Λύση, τώρα, για τις οφειλές και τις συντάξεις των επαγγελματιών

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένα μεγάλο μέρος των προβλημάτων που παρουσιάζονται στην εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου, οφείλεται στην εμμονή της κυβέρνησης να οδηγηθούμε σε ένα και μοναδικό κύριο φορέα, τον ΕΦΚΑ, και ένα ενιαίο σύστημα.



Ορισμένοι θεωρούν ότι αυτό αποτελεί μια θετική επιλογή.

Γιατί να μην έχουμε, ρωτούν, ένα ταμείο;

Γιατί, απλούστατα, δεν μπορεί σε ένα ταμείο να ασφαλίζονται κάθε μορφής επαγγέλματα και θα ήταν ορθότερη από κάθε άποψη η διατήρηση τριών ταμείων, δηλαδή των μισθωτών, των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών.

Εξάλλου σε καμιά χώρα δεν υπάρχει ανάλογο προηγούμενο, παρά μόνο σε χώρες όπου καταβάλλεται μόνο εθνική σύνταξη, η οποία χρηματοδοτείται από τη φορολογία και δεν προβλέπεται η καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.

Όμως τώρα τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους, με πολλές αλήθεια δυσκολίες που δεν θα είναι μόνο λειτουργικές και οπωσδήποτε δεν θα είναι προσωρινές.

Δεν θα είναι, για παράδειγμα εύκολο, να πληρώνει ο αγρότης κάθε μήνα ή έστω και δίμηνο εισφορές, όταν έχει εισοδήματα μια δύο φορές τον χρόνο.

Δεν θα είναι εύκολο ο ελεύθερος επαγγελματίας να πληρώνει εντός του τρέχοντος έτους εισφορές, με βάση εισοδήματα που αποκτήθηκαν ένα προηγούμενο έτος και μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά.

Δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ασφαλιστικά όλοι οι εργαζόμενοι στη χώρα ως να ήταν μισθωτοί και ασφαλισμένοι σε ένα ταμείο.

Ούτε μπορεί να είναι οποιοσδήποτε αισιόδοξος για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας, άρα και της αύξησης των εσόδων, εάν δεν λυθούν μια σειρά από ζητήματα.

Με δεδομένο το μεγάλο πρόβλημα της οικονομίας και της δραματικής κατάστασης στην οποία βρίσκονται επιχειρήσεις και εργαζόμενοι, υπάρχουν θέματα που έχουν σημαντική σημασία σε κάθε σχεδιασμό και προσδιορισμό στόχων.

Έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο φύλλο της Ημερησίας στο γεγονός ότι για τα 3/4 περίπου των ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων προβλέπεται σημαντική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από 1/1/2017. Επομένως χρειάζεται μεγάλη αύξηση της εισπραξιμότητας από το περίπου 50% που είναι σήμερα για να ισορροπήσουν τα έσοδα των ταμείων, έστω στο επίπεδο του 2016.

Η εισπραξιμότητα όμως δεν θα μπορέσει να αυξηθεί όχι μόνο επειδή δεν θα λυθούν στο ορατό τουλάχιστον μέλλον, τα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας αλλά και για τους εξής επιπλέον λόγους:

Ο ελεύθερος επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενος ή επιχειρηματίας που χρωστάει τα παρελθόντα έτη και είναι τα 2/3 περίπου των ασφαλισμένων , παραμένει δέσμιος των περιοριστικών μέτρων , ακόμη και αν καταβάλει τις ατομικές του ασφαλιστικές εισφορές , όπως αυτές υπολογίζονται από 1/1/2017.

Δεν μπορεί να έχει ασφαλιστική ενημερότητα , εφόσον παράλληλα με την πληρωμή των τρεχουσών υποχρεώσεων, δεν έχει ενεργή ρύθμιση για παλαιότερες οφειλές.

Δεν μπορεί για τον ίδιο λόγο να έχει ασφαλιστική ικανότητα , δηλαδή κάλυψη για περίθαλψη και κινδυνεύει να μην πάρει ποτέ σύνταξη.

Δεκάδες χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες, όχι οι συνήθεις μόνιμοι «μπαταχτσήδες» οι οποίοι πληρώνουν -και σωστά- τις συνέπειες της ασυνέπειάς τους, αλλά άνθρωποι που τα χρόνια της κρίσης δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, είναι πολύ πιθανόν να μην πάρουν ποτέ σύνταξη.

Υπάρχουν τέτοιοι οφειλέτες που μπορεί να είναι 70 ετών σήμερα και έχουν πληρώσει για 35 χρόνια, ενώ οφείλουν για τα 6-7 τελευταία ένα ποσό που με τις προσαυξήσεις φθάνει τα 35-40 χιλιάδες ευρώ. Από αυτά παρακρατείται ένα ποσό 20.000 ευρώ από τη σύνταξη και τα υπόλοιπα θα πρέπει να καταβληθούν εφάπαξ προκειμένου να εκδοθεί απόφαση, πράγμα αδύνατο για τους περισσότερους.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν;

Να χαριστούν οι οφειλές; Να συμψηφιστούν με τις συντάξεις για όσους βρίσκονται σε προσυνταξιοδοτικό στάδιο;

Τίποτα από αυτά δεν μπορεί να γίνει.

Εκείνο που θα μπορούσε να γίνει είναι αυτό που εξαγγέλθηκε κάποια στιγμή άκαιρα και πρόχειρα, χωρίς να υπάρξει συνέχεια, περί παγώματος των οφειλών που έχουν δημιουργηθεί μέχρι 31/12/2016. Δηλαδή να μην χαριστεί βεβαίως τίποτα, αλλά, ταυτόχρονα ο οφειλέτης που πληρώνει τις τρέχουσες εισφορές να μπορεί να πάρει ασφαλιστική ενημερότητα και να έχει ασφαλιστική κάλυψη για περίθαλψη.

Εκείνο που θα μπορούσε να γίνει για εκείνον που έχει συμπληρώσει προϋποθέσεις για σύνταξη και δεν μπορεί να την πάρει γιατί έχει οφειλή, ας του απονεμηθεί η σύνταξη για τα έτη ασφάλισης που έχει καταβάλει τις εισφορές του και βέβαια εφόσον δικαιούται σύνταξη με τα χρόνια αυτά.

Τέλος, με το ασφυκτικό πλαίσιο των 12 δόσεων ελάχιστοι μπορούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους προς τα ταμεία, όταν μάλιστα εμπεριέχουν και ιδιαίτερα παράλογες προσαυξήσεις και επομένως η επαναφορά της ρύθμισης των 100 δόσεων είναι απολύτως αναγκαία.

Μπορεί και χρειάζεται να γίνουν και πρέπει να γίνουν και άλλα πολλά, αλλά, τα παραπάνω φαίνεται ότι είναι τα εντελώς απαραίτητα για τη συγκεκριμένη περίοδο που διανύουμε.