Νέα χρονιά, παλιά προβλήματα, αγωνία στο Μαξίμου

Μέσα σε ένα σκηνικό πλήρους αβεβαιότητας έκανε ποδαρικό για το Μαξίμου η νέα χρονιά, καθώς τα προβλήματα με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η κυβέρνηση παραμένουν πολλά και δυσεπίλυτα, ενώ την ίδια ώρα οι πρώτες ενδείξεις κάθε άλλο παρά ελπιδοφόρες είναι.




Η διαπραγμάτευση σε τέλμα, η οικονομία σε στάση αναμονής, η κοινωνία σε αναβρασμό, ο διεθνής παράγοντας πιο απρόβλεπτος από ποτέ και τα εθνικά θέματα σε κρίσιμη καμπή. Στο πλαίσιο αυτό ο Αλ. Τσίπρας καλείται να κινηθεί με ταχύτητα, αποφασιστικότητα και σαφές σχέδιο και όχι παίζοντας για μια ακόμη φορά καθυστερήσεις, αν -όπως τουλάχιστον επιμένουν καθημερινά όλα τα κορυφαία στελέχη του Μαξίμου- η κυβέρνηση αυτή πορεύεται με ορίζοντα τετραετίας.

Διαπραγμάτευση
Νέα χρονιά, παλιά προβλήματα, αγωνία στο Μαξίμου
Μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση παραμένει το έγκαιρο κλείσιμο της αξιολόγησης. Και μπορεί το ορόσημο της 5ης Δεκεμβρίου να έχει περάσει εδώ και πολύ καιρό, ωστόσο όλοι γνωρίζουν πως ο νέος στόχος που έχει τοποθετηθεί για τα τέλη Ιανουαρίου, δεν μπορεί να παρέλθει ανεπιτυχώς, καθώς η κατάσταση στην οικονομία δεν επιτρέπει κωλυσιεργίες. Το Μαξίμου έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους πως νέα μέτρα για μετά τη λήξη του προγράμματος δεν πρόκειται να δεχθεί, όπως εξίσου σαφώς έχει τοποθετηθεί και μερίδα των δανειστών - κυρίως το ΔΝΤ- που με τη σειρά τους έχουν καταστήσει σαφές ότι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στα οποία έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση, δεν επιτυγχάνονται χωρίς επιπλέον μέτρα.

«Σωσίβιο» στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί, φαίνεται πως αναζητά πλέον η κυβέρνηση, μέσω μιας συμβιβαστικής φόρμουλας που θα μπορούσε να είναι η επέκταση του δημοσιονομικού κόφτη για μετά το 2018. Η λύση αυτή, σύμφωνα με τους επιτελείς του Μαξίμου θα μπορούσε να είναι η λιγότερη επώδυνη ?πολιτικά- αφού αφενός θα καθησύχαζε τους δανειστές παρέχοντας εγγυήσεις για ενδεχόμενες δημοσιονομικές αστοχίες και αφετέρου θα απάλλασσε την κυβέρνηση από το «πικρό ποτήρι» ενός τέταρτου μνημονίου. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι πρώτος ο Ευκλ. Τσακαλώτος φρόντισε με δηλώσεις του να φέρει το ζήτημα σε δημόσια συζήτηση προκειμένου να προετοιμαστεί η κοινή γνώμη, ενώ ακολούθως ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προχώρησε στις απαραίτητες? διευκρινίσεις ότι «επέκταση του δημοσιονομικού κόφτη δεν συνεπάγεται επέκταση του προγράμματος, που λήγει τον Αύγουστο του 2018».

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κυβερνητικού επιτελείου, αν οι Θεσμοί συμφωνούσαν σε ένα τέτοιο σενάριο η αξιολόγηση θα μπορούσε να κλείσει εντός του τρέχοντος μήνα. Μια πρώτη πρόοδος στις διαπραγματεύσεις άλλωστε, θεωρούν ότι θα μπορούσε να καταγραφεί στο Εuroworking Group της 12ης Ιανουαρίου, ώστε στις μέρες που απομένουν μέχρι το Εurogroup στις 26 του μήνα να υπάρξουν οι τελικές διευθετήσεις και να επέλθει οριστική συμφωνία. Με τον τρόπο αυτό όπως τονίζουν κυβερνητικοί κύκλοι είναι εφικτό να προχωρήσει ο υφιστάμενος σχεδιασμός με στόχο τη σταδιακή έξοδο από το μνημόνιο, ο οποίος προβλέπει την ένταξη της Ελλάδας στο σύστημα ποσοτικής χαλάρωσης εντός του πρώτου τριμήνου του έτους, ώστε να ακολουθήσει η χώρα την προδιαγεγραμμένη οδό, με την προετοιμασία για τις δοκιμές για έξοδο στις αγορές.

Η «απελευθέρωση» από τον βρόχο της αξιολόγησης εξάλλου, ισοδυναμεί με «ανανέωση» του πολιτικού χρόνου της κυβέρνησης, επιτρέποντας την αλλαγή πορείας για το επόμενο διάστημα. Αν δηλαδή σταματήσουν οι πιέσεις των δανειστών και διατηρηθεί το θετικό πρόσημο στην πορεία των εσόδων, αλλά και σε βασικούς δείκτες της οικονομίας, τότε το αφήγημα του Μαξίμου θα μπορούσε να επικεντρωθεί και πάλι στις αισιόδοξες προβλέψεις για ανάπτυξη, αλλά και σε ενδεχόμενες παροχές μέσω της αναδιανομής μέρους των προβλεπόμενων πλεονασμάτων.

Άλλωστε όπως υποστηρίζουν πολλά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη δυσκολότερη στιγμή της φθοράς, καθώς δεν έχουν φανεί, ακόμη στα νοικοκυριά, οι θετικές πλευρές της πολιτικής που ακολουθεί. Κατά συνέπεια ο χρόνος που περνά θα μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας και της δυνατότητας της κυβέρνησης να δείξει έργο προς τους πολίτες.

Το κακό σενάριο
Απέναντι σε αυτές τις αισιόδοξες προβλέψεις όμως, υπάρχει πάντα και το κακό σενάριο, το οποίο παρότι αποφεύγουν να συζητήσουν δημοσίως, στο Μαξίμου το θεωρούν εξίσου πιθανό -με δεδομένη τη σκληρή στάση του Β. Σόιμπλε και του ΔΝΤ- και για τον σκοπό αυτό εξετάζουν όλα τα πιθανά ενδεχόμενα. Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αλλά και εκπρόσωποι του Ταμείου, στις δηλώσεις τους εμφανίζονται αρκετά επιφυλακτικοί όσον αφορά τον χρόνο ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων, φωτογραφίζοντας μάλιστα καθυστερήσεις που θα μπορούσαν να διαρκέσουν ακόμη και μήνες. Ως βασικό λόγο αυτών των καθυστερήσεων εμφανίζουν το έλλειμμα εμπιστοσύνης που χωρίζει τις δύο πλευρές, με αφορμή και τις πρόσφατες μονομερείς κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης, που χωρίς προηγούμενη συμφωνία με τους δανειστές προχώρησε σε παροχές προς συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Αν οι θέσεις της συγκεκριμένης ομάδας των πιστωτών επαληθευτούν, τότε το μόνο βέβαιο είναι πως η κατάσταση για τη χώρα θα δυσκολέψει πολύ.

Επιπλέον οι πολιτικές εξελίξεις σε ολόκληρη την Ευρώπη τους επόμενους μήνες αναμένονται καταιγιστικές, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήρη αλλαγή συσχετισμών και ίσως όχι προς όφελος της Ελλάδας. Αν δηλαδή επιβεβαιωθούν οι πλέον δυσοίωνες των προβλέψεων για τις εκλογές σε Ολλανδία, Ιταλία και Γαλλία, βγάζοντας ενισχυμένες από τις κάλπες αντιευρωπαϊκές δυνάμεις, τότε οι «σύμμαχοι» της χώρας μας θα περιοριστούν επικίνδυνα και η ελληνική κυβέρνηση κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με νέα σενάρια για Grexit και ένα αρραγές μέτωπο αντιπάλων που θα προέκριναν οποιαδήποτε κίνηση ενίσχυε τα σενάρια για διάλυση της Ευρωζώνης. Σε κάθε περίπτωση πάντως -ακόμη και αν δεν βρεθούν στο τιμόνι ευρωπαϊκών χωρών οι ακραίοι- το σίγουρο είναι πως οι σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις στις οποίες η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει ανοίγματα τα τελευταία χρόνια, συρρικνώνονται επικίνδυνα και έχουν πλέον περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.

Οι σχέσεις με την αντιπολίτευση
Στο πολιτικό αυτό σκηνικό που θυμίζει κινούμενη άμμο, το αναμενόμενο -σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές- θα ήταν το Μαξίμου να διατηρήσει χαμηλούς τόνους στο εσωτερικό και διάθεση συνεργασίας με την αντιπολίτευση, προκειμένου να υπάρχει κοινή στάση απέναντι στους ακραίους των δανειστών. Ωστόσο η κυβέρνηση, με το βλέμμα στραμμένο και στις δημοσκοπήσεις που την εμφανίζουν σε ευθεία πτώση, με ταυτόχρονη άνοδο και σταθεροποίηση στην πρώτη θέση της ΝΔ, επενδύει στην πόλωση, εκτιμώντας πως μέσω αυτής θα συγκρατήσει τη «φυγή» ψηφοφόρων. Ο «πόλεμος» ανακοινώσεων με την Πειραιώς είναι καθημερινός και για όλα τα θέματα, ενώ όπως είναι φυσικό το σχέδιο για επέκταση του «κόφτη» γίνεται ακόμη πιο δύσκολο, καθώς σκοντάφτει στη σκληρή αντίδραση των γαλάζιων στελεχών που από την πρώτη στιγμή φρόντισαν μέσω ανακοινώσεων να καταστήσουν σαφές στους πολίτες ότι μια τέτοια εξέλιξη ισοδυναμεί με μόνιμα μέτρα και λιτότητα διαρκείας.

Το σκληρό πολιτικό ροκ πάντως που επιλέγει το Μαξίμου, σε συνδυασμό με τις ανά τη χώρα περιοδείες κορυφαίων στελεχών με σκοπό την αντιστροφή του αρνητικού κλίματος, από πολλούς ερμηνεύεται και ως προάγγελος εκλογών, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που τις τοποθετούν ακόμη και εντός του πρώτου τριμήνου του έτους. Όπως λένε μάλιστα οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης θέσης, μια αποτυχία στις διαπραγματεύσεις και οριστική ρήξη με το Βερολίνο και το ΔΝΤ θα μπορούσε εύκολα να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για προσφυγή στις κάλπες.

υπάρχει πάντα το κακό σενάριο, το οποίο παρότι αποφεύγουν να συζητήσουν δημο-σίως στο Μαξίμου το θεωρούν εξίσου πιθανό -με δεδομένη τη σκληρή στάση του Β. Σόιμπλε και του ΔΝΤ- και για τον σκοπό αυτό εξετά-ζουν όλα τα πιθανά ενδεχόμενα

ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Σε κρίσιμη καμπή τα εθνικά θέματα

Την ώρα που η οικονομία και οι διαπραγματεύσεις κινούνται σε τεντωμένο σχοινί, σε ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο βρίσκονται και τα εθνικά θέματα, με το Κυπριακό να εισέρχεται ίσως σε μία από τις πιο ιστορικές φάσεις. Η κινητικότητα ενόψει της πολυμερούς διάσκεψης της Γενεύης στις 12 Ιανουαρίου κορυφώνεται και η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί, έστω και την τελευταία στιγμή, να εξασφαλίσει συνεννόηση με τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, μέσω και των ραντεβού που έχει κλείσει με τους πολιτικούς αρχηγούς για τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός. Στο Μαξίμου έχουν υιοθετήσει τη θέση ότι «η Ελλάδα στηρίζει τις αποφάσεις της κυπριακής κυβέρνησης», ωστόσο επικρατεί έντονη ανησυχία και προβληματισμός κυρίως αναφορικά με τη στάση της Τουρκίας. Οι δραματικές εξελίξεις στη γείτονα χώρα και οι απρόβλεπτες αντιδράσεις του Τ. Ερντογάν που προσπαθεί να διατηρήσει τον έλεγχο απέναντι σε συνεχείς κινήσεις αποσταθεροποίησης, καθιστούν τη στάση της Άγκυρας ασαφή. Δεν είναι τυχαίοι οι φόβοι παραγόντων της ελληνικής κυβέρνησης, ότι ακόμη και το τελευταίο χτύπημα στην Κωνσταντινούπολη θα μπορούσε να επηρεάσει την τουρκική στάση στο Κυπριακό, σε περίπτωση που ο Ερντογάν ταυτιστεί με τις ακραίες θέσεις των εθνικιστών, με τους οποίους επιθυμεί να διατηρεί καλές σχέσεις ενόψει και της συνταγματικής αναθεώρησης.