σήμερα, μειώνοντας τις δαπάνες τους ακόμη και για είδη πρώτης ανάγκης όπως το γάλα και το ψωμί (!), σύμφωνα με τα στοιχεία-σοκ που ανακοίνωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), Ευάγγελος Καλούσης, ένα μεγάλο ποσοστό είναι πρόθυμο να σφίξει και άλλο το ζωνάρι το επόμενο διάστημα..., υιοθετώντας το δικό τους «τέταρτο Μνημόνιο».
Αποκαλυπτική των διαθέσεων και του κλίματος που επικρατεί στα νοικοκυριά είναι η έρευνα της MRB που παρουσιάστηκε πρόσφατα σε εκδήλωση του ΣΕΒΤ παρουσία του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννη Στουρνάρα. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, το μεγαλύτερο ποσοστό (πάνω από ένας στους δυο) δηλώνει πως θα περιορίσει τα έξοδα για ρούχα και παπούτσια αλλά και για διασκέδαση, ενώ παρόμοιο ποσοστό θα μειώσει τις δαπάνες για καύσιμα/ενέργεια. «Μαχαίρι» ετοιμάζονται να βάλουν αρκετοί και στις διακοπές, οι οποίες αποτελούν πλέον πολυτέλεια για την συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων.
Είναι ενδεικτικό πως η «κατάρρευση» του εσωτερικού τουρισμού έχει πλήξει πολλούς κλάδους, μεταξύ των οποίων και την ακτοπλοΐα που έχει χάσει 37% της επιβατικής κίνησης από το 2009 μέχρι το 2016. Από τον αγώνα δρόμου των νοικοκυριών δεν πρόκειται να ξεφύγουν ούτε τα τρόφιμα. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως ειδικά στα τρόφιμα θα ενταθεί η τάση για αναζήτηση προϊόντων που πωλούνται με προσφορά ή σε χαμηλή τιμή.
Μάλιστα, ένα μεγάλο μέρος (σχεδόν ένας στους δύο) είναι διατεθειμένο μέχρι και να αλλάξει το πρόγραμμά του και τη διατροφή τους, αν βρει καλές προσφορές σε κάτι άλλο από την αρχική του λίστα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ, οκτώ στους δέκα καταναλωτές κυνηγούν πλέον τις προσφορές και εκπτώσεις που παρέχουν τα σουπερ μάρκετ. Πιο ενεργά ωστόσο κυνηγούν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στα ράφια των αλυσίδων, οι καταναλωτές που έχουν μεγαλύτερες ανάγκες και άρα υψηλότερη δαπάνη (π.χ. οικογένειες με παιδιά), προκειμένου να αποκομίσουν μεγαλύτερη αξία.
Αντίθετα καταναλωτές με μικρότερη δαπάνη, όπως π.χ. εργένηδες, φοιτητές κ.λπ. είναι πιο αδιάφοροι προς τις προσφορές και αρκετά βιαστικοί στις αγορές τους. Ενδεικτικό της ισχυρής διείσδυσης των προσφορών είναι το γεγονός πως δύο στις πέντε επισκέψεις στο σούπερ μάρκετ έχει ως αφετηρία κάποια προσφορά για την οποία ενημερώθηκε ο καταναλωτής πριν επισκεφθεί το κατάστημα.
«Καμπανάκι» για την κατανάλωση
Οι παραπάνω τάσεις έχουν σημάνει συναγερμό στα επιτελεία των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, οι οποίες βλέπουν πως εκτός από τον τζίρο υποχωρεί πλέον και ο όγκος με πρωτοφανείς ρυθμούς. Με βάση στοιχεία της εταιρείας IRI, την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου η πτώση στο λιανεμπόριο ανήλθε στο 15%, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις για όλο το 2017 οι πωλήσεις οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ αναμένεται να μειωθούν κατά 3,6% σε σύγκριση με το 2016.
Ζητούμενο πλέον είναι η αναστροφή της ύφεσης και η επιστροφή στην ανάπτυξη, προκειμένου να τονωθεί η ζήτηση και να ανακάμψει η αγορά. Ο πρόεδρος του ΣΕΒΤ κατά την πρόσφατη εκδήλωση του Συνδέσμου στάθηκε στο θέμα της ανάπτυξης και τους τρόπους επίτευξής της, λέγοντας πως απαιτείται να ακολουθηθούν αποτελεσματικές στρατηγικές, οι οποίες θα στηρίζουν τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή τη γεωργία, τη βιομηχανία, τον τουρισμό και τη ναυτιλία που δημιουργούν νέο πλούτο, εισόδημα και θέσεις εργασίας».
Σημείωσε μάλιστα, πως «Θα πρέπει να δοθούν ξεκάθαρες κατευθύνσεις, ώστε οι κοινωνικές και παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, καθώς και ο κρατικός μηχανισμός να γνωρίζουν τους συγκεκριμένους στόχους. Να προχωρήσουμε σε δημιουργία Εθνικής Βιομηχανικής Πολιτικής που θα έχει ιεραρχικό ρόλο στις κλαδικές προτεραιότητες και θα ενισχύει τις επενδύσεις».
Τέλος, ο κ. Ευάγγελος Καλούσης υπογράμμισε τη σημασία της ύπαρξης σταθερού επιχειρηματικό περιβάλλοντος, το οποίο δεν θα αλλάζει κάθε φορά που υπάρχει εναλλαγή στην εξουσία. «Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι το σταθερό οικονομικό, φορολογικό αλλά και διοικητικό περιβάλλον, καθώς και η ενδυνάμωση των συνεργασιών όλων των εταίρων σε όλα τα επίπεδα. Η συνεχής σύνδεση κι ενδυνάμωση με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι θα αποτελέσει ένα σημαντικό μέρος της αναπτυξιακής προσπάθειας μας», ανέφερε κλείνοντας την τοποθέτησή του.
«Ενα μεγάλο μέρος των καταναλωτών (σχεδόν ένας στους δύο) είναι διατεθειμένο μέχρι και να αλλάξει το πρόγραμμά του και τη διατροφή του, αν βρει καλές προσφορές σε κάτι άλλο από την αρχική του λίστα»