Συναλλαγές αξίας 55 δις. ευρώ έγιναν το
2016 μέσω καρτών πληρωμής, με την κρίση και τα capital controls να
προσαυξάνουν κατά 2 δις. ευρώ μέσα σε μία χρονιά τις συναλλαγές με
"πλαστικό" χρήμα.
Την ίδια στιγμή, οι πιστωτικές κάρτες
που γνώριζαν δόξες τις εποχές των παχιών αγελάδων, έχουν πλέον ως μόνο
λόγο ύπαρξης τις πληρωμές φόρων, ενώ οι χρεωστικές κάρτες υποκαθιστούν
ολοένα και περισσότερο τα μετρητά, ακόμη και για συναλλαγές μικρών
ποσών. Η μέση αξία ανά συναλλαγή με κάρτες το 2016 υποχώρησε στα 108
ευρώ από 140 ευρώ το 2015, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 22%.
Όπως πιστοποιείται από την επισκόπηση
του χρηματοπιστωτικού συστήματος που δημοσίευσε η ΤτΕ, η επιβολή των
κεφαλαιακών περιορισμών τον Ιούνιο του 2015 και η συνεχιζόμενη μείωση
του διαθέσιμου εισοδήματος έχουν αλλάξει άρδην, και συνεχίζουν να το
κάνουν, τον τρόπο πληρωμών. Και αυτό δεν αφορά μόνο στην ολοένα και
μεγαλύτερη χρήση του "πλαστικού" χρήματος, αλλά και στο πώς
χρησιμοποιείται πλέον η κάθε κάρτα. Στο πλαίσιο αυτό, η κρίση "σβήνει"
τις πιστωτικές κάρτες και ανεβάζει τις χρεωστικές, τις προπληρωμένες και
τις κάρτες αναλήψεων.
Το 2016 ο συνολικός αριθμός των ενεργών
καρτών πληρωμών σε κυκλοφορία αυξήθηκε κατά 5% σε σχέση με το 2015, με
αποτέλεσμα στο τέλος του 2016 να κυκλοφορούν 15 εκατομμύρια κάρτες.
Ο συνολικός αριθμός συναλλαγών με κάρτες
πληρωμών ανήλθε στις 513 εκατ. συναλλαγές από 381 εκατ. συναλλαγές που
διενεργήθηκαν το 2015, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 35%. Ο μέσος αριθμός
συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε κατά 26% και ανήλθε σε 34 συναλλαγές ανά
κάρτα από 27 συναλλαγές το 2015.
Όσο για την αναλογούσα αξία των
συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, ανήλθε στα 55 δισ. ευρώ από 53 δισ. ευρώ
το 2015, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 4%. Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα
μειώθηκε κατά 1% σε 3.704 ευρώ το 2016 από 3.742 ευρώ το 2015.
Η έξαρση στην έκδοση καρτών που
σημειώθηκε μεταξύ β΄ και α΄ εξαμήνου του 2015, οπότε η επιβολή των
capital controls οδήγησε σε αύξησή τους κατά 11,26%, προκειμένου οι
συναλλασσόμενοι να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες διενέργειας των
πληρωμών, έχει εξομαλυνθεί έκτοτε. Έτσι, η μεταβολή μεταξύ α΄ εξαμήνου
2016 και β΄ εξαμήνου 2015 κυμάνθηκε στο +3%, ενώ ο αριθμός των καρτών το
β΄ εξάμηνο του 2016 αυξήθηκε κατά 1,8% συγκριτικά με το α΄ εξάμηνο του
ίδιου έτους.
Στις επιμέρους κατηγορίες καρτών, εντυπωσιακά είναι τα δεδομένα για τις πιστωτικές κάρτες.
Οι πιστωτικές κάρτες ανέρχονταν σε 2,6
εκατομμύρια στα τέλη του 2016, μειωμένες κατά 4% από το 2015. Και αυτό
διότι η αρνητική οικονομική συγκυρία και η αντίστοιχη αδυναμία των
κατόχων καρτών να ανταποκριθούν στους μηνιαίους λογαριασμούς των
πιστωτικών καρτών τους είχε ως αποτέλεσμα είτε τη μη χρήση και την
επιστροφή των καρτών στους εκδότες είτε την καταγγελία των συμβάσεων και
την απενεργοποίηση των καρτών από τους ίδιους τους εκδότες.
Στην αντίθετη κατεύθυνση, οι χρεωστικές
κάρτες (συμπεριλαμβανομένων στη μέτρηση και των προπληρωμένων καρτών,
καθώς και των καρτών ανάληψης μετρητών χωρίς τη δυνατότητα διενέργειας
αγορών) παρουσίασαν ετήσια αύξηση κατά 8% και ανήλθαν σε 12,4 εκατ.
κάρτες στο τέλος του 2016. Η αύξηση αποδίδεται στη συνεχιζόμενη
διαδικασία αντικατάστασης των τραπεζικών βιβλιαρίων με κάρτες, καθώς και
στην παρατηρούμενη τάση της έκδοσης προπληρωμένων καρτών με σκοπό τη
διενέργεια πληρωμών, κυρίως μέσω διαδικτύου.
Σε σχέση με την ποσοστιαία συμμετοχή των
δύο κατηγοριών καρτών πληρωμών στο συνολικό αριθμό των συναλλαγών την
τριετία 2014 - 2016, παρατηρείται αυξητική τάση στις χρεωστικές κάρτες,
καθώς αποτελούν το βασικότερο υποκατάστατο της χρήσης μετρητών.
Παράλληλα, το μερίδιο των πιστωτικών
καρτών βαίνει μειούμενο σε αντιστοιχία, αφενός με τη μείωση του αριθμού
τους, αφετέρου με τα ιδιαίτερα χαμηλά, έως σε πολλές περιπτώσεις
μηδενικά, διαθέσιμα για συναλλαγές πιστωτικά υπόλοιπά τους.
Ωστόσο, η μέση αξία συναλλαγών ανά
πιστωτική κάρτα αυξήθηκε το 2016 κατά 7%, σε 1.995 ευρώ από 1.862 ευρώ
το 2015, ενώ η μέση αξία συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα παρουσίασε
μείωση κατά 3%, σε 4.066 ευρώ από 4.188 ευρώ. H αύξηση της μέσης αξίας
ανά πιστωτική κάρτα αποδίδεται κυρίως στη δυνατότητα εξόφλησης των
φορολογικών υποχρεώσεων φυσικών και νομικών προσώπων μέσω πιστωτικών
καρτών και με τη χρήση μηνιαίων άτοκων δόσεων το 2016.
