Ποιες αποκρατικοποιήσεις θα φέρουν "ζεστό" χρήμα

Με ιδιαίτερα αργούς ρυθμούς υλοποιείται το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων, με την αξιοποίηση των κρατικών περιουσιακών στοιχείων να περιορίζεται, ως επί το πλείστον, σε προπαρασκευαστικές ενέργειες, όπως η πρόσληψη συμβούλων. Το κρίσιμο όμως ερώτημα είναι εάν θα ξεκινήσουν νέες ιδιωτικοποιήσεις σε ορίζοντα ενός έτους, με τον στόχο για έσοδα να τίθεται σε 2 δισ. ευρώ για το 2017 και σε 3,5-4 δισ. ευρώ για το 2018.

Η απάντηση μπορεί να αναζητηθεί στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα αξιοποίησης περιουσίας του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο προβλέπει, για τα περισσότερα έργα, την πρόσληψη συμβούλων το τρίτο τρίμηνο της χρονιάς (Ιούλιος-Σεπτέμβριος), γεγονός που μεταθέτει την "ωρίμανση" της αξιοποίησης των συμμετοχών του ΤΑΙΠΕΔ, βάσει του καλού σεναρίου, περίπου στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2018. Με άλλα λόγια, οι προτάσεις των συμβούλων τοποθετούνται λίγους μήνες πριν εκπνεύσει η χρονιά, ανάγοντας χρονικά την ενδεχόμενη εκκίνηση διαγωνισμών σε περίπου έναν χρόνο. Βέβαια, φωτεινή εξαίρεση θα μπορούσε να αποτελέσει η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας Οδού αλλά και η πρόοδος που παρουσιάζει το πεδίο της πώλησης ακίνητης περιουσίας.

Ποια είναι όμως η πορεία των ιδιωτικοποιήσεων που δρομολογεί το ΤΑΙΠΕΔ;

Ελληνικό

- Ολοκλήρωση διαδικασίας υποβολής ένστασης

- Διενέργεια διαγωνισμού για το καζίνο

- Έγκριση ΣΟΕ

- Μεταφορά υπηρεσιών από την έκταση

Ο στόχος της κυβέρνησης είναι οι κατασκευαστικές εργασίες για την ανάπλαση της έκτασης 6,2 χιλιάδων στρεμμάτων του Ελληνικού να είναι δυνατόν να ξεκινήσουν τέλη της χρονιάς-αρχές του 2018. Ωστόσο, πρόκειται μάλλον για ευσεβή πόθο, μάλλον, εάν ληφθούν υπόψη τα δεδομένα της ιδιωτικοποίησης που υπολογίζεται ότι θα απορροφήσει κεφάλαια της τάξης των 8 δισ. ευρώ σε ορίζοντα δεκαετιών.

Συγκεκριμένα, 13 μήνες μετά την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης μεταξύ της κοινοπραξίας επενδυτών με επικεφαλής την Lamda Development και του ΤΑΙΠΕΔ, η "μάχη" θα κριθεί, ως επί το πλείστον, από τα εξής σημεία:

- Από την πορεία της ένστασης που κατέθεσαν η Ελληνικόν Α.Ε. και το ΤΑΙΠΕΔ κατά της απόφασης του δασαρχείου Πειραιά βάσει της οποίας 37 στρέμματα από τη συνολική έκταση των 6,2 χιλ. στρεμμάτων είναι δάσος. Η συγκεκριμένη περιοχή είναι ζωτικής σημασίας για την πορεία υλοποίησης του Ελληνικού, καθώς σε αυτή θα υλοποιηθεί το ολοκληρωμένο θέρετρο που θα διαθέτει καζίνο και ξενοδοχείο πέντε αστέρων. Η συγκεκριμένη ανάπτυξη, που εκτιμάται ότι θα προσελκύσει περίπου 1 εκατομμύριο τουρίστες, θα έχει σημαντική συμβολή στις εισροές του έργου. Η γνωμοδότηση του νομικού συμβουλίου του κράτους βάσει της οποίας το ακίνητο από το 1929 "στερείται δασικής βλάστησης, έχοντας χαρακτηριστικά χέρσας και χορτολιβαδικής έκτασης" καθιστά αισιόδοξο το ΤΑΙΠΕΔ και την Ελληνικόν Α.Ε. ότι η ένσταση θα γίνει δεκτή.

- Από την υλοποίηση του διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας καζίνο που θα προκηρύξει το υπουργείο Οικονομικών. Πρόκειται για το πιο σημαντικό προαπαιτούμενο προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες ανάπλασης της έκτασης, να εκταμιευθεί η πρώτη δόση ύψους 300 εκατ. ευρώ του συνολικού τιμήματος 915 εκατ. ευρώ και να καταβληθεί η εγγυητική επιστολή για την πληρωμή των υπόλοιπων δόσεων.

- Από την έγκριση από το Συμβούλιο της Επικρατείας του προσχεδίου προεδρικού διατάγματος που θα περιλαμβάνει το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΕ) του Ελληνικού και την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

- Από τη μεταφορά από την έκταση υπηρεσιών και εγκαταστάσεων, όπως το αμαξοστάσιο της Οδικές Συγκοινωνίες (Ο.ΣΥ) και η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ).

ΤΡΑΙΝΟΣΕ

- Προσδιορισμός ύψους επιχορήγησης

Σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ, το οικονομικό κλείσιμο της πώλησης του 100% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην ιταλική Ferrovie dello Stato Italiane θα λάβει χώρα μέσα στο προσεχές διάστημα και προτού εκπνεύσει ο Ιούλιος.

Μετά την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των κρατικών ενισχύσεων προς τον όμιλο ΟΣΕ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ που ξεπερνούν τα 15 δισ. ευρώ, απαιτείται η οριστικοποίηση ζητημάτων που σχετίζονται με τον προσδιορισμό της ετήσιας αποζημίωσης που θα λαμβάνει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τα δρομολόγια που εκτελεί σε άγονους προορισμούς. Το ποσό αυτό εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί έως 49 εκατ. ευρώ. Το οικονομικό κλείσιμο της πώλησης του 100% των μετοχών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στη θυγατρική εταιρεία της Trenitalia θα επιτρέψει την καταβολή ποσού ύψους 45 εκατ. ευρώ.

Όσον αφορά την εταιρεία συντήρησης σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού (ΕΕΣΣΤΥ), τα νεότερα αναμένονται από τις 3 Νοεμβρίου οπότε εκπνέει η προθεσμία υποβολής δεσμευτικών προσφορών.

Αφάντου

- Κατάρτιση μνημονίου συνεργασίας για τις αρχαιότητες

- Έρευνα για τον εντοπισμό αρχαιοτήτων

Το οικονομικό κλείσιμο της ιδιωτικοποίησης στην οποία αντιστοιχεί τίμημα ύψους 42,1 εκατ. ευρώ θα μπορούσε οριακά να λάβει χώρα μέσα στη φετινή χρονιά. Ωστόσο, καταρχάς, θα πρέπει να καταρτιστεί μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των επενδυτικών σχημάτων M.A.Angeliades Inc. και Aegean Sun Investments, του ΤΑΙΠΕΔ και του υπουργείου Πολιτισμού αναφορικά με τις αρχαιολογικές εργασίες στην έκταση 1.615 στρεμμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, το ΤΑΙΠΕΔ θα καλύψει το κόστος, της τάξης των 100.000 ευρώ, των πρόδρομων αρχαιολογικών εργασιών, διάρκειας δύο μηνών, που αφορούν την πραγματοποίηση τομών, ώστε να διαπιστωθεί εάν στο ακίνητο υπάρχουν αρχαία. Εάν δεν εντοπιστούν αρχαιολογικά ευρήματα, θα προχωρήσει το οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής. Ειδάλλως, επενδυτές και ΤΑΙΠΕΔ θα μεριμνήσουν ώστε να προστατευθούν οι αρχαιότητες βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας.

Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης

- Έγκριση των συμβατικών κειμένων από την Επιτροπή Ανταγωνισμού

- Υπογραφές μεταξύ επενδυτών και Δημοσίου

- Κύρωση της σύμβασης παραχώρησης από τη Βουλή

Το οικονομικό κλείσιμο της πώλησης του 67% του μετοχικού κεφαλαίου της Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) εκτιμάται ότι θα μπορούσε να λάβει χώρα μέχρι την εκπνοή της φετινής χρονιάς. Θα πρέπει, όμως, να ικανοποιηθεί σειρά προϋποθέσεων.

Μετά την έγκριση νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο της σύμβασης αγοραπωλησίας των μετοχών του ΟΛΘ και της συμφωνίας μετόχων αναμένεται, τέλη Ιουλίου (το Δημόσιο θα διατηρήσει ποσοστό της τάξης του 7%), ο επενδυτής με την ελληνική πολιτεία να συνυπογράψουν τα παραπάνω δύο συμβατικά κείμενα.

Ακολούθως, η σύμβαση θα πρέπει να εγκριθεί από την Επιτροπή Ανταγωνισμού ώστε να ακολουθήσει η κύρωση της σύμβασης παραχώρησης μεταξύ ΟΛΘ και ελληνικού Δημοσίου από τη Βουλή. Εκτιμάται ότι το management στο λιμάνι Θεσσαλονίκης θα μπορούσε να αλλάξει χέρια αρχές του χειμώνα.

Σημειώνεται ότι η επενδυτική κοινοπραξία αποτελείται από το γερμανικό ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο Deutsche Invest Equity Partners (συμμετοχή 47%), τη θυγατρική της γαλλικής ναυτιλιακής τακτικών γραμμών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων CMA CGM, Terminal Link (33%) και την Belterra Investments συμφερόντων Ι. Σαββίδη (20%). Το σχήμα έχει πλειοδοτήσει πλειοδοτήσει για το 67% του ΟΛΘ με τίμημα 231,926 εκατ. ευρώ, ενώ υποχρεούται να υλοποιήσει δεσμευτικές επενδύσεις ύψους 180 εκατομμυρίων σε ορίζοντα επταετίας.

Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών

- Έγκριση αναθεωρημένης σύμβασης παραχώρησης από τις αρμόδιες αρχές

- Υπογραφές Δημοσίου-επενδυτών

- Επικύρωση της σύμβασης από τη Βουλή

Πρόκειται για μία ακόμη αποκρατικοποίηση για την οποία υπάρχουν αμφιβολίες, εάν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί έως το τέλος της φετινής χρονιάς. Το πρώτο κρίσιμο βήμα έγινε: η Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών υπέβαλε προσφορά ύψους 600 εκατ. ευρώ για την εικοσαετή επέκταση της σύμβασης παραχώρησης, η οποία έχει γίνει δεκτή από το ΤΑΙΠΕΔ.

Για να ολοκληρωθεί το deal θα πρέπει τη σύμβαση να εγκρίνουν το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές και το Κοινοβούλιο. Τα βήματα αυτά εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Η επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Ελ. Βενιζέλος, της οποίας η ισχύς λήγει το 2026, επιτρέπει να "γραφεί" το ποσό, ύψους 483,87 εκατ. ευρώ, ως καθαρό έσοδο στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο για την έναρξη της πώλησης του ποσοστού 30% που ελέγχει το ΤΑΙΠΕΔ.

Εγνατία Οδός

- Ολοκλήρωση εγκατάστασης νέων σταθμών διοδίων

- Υποβολή δεσμευτικών προσφορών τον Νοέμβριο 2017

Οι διαδικασίες για την τοποθέτηση νέων σταθμών προχωρούν, σύμφωνα με όσα ορίζει η απόφαση που υπέγραψαν τον Ιούνιο οι συναρμόδιοι υπουργοί Οικονομικών και Υποδομών Ευκλείδης Τσακαλώτος και Χρ. Σπίρτζης. Η ΚΥΑ προβλέπει τη χωροθέτηση 38 σταθμών (18 μετωπικών και 20 πλευρικών) στον αυτοκινητόδρομο που συνδέει την Ηγουμενίτσα με τους Κήπους Έβρου. Εάν δεν υπάρξει νέα παράταση, θα υποβληθούν δεσμευτικές προσφορές τον Νοέμβριο του 2017, με το ενδιαφέρον όλων των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων να είναι δεδομένο. Βέβαια, θα πρέπει να διασαφηνιστεί σειρά ζητημάτων, όπως η διάρκεια της περιόδου παραχώρησης, αλλά και ποιος θα αναλάβει την αποπληρωμή του δανείου της Εγνατίας Οδού.

Ενέργεια

Είναι αβέβαιο πόσο γρήγορα θα προχωρήσει η πώληση του 17% της ΔΕΗ, δεδομένου ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί σειρά ζητημάτων που σχετίζονται με την αναδιάρθρωση της εταιρείας ώστε να είναι ορθή η απεικόνιση της αποτίμησής της. Έτσι, θα πρέπει, πρώτα να ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με την υποχρέωση πώλησης του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ και την παράλληλη παραχώρηση μεριδίων λιανικής σε ανταγωνιστές της. 

Όσον αφορά την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ (εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου), εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέσα στο 2017, με το Ταμείο να προϋπολογίζει έσοδα τέλη 2017- αρχές 2018 το τέλος της χρονιάς.

Υπενθυμίζεται ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα πουλήσει το 31% των μετοχών της εταιρείας που διαχειρίζεται το εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου και τα ΕΛ.ΠΕ. το 35%.

Σχετικά με την πώληση του ποσοστού του Δημοσίου (35,47%) στα ΕΛΠΕ, ο σύμβουλος θα υποδείξει, έως το τέλος της χρονιάς, τον βέλτιστο τρόπο αξιοποίησής τους. Οι σχετικές διαδικασίες αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί σε διάστημα 24 μηνών από το διορισμό του συμβούλου.

Σημειώνεται πως τα ΕΛΠΕ ελέγχουν το 35% της ΔΕΠΑ και το 35% του ΔΕΣΦΑ.

Στη ΔΕΠΑ. η έναρξη της διαδικασίας αξιοποίησης τοποθετείται αργότερα, μέσα στο 2017, και θα ολοκληρωθεί, βάσει του καλού σεναρίου, του χρόνου. Για τη συγκεκριμένη αποκρατικοποίηση παραμένουν ανοιχτά διάφορα ενδεχόμενα, χωρίς να αποκλείεται ακόμη και η περίπτωση εισαγωγής στο Χρηματιστήριο.

Μαρίνες-ΟΤΕ

Για την αξιοποίηση της μαρίνας στην Πύλο η προθεσμία υποβολής προσφορών έχει οριστεί για τις 30 Οκτωβρίου. Για αυτήν στον Άλιμο το προσεχές διάστημα το ΤΑΙΠΕΔ αναμένεται να δημοσιοποιήσει την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να προχωρήσουν και οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την αξιοποίηση της μαρίνας Χίου και Θεσσαλονίκης, στην Καλαμαριά, αλλά και για την παραχώρηση σε ιδιώτη της μαρίνας στη Μύκονο.

Όσον αφορά την πώληση του 5% του ΟΤΕ βρίσκεται στη φάση της εκπόνησης των αναγκαίων μελετών.

Πόσα έσοδα περιμένουμε και πότε

Σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ, ο στόχος που έχει τεθεί για το 2017 είναι δύο δισεκατομμύρια ευρώ, με το ποσό να έχει καλυφθεί μέχρι 1,23 δισ. ευρώ. Οι υπόλοιπες εισπράξεις εκτιμάται ότι θα προέλθουν από το οικονομικό κλείσιμο της Αφάντου, της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, του ΟΛΘ, την πώληση των συχνοτήτων κινητής τηλεφωνίας (ζώνη 1.800 MHz), την πώληση του 66% της ΔΕΣΦΑ και ακινήτων (π.χ. σε Πελοπόννησο - Λυκόβρυση Λακωνίας και Καραθώνα Αργολίδας).

Για το 2018, ο πήχης των εσόδων έχει τεθεί σε 3,5-4 δισ. ευρώ, περιλαμβάνοντας την ολοκλήρωση των υπόλοιπων ιδιωτικοποιήσεων, όπως του ΔΑΑ και του Ελληνικού του οποίου, όπως όλα δείχνουν, το οικονομικό κλείσιμο θα πραγματοποιηθεί την επόμενη χρονιά.

Για την ιστορία αναφέρεται ότι το 2015 το Δημόσιο συγκέντρωσε τα λιγότερα από ποτέ έσοδα από αποκρατικοποιήσεις, τα οποία δεν ξεπέρασαν τα 259 εκατ. ευρώ. Το διάστημα 2011-2012 εισπράχθηκαν περισσότερα από 1 δισ. ευρώ και το 2013 τα έσοδα ανήλθαν περίπου σε 1,10 δισ. ευρώ. Το 2014 το Δημόσιο εισέπραξε 261 εκατ. ευρώ από την πώληση και επαναμίσθωση κτιρίων του Δημοσίου, 114 εκατ. από το ψηφιακό μέρισμα, 3 εκατ. ευρώ (δόση) από την πώληση του 33% του ΟΠΑΠ και 15 εκατ. από λοιπά περιουσιακά στοιχεία.