Σε ένα νέο βήμα για την αντιμετώπιση των επισφαλών
δανείων προέβη χθες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), σε μία ακόμη
προσπάθεια να αποσυμφορηθεί μία αγορά που επηρεάζει αρνητικά τον
τραπεζικό κλάδο της Ευρωζώνης.
Ωστόσο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έσπευσε να γνωστοποιήσει ότι η ΕΚΤ δεν έχει εντολή για τα μέτρα σχετικά με τα «κόκκινα» δάνεια.
Η ΕΚΤ ζητεί τη δημιουργία ιδιωτικής πλατφόρμας όπου θα συναλλάσσονται τα «κόκκινα» δάνεια, με την ελπίδα να συμβάλει στην επανεκκίνηση μίας αγοράς που αυτή τη στιγμή είναι δυσλειτουργική. Αυτή τη στιγμή οι τράπεζες της Ευρωζώνης επιβαρύνονται με μη εξυπηρετούμενα δάνεια αξίας 850 δισ. ευρώ. Ήδη, η ΕΚΤ πρότεινε ένα πιο αυστηρό πλαίσιο για τις τράπεζες της Ευρωζώνης, οι οποίες καλούνται να βάζουν στην άκρη από το επόμενο έτος περισσότερα κεφάλαια για την κάλυψη των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σχέδιο που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τις χώρες που επιβαρύνονται περισσότερο από επισφαλή δάνεια, όπως η Ιταλία. Στα μέτρα αυτά έχουν αντιδράσει και το Ευρωκοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πώς θα λειτουργεί
Μία πιθανή λύση για την αντιμετώπιση των επισφαλών δανείων, σύμφωνα με την ΕΚΤ, είναι η δημιουργία ενιαίας πλατφόρμας, η οποία θα λειτουργεί ως αποθήκη δεδομένων για τα «κόκκινα» δάνεια, ως σύστημα συναλλαγών και ως αποθετήριο στοιχείων συναλλαγών.
Η πλατφόρμα αυτή θα δημιουργούσε ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια, θα μείωνε το κόστος συναλλαγών και θα βελτίωνε τον συντονισμό στην περίπτωση απαιτήσεων από πολλούς πιστωτές, ενώ παράλληλα θα άνοιγε την αγορά σε νέους επενδυτές. «Η ευρύτερη συμμετοχή των επενδυτών μπορεί να φέρει μία σειρά σημαντικών ωφελειών που καταλήγουν σε χαμηλότερα spreads μεταξύ των τιμών προσφοράς και των τιμών ζήτησης: ο ανταγωνισμός των τιμών στην αγορά μπορεί να αυξηθεί και οι επενδυτές με χαμηλότερη ανοχή στον κίνδυνο θα μπορούσαν να εισέλθουν πιο εύκολα στην αγορά» επισημαίνει η ΕΚΤ. Στον ιδιωτικό τομέα θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών πιστώσεων, για την εγκατάσταση μίας τέτοιας πλατφόρμας, αλλά η συμμετοχή του κράτους δεν είναι αναγκαία.
Για να λειτουργήσει, η πλατφόρμα θα πρέπει να παρέχει ίδια πρόσβαση σε όλους και να μη διέπεται από μονοπολιστικές δυνάμεις. Ωστόσο, μία τέτοια πλατφόρμα πιθανόν να χρειαστεί αλλαγές στους κανόνες περί προστασίας δεδομένων, ενώ παράλληλα θα πρέπει να διασφαλίσει ότι τα προσωπικά δεδομένα, είτε αφορούν ιδιώτες δανειολήπτες είτε την ποιότητα ενεργητικού μίας συγκεκριμένης τράπεζας, θα κρατώνται εμπιστευτικά.
«Δεν έχει εντολή η ΕΚΤ»
Ωστόσο, σε ένα ακόμη πλήγμα στην πρόταση της ΕΚΤ, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε νομική του γνωμοδότηση θεωρεί ότι η ΕΚΤ δεν έχει την εντολή αναφορικά με το σχέδιό της να ζητήσει από τις τράπεζες της Ευρωζώνης να σχηματίσουν μεγαλύτερες προβλέψεις για την κάλυψη των «κόκκινων» δανείων τους. Το σχέδιο της ΕΚΤ βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως την επόμενη εβδομάδα και έχουν εκφραστεί γι’ αυτό αντιρρήσεις από διάφορες πλευρές, μεταξύ των οποίων το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τώρα το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το μη δεσμευτικό έγγραφο του Συμβουλίου, το οποίο περιήλθε στην κατοχή του Reuters και έχει ημερομηνία 23 Νοεμβρίου, ανέφερε ότι ο νόμος που διέπει τις εποπτικές εξουσίες της ΕΚΤ για τις τράπεζες της Ευρωζώνης «αποτρέπει την ΕΚΤ από το να υιοθετεί εργαλεία ήπιας νομοθεσίας, όπως το προσχέδιο προσθήκης στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΚΤ για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια». Η ΕΚΤ δεν μπορεί να υιοθετήσει μέτρα «που στόχο έχουν να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση των τραπεζών με τα κριτήρια για τις ελάχιστες προβλέψεις, που δεν αποτελούν, ή δεν αποτελούν ακόμα, το αντικείμενο εναρμόνισης από τον νομοθέτη της Ε.Ε.», ανέφερε.
Αυτό απηχεί τη στάση των νομικών υπηρεσιών του Ευρωκοινοβουλίου ότι η ΕΚΤ θα υπερέβαινε τις αρμοδιότητές της με αυτές τις προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές. Οι κανόνες της Ε.Ε. ορίζουν ότι οι εποπτικοί φορείς μπορούν να επιβάλουν δεσμευτικά μέτρα για τα κεφάλαια συγκεκριμένων τραπεζών, αλλά όχι για το σύνολο του τραπεζικού συστήματος.
Η επικεφαλής της τραπεζικής εποπτείας της ΕΚΤ Ντανιέλ Νουί δήλωσε ότι οι κατευθυντήριες γραμμές δεν ισοδυναμούν με νόμους. Έχει υπεραμυνθεί του σχεδίου της αλλά έχει αφήσει να εννοηθεί ότι υπάρχει η πιθανότητα να αναβληθεί η εφαρμογή του.
Το έγγραφο θα συζητηθεί από τους οικονομικούς αντιπροσώπους των μελών της Ε.Ε. σήμερα, οπότε συναντώνται για να προετοιμάσουν τη μηνιαία συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε., σύμφωνα με αξιωματούχους της Ε.Ε. «Τα ευρωπαϊκά κράτη συνήθως ακολουθούν τις νομικές γνώμες, αν και οι τελικές αποφάσεις είναι πολιτικές» δήλωσε αξιωματούχος στο Reuters.
Ωστόσο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έσπευσε να γνωστοποιήσει ότι η ΕΚΤ δεν έχει εντολή για τα μέτρα σχετικά με τα «κόκκινα» δάνεια.
Η ΕΚΤ ζητεί τη δημιουργία ιδιωτικής πλατφόρμας όπου θα συναλλάσσονται τα «κόκκινα» δάνεια, με την ελπίδα να συμβάλει στην επανεκκίνηση μίας αγοράς που αυτή τη στιγμή είναι δυσλειτουργική. Αυτή τη στιγμή οι τράπεζες της Ευρωζώνης επιβαρύνονται με μη εξυπηρετούμενα δάνεια αξίας 850 δισ. ευρώ. Ήδη, η ΕΚΤ πρότεινε ένα πιο αυστηρό πλαίσιο για τις τράπεζες της Ευρωζώνης, οι οποίες καλούνται να βάζουν στην άκρη από το επόμενο έτος περισσότερα κεφάλαια για την κάλυψη των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σχέδιο που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τις χώρες που επιβαρύνονται περισσότερο από επισφαλή δάνεια, όπως η Ιταλία. Στα μέτρα αυτά έχουν αντιδράσει και το Ευρωκοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πώς θα λειτουργεί
Μία πιθανή λύση για την αντιμετώπιση των επισφαλών δανείων, σύμφωνα με την ΕΚΤ, είναι η δημιουργία ενιαίας πλατφόρμας, η οποία θα λειτουργεί ως αποθήκη δεδομένων για τα «κόκκινα» δάνεια, ως σύστημα συναλλαγών και ως αποθετήριο στοιχείων συναλλαγών.
Η πλατφόρμα αυτή θα δημιουργούσε ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια, θα μείωνε το κόστος συναλλαγών και θα βελτίωνε τον συντονισμό στην περίπτωση απαιτήσεων από πολλούς πιστωτές, ενώ παράλληλα θα άνοιγε την αγορά σε νέους επενδυτές. «Η ευρύτερη συμμετοχή των επενδυτών μπορεί να φέρει μία σειρά σημαντικών ωφελειών που καταλήγουν σε χαμηλότερα spreads μεταξύ των τιμών προσφοράς και των τιμών ζήτησης: ο ανταγωνισμός των τιμών στην αγορά μπορεί να αυξηθεί και οι επενδυτές με χαμηλότερη ανοχή στον κίνδυνο θα μπορούσαν να εισέλθουν πιο εύκολα στην αγορά» επισημαίνει η ΕΚΤ. Στον ιδιωτικό τομέα θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών πιστώσεων, για την εγκατάσταση μίας τέτοιας πλατφόρμας, αλλά η συμμετοχή του κράτους δεν είναι αναγκαία.
Για να λειτουργήσει, η πλατφόρμα θα πρέπει να παρέχει ίδια πρόσβαση σε όλους και να μη διέπεται από μονοπολιστικές δυνάμεις. Ωστόσο, μία τέτοια πλατφόρμα πιθανόν να χρειαστεί αλλαγές στους κανόνες περί προστασίας δεδομένων, ενώ παράλληλα θα πρέπει να διασφαλίσει ότι τα προσωπικά δεδομένα, είτε αφορούν ιδιώτες δανειολήπτες είτε την ποιότητα ενεργητικού μίας συγκεκριμένης τράπεζας, θα κρατώνται εμπιστευτικά.
«Δεν έχει εντολή η ΕΚΤ»
Ωστόσο, σε ένα ακόμη πλήγμα στην πρόταση της ΕΚΤ, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε νομική του γνωμοδότηση θεωρεί ότι η ΕΚΤ δεν έχει την εντολή αναφορικά με το σχέδιό της να ζητήσει από τις τράπεζες της Ευρωζώνης να σχηματίσουν μεγαλύτερες προβλέψεις για την κάλυψη των «κόκκινων» δανείων τους. Το σχέδιο της ΕΚΤ βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως την επόμενη εβδομάδα και έχουν εκφραστεί γι’ αυτό αντιρρήσεις από διάφορες πλευρές, μεταξύ των οποίων το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τώρα το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το μη δεσμευτικό έγγραφο του Συμβουλίου, το οποίο περιήλθε στην κατοχή του Reuters και έχει ημερομηνία 23 Νοεμβρίου, ανέφερε ότι ο νόμος που διέπει τις εποπτικές εξουσίες της ΕΚΤ για τις τράπεζες της Ευρωζώνης «αποτρέπει την ΕΚΤ από το να υιοθετεί εργαλεία ήπιας νομοθεσίας, όπως το προσχέδιο προσθήκης στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΚΤ για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια». Η ΕΚΤ δεν μπορεί να υιοθετήσει μέτρα «που στόχο έχουν να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση των τραπεζών με τα κριτήρια για τις ελάχιστες προβλέψεις, που δεν αποτελούν, ή δεν αποτελούν ακόμα, το αντικείμενο εναρμόνισης από τον νομοθέτη της Ε.Ε.», ανέφερε.
Αυτό απηχεί τη στάση των νομικών υπηρεσιών του Ευρωκοινοβουλίου ότι η ΕΚΤ θα υπερέβαινε τις αρμοδιότητές της με αυτές τις προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές. Οι κανόνες της Ε.Ε. ορίζουν ότι οι εποπτικοί φορείς μπορούν να επιβάλουν δεσμευτικά μέτρα για τα κεφάλαια συγκεκριμένων τραπεζών, αλλά όχι για το σύνολο του τραπεζικού συστήματος.
Η επικεφαλής της τραπεζικής εποπτείας της ΕΚΤ Ντανιέλ Νουί δήλωσε ότι οι κατευθυντήριες γραμμές δεν ισοδυναμούν με νόμους. Έχει υπεραμυνθεί του σχεδίου της αλλά έχει αφήσει να εννοηθεί ότι υπάρχει η πιθανότητα να αναβληθεί η εφαρμογή του.
Το έγγραφο θα συζητηθεί από τους οικονομικούς αντιπροσώπους των μελών της Ε.Ε. σήμερα, οπότε συναντώνται για να προετοιμάσουν τη μηνιαία συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε., σύμφωνα με αξιωματούχους της Ε.Ε. «Τα ευρωπαϊκά κράτη συνήθως ακολουθούν τις νομικές γνώμες, αν και οι τελικές αποφάσεις είναι πολιτικές» δήλωσε αξιωματούχος στο Reuters.
