Υπό διωγμόν βρίσκεται η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα

Στο πυρ το εξώτερον... οι επιχειρηματίες που επενδύουν στην Ελλάδα ή θέλουν να βάλουν κεφάλαια ως μέτοχοι εταιρειών από μία ακόμη διάταξη που ψηφίστηκε τον περασμένο Μάρτιο.




Προβλέπει ακόμη και τη δήμευση της προσωπικής περιουσίας του επενδυτή σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων οφειλών της εταιρείας προς το Δημόσιο, σε αντίθεση με ό,τι προβλέπει ο νόμος περί ανωνύμων εταιρειών που ισχύει από το 1920 αλλά και κυρίως κόντρα ακόμη και στο αντίστοιχο Διεθνές Δίκαιο.

Ο λόγος για το άρθρο 31 του νόμου 4321/2015 το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ υποχρεώνει τον μέτοχο μιας εταιρείας με ποσοστό τουλάχιστον 10%, στην περίπτωση που αυτή διαλυθεί και υπάρχουν ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές, πρόσθετα τέλη, προσαυξήσεις και λοιπές επιβαρύνσεις στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης να «ευθύνεται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα για την καταβολή των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών κ.λπ.».

Μάλιστα το επίμαχο άρθρο δεν περιορίζει μόνο την ευθύνη του μετόχου για τις οφειλές στη χρονική περίοδο της λύσης της εταιρίας αλλά την επεκτείνει και στο προηγούμενο διάστημα.

Ληξιπρόθεσμες οφειλές

Με πιο απλά λόγια μπορεί κάποιο πρόσωπο να μην είναι μέτοχος τη στιγμή που διαλύεται η εταιρεία αλλά να ήταν προγενέστερα, ωστόσο θεωρείται και πάλι υπεύθυνος για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία. Και στις δύο περιπτώσεις οι μέτοχοι έρχονται αντιμέτωποι με κάθε αναγκαστικό μέτρο σε βάρος τους. Από το άρθρο αυτό εξαιρούνται οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες.

Η διάταξη αυτή συνεχίζει να αποτελεί αφενός ανασταλτικό παράγοντα για την προσέλκυση επενδύσεων, σε μία εποχή μάλιστα που η ελληνική οικονομία διψά για αυτές, και αφετέρου να προκαλεί αντιδράσεις.
Υπό διωγμόν βρίσκεται η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα

Όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Επιχειρηματικότητας και Εμπορίου Βασίλης Κορκίδης: «Με άλλα λόγια, άνθρωποι 'αθώοι' ευθύνονται πλήρως, ακόμη και με την προσωπική τους περιουσία, αν έτυχε να είναι απλά μέλη των διοικητικών συμβουλίων ή μέτοχοι/εταίροι, που ποτέ δεν έλαβαν ούτε ήταν υπεύθυνοι να λάβουν εκτελεστικές αποφάσεις στο πλαίσιο της διοίκησης της εταιρείας».

Διεθνές Δίκαιο
Σύμφωνα επίσης με νομικούς κύκλους η διάταξη αυτή είναι αντίθετη και με το διεθνές δίκαιο που αναγνωρίζει τον οικονομικό κίνδυνο που αναλαμβάνει ένας μέτοχος μιας εταιρείας ρισκάροντας τα κεφάλαιά του.

Για να γίνει ακόμη πιο αντιληπτό αρκεί να αναφερθεί και ένα παράδειγμα. Ένας επιχειρηματίας έχει μια ιδέα και αναζητεί επενδυτή. Ο τελευταίος αναγνωρίζοντας την αξία της και προβλέποντας την επιτυχημένη πορεία της δέχεται να συμμετάσχει με κεφάλαια έναντι ενός ποσοστού συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. Ο υποψήφιος μέτοχος διαπιστώνει την ύπαρξη αυτής της διάταξης και συνειδητοποιεί το παράλογο του πράγματος. Να είναι αντίθετη με όσα προβλέπει ο νόμος περί ανωνύμων εταιρειών.

Αυτοτέλεια επιχειρήσεων
Ο κ. Κορκίδης υπενθυμίζει τα σχετικά άρθρα: «Η ΕΣΕΕ υποστηρίζει ότι η αυτοτέλεια της ανώνυμης εταιρείας στηρίζεται τόσο στις γενικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα για τα νομικά πρόσωπα (61 επόμενα ΑΚ) όσο και στο άρθρο 1 του ν. 2190/1920. Το άρθρο 70 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι 'δικαιοπραξίες που επιχείρησε μέσα στα όρια της εξουσίας του το όργανο που διοικεί το νομικό πρόσωπο υποχρεώνουν το νομικό πρόσωπο'. Το άρθρο 1 του κ. ν. 2190/1920 ορίζει ότι 'η ανώνυμη εταιρεία είναι κεφαλαιουχική εταιρεία με νομική προσωπικότητα, για τα χρέη της οποίας ευθύνεται μόνο η ίδια με την περιουσία της'.

Στο νόμο περί εταιρειών περιορισμένης ευθύνης (ν. 3190/1955) υπάρχουν αντίστοιχες διατάξεις, όπου για τις εταιρικές υποχρεώσεις ευθύνεται μόνο η εταιρεία και οι εταίροι έχουν επίσης περιορισμένη ευθύνη», περιγράφει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ και συνεχίζει: «Με τις διατάξεις του άρθρου 31 παρ. 2 του νέου νόμου 4321/2015 προβλέπεται η αλληλέγγυα και εις ολόκληρο ευθύνη για χρέη προς ασφαλιστικά ταμεία κατά τη λύση μιας ΕΠΕ ή μίας ανώνυμης εταιρείας- πλην των εισηγμένων -των μετόχων με ποσοστό 10% και άνω, χωρίς κανένα όμως, ποσοτικό ή χρονικό περιορισμό».

Καταστρατηγείται ο νόμος

Ο Β. Κορκίδης αναφέρει ότι: «Το περιεχόμενο της διάταξης αυτής αντιβαίνει στις γενικές διατάξεις περί ανωνύμων εταιρειών (ν. 2190/1920) και περί εταιρειών περιορισμένης ευθύνης (ν. 3190/1955), καθώς διασπά τον κανόνα ότι διοίκηση και εταίροι/μέτοχοι κεφαλαιουχικής εταιρείας δεν ευθύνονται για τα χρέη του νομικού προσώπου».

Αντίστοιχες ευθύνες -δηλαδή κινδυνεύουν με δήμευση της προσωπικής τους περιουσίας- φέρουν σύμφωνα με την «παράγραφο 1» του ίδιου άρθρου τα πρόσωπα που είναι νόμιμοι εκπρόσωποι των εταιρειών, πρόεδροι, διευθύνοντες σύμβουλοι, διαχειριστές, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές.

Μάλιστα τα συγκεκριμένα πρόσωπα δεν διώκονται μόνο για τις οφειλές στην περίπτωση οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία την περίοδο διάλυσης της εταιρείας αλλά και στο διάστημα που αυτή συγχωνευθεί με άλλη.