Ο Ντράγκι ετοιμάζει το... πιεστήριο για εκτύπωση χρήματος - Απόφαση στις 22 Ιανουαρίου για 500 δισ. ευρώ

Ο δρόμος για τα... πιεστήρια στη Φρανκφούρτη άνοιξε χθες διάπλατα, καθώς αποδείχθηκε ότι τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι τώρα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν πρόκειται να επιτύχουν την επιθυμητή αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία -τουλάχιστον κατά 1 τρισ. ευρώ.





Αντιθέτως, η απουσία ζήτησης στην πραγματική οικονομία και οι αποπληθωριστικές πιέσεις έχουν ως αποτέλεσμα η ρευστότητα να συνεχίζει να περιορίζεται.

Στα... αζήτητα
Χθες η ΕΚΤ προσέφερε τη δεύτερη δόση πολυετών δανείων (TLTRO ή LTRO-3) στις τράπεζες της Ευρωζώνης. Συνολικά 306 τράπεζες δανείστηκαν 129,84 δισ. ευρώ με επιτόκιο 0,15%, ενώ η μέση πρόβλεψη των αναλυτών ήταν ότι θα δανειστούν τουλάχιστον 150 δισ. ευρώ. Το περισσότερα κεφάλαια έλαβαν ιταλικές τράπεζες, με την Intesa Sanpaolo να δανείζεται 8,6 δισ. ευρώ, την Banca Monte dei Paschi di Siena 3,3 δισ. ευρώ και την Unione di Banche Italiane ScpA 3,2 δισ. ευρώ.

Τον Σεπτέμβριο οι 255 τράπεζες είχαν δανειστεί 82,6 δισ. ευρώ, οπότε αθροιστικά στο πλαίσιο του LTRO-3 έλαβαν 212 δισ. ευρώ, περίπου το μισό από τα 400 δισ. ευρώ που θα μπορούσαν να λάβουν σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις της ΕΚΤ.

Οι τράπεζες δεν απορροφούν τη ρευστότητα που θα μπορούσαν καθώς η ζήτηση για δάνεια περιορίζεται στις περισσότερες οικονομίες της Ευρωζώνης. Γνωρίζουν ότι εφόσον επιθυμήσουν πρόσθετη ρευστότητα θα μπορούν να τη βρουν τις επόμενες εβδομάδες, είτε μέσω βραχυπρόθεσμου δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είτε μέσω πράξεων repo. Μέχρι το καλοκαίρι του 2016 θα έχουν επίσης άλλες έξι ευκαιρίες (μία κάθε τρίμηνο) να λάβουν πολυετή δάνεια (TLTRO).

Η φετινή συμπεριφορά δεν θυμίζει σε τίποτα όσα συνέβησαν προ τριετίας, όταν για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε χορηγήσει πολυετή δάνεια. Τότε οι τράπεζες είχαν δανειστεί 568 δισ. ευρώ στις αρχές Ιανουαρίου (LTRO-1) και 524 δισ. ευρώ ένα μήνα αργότερα (LTRO-2), καθώς προσπαθούσαν να θωρακίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους, ενώ η δημοσιονομική κρίση στην Ευρωζώνη κλιμακωνόταν.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν αρκετές τράπεζες έσπευσαν να επιστρέψουν πρόωρα τα κεφάλαια που δανείστηκαν, με αποτέλεσμα ήδη να έχουν αποπληρωθεί από τα 1.092 δισ. ευρώ τα 821 δισ. ευρώ και να πρέπει να πληρώσουν 86 δισ. ευρώ μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 και 184 δισ. ευρώ μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015.

Οι τράπεζες θα πρέπει, δηλαδή, να αποπληρώσουν τους επόμενους δύο μήνες στην ΕΚΤ 271 δισ. ευρώ, ενώ μέσω των νέων πολυετών δανείων έλαβαν 212 δισ. ευρώ. Περιορίστηκε, δηλαδή, η ρευστότητα κατά 59 δισ. ευρώ. Μέσω των αγορών καλυμμένων ομολόγων και τιτλοποιημένων δανείων (ABS) η ΕΚΤ έχει χορηγήσει στην αγορά τους δύο τελευταίους μήνες 21,5 δισ. ευρώ και δύσκολα θα καταφέρει να αγοράσει τίτλους διπλάσιας αξίας το επόμενο δίμηνο. Άρα πιθανότερο είναι να μειωθεί παρά να αυξηθεί η ρευστότητα στην Ευρωζώνη.

Αντιδράσεις
Στον βαθμό που η διοίκηση της ΕΚΤ επιθυμεί να αυξήσει τη ρευστότητα κατά 1 τρισ. ευρώ είναι προφανές ότι θα πρέπει να αγοράσει και άλλες κατηγορίες τίτλων, περιλαμβάνοντας και ομόλογα του δημοσίου τομέα.

Με την απόφαση αυτή συνεχίζουν, βέβαια, να διαφωνούν μέλη της διοίκησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με πρώτους τους Γερμανούς. Χθες ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Εσθονίας, Άρντο Χάνσον, δήλωσε ότι η αγορά κρατικών ομολόγων θα ήταν ένα επίφοβο βήμα, με λίγα οφέλη και μεγάλους δυνητικούς κινδύνους. Στη Φραγκφούρτη, όμως, φαίνεται ότι υπάρχει ήδη πλειοψηφία υπέρ της αγοράς κρατικών ομολόγων και τα στοιχεία από την πραγματική οικονομία ενισχύουν τα επιχειρήματα της πλευράς αυτής.

Χθες ανακοινώθηκε ότι ο πυρήνας του τιμαρίθμου στη Γαλλία υποχώρησε τον Νοέμβριο σε αρνητικό επίπεδο, καταγράφοντας μείωση 0,1% σε μηνιαία και 0,2% σε ετήσια βάση.

Σε έκθεσή της χθες το απόγευμα η JPMorgan εκτιμούσε ότι στην επόμενη συνεδρίαση της Διοίκησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στις 22 Ιανουαρίου, θα αποφασιστεί η αγορά κρατικών ομολόγων συνολικής αξίας 500 δισ. ευρώ.