Η συμφωνία της 15ης Ιουνίου "μεταφέρει"
με τη μορφή συμφωνίας-πακέτο το θέμα του χρέους, της μετα-μνημονιακής
εποπτείας και τη δανειακή γραμμή προληπτικής χρήσης για τα τέλη του α'
εξαμήνου του 2018.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο
σχεδιασμός αυτός είναι σε γνώση και σιωπηρή συμφωνία με την κυβέρνηση
και οι σχετικές διαδικασίες θα δρομολογηθούν σταδιακά μετά την τρίτη
αξιολόγηση.
Όσον αφορά την έξοδο στις αγορές, θα
επιχειρηθεί, χωρίς τη συνδρομή της ΕΚΤ (με το QE), να δρομολογηθεί στο
μεταξύ με σειρά μικρών δοκιμαστικών εκδόσεων ομολόγων με τις οποίες θα
"ανιχνευθεί" η πρόθεση των αγορών όσον αφορά τη βελτίωση της
εμπιστοσύνης των επενδυτών στην αγορά κρατικού χρέους μετά την 15η
Ιουνίου.
Το φόντο αυτής της διαδικασίας
εμφανίζεται σύμφωνα με τους εμπνευστές του (Βερολίνο-Παρίσι) αρκετά
ρεαλιστικό, καθώς θα εξελιχθεί σε ένα περιβάλλον από το οποίο θα
απουσιάζει πλέον η απειλή χρεοστασίου για την Ελλάδα, η οποία για τα
επόμενα πέντε χρόνια δεν έχει πρόβλημα αποπληρωμής τοκοχρεολυσίων.
Η συμφωνία-πακέτο με τέσσερα σημεία θα
γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μετά τις αρχές του 2018 και θα πρέπει
να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του 2018:
1. Τα σενάρια με τα οποία θα κλείσει η
συμφωνία λίγο πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος προβλέπουν δύο
ενδεχόμενα, "με" ή "χωρίς" το ΔΝΤ στο πρόγραμμα στήριξης.
2. Επίσης, φαίνεται να έχει
οριστικοποιηθεί ότι η οριστική έξοδος στις αγορές θα στηριχθεί από μία
"γραμμή" πιστώσεων προληπτικής χρήσης, "την πρώτη που θα ενεργοποιήσει ο
ESM από συστάσεώς του" και η οποία, βέβαια, θα συνοδεύεται από τις
δεσμεύσεις εποπτείας που προβλέπει ήδη το καταστατικό του ESM.
3. Η συμφωνία για το χρέος θα προβλέπει
την ενεργοποίηση του πακέτου μεσοπρόθεσμων μέτρων ρύθμισης χρέους τα
οποία θα περιλαμβάνουν την επέκταση της διάρκειάς του σε συνάρτηση με τη
γαλλική πρόταση, η οποία συνδέει τους ρυθμούς ανάπτυξης με τα ποσοστά
ετήσιας αποπληρωμής χρέους. Η επιμήκυνση έχει ως βασικό σενάριό της την
επιμήκυνση έως 15 έτη, αλλά υπάρχουν και κάποια σενάρια, σύμφωνα με τη
γαλλική πρόταση, τα οποία φθάνουν και τα 17,5 έτη επιμήκυνσης.
Προβλέπει, επίσης, την επέκταση της
περιόδου χάριτος στην αποπληρωμή των επιτοκίων, την κεφαλαιοποίησή τους
και την ενσωμάτωση στις αποπληρωμές τοκο-χρεολυσίων. Το τυχόν επιπλέον
κόστος από τη διευκόλυνση αυτή θα καλύπτεται εν μέρει από τα διαθέσιμα
του δανείου τα οποία δεν έχουν χρησιμοποιηθεί και τα οποία μαζί με τις
επιστροφές κερδών από τα ANFAs και SMPs αγγίζουν τα 30 περίπου δισ.
ευρώ.
4. Η στήριξη της αναπτυξιακής καμπύλης
της οικονομίας θα ενισχυθεί με τη δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας η
οποία θα στηθεί στο μοντέλο της γερμανικής KfW. Οι σχετικές διαδικασίες,
όμως, δεν πρόκειται να δρομολογηθούν άμεσα. Η συγκρότησή της δεν
πρόκειται να κινηθεί, αν προηγουμένως δεν ολοκληρωθούν επόμενες
αξιολογήσεις και δεν "διαπιστωθεί η επιμονή της κυβέρνησης σε μια
σταθερή πορεία υλοποίησης της τελικής φάσης του προγράμματος...".
Η θέση του ΔΝΤ στη συμφωνία
Η κρίσιμη ημερομηνία της 27ης Ιουλίου με
την οποία δεσμεύθηκε η κυρία Λαγκάρντ ότι θα περιμένει για τη
συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων, σύμφωνα με πληροφορίες του
"Κ", είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα είναι... οριστική, αλλά θα υπάρξει
παράταση.
Μέχρι πότε; Μέχρι να είναι έτοιμη η Ευρωζώνη να ανταποκριθεί...
Αυτό σημαίνει ότι το ΔΝΤ -το οποίο με
νεότερες δηλώσεις εκπροσώπων του επαναφέρει τις θέσεις του που διαφέρουν
από εκείνες της Ευρωζώνης όσον αφορά τα πρωτογενή πλεονάσματα, το ΑΕΠ
και το χρέος- δεν είναι έτοιμο να υπαναχωρήσει και να αποδεχθεί τους
ευρωπαϊκούς στόχους. Και κατά συνέπεια διατηρεί ανοικτό το ενδεχόμενο να
κηρύξει "μη βιώσιμο" το ελληνικό χρέος. Η πιθανή παράταση και υπέρβαση
της 27ης Ιουλίου διευκολύνει την Ευρωζώνη να μην αντιμετωπίσει ένα
τέτοιο ενδεχόμενο πριν από τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου...
Στα κέντρα αποφάσεων της Ευρωζώνης,
σύμφωνα με πρόσφατες πληροφορίες του "Κ", έχει ωριμάσει η άποψη ότι μετά
τις γερμανικές εκλογές θα είναι περισσότερο εύκολο να διαχειρισθεί
κανείς την παρουσία ή μη του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, αφήνοντας
ανοικτό το θέμα της μη απαραίτητης συμμετοχής του.
Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, η "ομαλή
αποχώρηση του ΔΝΤ" χωρίς αντιδράσεις από τις αγορές θα διευκολυνθεί
"από τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης" αν αυτή εμφανισθεί "απολύτως
σταθερή και συνεπής" στις αποφάσεις που έχουν ληφθεί στις 15 Ιουνίου.
Σε διαφορετική περίπτωση, η συζήτηση με
το ΔΝΤ εντός του προγράμματος θα χρειαστεί μεγαλύτερες παραχωρήσεις όσον
αφορά τις προβλέψεις μέτρων ελάφρυνσης του χρέους από την Ευρωζώνη, και
ειδικά από το Βερολίνο.
Η απομάκρυνση του QE και η "έξοδος" στις αγορές
Η ΕΚΤ θα κρίνει "ανεξάρτητα" από το ΔΝΤ
και την Κομισιόν τις προϋποθέσεις για το πότε και το πώς της ένταξης των
ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Η έκθεσή της, βέβαια, έχει καθυστερήσει
περισσότερο από έναν χρόνο, καθώς η τελευταία σχετική αναφορά του κ.
Ντράγκι στο θέμα είχε γίνει το φθινόπωρο του 2016. Δηλαδή, αφού είχε
υπερκαλυφθεί το χρονικό διάστημα στο οποίο αναμενόταν η έκδοσή της και
το οποίο έληγε τυπικά τον Σεπτέμβριο (2016).
Παρ' όλα αυτά, όπως υποστηρίζεται από
παράγοντες της ΕΚΤ που εμπλέκονται στις σχετικές συζητήσεις, θα ήταν
εξαιρετικά προβληματικό να υπάρξει ένταξη στο QE, ενώ θα παραμένει
ανοικτό το ενδεχόμενο έκδοσης αρνητικής θέσης από το ΔΝΤ.
Για τον λόγο αυτό, η Φρανκφούρτη θα
διατηρήσει πολύ προσεκτική στάση και δεν θα εμπλακεί σε τέτοιες ευθύνες,
μέχρι να ξεκαθαριστεί είτε η στάση του ΔΝΤ όσον αφορά το χρέος, είτε η
στάση της Ευρωζώνης για το αν θα κρατήσει το ΔΝΤ πάση θυσία στο ελληνικό
πρόγραμμα.
Αυτό, όμως, δεν θα εμποδίσει την Αθήνα
να βγει με μικρές εκδόσεις στις αγορές, ούτε την ΕΚΤ να τη διευκολύνει
έμμεσα με δηλώσεις που να επικυρώνουν ότι η Ελλάδα είναι "on track" με
το πρόγραμμα...
