Ολες οι απαντήσεις για το νέο ομόλογο

Γιατί βγήκαμε στις αγορές, τώρα;




Το μεγάλο δίλημμα εδώ και μήνες για την κυβέρνηση ήταν εάν η έκδοση θα γίνει πριν ή μετά τις ευρωεκλογές. Ο κύβος ερρίφθη και αποφασίστηκε η έκδοση να γίνει πριν από τις ευρωεκλογές, καθώς σταθμίστηκε κυρίως το πολιτικό ρίσκο. Πριν από τις εκλογές μπορεί να έχεις ρίσκο εν αναμονή της αναμέτρησης. Μετά όμως τις εκλογές ίσως το ρίσκο να αποδεικνυόταν μεγαλύτερο, δυσχεραίνοντας την επιτυχή επιστροφή του Δημοσίου στις αγορές. Στην παρούσα δε φάση υπήρξε ισχυρό μομέντουμ, μετά τη συμφωνία με την τρόικα για τις δόσεις και τη διαρκή αποκλιμάκωση των αποδόσεων στην ελληνική αγορά. Άλλωστε, με την έκδοση αυτό που έγινε ήταν η Ελλάδα να δοκιμάσει τα νερά των αγορών μετά από το τετραετές εμπάργκο που αυτές της επέβαλαν. Και από τεχνοκρατικής άποψης, όσον αφορά αυτή την προοπτική, το γοργόν και χάριν έχει.

Γιατί επιλέξαμε να δανειστούμε 3 δισ. με επιτόκιο υψηλότερο εκείνου με το οποίο μας δανείζει η τρόικα;

Η Ελλάδα δανείστηκε 3 δισ. με ετήσιο κουπόνι 4,75%. Είναι επιτόκιο που διαμορφώθηκε σε προ κρίσης επίπεδα, παραμένει όμως υψηλότερο του μεσοσταθμικού 2,5% με το οποίο μας δανείζει η τρόικα. Αυτό σημαίνει επιπλέον κόστος 75 εκατ. ευρώ ετησίως. Το κόστος αυτό καταρχήν δεν ανατρέπει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Και όπως λένε τραπεζίτες και αναλυτές είναι ένα μίνιμουμ κόστος, που θα έχει όμως πολλαπλασιαστικά οφέλη: Η έκδοση θα είναι ο καταλύτης για τη μεγάλη πτώση του κόστους δανεισμού μέσω εντόκων γραμματίων, που θα φέρει ετήσιο όφελος άνω των 200 εκατ. ευρώ, ενώ θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στο κόστος δανεισμού των μεγάλων επιχειρήσεων, διευκολύνοντας και την πρόσβασή τους στις διεθνείς αγορές. Κατά τον τρόπο αυτό θα βοηθηθεί η διαδικασία αποκατάστασης ρευστότητας στην αγορά, ενώ παράλληλα ανοίγει ο δρόμος για την ανάκτηση πλήρους πρόσβασης του Δημοσίου στις αγορές, που είναι και ο μεγάλος στόχος του προγράμματος στήριξης.

Γιατί το ομόλογο είχε τέτοια ζήτηση;

Η συγκεκριμένη έκδοση χαρακτηρίζεται στην αγορά η έκδοση της χρονιάς. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι είχαν ισχυρό ενδιαφέρον να δράσουν ως ανάδοχοι, αφού η έξοδος της πιο προβληματικής οικονομίας της Ευρωζώνης στις αγορές φέρει ισχυρή σημειολογία από κάθε άποψη. Στην παρούσα συγκυρία το ελληνικό ομόλογο προσέφερε μεγάλη απόδοση, σε ένα περιβάλλον χαμηλότερων αποδόσεων για τους επενδυτές και μάλιστα από μια χώρα της Ευρωζώνης η οποία παρά τα προβλήματά της έχει την ισχυρή στήριξη των Ευρωπαίων. Το καθεστώς εποπτείας υπό την οποία τελεί και θα τελεί η χώρα ως προς την επίτευξη των στόχων της είναι πρόσθετη εγγύηση για τους επενδυτές, ενώ καταλυτικά για τη μεγάλη ζήτηση έδρασε και η αυξημένη προσδοκία για μέτρα τόνωσης της δραστηριότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Πώς ωφελείται η πραγματική οικονομία από την έκδοση;

Στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν πως τους επόμενους μήνες θα αποκλιμακωθεί ραγδαία το κόστος δανεισμού μέσω των εντόκων γραμματίων (αυτή τη στιγμή βρίσκονται περίπου 15 δισ. ευρώ σε κυκλοφορία), περιορίζοντας τις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους. Με την έκδοση ανοίγει, όμως, ο δρόμος για μείωση του κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων και την επιστροφή τους στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, ενώ αναμένεται να διευκολυνθεί η αποκατάσταση της ρευστότητας στην αγορά.

Η έναρξη δανεισμού από τις αγορές σημαίνει και τέλος στα Μνημόνια;

Η έκδοση του πενταετούς είναι «συμβολική» και δοκιμαστική. Πλήρη πρόσβαση στις αγορές και κάλυψη όλων των ετήσιων μας αναγκών αναμένεται το 2016. Όμως εφόσον ακολουθήσουν όπως προγραμματίζεται και άλλες εκδόσεις τόσο φέτος όσο και το 2015 θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα χρειαστούμε νέα δάνεια από τους εταίρους μας για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της διετίας 2015 - 2016.

Υπό αυτό το πρίσμα η άντληση 3 δισ. ευρώ μέσω πενταετών ομολόγων αποτελεί το πρώτο μεγάλο βήμα για την σταδιακή έξοδο της Ελλάδας από την εποχή του Μνημονίου.

Θα εκδοθούν και άλλα ομόλογα φέτος;

Φέτος αναμένονται και άλλες εκδόσεις, τριετούς ομολόγου το πιθανότερο αλλά και ετήσιου εντόκου γραμματίου που θα απευθύνεται στα ελληνικά νοικοκυριά. Το τι θα γίνει θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες στην αγορά. Ωστόσο στόχος είναι η έκδοση και άλλων μεσοπρόθεσμων ομολόγων, όπως και η διεύρυνση της έκδοσης του πενταετούς, ώστε να ανοικοδομηθεί η καμπύλη των αποδόσεων. Η καμπύλη απότελεί τη ραχοκοκκαλιά του κόστους δανεισμού στο σύνολο της οικονομίας και μετά το PSI, ήταν εντελώς αποδιοργανωμένη, αφού από το βραχυπρόθεσμο δανεισμό μέσω τρίμηνων και εξάμηνων εντόκων, περνούσαμε απευθείας σε μεγάλης διάρκειας ομόλογα. Απουσίαζαν εντελώς κρίσιμα ομόλογα μεσοπρόθεσμης διάρκειας, όπως το πενταετές και το τριετές, καθιστώντας αδύνατη την εμπορευσιμότητα του ελληνικού χρέους και την αποκατάσταση ομαλών χρηματορροών στην οικονομία.

Ο δανεισμός από τις αγορές με υψηλότερα επιτόκια σε σχέση με την τρόικα, τώρα και στο μέλλον, δεν επιδεινώνει τη βιωσιμότητα του χρέους;

Στο οικονομικό επιτελείο αναμένουν σταδιακή μείωση των επιτοκίων, υπενθυμίζοντας το προηγούμενο της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Συγκεκριμένα η Ιρλανδία ξεκίνησε με επιτόκιο 5,9% στα πενταετή ομόλογα τον Ιούλιο του 2012 και πλέον το επιτόκιο έχει «συρρικνωθεί» στο 1,65%. Η Πορτογαλία στην πρώτη της απόπειρα μετά την είσοδό της στον Μηχανισμό Στήριξης πέτυχε επιτόκιο 4,9% στις αρχές του 2013 και σήμερα αυτό έχει υποχωρήσει κάτω από το 3%. Άλλωστε, η άσκηση της βιωσιμότητας του χρέους δεν αναμένεται να επηρεαστεί σημαντικά από λίγες ομολογιακές εκδόσεις που θα γίνουν έως το 2016 με σχετικά υψηλότερο κόστος. Στο θέμα αυτό κυρίαρχη θα είναι η συνδρομή των Ευρωπαίων με τη νέα διευθέτηση του χρέους που δρομολογείται φέτος, η οποία θα δράσει καθοριστικά και στην προοπτική ουσιαστικής αποκλιμάκωσης του κόστους δανεισμού από το 2016 και μετά, που η Ελλάδα στοχεύει σε πλήρη πρόσβαση στις αγορές.

Γιατί «αποκλείστηκαν» οι ελληνικές τράπεζες;

Το υπουργείο Οικονομικών και ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους έθεσαν εξαρχής ως στόχο το ομόλογο να απορροφηθεί στη συντριπτική του πλειονότητα από ξένους επενδυτές, όπως άλλωστε έγινε και στις αντίστοιχες πρώτες εκδόσεις της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Ο στόχος επετεύχθη και εστάλη ισχυρό μήνυμα προς τις αγορές, καθώς η συμμετοχή του έφθασε τελικά στο 93%, ενώ το υπόλοιπο 7% κατευθύνθηκε σε Ελληνες ιδιώτες (θεσμικούς) επενδυτές.

Ποιος ήταν ο λόγος που το νέο ομόλογο τελεί υπό αγγλικό δίκαιο.

Αυτό έγινε προκειμένου να διασφαλισθούν οι επενδυτές ότι δεν θα βρεθούν αντιμέτωποι με ένα «κούρεμα» των ομολόγων τους, όπως έγινε το 2012 με το PSI. Άλλωστε η νέα έκδοση έγινε μόλις δύο χρόνια μετά το «κούρεμα» του χρέους, που πρακτικά αποτέλεσε την πρώτη «συντεταγμένη χρεοκοπία» χώρας εντός της Ευρωζώνης.

Γιατί η χώρα δεν δανείστηκε περισσότερα από τη συγκεκριμένη έκδοση ώστε να καλύψει τις ανάγκες της και να μη χρειάζεται συζήτηση για νέο δάνειο από την Ε.Ε.;

Η υποβολή μεγάλου πλήθους προσφορών δεν σημαίνει ότι όλες γίνονται αποδεκτές. Πρέπει να επιλεχθούν προσφορές που διασφαλίζουν συγκεκριμένο κόστος για τη χώρα, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στην ποιότητα των επενδυτών. Παράλληλα, εάν δανειστεί κάποιος πολύ μεγαλύτερα ποσά από εκείνα που είχαν οριστεί ως αρχικό ύψος στην έκδοση κινείται πρακτικά εκτός των κανονισμών των διεθνών αγορών και δεν εξυπηρετεί τους στόχους της έκδοσης, που είναι η δημιουργία μιας ευρείας αγοράς ομολόγων, σε όλες τις διάρκειες, με περιορισμένα ποσά και η διασφάλιση μιας εκτεταμένης επενδυτικής βάσης. Άλλωστε με εκδόσεις σαν την έκδοση της Πέμπτης ο στόχος δεν ήταν εισπρακτικός, αλλά στρατηγικός.