Η Φινλανδία είναι η πρώτη χώρα που αποφάσισε να πειραματιστεί με τη
χορήγηση ενός βασικού εισοδήματος στους πολίτες της και τα μέχρι στιγμής
αποτελέσματα φαίνονται ενθαρρυντικά.
Συγκεκριμένα το κράτος, χορηγεί επί δύο χρόνια σε 2.000 πολίτες ένα
άνευ όρων εισόδημα το οποίο ανέρχεται στα 560 ευρώ το μήνα. Το ποσό αυτό
δίνεται ήδη τους τελευταίες πέντε μήνες.
Πώς λειτουργεί και γιατί διαφέρει από άλλα επιδόματα
Τα άτομα που λαμβάνουν το βασικό εισόδημα και τα οποία είναι εκτός αγοράς εργασίας, δεν έχουν καμία υποχρέωση να αποδείξουν ότι αναζητούν δουλειά ούτε απαιτείται να παρέχουν σε τακτά χρονικά διαστήματα αποδείξεις στις αρμόδιες υπηρεσίες ότι εξακολουθούν να έχουν ανάγκη το ποσό που τους χορηγείται, όπως δηλαδή συμβαίνει με τις βασικές παροχές που υπάρχουν για τους ανέργους. Επιπλέον οι δικαιούχοι μπορούν να ξοδέψουν τα χρήματα τους όπως επιθυμούν, χωρίς περιορισμούς.
Μάλιστα, όσο τρέχει το πιλοτικό πρόγραμμα, εάν κάποιος βρει δουλειά θα συνεχίσει να λαμβάνει τα 560ευρώ μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος σε αντίθεση με την πρόβλεψη που υπάρχει για άλλα επιδόματα πως εάν ένα άνεργος βρει δουλειά σταματά η καταβολή τους- κάτι που για πολλούς αποτελεί αντικίνητρο για την εξεύρεση εργασίας.
Τα πρώτα θετικά δείγματα
Η πιλοτική αυτή εφαρμογή της χορήγησης ενός βασικού εισοδήματος άνευ όρων σε ανέργους, αποφασίστηκε από την κεντροδεξιά κυβέρνηση της χώρας με βασικό στόχο την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας στην Φινλανδία. Και ήδη φαίνεται να υπάρχουν κάποια πρώτα θετικά μηνύματα.
Άτομα που επωφελούνται του προγράμματος δηλώνουν πως το άγχος τους έχει μειωθεί, πως απέκτησαν ακόμη μεγαλύτερο κίνητρο για να βγουν έξω και να αναζητήσουν δουλειά ενώ παράλληλα αναφέρουν πως έχουν περισσότερο χρόνο και διάθεση για να επεξεργαστούν διάφορα επιχειρηματικά σχέδια, να κυνηγήσουν μια ιδέα που είχαν για δουλειά.
Ο Juha Jarvinen, ένας άνεργος νέος πατέρας σε ένα χωριό στη δυτική Φινλανδία, επιλέχθηκε τυχαία για να λάβει το βασικό εισόδημα, αρχής γενομένης τον περασμένο Ιανουάριο. Τώρα δηλώνει στον Economist ότι σε αντίθεση με την περίοδο που λάμβανε το επίδομα ανεργίας, αναζητά πιο ενεργά να βρει δουλειά.
Παλαιότερα του είχαν προσφερθεί θέσεις μερικής απασχόλησης αλλά όπως εξηγεί, δεν θα είχε νόημα να πάει να δουλέψει αφού θα κινδύνευε να χάσει τα χρήματα που ήδη έπαιρνε από την πρόνοια που περίπου ίδιου ύψους με την αμοιβή για μερική απασχόληση. «Είναι τρελό, οπότε κανείς δεν δέχεται να απασχοληθεί μερικώς».
Δηλώνει επίσης πως ετοιμάζεται να ξεκινήσει μια δική του δουλειά, έχει πολύ λιγότερο άγχος από πριν και αισθάνεται καλύτερα αφού δεν χρειάζεται να περνά την «ανόητη» όπως τη χαρακτήρισε διαδικασία συμπλήρωσης αιτήσεων και άλλων εγγράφων ή να πηγαίνει σε τακτικέ συνεντεύξεις με τους υπεύθυνους στα γραφεία αναζήτησης εργασίας.
Και οι διαφωνούντες
Δεν είναι όμως όλοι τόσο ενθουσιώδεις. Τον Φεβρουάριο η μεγαλύτερη εργοδοτική ένωση στη Φινλανδίας δήλωνε αντίθετη στο πείραμα της κυβέρνησης αφού εκτιμά πως ενθαρρύνει τους ανθρώπους να δουλεύουν λιγότερο, και θα οδηγήσει σε αναγκαστική αύξηση των μισθών σε «ανεπιθύμητα» επαγγέλματα.
"Πιστεύουμε ότι η κοινωνική πολιτική δεν κινείται προς την σωστή κατεύθυνηση» δήλωσε στο Bloomberg ο Ilkka Kaukoranta, επικεφαλής οικονομολόγος της Κεντρικής Οργάνωσης των Εμπορικών Ενώσεων της Φινλανδίας (SAK).
Το SAK έχει 1εκατ. μέλη δηλαδή περίπου το 1/5 του φινλανδικού πληθυσμού και φυσικά ο λόγος του έχει μεγάλη βαρύτητα ειδικά όταν υποστηρίζει πως το υπό δοκιμή πρόγραμμα είναι «απίστευτα δαπανηρό, κα αυξήσει το δημόσιο έλλειμμα κατά περίπου 5%» του ΑΕΠ.
