Το αντιστάθμισμα που βαφτίστηκε προνόμιο

Ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, σε συνέντευξή του σε τηλεοπτικό σταθμό, ξεκαθάρισε ότι δεν τίθεται θέμα κατάργησης του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.



Η δήλωση αυτή του υπουργού έρχεται να καθησυχάσει τους κατοίκους αυτών των νησιών, επιχειρηματίες και μη, μετά από την έντονη φημολογία ότι στις απαιτήσεις ενός εκ των θεσμών, δηλαδή του ΔΝΤ, παραμένει η κατάργηση αυτού του καθεστώτος.

Ο διακαής πόθος του ΔΝΤ για την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, στα νησιά του Αιγαίου δεν είναι κάτι νέο. Στις εκθέσεις του (IMF Country Report), μεταξύ των άλλων που ζητά, είναι η κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ που ισχύει στα νησιά του Αιγαίου ήτοι των μειωμένων κατά 30% συντελεστών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην έκθεση του Οκτωβρίου 2011 ζητά την κατάργηση αυτού του καθεστώτος, στην έκθεση του Δεκεμβρίου του 2011 γίνεται μια γενικόλογη αναφορά σε προνομιακά καθεστώτα και στην έκθεση του Μαΐου του 2012 επανέρχεται και ζητά εκ νέου την κατάργηση.

Κύριο επιχείρημα των «τεχνοκρατών» που απαρτίζουν το τεχνικό κλιμάκιο του ΔΝΤ είναι ότι το «προνομιακό» αυτό καθεστώς που απολαμβάνουν τα νησιά του Αιγαίου δημιουργεί κίνητρο για «φορολογικό αρμπιτράζ» και αποτελεί «φαινόμενο ασυνήθιστης κατάχρησης» συμπεραίνοντας ότι ένα τέτοιο καθεστώς δεν παράγει ένα καλά στοχευμένο όφελος, οπότε και κρίνεται σκόπιμη η κατάργησή του, με στόχο τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και κατ' επέκταση της αύξησης των φορολογικών εσόδων. Επισημαίνεται ότι, στην έκθεση της Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Υπηρεσιών του ΔΝΤ, η οποία έχει συνταχθεί τον Οκτώβριο του 2012 με τίτλο «Ελλάς - Διασφάλιση εσόδων και ενθάρρυνση της Ανάπτυξης» στην ενότητα «Τεχνικής φύσεως συμβουλές», σε ό,τι αφορά το ειδικό καθεστώς των νησιών του Αιγαίου, αναφέρεται ότι έχει προτεραιότητα Α' και εκτιμώμενο μέγεθος εσόδων 130.000.000 ευρώ συνιστώντας την κατάργησή του, καθώς συνιστά επιχορήγηση με ανεπαρκή στόχευση καταλήγοντας ότι τα πραγματικά έσοδα ενδέχεται να είναι χαμηλότερα ανάλογα με την ελαστικότητα ζήτησης.

Άρα το ίδιο το ΔΝΤ, ενώ χαρακτηρίζει το ειδικό καθεστώς του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου ως επιχορήγηση με ανεπαρκή στόχευση, αποδέχεται ότι τα πραγματικά έσοδα ενδέχεται να είναι χαμηλότερα, όπως επίσης αποδέχεται ότι η αύξηση του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ σε 23% διέψευσε τις προσδοκίες για βελτίωση των εσόδων. Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι το τεχνικό κλιμάκιο χρησιμοποιώντας την καμπύλη Laffer, αποδέχεται ότι επακόλουθο αύξησης συντελεστών οδηγεί σε φορολογική παραβατική συμπεριφορά. Αξίζει επίσης να τονισθεί ότι, στην υποσημείωση 26 στη σελίδα 48 της έκθεσης αυτής αναφέρεται «Τα στελέχη των φορολογικών αρχών ανέφεραν μια ακόμα πιο υψηλή ενδοϋπηρεσιακή εκτίμηση για το μέτρο αυτό σε τάξη μεγέθους 250 εκατ. ευρώ, αλλά το κλιμάκιο δεν έλαβε στοιχεία προκειμένου να επαληθεύσει την εκτίμηση αυτή».

Συνεπώς, αόριστες εκτιμήσεις για δημοσιονομικό όφελος οι οποίες ξεκίνησαν από τα 250 εκατ. ευρώ στη συνέχεια περιορίστηκαν στα 90 εκατ. ευρώ και τελικά κατέληξαν στα 130 εκατ. ευρώ, χωρίς να ληφθεί υπόψη η απώλεια εσόδων λόγω της αναμενόμενης αύξησης της παραβατικής συμπεριφοράς.

Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω ότι για τα νησιά μας οι μειωμένοι συντελεστές του ΦΠΑ δεν αποτελούν κάποιο ιδιαίτερο προνόμιο, αλλά αντίθετα αποτελούν αντιστάθμισμα για τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματα που απορρέουν από τη νησιωτικότητα, συνεπώς το καθεστώς αυτό πρέπει να διατηρηθεί σε πείσμα αυτών που επιδιώκουν την κατάργησή του.