Συνιστώσες, υποσχέσεις και προαπαιτούμενα

Λίγα μόλις 24ωρα από το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, αρχίζουν να διαφαίνονται οι προθέσεις αλλά και οι αντιθέσεις που συνόδεψαν τις επιλογές του πρωθυπουργού για τον ανασχηματισμό.





Η προσγείωση της κυβέρνησης στη σκληρή πραγματικότητα μοιάζει...ανώμαλη, καθώς η έκθεση του ΔΝΤ αλλά και οι δηλώσεις των Ευρωπαίων ηγετών δεν άφηναν περιθώρια σε... πειρασμούς παροχών. Την ώρα πάντως που ο νέος υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης διαβεβαίωνε πως οι βασικές κατευθύνσεις του προκατόχου του θα τηρηθούν, η νέα κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη εκτιμούσε πως το «ΔΝΤ ζει σε έναν δικό του οικονομικό κόσμο» και διατύπωνε την άποψη πως «πλέον θα στραφούμε προς την κοινωνία, χωρίς να δημιουργούνται ελλείμματα».

Αντιθέσεις
Αυτός ο ιδιότυπος «τετραγωνισμός του κύκλου» -δηλαδή η τήρηση των δεσμεύσεων της χώρας απέναντι στους δανειστές παράλληλα με πολιτικές ελαφρύνσεων και εξαγγελίες παροχών από νέα κυβερνητικά στελέχη-επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί από τον πρωθυπουργό.
Συνιστώσες, υποσχέσεις και προαπαιτούμενα

Οι αντιθέσεις του νέου εγχειρήματος είναι ορατές δια γυμνού οφθαλμού, σε βαθμό που σημαίνον κοινοβουλευτικό στέλεχος της ΝΔ να λέει πως «αποκτήσαμε κυβέρνηση με πολλές συνιστώσες, που κάθε άλλο παρά συγκλίνουν προς ένα σκοπό»...

Ας δούμε όμως μερικές από τις πιο σημαντικές... «συνιστώσες» του κυβερνητικού παζλ. Η δομή της κυβέρνησης δεν άλλαξε. Το κυβερνητικό σχήμα παραμένει υδροκέφαλο, με 46 στελέχη και, κατά συνέπεια δυσκίνητο και μη συνεκτικό. Η μόνη συζήτηση που έγινε πριν από τον ανασχηματισμό -ο χωρισμός σε δύο υπουργεία, Οικονομικών και Οικονομίας- δεν «περπάτησε», ενώ δεν συζητήθηκαν καν σενάρια λειτουργίας κυβερνητικής επιτροπής, αφού το επιτελείο του πρωθυπουργού στο Μαξίμου εξακολουθεί να υποκαθιστά τον ρόλο της. Το «δίδυμο» Σαμαρά-Βενιζέλου θα συνεχίσει να παίρνει τις κρίσιμες αποφάσεις και να «σβήνει φωτιές», όπως αυτή που με το «καλημέρα» άναψε ανάμεσα στον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυρ. Μητσοτάκη και τον υπουργό Παιδείας Ανδρέα Λοβέρδο, για τον αριθμό των απολύσεων στο διοικητικό προσωπικό των ΑΕΙ.
Συνιστώσες, υποσχέσεις και προαπαιτούμενα

Ανασχηματισμός εξωτερικού και... εσωτερικού
Μετά τη δυσφορία που προκάλεσε στις Βρυξέλλες η παραίτηση του Χ. Θεοχάρη από τη θέση του Γενικού Γραμματέα Εσόδων, η επιλογή του Γκίκα Χαρδούβελη στη θέση του Γιάννη Στουρνάρα -και η μετακίνηση του τελευταίου στην Τράπεζα της Ελλάδας- έγινε δεκτή με ικανοποίηση από Βρυξέλλες και... Βερολίνο.

Ωστόσο, η σαφής πρόθεση να σταλεί σήμα στο εξωτερικό για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, έρχεται σε αντίθεση με την πλειάδα εκφραστών της «λαϊκής Δεξιάς» που «εισέβαλαν» μαζικά στο νέο κυβερνητικό σχήμα. «Είμαι περήφανος που είμαι δεξιός, όντως ανήκω στη λαϊκή Δεξιά και θα αγωνιστώ για να βελτιώσω την καθημερινότητα των πολιτών, ιδίως όσων το έχουν ανάγκη», δήλωσε από την πρώτη στιγμή ο νέος υπουργός Εσωτερικών Αργύρης Ντινόπουλος, ακολουθούμενος από την Κατερίνα Παπακώστα, τον Γεράσιμο Γιακουμάτο και άλλους, που έσπευσαν να δηλώσουν έτοιμοι για μέτρα καθημερινότητας. Πώς θα γεφυρωθούν οι αντιθέσεις αυτές; Παραμένει ζητούμενο και, κατά ορισμένους, ανέφικτο.

ΔΩΔΕΚΑ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΑ
Τα μεγάλα «αγκάθια»

Η τύχη των μεταρρυθμίσεων. Είναι θέμα... θερινών τμημάτων της Βουλής να έρθουν στο προσκήνιο και να θέσουν σε δοκιμασία τις κυβερνητικές αντοχές. Πάνω από 12 νομοσχέδια παίρνουν σειρά, μερικά από τα οποία αφορούν δεσμεύσεις για ιδιωτικοποιήσεις -με αρχή αυτήν της «μικρής» ΔΕΗ-, αξιοποίηση αιγιαλού, άνοιγμα επαγγελμάτων, φορολογικές ρυθμίσεις, με την κοινοβουλευτική πλειοψηφία να μη δείχνει σημάδια αποφασιστικότητας σε ό,τι αφορά στην προώθησή τους. Όμως είναι ερώτημα αν κάποιοι υπουργοί θα τολμήσουν, εκεί που άλλοι αποπέμφθηκαν για τον ίδιο λόγο. Περίπτωση αναφοράς είναι η απομάκρυνση του μέχρι τη Δευτέρα υπουργού Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη.

Η προώθηση διατάξεων με βάση την περιβόητη «εργαλειοθήκη» του ΟΟΣΑ, φαίνεται να έπαιξε καθοριστικό ρόλο, καθώς βρήκε απέναντί του υπουργούς, υφυπουργούς, βουλευτές τόσο από τη ΝΔ όσο και από το ΠΑΣΟΚ. Κι όμως η όλη προσπάθεια αφορούσε στην κυβέρνηση και τη μεταρρυθμιστική της ατζέντα, χωρίς ενστάσεις από το Μαξίμου...

«Παράπλευρη απώλεια» είναι και ο Αθανάσιος Τσαυτάρης -εν μέρει και λόγω ενδοκυβερνητικών απωλειών- με τον Γιώργο Καρασμάνη -πολέμιο των διατάξεων για το γάλα- να τίθεται επικεφαλής στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Το ερώτημα, συνεπώς, είναι αν η κυβέρνηση αυτή μπορεί να τραβήξει το «κάρο» των μεταρρυθμίσεων με λιγότερους υπουργούς να πιστεύουν σε αυτές. Άλλωστε, παραμένει μεγάλο το έλλειμμα αξιοκρατίας στην τοποθέτηση στελεχών στην κρατική μηχανή, όπως απέδειξε και ο διορισμός της τελευταίας στιγμής του κ. Δαραβίγκα στον ΟΚΑΝΑ -αυτός βεβαίως ακυρώθηκε, όχι όμως δεκάδες άλλες τοποθετήσεις πολιτευτών της «συγκυβέρνησης» σε νευραλγικά πόστα.

ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Η δεύτερη «ανάγνωση» του ανασχηματισμού

Κυβέρνηση εκλογών; Ο ορίζοντας των εξελίξεων στην πολιτική σκηνή, αρχής γενομένης από το φθινόπωρο και με σταθμό την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, έπαιξε ρόλο στη διάταξη δυνάμεων με τον ανασχηματισμό. Παρά τις διαβεβαιώσεις τόσο του πρωθυπουργού όσο και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης ότι στόχος είναι η εξάντληση της τετραετίας, η «οψιόν» των πρόωρων εκλογών θα παραμένει ανοιχτή και θα εξαρτάται από αστάθμητους παράγοντες. Το Μαξίμου μπορεί επίσης να «διαρρέει» ότι «χτίζει» προϋποθέσεις για κοινοβουλευτική πλειοψηφία 180 ψήφων για την εκλογή νέου Προέδρου χωρίς προσφυγή στις κάλπες, αλλά ούτε αυτό είναι δεδομένο. Άλλωστε ο Αλ. Τσίπρας έδωσε σύνθημα εκλογικής εγρήγορσης του ΣΥΡΙΖΑ για το φθινόπωρο.

Η «δεύτερη ανάγνωση» συνεπώς του ανασχηματισμού προδίδει εκλογική ετοιμότητα για κάθε ενδεχόμενο... Πριν απ' όλα, η διάταξη δυνάμεων προοιωνίζεται όξυνση της σύγκρουσης με το ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα. Η επιλογή της κ. Βούλτεψη ως εκπροσώπου της κυβέρνησης -με παράδοση και «τηλε-θητεία» κατά του ΣΥΡΙΖΑ, η τοποθέτηση του Αργ. Ντινόπουλου απέναντι στη νέα Περιφερειάρχη Αττικής Ρ. Δούρου -καθώς και άλλων επιλέκτων από τη Β Αθηνών- μαρτυρεί προθέσεις οξείας αναμέτρησης.

ΟΙ ΕΦΕΔΡΕΙΕΣ
Παράλληλα, η επιστράτευση στελεχών της «λαϊκής Δεξιάς» έρχεται να συμπληρώσει την εκτίμηση της ΝΔ ότι υπάρχουν «εφεδρείες» -προς τα δεξιά...- που πρέπει να αξιοποιηθούν. Ο φόβος να εξαντληθούν αποθέματα... παροχών προς ορισμένες κοινωνικές ομάδες και επαγγέλματα είναι ορατός, όπως και η διοχέτευση πόρων του ΕΣΠΑ με παλαιοκομματικές πρακτικές, μη αναπτυξιακές. Άλλωστε η «αναμέτρηση» ΝΔ-ΠΑΣΟΚ για το ποιος θα είναι υπουργός στο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι ενδεικτική μιας λογικής αξιοποίησης επιδοτήσεων και παροχών στους αγρότες. Μεγάλη είναι και η αγωνία για τα δυσβάστακτα πλέον φορολογικά βάρη προς τους μισθωτούς και επαγγελματίες, που πολλοί θεωρούν ότι θα παίξουν καθοριστικό ρόλο με την ολοκλήρωση υποβολής φορολογικών δηλώσεων, τους φόρους ακινήτων αλλά και την αυξανόμενη αδυναμία πληρωμών οφειλών στον ΟΑΕΕ και τα άλλα Ταμεία. Εξ ου και η σπουδή για φορολογικές ελαφρύνσεις από το φθινόπωρο...

ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ
Το νέο κυβερνητικό σχήμα αποτελεί «πολιτικό βαρόμετρο» και για τη συνύπαρξη στελεχών ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ακόμα και στο ίδιο υπουργείο. «Είμαστε υποχρεωμένοι να συνεργαστούμε, δεν υπάρχει άλλη λύση», δήλωνε ο υφυπουργός Εσωτερικών Γιώργος Ντόλιος, αναφερόμενος, εμμέσως πλην σαφώς, στη συνύπαρξή του με τον Αργ. Ντινόπουλο. Και άλλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ δείχνουν προβληματισμένα για τη συγκατοίκηση με στελέχη της «λαϊκής Δεξιάς».

Το ενδιαφέρον πάντως είναι ότι μετά τις εκλογές, μια ισχυρή ομάδα στελεχών της ΝΔ έβλεπε ένα πρόωρο τέλος στο ειδύλλιο με το ΠΑΣΟΚ, εκτιμώντας ότι «αργά ή γρήγορα θα υπάρξει στροφή προς το ΣΥΡΙΖΑ». Τελικά, τόσο ο Αντ. Σαμαράς όσο και ο Ευάγγ. Βενιζέλος με τις επιλογές έδωσαν το μήνυμα ότι η συνύπαρξη πρέπει να διασωθεί. Για πόσο, κανείς δεν βάζει το χέρι του στη φωτιά.