Την αύξηση της συνολικής δαπάνης για τα
επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης του 2018 κατά 100 εκατ. ευρώ σε
σύγκριση με την αντίστοιχη δαπάνη του 2017 προβλέπει ο προϋπολογισμός
της επόμενης χρονιάς, με αποτέλεσμα τα συνολικά κονδύλια που θα
διατεθούν τόσο για την επιδότηση θέσεων στον ιδιωτικό τομέα της
οικονομίας όσο και για τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας να ανέλθουν
στα 450 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, η δαπάνη για τα επιδόματα ανεργίας αναμένεται να παραμείνει στο ύψος των 986 εκατ. ευρώ, δηλαδή ουσιαστικά αμετάβλητη σε σχέση με το 2017. Έτσι η συνολική δαπάνη για την ενίσχυση των ανέργων και για την ανάσχεση της ανεργίας μέσα στο 2018 θα ανέλθει συνολικά σε 1,436 δισ. ευρώ.
Μείζον θέμα για την κυβέρνηση, εκτός από την περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας, αποτελεί και η αντιμετώπιση του φαινομένου των μακροχρόνια ανέργων. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού η μακροχρόνια ανεργία, που αποτελεί ένδειξη της διαρθρωτικής φύσης της συνολικής ανεργίας, δίνει μεν σημάδια βαθμιαίας υποχώρησης σε απόλυτους αριθμούς (στις 766 χιλιάδες άτομα στο πρώτο εξάμηνο 2017 έναντι 821 χιλιάδων στο πρώτο εξάμηνο του 2016), με τον ρυθμό υποχώρησής της όμως να υπολείπεται του ρυθμού μείωσης της συνολικής ανεργίας στο δεύτερο τρίμηνο του 2017. Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων επί της συνολικής ανεργίας αυξήθηκε οριακά στο πρώτο εξάμηνο του 2017 (στο 71,8% του ανέργων έναντι 71,2% αντίστοιχα το 2016).
Αξίζει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ του δευτέρου τριμήνου του 2017 οι μακροχρόνια άνεργοι ανέρχονται σε 752.000 άτομα -ποσοστό 74%- επί του συνολικού αριθμού του 1.016.600 ανέργων. Αποτελεί το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων που έχουν καταγραφεί στο δεύτερο τρίμηνο του έτους τα 10 τελευταία έτη, δηλαδή την περίοδο 2008 - 2017. Συγκεκριμένα το 2014 στο δεύτερο τρίμηνο του έτους το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων είχε ανέλθει στο 74,4% του συνόλου. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, το 35,3% του συνολικού αριθμού των ανέργων, δηλαδή 359.700 άτομα, είναι εκτός αγοράς εργασίας για περισσότερα από τέσσερα έτη.
Ειδικότερα, για το 2018 περιλαμβάνονται και δράσεις όπως:
1 Πρόγραμμα επιχορήγησης εργοδοτικών εισφορών για τη μετατροπή εργαζομένων «με μπλοκάκι» σε μισθωτούς: Πρόκειται για ένα πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών με σκοπό τη μετατροπή της ψευδώς δηλωμένης αυτοαπασχόλησης εκ μέρους του εργοδότη σε μισθωτή εργασία. Με το εν λόγω πρόγραμμα ενισχύεται το θεσμικό πλαίσιο προστασίας της μισθωτής εργασίας αναφορικά με τις προβλέψεις της εργατικής νομοθεσίας (ωράρια, μισθοί, επιδόματα, δώρα εορτών, άδειες κ.λπ.).
2 Πρόγραμμα για «εγκλωβισμένους» εργαζόμενους: Το πρόγραμμα αφορά περιπτώσεις εργαζομένων που είναι απλήρωτοι για μεγάλο χρονικό διάστημα ή βρίσκονται σε καθεστώς επίσχεσης εργασίας ή απασχολούνται σε κλάδους με φθίνουσα πορεία. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει οικονομική ενίσχυση αλλά και κατάρτιση των εργαζόμενων αυτών με νέες γνώσεις και ικανότητες, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σε διαφορετικές θέσεις εργασίας και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την απειλή της ανεργίας. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 100 εκατ. ευρώ και αναμένεται να δώσει διέξοδο σε 50.000 εγκλωβισμένους εργαζόμενους.
3 Πρόγραμμα επιχορήγησης της «πρώτης πρόσληψης μισθωτού εργαζόμενου από επιχειρήσεις νέων, ηλικίας έως 35 ετών»: Το πρόγραμμα ενισχύει τους νέους επιχειρηματίες έως 35 ετών, ανεξαρτήτως της νομικής μορφής της επιχείρησης, για την πρώτη πρόσληψη εργαζομένου σε θέσεις μισθωτής εργασίας πλήρους απασχόλησης μέσω της επιχορήγησης για 12 μήνες του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους του νεοπροσλαμβανόμενου για πλήρη απασχόληση. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα συμβάλει τόσο στην ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας όσο και στην προώθηση της μισθωτής εργασίας με θετική επίπτωση στην απασχόληση, ενώ σε πρώτη φάση αναμένεται να προκηρυχθούν 20.000 νέες θέσεις μισθωτής απασχόλησης.
Επίσης, από το σχέδιο του προϋπολογισμού προκύπτει ότι η χρηματοδότηση του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης ανέρχεται στα 700 εκατ. ευρώ. Από το συγκεκριμένο πρόγραμμα αναμένεται να ωφεληθούν περίπου 760.000 πολίτες οι οποίοι βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Επίσης, σχεδιάζεται η πλήρης ενεργοποίηση του 2ου πυλώνα του προγράμματος, με την παροχή υπηρεσιών (δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ηλεκτρική ενέργεια και νερό, ΤΕΒΑ, voucher για βρεφονηπιακούς σταθμούς κ.λπ.), καθώς του 3ου πυλώνα της ένταξης στην εργασία τουλάχιστον για το 10% των δικαιούχων-εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ.
Παράλληλα, η δαπάνη για τα επιδόματα ανεργίας αναμένεται να παραμείνει στο ύψος των 986 εκατ. ευρώ, δηλαδή ουσιαστικά αμετάβλητη σε σχέση με το 2017. Έτσι η συνολική δαπάνη για την ενίσχυση των ανέργων και για την ανάσχεση της ανεργίας μέσα στο 2018 θα ανέλθει συνολικά σε 1,436 δισ. ευρώ.
Μείζον θέμα για την κυβέρνηση, εκτός από την περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας, αποτελεί και η αντιμετώπιση του φαινομένου των μακροχρόνια ανέργων. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού η μακροχρόνια ανεργία, που αποτελεί ένδειξη της διαρθρωτικής φύσης της συνολικής ανεργίας, δίνει μεν σημάδια βαθμιαίας υποχώρησης σε απόλυτους αριθμούς (στις 766 χιλιάδες άτομα στο πρώτο εξάμηνο 2017 έναντι 821 χιλιάδων στο πρώτο εξάμηνο του 2016), με τον ρυθμό υποχώρησής της όμως να υπολείπεται του ρυθμού μείωσης της συνολικής ανεργίας στο δεύτερο τρίμηνο του 2017. Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων επί της συνολικής ανεργίας αυξήθηκε οριακά στο πρώτο εξάμηνο του 2017 (στο 71,8% του ανέργων έναντι 71,2% αντίστοιχα το 2016).
Αξίζει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ του δευτέρου τριμήνου του 2017 οι μακροχρόνια άνεργοι ανέρχονται σε 752.000 άτομα -ποσοστό 74%- επί του συνολικού αριθμού του 1.016.600 ανέργων. Αποτελεί το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων που έχουν καταγραφεί στο δεύτερο τρίμηνο του έτους τα 10 τελευταία έτη, δηλαδή την περίοδο 2008 - 2017. Συγκεκριμένα το 2014 στο δεύτερο τρίμηνο του έτους το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων είχε ανέλθει στο 74,4% του συνόλου. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, το 35,3% του συνολικού αριθμού των ανέργων, δηλαδή 359.700 άτομα, είναι εκτός αγοράς εργασίας για περισσότερα από τέσσερα έτη.
Ειδικότερα, για το 2018 περιλαμβάνονται και δράσεις όπως:
1 Πρόγραμμα επιχορήγησης εργοδοτικών εισφορών για τη μετατροπή εργαζομένων «με μπλοκάκι» σε μισθωτούς: Πρόκειται για ένα πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών με σκοπό τη μετατροπή της ψευδώς δηλωμένης αυτοαπασχόλησης εκ μέρους του εργοδότη σε μισθωτή εργασία. Με το εν λόγω πρόγραμμα ενισχύεται το θεσμικό πλαίσιο προστασίας της μισθωτής εργασίας αναφορικά με τις προβλέψεις της εργατικής νομοθεσίας (ωράρια, μισθοί, επιδόματα, δώρα εορτών, άδειες κ.λπ.).
2 Πρόγραμμα για «εγκλωβισμένους» εργαζόμενους: Το πρόγραμμα αφορά περιπτώσεις εργαζομένων που είναι απλήρωτοι για μεγάλο χρονικό διάστημα ή βρίσκονται σε καθεστώς επίσχεσης εργασίας ή απασχολούνται σε κλάδους με φθίνουσα πορεία. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει οικονομική ενίσχυση αλλά και κατάρτιση των εργαζόμενων αυτών με νέες γνώσεις και ικανότητες, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σε διαφορετικές θέσεις εργασίας και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την απειλή της ανεργίας. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 100 εκατ. ευρώ και αναμένεται να δώσει διέξοδο σε 50.000 εγκλωβισμένους εργαζόμενους.
3 Πρόγραμμα επιχορήγησης της «πρώτης πρόσληψης μισθωτού εργαζόμενου από επιχειρήσεις νέων, ηλικίας έως 35 ετών»: Το πρόγραμμα ενισχύει τους νέους επιχειρηματίες έως 35 ετών, ανεξαρτήτως της νομικής μορφής της επιχείρησης, για την πρώτη πρόσληψη εργαζομένου σε θέσεις μισθωτής εργασίας πλήρους απασχόλησης μέσω της επιχορήγησης για 12 μήνες του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους του νεοπροσλαμβανόμενου για πλήρη απασχόληση. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα συμβάλει τόσο στην ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας όσο και στην προώθηση της μισθωτής εργασίας με θετική επίπτωση στην απασχόληση, ενώ σε πρώτη φάση αναμένεται να προκηρυχθούν 20.000 νέες θέσεις μισθωτής απασχόλησης.
Επίσης, από το σχέδιο του προϋπολογισμού προκύπτει ότι η χρηματοδότηση του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης ανέρχεται στα 700 εκατ. ευρώ. Από το συγκεκριμένο πρόγραμμα αναμένεται να ωφεληθούν περίπου 760.000 πολίτες οι οποίοι βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Επίσης, σχεδιάζεται η πλήρης ενεργοποίηση του 2ου πυλώνα του προγράμματος, με την παροχή υπηρεσιών (δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ηλεκτρική ενέργεια και νερό, ΤΕΒΑ, voucher για βρεφονηπιακούς σταθμούς κ.λπ.), καθώς του 3ου πυλώνα της ένταξης στην εργασία τουλάχιστον για το 10% των δικαιούχων-εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ.
