ΜΟΝΟ ΘΕΤΙΚΑ ΒΛΕΠΕΙ Ο ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ * ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ ΝΕΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ, ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ

Τα ξημερώματα της Πέμπτης η χώρα απαλλάχθηκε από ένα μεγάλο βάρος, από ένα χρέος της τάξης των 100 δισ. ευρώ! Ομως αυτό το βάρος υπό άλλη μορφή έχει αρχίσει και θα συνεχίσει να φορτώνεται στις πλάτες των πολιτών, αφού τα ανταλλάγματα που επέβαλαν οι εταίροι της χώρας και πρωτίστως η Γερμανία δεν είναι ευκαταφρόνητα. Στην παρούσα φάση θα μπορούσε να πει κανείς ότι το συμφέρον της χώρας που εξυπηρετείται περνάει πάνω από το ατομικό συμφέρον που πλήττεται σε σχέση με το παρελθόν. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν έχει μόνο μια ανάγνωση. Ενδεχομένως να κρύβει και διαστάσεις που θα φανούν έπειτα από λίγο καιρό, όπως έγινε εξάλλου και με την απόφαση της 21ης Ιουλίου, οι αδυναμίες της οποίας φάνηκαν αργότερα. Οι αποφάσεις αυτές είναι αχαρτογράφητα νερά για την Ε.Ε. και ως εκ τούτου στην πορεία διαπιστώνονται κενά και αδυναμίες. 1 Κατ' αρχήν έγινε ένα πρωτοφανές στα χρονικά της Ευρώπης κούρεμα χρέους της τάξης του 50%, χωρίς αυτό να συνιστά πιστωτικό γεγονός, δηλαδή χρεοκοπία, καθώς έστω και την ύστατη στιγμή επήλθε συμφωνία με τις τράπεζες και τον εκπρόσωπό τους Τσαρλ Νταλάρα. Οι τράπεζες έχασαν πολλά λεφτά! Χρειάστηκε να περάσουν 11 ώρες δραματικής συνεδρίασης και διαβουλεύσεων και να απειλήσει τον Νταλάρα δύο φορές η Ανγκελα Μέρκελ ότι θα προχωρήσει σε αναγκαστικό κούρεμα, δηλαδή σε χρεοκοπία της χώρας και θα χάσουν τα πάντα και οι τράπεζες. Τις διαπραγματεύσεις μαζί του τις έκανε με το Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. 2 Η Ελλάδα απαλλάσσεται από ένα χρέος 100 δισ. ευρώ και μπορεί μέχρι το 2020 να καταστήσει το χρέος της βιώσιμο στο 120% του ΑΕΠ, σε συνδυασμό και με τη χρονική επιμήκυνση αποπληρωμής του υπόλοιπου χρέους και τα πιο χαμηλά επιτόκια. Απαλλάσσεται από ένα μεγάλο ετήσιο βάρος πληρωμής τόκων, χρήματα με τα οποία μπορεί να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη. 3 Εξασφαλίζει ένα νέο πακέτο δανειακής στήριξης της τάξης των 100 δισ. ευρώ, με το οποίο θα εξασφαλίσει επαρκή ρευστότητα για τα επόμενα χρόνια. Ομως υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος: 1 Η μόνιμη πλέον εποπτεία από την Κομισιόν της κυβερνητικής πολιτικής εφαρμογής του Μνημονίου, όσο κι αν προσπάθησε ο πρωθυπουργός να απαλύνει τη σημασία της, είναι μια διάσταση που δημιουργεί αρνητικούς συνειρμούς. Η επιτήρηση - εποπτεία της χώρας θα διαρκέσει όσο και η υλοποίηση του πρώτου Μνημονίου, του Μεσοπρόθεσμου και του νέου Μνημονίου... Συνολικά πάνω από δέκα χρόνια τουλάχιστον, αφού σε τόσα χρόνια σύμφωνα με το ΔΝΤ η Ελλάδα θα μπορέσει να βγει στις αγορές. Ο πρωθυπουργός, σε μια προσπάθεια να υποβαθμίσει τη σημασία της εποπτείας, είπε ότι δεν του αρέσει κάθε τρεις μήνες να γίνεται στην Αθήνα ένα σόου με την έλευση της τρόικας και να λένε οι τροϊκανοί στην κυβέρνηση δεν κάνατε τούτο ή εκείνο ή ξεχάσατε το άλλο και να έχουν συνεχώς νέες απαιτήσεις. «Θέλω να είναι εδώ και να τα συζητάμε όλα, όμως η απόφαση της συνόδου λέει καθαρά ότι η ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος είναι της κυβέρνησης» είπε. Τόνισε ότι οι επόπτες θα προσφέρουν μόνο συμβουλές τεχνογνωσίας και εκτίμησε ότι, το αργότερο μέχρι το 2021, 200 χρόνια από την επέτειο του 1821 η χώρα θα απαλλαγεί οριστικά από την οικονομική εξάρτηση. 2 Επίσης στα σκαριά είναι ένα νέο Μνημόνιο απόρροια της νέας δανειακής σύμβασης, ύψους 100 δισ. ευρώ που θα υπογράψει η χώρα με την τρόικα και παρατείνει επ' αόριστον την εφαρμοζόμενη λιτότητα. 3 Βάζει όμως και τις βάσεις για νέα ακόμα πιο επώδυνα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής και πειθαρχίας. Ο κ. Παπανδρέου είπε μετά τη σύνοδο ότι αυτά τα μέτρα υπάρχουν ήδη στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και έχουν ψηφιστεί τον Ιούνιο, όμως δεν είναι μόνον αυτά. 4 Επίσης ανακύπτουν σημαντικά ερωτήματα όπως: * Γιατί θα πετύχει η νέα συμφωνία αφού απέτυχε εκείνη του Ιουλίου, η οποία είχε παρουσιαστεί ως ιστορικό βήμα για την Ευρωπαϊκή Ενωση και σωτηρία για την Ελλάδα; * Ποιος εξασφαλίζει ότι θα ολοκληρωθεί γρήγορα η εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών στο πρόγραμμα, όταν η προηγούμενη ουσιαστικά μέχρι και την ημέρα της συνόδου δεν είχε ολοκληρωθεί και ήταν αυτή η καθυστέρηση μια αιτία της αποτυχίας; *Πώς ο προσωρινός μηχανισμός στήριξης θα εξασφαλίσει την απρόσκοπτη χρηματοδότηση των χωρών που βρίσκονται σε κρίση χρέους, αφού ουσιαστικά δεν υπάρχει σαφής αναφορά σε ενίσχυσή του; Παρ' όλα αυτά ο πρωθυπουργός αρνήθηκε ότι περνάνε νέα βάρη στο λαό. Είπε ότι βάρη πλέον πάνε στις τράπεζες γιατί αυτές χάνουν 100 δισ. ευρώ. Υποστήριξε ότι το χρέος θα πάει στο 120% του ΑΕΠ το 2020 και θα γίνει βιώσιμο όχι μόνο λόγω του «κουρέματος», αλλά και γιατί μέσα στο 2012 η χώρα θα αρχίσει να έχει πρωτογενή πλεονάσματα. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η μεγάλη επιτυχία, που είναι στην ουσία ενίσχυση της απόφασης της 21ης Ιουλίου, συνιστάται στα εξής στοιχεία: - Στη μεγάλη μείωση του χρέους, ύψους 100 δισ. ευρώ. - Στο μέγεθος της χρηματοδότησης (100 δισ. νέο δάνειο συν 30 δισ. εγγυήσεις για τις τράπεζες). - Στα χαμηλά επιτόκια. - Στην περίοδο χάριτος. - Στην επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής. Μετά τη σύνοδο κορυφής, στις έξι το πρωί της Πέμπτης, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου: - Μίλησε για μια (σ.σ. ακόμη) ιστορική απόφαση, την πιο ιστορική απ' όλες . Ηταν ωστόσο συγκρατημένος στις εκτιμήσεις του σε σχέση με το παρελθόν. Αρνήθηκε επί παραδείγματι να πει ότι βάζει βούλα και υπογραφή ότι έχουν λυθεί οι λογαριασμοί της χώρας με το παρελθόν και ότι το πρόβλημα έχει λυθεί οριστικά, είπε όμως ότι υπάρχουν πλέον καλές προϋποθέσεις για να γυρίσει σελίδα η χώρα και να βγει ο πολίτης από την ανασφάλεια και το φόβο της χρεοκοπίας και του φεύγουμε - δεν φεύγουμε από το ευρώ και ότι είναι η μεγαλύτερη ελάφρυνση που έγινε ποτέ. - Αναφερόμενος στις τράπεζες είπε ότι με τα 30 δισ. των εγγυήσεων θα προχωρήσει η ανακεφαιλοποίησή τους κι αν κάποιες δεν τα καταφέρουν, τότε το κράτος θα πάρει μετοχές τους μέχρι την εξυγίανσή τους και θα τις επιστρέψει αργότερα, όπως έγινε και στη Σουηδία. - Αφησε αιχμές ότι το τελευταίο διάστημα πολιτικές δυνάμεις ανησυχούσαν, όπως είπε, επειδή μειώνεται το χρέος, μεταφέροντας βάρη στις τράπεζες. Είπε επί της ουσίας ότι υπήρχαν πολιτικές δυνάμεις αλλά και ΜΜΕ που ανησυχούσαν επειδή οι τράπεζες θα χάσουν λεφτά... Μίλησε για διάφορους «υπερπατριώτες», οι οποίοι, όπως είπε, έβγαζαν κορόνες διαμαρτυρίας στο όνομα της εθνικής κυριαρχίας και προεξοφλούσαν επαχθείς όρους. - Αναφερόμενος στα ασφαλιστικά ταμεία, ο κ. Παπανδρέου είπε ότι με την απόφαση για την απομείωση του χρέους δεν θα μειωθεί η περιουσία τους, γιατί η κυβέρνηση θα την αναπληρώσει, τουλάχιστον στα επίπεδα της απόφασης της 21ης Ιουλίου. - Απέκλεισε τη διενέργεια πρόωρων εκλογών, αλλά δεν άνοιξε τα χαρτιά του για το αν και ποιες πολιτικές πρωτοβουλίες θα αναλάβει, όπως του ζητάνε τις τελευταίες εβδομάδες βουλευτές και υπουργοί.