Οι μεγάλες αποκαλύψεις για τον τάφο της Αμφίπολης

Τα μυστικά των ευρημάτων του λόφου Καστά και του τάφου της Αμφίπολης αποκάλυψε η επικεφαλής των ανασκαφών, Κατερίνα Περιστέρη, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα τελετών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.



Στην ομιλία της, η κα Περιστέρη αποκάλυψε ότι οι αρχαιολόγοι εντόπισαν ευρήματα με την σφραγίδα του προσωπικού αρχιτέκτονα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Δεινοκράτη.

Μεταξύ άλλων, η κα Περιστέρη ανέφερε ότι βρέθηκε το μονόγραμμα του Αντίγονου του Μονόφθαλμου και του Ηφαιστίωνα. Επισήμανε ότι ο τύμβος έχει υποστεί πολυάριθμες λεηλασίες μέχρι τον καιρό των τελευταίων Μακεδόνων και υπογράμμισε ότι τα στοιχεία αποκαλύπτουν την ύπαρξη λατρευτικού χώρου εντός του μνημείου για μεγάλο ήρωα.
Οι μεγάλες αποκαλύψεις για τον τάφο της Αμφίπολης - Σε ποιον ανήκε τελικά και ποια είναι η σχέση του με τον Μέγα Αλέξανδρο (φωτογραφίες)

Το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης είναι παραγγελία και χρηματοδοτημένο απο τον Μέγα Αλέξανδρο προς τιμή του αγαπημένου φίλου του Ηφαιστίωνα , είναι σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Δεινοκράτη ή Στησικράτη και υλοποιήθηκε ως έργο στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ από τον Αντίγονο το μονόφθαλμο.

Τις νέες υποθέσεις -με βάση και πρόσφατα ευρήματα – ανακοίνωσαν οι ανασκαφείς και μελετητές του μνημείου “αποκωδικοποιώντας” τρεις οικοδομικές επιγραφές που εντοπίστηκαν πρόσφατα όπως είπαν, στην περιοχή όπου βρίσκεται ο Λέων – λίγα χιλιόμετρα νότια της περιοχής της Αμφίπολης.
Οι μεγάλες αποκαλύψεις για τον τάφο της Αμφίπολης - Σε ποιον ανήκε τελικά και ποια είναι η σχέση του με τον Μέγα Αλέξανδρο (φωτογραφίες)

Οι ευμεγεθείς επιγραφές (περί τα 25 εκατοστά σε ύψος) με την “υπογραφή” ΑΝΤ (“υπογραφή” που συναντάται σε όλους τους Αντιγονίδες (και εδώ αποδίδεται στον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο (323-318 π.Χ) φέρουν χαραγμένη τη λέξη “ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ” και στο τέλος το σύμπλεγμα γραμμάτων που σχηματίζει τo όνομα “Ηφαιστίωνος” (Δηλαδή: Εγώ ο Αντίγονος, παρέλαβα οικοδομικό υλικό για την ανέγερση μνημείου προς τιμή του Ηφαιστίωνος) ...

Την παρουσίαση των νέων ευρημάτων ανέλαβε ο κ.Λεφαντζής που παρουσίασε εκτός από τις επιγραφές και σχέδια από το σύνολο της κατασκευής (του ταφικού μνημείου) . “Το μυστικό της κατασκευής του μνημείου της Αμφίπολης βρίσκεται στην κορυφή του μνημείου .Εκεί τοποθετήθηκε ο ξύλινος στύλος ωστε να χαραχθεί ο κύκλος του κτίσματος αλλά και να “στηριχθεί” σ αυτόν ο περίφημος μαρμάρινος Λέοντας...
Οι μεγάλες αποκαλύψεις για τον τάφο της Αμφίπολης - Σε ποιον ανήκε τελικά και ποια είναι η σχέση του με τον Μέγα Αλέξανδρο (φωτογραφίες)

Στην ομιλία της νωρίτερα η κ.Περιστέρη παρουσίασε αναλυτικά τα μέχρι σήμερα ευρήματα (στη διάρκεια της διετίας της ανασκαφής) επέμεινε κατηγορηματικά στην αρχική της άποψη ότι πρόκειται για μνημείο του τελευταίου τετάρτου του 4ου π.Χ αιώνα . Προς επίρρωση της άποψης της παρουσίασε σειρά ανάλογων ευρημάτων (ψηφιδωτά, αγάλματα , σφίγγες κ.α ) από άλλους αρχαιολογικούς χώρους της Μακεδονίας αλλά και της νότιας Ελλάδας – της ίδιας περιόδου (του τελευταίου τετάρτου του 4ου π.Χ αιώνα, τα οποία παρουσιάζουν κοινά στοιχεία τεχνικής και αισθητικής με τα ευρήματα της Αμφίπολης . Ενδιαφέρον έχει δε η ανάγνωση (και επανασχεδιασμός της από τον κ.Λεφαντζή) της γραπτής ζωφόρου που εντοπίστηκε στο εσωτερικό του ταφικού μνημείου και στην οποία απεικονίζεται μεταξύ άλλων μορφή ανδρός ο οποίος εμφανίζεται έφιππος με τον οπλισμό του και σε άλλα σημεία ξαπλωμένος σε ανάκλιντρο σε σύναξη νεκρών (νεκρόδειπνο? ) συνοδευόμενος από τον Ύπνο και τον Θάνατο.

Σε αποστροφές του λόγου της κατά τη διάρκεια της 55λεπτης διάρκειας ομιλία της, η κ.Περιστέρη έκανε λόγο για “διακοπή των εργασιών τους τελευταίους μήνες”, στην “ελπίδα” της για συνέχιση της χρηματοδότησης και ολιγωρία των υπευθύνων στο τομέα της συντήρησης των ευρημάτων. Δεν παρέλειψε επίσης να ευχαριστήσει ιδιαίτερα τις παρούσες στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ κ.Λίνα Μενδώνη -τέως γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού- , την κ. Άννα Παναγιωταρέα (που είχε αναλάβει την “επικοινωνία” του ανασκαφικού έργου), τον περιφερειάρχη κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα (για την οικονομική ενίσχυση της ανασκαφής), την υφυπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκροτήσης (Μακεδονίας-Θράκης) Μαρία Κόλλια - Τσαρουχά αλλά και τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Τέρενς Κουίκ για την παρουσία του στην εκδήλωση.


Επίσης αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια των ανασκαφών βρέθηκαν νομίσματα σε καλή κατάσταση, όπως για παράδειγμα του Αλέξανδρου και του Κασσάνδρου. Ωστόσο σημείωσε ότι τα περισσότερα νομίσματα που βρέθηκαν είναι καμένα ή κατεστραμμένα.

«Πέρα από την καταστροφή που έχει δεχθεί το μνημείο, έχει σημασία η μοναδικότητά του. Πρόκειται για ένα τεράστιο ταφικό συγκρότημα, με εξαιρετικά γλυπτά» είπε η Κατερίνα Περιστέρη.

Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα της ανασκαφής στην Αμφίπολη, κ. Μιχάλη Λεφαντζή, ο οποίος έκανε μία εκτός προγράμματος τοποθέτηση στην εκδήλωση του ΑΠΘ για τον Τύμβο Καστά, ήταν ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος που έδωσε την παραγγελία για την κατασκευή του μνημείου. Και την έδωσε στον κορυφαίο αρχιτέκτονα της εποχής του, τον Δεινοκράτη.


Όπως αποδεικνύεται, δε, από επιγραφές, οι οποίες βρίσκονταν, μάλιστα, σε κοινή θέα κοντά στον Λέοντα της Αμφίπολης επί 80-90 χρόνια, το ταφικό μνημείο ήταν αφιερωμένο στον αδελφικό φίλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον Ηφαιστίωνα. Ο Τύμβος Καστά δημιουργήθηκε επί ενός προϋπάρχοντος γηλόφου, αλλά και εντός μιας παλαιότερης νεκρόπολης. Ο Δεινοκράτης περιέκλεισε σε έναν τεράστιο κυκλικό περίβολο τις παλαιότερες ταφές και δημιούργησε ένα μεγαλοπρεπές λατρευτικό μνημείο, αφιερωμένο στον Ηφαιστίωνα. Κατά τον κ. Λεφαντζή, όπως και την κυρία Περιστέρη, δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο αμφισβήτησης ότι το μνημείο της Αμφίπολης είναι της ελληνιστικής εποχής.

Στο κατάμεστο αμφιθέατρο της αιθουσας τελετών του ΑΠΘ περιορισμένη ήταν η παρουσία αρχαιολόγων και πανεπιστημιακών ενώ αντίθετα αισθητή ήταν η παρουσία πολλών ιερωμένων αλλά και δεκάδων κατοίκων της περιοχής Αμφίπολης και του νομού Σερρών που συμπαρίσταντο στην πρώτη παρουσίαση του ευρήματος της περιοχής τους στο πανεπιστήμιο.

-“Το κουφάρι της Αμφίπολης βρωμάει εθνικισμό... “ αναγράφονταν σε ροζ αφισέτες με τις οποίες είχε γεμίσει ο περίβολος αλλά και η είσοδος της Αίθουσας Τελετών του πανεπιστημίου. Στο κείμενο το οποίο υπογράφει το “αυτόνομο σχήμα ιστορικού-αρχαιολογικού” του ΑΠΘ αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι “η αρχαιολογία στην Ελλάδα ανέκαθεν εξυπηρετούσε εθνικά συμφέροντα ως ένας από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους”.