Τρεις σημαντικές αλλαγές στη φορολογία ακινήτων βρίσκονται προ των πυλών. Μετά από πολλά χρόνια καθυστέρησης βρίσκεται στην τελική ευθεία η επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών που θα κάνει το φορολογικό τοπίο των ακινήτων πιο ορθολογικό και δίκαιο.
Παράλληλα, αλλαγές επίκεινται και στον φόρο κατοχής ακινήτων, τον ΕΝΦΙΑ, προκειμένου να επαναρρυθμιστεί μετά την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών, ενώ εντός του 2018 θα πληρωθεί για πρώτη φορά φόρος εισοδήματος για όσους εκμισθώνουν βραχυχρόνια τα ακίνητά τους μέσω των διαδικτυακών πλατφορμών.
Αντικειμενικές αξίες
Το αργότερο μέχρι τις 31 Μαρτίου 2018 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ευθυγράμμισης των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές αξίες των ακινήτων. Η "ευθυγράμμιση” είναι μνημονιακή δέσμευση και ειδικά για φέτος πρωταρχικό ρόλο στη διαδικασία θα παίξουν πιστοποιημένοι εκτιμητές που θα προτείνουν τις νέες τιμές ζώνης στο υπουργείο Οικονομικών. Με βάση τις έως τώρα ενδείξεις προκύπτει ότι οι μεταβολές που έρχονται είναι οι εξής:
Ειδικότερα, αυτά που αναμένονται στο πεδίο των αντικειμενικών αξιών είναι τα εξής:
-Στις περιοχές με τιμή ζώνης άνω των περίπου 2.500 ευρώ αναμένονται μειώσεις που μπορεί να φθάσουν ακόμη και στο 15%. Οδηγός για αυτές τις μειώσεις είναι οι αποφάσεις που έλαβε το υπουργείο Οικονομικών όταν "διατάχθηκε” από το Συμβούλιο της Επικρατείας να διορθώσει τις τιμές ζώνης σε περιοχές όπως το Παλαιό Ψυχικό, η Φιλοθέη, ο Νέος Βουτζάς και οι Δελφοί Φωκίδας. Σε αυτές τις περιοχές που έχουν υψηλή τιμή ζώνης (ακόμη και πάνω από 4.000 ευρώ) έγιναν μειώσεις που προσέγγισαν ακόμη και το 15%.
-Στις περιοχές με τιμή ζώνης από 850 έως 2.500 ευρώ αναμένονται αυξομειώσεις ανάλογα με την περιοχή, χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί μια ξεκάθαρη κατεύθυνση στην οποία θα κινηθούν οι νέες τιμές ζώνης. Σε ορισμένες περιοχές, δηλαδή, θα υπάρξουν μειώσεις και σε άλλες θα γίνουν αυξήσεις με όσο χαμηλότερη είναι η τιμή ζώνης να αυξάνονται οι πιθανότητες αύξησής της.
-Στις περιοχές με τιμή ζώνης κάτω των 850 ευρώ υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να γίνουν αυξήσεις, καθώς θεωρείται ότι υπολείπονται σημαντικά σε σχέση με τις τρέχουσες εμπορικές αξίες. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται κυρίως στην περιφέρεια καθώς και στα μεγάλα αστικά μέτρα όπου οι εμπορικές αξίες είναι ιδιαίτερα χαμηλές (π.χ. Δυτικά προάστια Αθήνας, Θεσσαλονίκη).
ΕΝΦΙΑ
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί έναντι των δανειστών ότι οι αλλαγές που θα γίνουν στις αντικειμενικές αξίες δεν θα επηρεάσουν το εισπρακτικό αποτέλεσμα του ΕΝΦΙΑ. Με τον ΕΝΦΙΑ βεβαιώνονται κάθε χρόνο περί τα 3,2 δισ. ευρώ από τα οποία εισπράττονται εμπρόθεσμα εντός του έτους βεβαίωσης περίπου 2,65 δισ. ευρώ. Ακόμη και αν το γενικό επίπεδο των τιμών ζώνης μειωθεί, θα πρέπει να γίνουν αυξήσεις σε συντελεστές και κλιμάκια του ΕΝΦΙΑ προκειμένου το εισπρακτικό αποτέλεσμα του φόρου να παραμείνει το ίδιο. Από το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι, ακόμη και αν αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες στις περιοχές με χαμηλές εμπορικές τιμές, θα γίνουν παρεμβάσεις προκειμένου να μην επιβαρυνθούν νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, ενώ θα ακυρωθούν με αυξήσεις συντελεστών οι μειώσεις των τιμών ζώνης στις λεγόμενες "ακριβές” περιοχές.
Γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές
Στο ΥΠΟΙΚ αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο, μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, να γίνουν και παρεμβάσεις στους συντελεστές και τα κλιμάκια της φορολογίας κεφαλαίου που αφορούν σε γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές. Στο πλαίσιο αυτό, στο τραπέζι θα πέσουν αλλαγές σε αφορολόγητα όρια, απαλλαγές και συντελεστές προκειμένου να μην υπάρξουν απώλειες στα κρατικά ταμεία από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών.
Βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων
Στη φορολογική δήλωση του 2018 θα δηλωθούν για πρώτη φορά τα εισοδήματα που απέκτησαν οι φορολογούμενοι το 2017 από βραχυχρόνιες εκμισθώσεις κατοικιών μέσω της "οικονομίας του διαμοιρασμού” (π.χ. AirBnB). Oι ιδιοκτήτες/διαχειριστές των ακινήτων θα πρέπει να προχωρήσουν σε εγγραφή στο μητρώο ακινήτων βραχυχρόνιας διαμονής (προβλέπεται να συσταθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2018), να υποβάλουν τη δήλωση βραχυχρόνιας διαμονής ανά μισθωτή και να καταχωρίσουν στο παραπάνω μητρώο στοιχεία απαραίτητα για τον προσδιορισμό του ετήσιου εισοδήματος. Το εισόδημα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων θα φορολογηθεί με την κλίμακα και τους συντελεστές φορολόγησης του εισοδήματος από μισθώματα ακινήτων, δηλαδή:
Εισόδημα Συντελεστής
έως 12.000 15%
12.001-35.000 35%
35.001 και άνω 45%
Παράλληλα, αλλαγές επίκεινται και στον φόρο κατοχής ακινήτων, τον ΕΝΦΙΑ, προκειμένου να επαναρρυθμιστεί μετά την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών, ενώ εντός του 2018 θα πληρωθεί για πρώτη φορά φόρος εισοδήματος για όσους εκμισθώνουν βραχυχρόνια τα ακίνητά τους μέσω των διαδικτυακών πλατφορμών.
Αντικειμενικές αξίες
Το αργότερο μέχρι τις 31 Μαρτίου 2018 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ευθυγράμμισης των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές αξίες των ακινήτων. Η "ευθυγράμμιση” είναι μνημονιακή δέσμευση και ειδικά για φέτος πρωταρχικό ρόλο στη διαδικασία θα παίξουν πιστοποιημένοι εκτιμητές που θα προτείνουν τις νέες τιμές ζώνης στο υπουργείο Οικονομικών. Με βάση τις έως τώρα ενδείξεις προκύπτει ότι οι μεταβολές που έρχονται είναι οι εξής:
Ειδικότερα, αυτά που αναμένονται στο πεδίο των αντικειμενικών αξιών είναι τα εξής:
-Στις περιοχές με τιμή ζώνης άνω των περίπου 2.500 ευρώ αναμένονται μειώσεις που μπορεί να φθάσουν ακόμη και στο 15%. Οδηγός για αυτές τις μειώσεις είναι οι αποφάσεις που έλαβε το υπουργείο Οικονομικών όταν "διατάχθηκε” από το Συμβούλιο της Επικρατείας να διορθώσει τις τιμές ζώνης σε περιοχές όπως το Παλαιό Ψυχικό, η Φιλοθέη, ο Νέος Βουτζάς και οι Δελφοί Φωκίδας. Σε αυτές τις περιοχές που έχουν υψηλή τιμή ζώνης (ακόμη και πάνω από 4.000 ευρώ) έγιναν μειώσεις που προσέγγισαν ακόμη και το 15%.
-Στις περιοχές με τιμή ζώνης από 850 έως 2.500 ευρώ αναμένονται αυξομειώσεις ανάλογα με την περιοχή, χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί μια ξεκάθαρη κατεύθυνση στην οποία θα κινηθούν οι νέες τιμές ζώνης. Σε ορισμένες περιοχές, δηλαδή, θα υπάρξουν μειώσεις και σε άλλες θα γίνουν αυξήσεις με όσο χαμηλότερη είναι η τιμή ζώνης να αυξάνονται οι πιθανότητες αύξησής της.
-Στις περιοχές με τιμή ζώνης κάτω των 850 ευρώ υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να γίνουν αυξήσεις, καθώς θεωρείται ότι υπολείπονται σημαντικά σε σχέση με τις τρέχουσες εμπορικές αξίες. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται κυρίως στην περιφέρεια καθώς και στα μεγάλα αστικά μέτρα όπου οι εμπορικές αξίες είναι ιδιαίτερα χαμηλές (π.χ. Δυτικά προάστια Αθήνας, Θεσσαλονίκη).
ΕΝΦΙΑ
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί έναντι των δανειστών ότι οι αλλαγές που θα γίνουν στις αντικειμενικές αξίες δεν θα επηρεάσουν το εισπρακτικό αποτέλεσμα του ΕΝΦΙΑ. Με τον ΕΝΦΙΑ βεβαιώνονται κάθε χρόνο περί τα 3,2 δισ. ευρώ από τα οποία εισπράττονται εμπρόθεσμα εντός του έτους βεβαίωσης περίπου 2,65 δισ. ευρώ. Ακόμη και αν το γενικό επίπεδο των τιμών ζώνης μειωθεί, θα πρέπει να γίνουν αυξήσεις σε συντελεστές και κλιμάκια του ΕΝΦΙΑ προκειμένου το εισπρακτικό αποτέλεσμα του φόρου να παραμείνει το ίδιο. Από το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι, ακόμη και αν αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες στις περιοχές με χαμηλές εμπορικές τιμές, θα γίνουν παρεμβάσεις προκειμένου να μην επιβαρυνθούν νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, ενώ θα ακυρωθούν με αυξήσεις συντελεστών οι μειώσεις των τιμών ζώνης στις λεγόμενες "ακριβές” περιοχές.
Γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές
Στο ΥΠΟΙΚ αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο, μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, να γίνουν και παρεμβάσεις στους συντελεστές και τα κλιμάκια της φορολογίας κεφαλαίου που αφορούν σε γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές. Στο πλαίσιο αυτό, στο τραπέζι θα πέσουν αλλαγές σε αφορολόγητα όρια, απαλλαγές και συντελεστές προκειμένου να μην υπάρξουν απώλειες στα κρατικά ταμεία από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών.
Βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων
Στη φορολογική δήλωση του 2018 θα δηλωθούν για πρώτη φορά τα εισοδήματα που απέκτησαν οι φορολογούμενοι το 2017 από βραχυχρόνιες εκμισθώσεις κατοικιών μέσω της "οικονομίας του διαμοιρασμού” (π.χ. AirBnB). Oι ιδιοκτήτες/διαχειριστές των ακινήτων θα πρέπει να προχωρήσουν σε εγγραφή στο μητρώο ακινήτων βραχυχρόνιας διαμονής (προβλέπεται να συσταθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2018), να υποβάλουν τη δήλωση βραχυχρόνιας διαμονής ανά μισθωτή και να καταχωρίσουν στο παραπάνω μητρώο στοιχεία απαραίτητα για τον προσδιορισμό του ετήσιου εισοδήματος. Το εισόδημα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων θα φορολογηθεί με την κλίμακα και τους συντελεστές φορολόγησης του εισοδήματος από μισθώματα ακινήτων, δηλαδή:
Εισόδημα Συντελεστής
έως 12.000 15%
12.001-35.000 35%
35.001 και άνω 45%
