Προσγείωσε τη συγχώνευση Aegean - Olympic Air η Κομισιόν

Με το επιχείρημα ότι η συγχώνευση θα δημιουργούσε συνθήκες μονοπωλίου στην ελληνική αγορά αερομεταφορών η Κομισιόν απαγόρευσε τη συνένωση της Aegean με την Olympic Air.


Οπως αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συγχώνευση θα προκαλούσε αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων για τα 2/3 των ταξιδιωτών από και προς την Αθήνα.

Οι δύο εταιρείες προσέφεραν αντισταθμιστικά μέτρα, δηλώνοντας πρόθυμες να παραχωρήσουν χρονοθυρίδες προσαπογείωσης (slots) σε ελληνικά αεροδρόμια, ωστόσο όπως αναφέρει η Κομισιόν "στα αεροδρόμια αυτά δεν παρατηρείται η συμφόρηση που διαπιστώθηκε σε άλλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια στο πλαίσιο προηγούμενων συγκεντρώσεων ή συμμαχιών".

Σε δηλώσεις του ο Χοακίν Αλμούνια, επίτροπος για θέματα ανταγωνισμού, δήλωσε πως η πλευρά του έκαν "ό,τι ήταν δυνατό για να βρούμε μια λύση", όμως τα μέτρα που πρότειναν οι Aegean και Olympic Air "δεν θα προστάτευαν επαρκώς τα συμφέροντα" των επιβατών.

Η συγχώνευση (εφόσον πραγματοποιείτο) "θα οδηγούσε σε οιονεί μονοπωλιακή κατάσταση" στις γραμμές από την Αθήνα που εξυπηρετούν τους εξής προορισμούς:

* Θεσσαλονίκη
* Ηράκλειο
* Χανιά
* Ρόδο
* Σαντορίνη
* Μυτιλήνη
* Χίο
* Κω
* Σάμο

Οι ανωτέρω προορισμοί, επισημαίνει η Κομισιόν, δεν καλύπτονται από το πρόγραμμα των "άγονων" γραμμών.

Η Κομισιόν αναφέρει επίσης πως με μόνη εξαίρεση τη Μύκονο, οι εταιρείες της ακτοπλοϊας δεν μπορούν να υποκαταστήσουν ικανοποιητικά τις αεροπορικές μεταφορές προκειμένου να υπάρξει ανταγωνισμός.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη της Κομισιόν σύμφωνα με την οποία "δεν υπάρχει προοπτική να εισέλθει νέος αεροπορικός ή οικονομικός παράγοντας στην ελληνική αγορά" μετά τη συγχώνευση.

Η πρόταση των εταιρειών να παραχωρήσουν slots δεν έγινε δεκτή καθώς η Κομισιόν διαπίστωσε πως σε αντίθεση με όσα ισχύουν σε πολλά ευρωπαϊκά αεροδρόμια στην Ελλάδα το "κύριο πρόβλημα δεν ήταν η διαθεσιμότητα χρονοθυρίδων", που υπάρχουν προς χρήση στο "Ελευθέριος Βενιζέλος" και στα περισσότερα ελληνικά αεροδρόμια.

Ενδεχομένως σε μια προσπάθεια να υπεραμυνθεί της απόφασης η Κομισιόν σημειώνει πως από το 2004 μέχρι και σήμερα έχει εξετάσει 11 υποθέσεις συγχωνεύσεων, καθώς "και μεγάλο αριθμό συμμαχιών" στον αεροπορικό κλάδο και πως η περίπτωση της Aegean-Olympic Air είναι μόλις η δεύτερη (μετά την απόπειρα εξαγοράς της Aer Lingus από την Ryanair το 2007) που δεν γίνεται δεκτή.

Σύμφωνα με πληροφορίες η Κομισιόν απέρριψε την πρόταση των δύο εταιρειών για έγγραφη δέσμευση βάσει της οποίας οι τιμές των εισιτηρίων για δρομολόγια εσωτερικού θα παρέμεναν σταθερές για δύο χρόνια. Πηγές προσκείμενες στην Aegean και την Olympic Air τόνιζαν επίσης πως κατά τις συζητήσεις η Κομισιόν πρότεινε να παραχωρηθεί δωρεάν και σε τρίτο μία από τις δύο εμπορικές επωνυμίες των εταιρειών, κάτι που αυτές δεν αποδέχθηκαν.

Τέλος, η Κομισιόν φέρεται στο σκεπτικό της να λαμβάνει υπόψιν της τα τέλη χρήσης του αεροδρομίου της Αθήνας, τα οποία τόσο η Aegean όσο και η Olympic Air παραδέχονται πως βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, όπως λένε παράγοντες των δύο αεροπορικών εταιρειών, το θέμα αφορά έναν ανεξάρτητο από τις ίδιες φορέα, το "Ελευθέριος Βενιζέλος" και δεν θα έπρεπε να συμπεριληφθεί στις συζητήσεις για τη συγχώνευση.
Η αντίδραση των εταιρειών

Κοινή ανακοίνωση εξέδωσαν οι Aegean και Olympic Air σχολιάζοντας την απόφαση της Κομισιόν.

Εκπρόσωποι των εταιρειών επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν λέγοντας πως θα περιμένουν να λάβουν το πλήρες σκεπτικό της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πρόσθεσαν πως εκτός από την παραχώρηση χρονοθυρίδων προσαπογείωσης είχαν προτείνει να υπογράψουν δέσμευση για τα επίπεδα των τιμών, κάτι όμως που η πλευρά της Κομισιόν δεν έκανε δεκτό.

Το κείμενο της ανακοίνωσης έχει ως εξής:

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποίησε σήμερα, ύστερα από έρευνα που διήρκεσε 10 μήνες, την τελική απόφασή της σύμφωνα με την οποία δεν εγκρίνει την προτεινόμενη συγκέντρωση που αφορούσε τη συγχώνευση της Olympic Air με την AEGEAN όπως αυτή είχε συμφωνηθεί και γνωστοποιηθεί στις 22/02/2010.

Η συναλλαγή είχε προσυμφωνηθεί μεταξύ των βασικών μετόχων της ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε. και της MARFIN INVESTMENT GROUP την 22/02/2010, τελούσε όμως υπό την αίρεση της παροχής της εγκρίσεως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού. Δεδομένης της ανωτέρω απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συμφωνία της 22/02/10 μεταξύ των δύο μερών λύεται.

Σχολιάζοντας την ανωτέρω εξέλιξη ο Πρόεδρος της AEGEAN κ. Θεόδωρος Βασιλάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Κατά το τελευταίο έτος παρουσιάσαμε στην ΕΕ τα οφέλη από τη συγχώνευση για τις εταιρείες μας αλλά και για το επιβατικό κοινό και την οικονομία της χώρας. Παράλληλα προσφέραμε σημαντικές διαβεβαιώσεις για την προστασία των καταναλωτών καθώς και διευκολύνσεις για την είσοδο νέων ανταγωνιστών στην εσωτερική αγορά. Δυστυχώς, η ΕΕ κατέληξε στη μη έγκριση της συγκέντρωσηs. Χάθηκε μία σημαντική ευκαιρία για ακόμη ισχυρότερη εκπροσώπηση στον ευρωπαϊκό κλάδο αερομεταφορών. Προσαρμοζόμαστε στις εξελίξεις και συνεχίζουμε. Η πορεία μας άλλωστε έχει δείξει ότι πετυχαίνουμε στα δύσκολα.»

Ο Πρόεδρος της MARFIN INVESTMENT GROUP κ. Ανδρέας Βγενόπουλος έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η απόφαση της ΕΕ θα έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο για το επιβατικό κοινό όσο και για την οικονομία της χώρας μας, θα λειτουργήσει δε υπέρ των συμφερόντων των αλλοδαπών ανταγωνιστών μας. Προφανώς κι εμείς, όπως και η AEGEAN, θα συνεχίσουμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατόν για τα στελέχη και το προσωπικό μας, τους μετόχους μας και το επιβατικό κοινό».

Οι εταιρείες, θα μελετήσουν το κείμενο της απόφασης της ΕΕ που σήμερα μόλις παραλαμβάνουν και κατόπιν προσεκτικής ανάλυσης και συζήτησης με τους συμβούλους τους, θα αποφασίσουν για τις τυχόν περαιτέρω ενέργειες τους στα πλαίσια των δυνατοτήτων που τους δίνει η κείμενη νομοθεσία.

Το ιστορικό μιας συγχώνευσης που δεν έγινε

Η προταθείσα συγχώνευση δεν ήταν η μόνη προσπάθεια «γάμου» μεταξύ των δύο μεγαλύτερων αεροπορικών εταιρειών της χώρας.

H Aegean είχε επιχειρήσει τον Μάρτιο του 2009 να αποκτήσει τον έλεγχο της -κρατικής- Ολυμπιακής, όμως η απόπειρα σκόνταψε στη θέση της τότε κυβέρνησης που θεώρησε πως μια τέτοια ενέργεια θα οδηγούσε σε μονοπωλιακές καταστάσεις.

Η εμφάνιση της Marfin Investment Group (MIG) στο προσκήνιο άλλαξε τους συσχετισμούς, αλλά και το κλίμα, καθώς εκείνη την περίοδο η κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει το αδιέξοδο (άλλης μιας) άγονης προσπάθειας πώλησης του κρατικού αερομεταφορέα. Η ΜIG δημιούργησε την Olympic Air -καθώς και δύο εταιρείες για τη συντήρηση των αεροσκαφών και την παροχή υπηρεσιών επίγειας εξυπηρέτησης-, που ξεκίνησε δρομολόγια τον Οκτώβριο του 2009. Εκτοτε και για διάστημα περίπου 4 μηνών Aegean και Olympic Air ενεπλάκησαν σε ένα σκληρό ανταγωνισμό, που δεν περιορίστηκε μόνο στις τιμές των εισιτηρίων και τα δρομολόγια. Δεν έλειψαν οι διαξιφισμοί με την εμπλοκή και πολιτικών προσώπων με την Olympic Air και την MIG να εξαπολύουν βολές κατά της Aegean αλλά και κατά μελών της πρώην και της νυν κυβέρνησης. Αυτή την καταιγίδα διαδέχθηκε η νηνεμία και ο... αρραβώνας τον Φεβρουάριο του 2010 με τις δύο εταιρείες να μιλούν για την ανάγκη ένωσης των δυνάμεών τους.

Δια γυμνού οφθαλμού ήταν σαφές πως μια τέτοια συγχώνευση θα δημιουργούσε ντε φάκτο μονοπωλιακές καταστάσεις στην ελληνική αγορά, αφού η νέα εταιρεία που θα δημιουργείτο θα είχε υπό τον έλεγχό της το 90-95% των δρομολογίων εντός Ελλάδας. Ωστόσο τόσο η Aegean όσο και η Olympic Air έλεγαν πως το θέμα δεν ήταν η εσωτερική αγορά αλλά το σύνολο των προορισμών, εσωτερικού και εξωτερικού και πως σε αυτή την αγορά οι εταιρείες έχουν περιορισμένη παρουσία.
Ανδ. Βγενόπουλος Ωστόσο το επιχείρημα αυτό δεν φαίνεται τελικά να στάθηκε ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που το καλοκαίρι του 2010 ξεκίνησε σε βάθος έρευνα για τη συγχώνευση για να καταλήξει σήμερα στην απαγόρευσή της.