Η πληροφορία ότι πλέον δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η συνολική πολιτική συμφωνία να μην καταστεί εφικτή στις 21 Ιουνίου (σ.σ. όταν συνεδριάζει το Eurogroup), ούτως ώστε να υπάρξει επαρκής χρόνος για την ομαλή ολοκλήρωση του 3ου μνημονίου έως τις 20 Αυγούστου, με πιθανή "παρενέργεια" μία παράταση του μνημονίου, επιβεβαιώθηκε εμμέσως χθες.
Τόσο από τις τοποθετήσεις του Πιερ Μοσκοβισί, όσο και του Ευρωβουλευτή Δ. Παπαδημούλη προκύπτει ότι το βασικό σενάριο παραμένει μεν μία συμφωνία τον Ιούνιο, αλλά πλέον το "Plan B" μίας παράτασης δεν μπορεί να αποκλεισθεί.
Αλλά και κυβερνητική πηγή, μετά την χθεσινοβραδινή συντονιστική τηλεδιάσκεψη με τους θεσμούς για τα 88 προαπαιτούμενα (σ.σ. που έλαβε χώρα στο ΥΠΟΙΚ), σε ερώτημα για το πόσο εφικτό είναι να κλείσουν τα ενεργειακά μέτωπα και ειδικά το θέμα της ΔΕΗ απάντησε ότι "είναι δύσκολο θέμα, υπάρχουν πολλά τεχνικά ζητήματα", εκφράζοντας, πάντως, την συγκρατημένη αισιοδοξία του ότι "δεν νομίζω ότι δεν θα προλάβουμε ως τον Ιούνιο".
Σημειώνεται ότι μετά την 21η Ιουνίου, ακολουθεί η σύνοδος των υπουργών Οικονομικών της 12ης Ιουλίου. Ο λόγος για μία ημερομηνία που είναι πολύ… κοντά χρονικά με τις μεγάλες λήξεις της 20ης Ιουλίου, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο ανατροπής της "ομαλότητας" στην έξοδο από το πρόγραμμα.
Καθώς λοιπόν αυτό που επιθυμούν όχι μόνο η κυβέρνηση αλλά και οι θεσμοί είναι το ορόσημο της 21ης Ιουνίου να παραμείνει "ενεργό", εντείνουν τις πιέσεις τους. Χθες, και ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, στην δήλωσή του για την έγκριση των 5,7 δισ. ευρώ που εκταμιεύονται σήμερα, ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι "σε καλό δρόμο για να βγει με επιτυχία από το πρόγραμμα του ESM τον Αύγουστο του 2018, υπό τον όρο ότι οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν από την ελληνική κυβέρνηση", ενώ σε ανάλογο ύφος τοποθετήθηκε προ ημερών και ο νέος πρόεδρος του EWG (σ.σ. έχει ορισθεί επόμενη σύνοδος των επιτελών των ΥΠΟΙΚ για τις 12/4).
Σύμφωνα με διαπραγματευτικές πηγές, το πρόβλημα αναφορικά με τον στόχο μίας συνολικής πολιτικής συμφωνίας τον Ιούνιο είναι σύνθετο. Και πέρα από τα 88 προαπαιτούμενα - που όσο καθυστερούν επιβαρύνουν την ελληνική διαπραγματευτική θέση - περιλαμβάνει και άλλα μέτωπα.
Τα 88 προαπαιτούμενα
Από τη μία πλευρά υπάρχει η ελληνική "ευθύνη" και η καθυστέρηση – που μέχρι στιγμής παρατηρείται - στην ομαλή υλοποίηση των 88 προαπαιτούμενων, με κάποια εξ αυτών (περίπου 10 τον αριθμό) να βρίσκονται στο "κόκκινο" και να θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολη η υλοποίησή τους εντός του χρονοδιαγράμματος. Σε αυτή τη κατηγορία βρίσκονται οι ιδιωτικοποιήσεις (σ.σ. κυρίως οι ενεργειακές) που θεωρούνται από τον γερμανικό άξονα το πιο μεγάλο ζήτημα, αλλά και το θέμα της στελέχωσης του δημοσίου (που ανάγεται σε κριτήριο απόδειξης της βούλησης της κυβέρνησης να αναλάβει την ιδιοκτησία του προγράμματος από τους κοινοτικούς θεσμούς). Μεγάλο είναι και το μέτωπο της ομαλής ολοκλήρωσης των νέων αντικειμενικών αξιών και της αλλαγής των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ.
Πέρα από τα μεγάλα μέτωπα, πρέπει να υπάρξει πρόοδος στα υπόλοιπα προαπαιτούμενα (ο βαθμός υλοποίησης ήταν 1 στα 10 περίπου σύμφωνα με τον τελευταίο γνωστό απολογισμό) για να μην επαναληφθεί το "δράμα" της 3ης αξιολόγησης: εκταμιεύτηκαν σήμερα (εν μέρει) τα λεφτά που συνδέονται με τα 110 προαπαιτούμενα για τα οποία η τεχνική συμφωνία ελήφθη τον Δεκέμβριο …
Οι δανειστές επίσης τελούν εν αναμονή της ανακοίνωσης - από την ελληνική πλευρά - του σχεδίου για την επόμενη ημέρα. Θα πρέπει να ενσωματώνει την ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων με συγκεκριμένες ρήτρες μη αναστρεψιμότητας, αλλά θα περιέχει και τα κοινωνικά αντίμετρα (κατώτατος μισθός, νέο πακέτο παροχών/φοροελεφρύνσεων) που θέλει να παρουσιάσει η κυβέρνηση, αλλά θα πρέπει να τύχουν και της "αποδοχής" των θεσμών.
Η διεθνής "μάχη" και ο κίνδυνος "καραμπόλας"
Από την άλλη πλευρά οι δανειστές ανησυχούν και για μία "μάχη" η οποία θα κορυφωθεί εκτός συνόρων. Μιλούν μάλιστα για μία μεγάλη καραμπόλα που μπορεί να συμβεί τον Μάιο.
Το ΔΝΤ θα ανακοινώσει τον Μάιο (σ.σ. ίσως και τον Ιούνιο) τις θέσεις του αναφορικά με τα μέτρα και αντίμετρα του 2019 – 2020. Προς το παρόν οι πληροφορίες λένε ότι εμμένει στην άποψή του να έρθει μπροστά κατά ένα χρόνο η εφαρμογή του μειωμένου αφορολογήτου. Δηλαδή, διατηρεί τελείως διαφορετικές απόψεις από αυτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αυτή λοιπόν η διάσταση φοβούνται ότι μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες, μαζί με την θέση της Γερμανίας. Η Γερμανία αφενός εμμένει στην ομαλή διενέργεια των ιδιωτικοποιήσεων (οι οποίες σημειωτέον από χθες αποτελούν κομμάτι αναπόσπαστο της δανειακής σύμβασης) και αφεταίρου θεωρείται ότι θα ζητήσει σημαντικά "αντισταθμιστικά" μέτρα με τη μορφή αυξημένης εποπτείας μετά το πρόγραμμα, αν το ΔΝΤ τελικά αποσυρθεί από αυτό…
Θα πρέπει οι δανειστές να βρουν λύση και στο θέμα του "γαλλικού κλειδιού" που προκαλεί ήδη σημαντικές αντιδράσεις για το ύψος των παρεμβάσεων στο χρέος αν υπάρξει ταχύτερη ανάπτυξη, αλλά και για το τελικό σχήμα της μετά-μνημονιακής εποπτείας. Όλα αυτά σε ένα διεθνές περιβάλλον με έντονους οικονομικούς και γεωπολιτικούς κραδασμούς. Οι παραπάνω συσχετισμοί τελούν και εν αναμονή της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των τεστ αντοχής (τον Μάιο), αλλά και των τελικών στοιχείων για το πλεόνασμα και το ΑΕΠ που θα "κρίνουν" και την τελική στάση του ΔΝΤ (σ.σ. το οποίο προς το παρόν αναμένεται στο Eurogroup του Απριλίου να εκφράσει την θέση του για το αν θα ενεργοποιήσει ή όχι το πρόγραμμα με την Ελλάδα) αλλά και θα καθορίσουν τις επιλογές που θα έχουν οι θεσμοί στα "χέρια" τους για την επόμενη μέρα της Ελλάδας
Οι δηλώσεις
Το ενδεχόμενο η συνολική πολιτική συμφωνία να μην καταστεί εφικτή έως τις 21 Ιουνίου αλλά "λίγο αργότερα" ανέφερε ο αρμόδιος Επίτροπος για τις Οικονομικές και Χρηματοπιστωτικές υποθέσεις Πιερ Μοσκοβισί απαντώντας στον Αντιπρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Παπαδημούλη. Ο Επίτροπος Μοσκοβισί ανέδειξε και μία άλλη πλευρά των μετώπων που παραμένουν ανοικτά, αυτό του χάσματος με το ΔΝΤ. "Για να ολοκληρωθεί εγκαίρως το πρόγραμμα, οι αποφάσεις θα ληφθούν θεωρητικά στις 21 Ιουνίου στο Eurogroup, ή ίσως λίγο αργότερα. Εν πάση περιπτώσει η προθεσμία σήμερα, είναι η 21η Ιουνίου" είπε.
Ο Ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδημούλης στην παρέμβασή του ανέφερε ότι σημειώνει "με ικανοποίηση τις θετικές εκτιμήσεις της Κομισιόν για την επιτυχή πορεία εξόδου της Ελλάδας από το πρόγραμμα". Αλλά επισήμανε και ότι "υπάρχει μια δέσμευση – και από τις ελληνικές αρχές και από τον ΕMΣ και από την ΕΚΤ και από την Κομισιόν, για ένα πολύ εντατικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης στόχων, έτσι ώστε το αργότερο έως τις αρχές Ιουλίου και πριν τις καλοκαιρινές διακοπές, αρκετά πριν την τυπική λήξη του προγράμματος, να έχει ολοκληρωθεί όλο το πακέτο των συμφωνημένων βημάτων: Η τέταρτη και τελική αξιολόγηση, το Ελληνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 100% ελληνικής ιδιοκτησίας για την περίοδο μετά το τέλος των προγραμμάτων -που αυτά κυρίως βαραίνουν την Ελλάδα ως υποχρέωση επισπεύδοντος".
Τόσο από τις τοποθετήσεις του Πιερ Μοσκοβισί, όσο και του Ευρωβουλευτή Δ. Παπαδημούλη προκύπτει ότι το βασικό σενάριο παραμένει μεν μία συμφωνία τον Ιούνιο, αλλά πλέον το "Plan B" μίας παράτασης δεν μπορεί να αποκλεισθεί.
Αλλά και κυβερνητική πηγή, μετά την χθεσινοβραδινή συντονιστική τηλεδιάσκεψη με τους θεσμούς για τα 88 προαπαιτούμενα (σ.σ. που έλαβε χώρα στο ΥΠΟΙΚ), σε ερώτημα για το πόσο εφικτό είναι να κλείσουν τα ενεργειακά μέτωπα και ειδικά το θέμα της ΔΕΗ απάντησε ότι "είναι δύσκολο θέμα, υπάρχουν πολλά τεχνικά ζητήματα", εκφράζοντας, πάντως, την συγκρατημένη αισιοδοξία του ότι "δεν νομίζω ότι δεν θα προλάβουμε ως τον Ιούνιο".
Σημειώνεται ότι μετά την 21η Ιουνίου, ακολουθεί η σύνοδος των υπουργών Οικονομικών της 12ης Ιουλίου. Ο λόγος για μία ημερομηνία που είναι πολύ… κοντά χρονικά με τις μεγάλες λήξεις της 20ης Ιουλίου, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο ανατροπής της "ομαλότητας" στην έξοδο από το πρόγραμμα.
Καθώς λοιπόν αυτό που επιθυμούν όχι μόνο η κυβέρνηση αλλά και οι θεσμοί είναι το ορόσημο της 21ης Ιουνίου να παραμείνει "ενεργό", εντείνουν τις πιέσεις τους. Χθες, και ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, στην δήλωσή του για την έγκριση των 5,7 δισ. ευρώ που εκταμιεύονται σήμερα, ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι "σε καλό δρόμο για να βγει με επιτυχία από το πρόγραμμα του ESM τον Αύγουστο του 2018, υπό τον όρο ότι οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν από την ελληνική κυβέρνηση", ενώ σε ανάλογο ύφος τοποθετήθηκε προ ημερών και ο νέος πρόεδρος του EWG (σ.σ. έχει ορισθεί επόμενη σύνοδος των επιτελών των ΥΠΟΙΚ για τις 12/4).
Σύμφωνα με διαπραγματευτικές πηγές, το πρόβλημα αναφορικά με τον στόχο μίας συνολικής πολιτικής συμφωνίας τον Ιούνιο είναι σύνθετο. Και πέρα από τα 88 προαπαιτούμενα - που όσο καθυστερούν επιβαρύνουν την ελληνική διαπραγματευτική θέση - περιλαμβάνει και άλλα μέτωπα.
Τα 88 προαπαιτούμενα
Από τη μία πλευρά υπάρχει η ελληνική "ευθύνη" και η καθυστέρηση – που μέχρι στιγμής παρατηρείται - στην ομαλή υλοποίηση των 88 προαπαιτούμενων, με κάποια εξ αυτών (περίπου 10 τον αριθμό) να βρίσκονται στο "κόκκινο" και να θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολη η υλοποίησή τους εντός του χρονοδιαγράμματος. Σε αυτή τη κατηγορία βρίσκονται οι ιδιωτικοποιήσεις (σ.σ. κυρίως οι ενεργειακές) που θεωρούνται από τον γερμανικό άξονα το πιο μεγάλο ζήτημα, αλλά και το θέμα της στελέχωσης του δημοσίου (που ανάγεται σε κριτήριο απόδειξης της βούλησης της κυβέρνησης να αναλάβει την ιδιοκτησία του προγράμματος από τους κοινοτικούς θεσμούς). Μεγάλο είναι και το μέτωπο της ομαλής ολοκλήρωσης των νέων αντικειμενικών αξιών και της αλλαγής των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ.
Πέρα από τα μεγάλα μέτωπα, πρέπει να υπάρξει πρόοδος στα υπόλοιπα προαπαιτούμενα (ο βαθμός υλοποίησης ήταν 1 στα 10 περίπου σύμφωνα με τον τελευταίο γνωστό απολογισμό) για να μην επαναληφθεί το "δράμα" της 3ης αξιολόγησης: εκταμιεύτηκαν σήμερα (εν μέρει) τα λεφτά που συνδέονται με τα 110 προαπαιτούμενα για τα οποία η τεχνική συμφωνία ελήφθη τον Δεκέμβριο …
Οι δανειστές επίσης τελούν εν αναμονή της ανακοίνωσης - από την ελληνική πλευρά - του σχεδίου για την επόμενη ημέρα. Θα πρέπει να ενσωματώνει την ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων με συγκεκριμένες ρήτρες μη αναστρεψιμότητας, αλλά θα περιέχει και τα κοινωνικά αντίμετρα (κατώτατος μισθός, νέο πακέτο παροχών/φοροελεφρύνσεων) που θέλει να παρουσιάσει η κυβέρνηση, αλλά θα πρέπει να τύχουν και της "αποδοχής" των θεσμών.
Η διεθνής "μάχη" και ο κίνδυνος "καραμπόλας"
Από την άλλη πλευρά οι δανειστές ανησυχούν και για μία "μάχη" η οποία θα κορυφωθεί εκτός συνόρων. Μιλούν μάλιστα για μία μεγάλη καραμπόλα που μπορεί να συμβεί τον Μάιο.
Το ΔΝΤ θα ανακοινώσει τον Μάιο (σ.σ. ίσως και τον Ιούνιο) τις θέσεις του αναφορικά με τα μέτρα και αντίμετρα του 2019 – 2020. Προς το παρόν οι πληροφορίες λένε ότι εμμένει στην άποψή του να έρθει μπροστά κατά ένα χρόνο η εφαρμογή του μειωμένου αφορολογήτου. Δηλαδή, διατηρεί τελείως διαφορετικές απόψεις από αυτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αυτή λοιπόν η διάσταση φοβούνται ότι μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες, μαζί με την θέση της Γερμανίας. Η Γερμανία αφενός εμμένει στην ομαλή διενέργεια των ιδιωτικοποιήσεων (οι οποίες σημειωτέον από χθες αποτελούν κομμάτι αναπόσπαστο της δανειακής σύμβασης) και αφεταίρου θεωρείται ότι θα ζητήσει σημαντικά "αντισταθμιστικά" μέτρα με τη μορφή αυξημένης εποπτείας μετά το πρόγραμμα, αν το ΔΝΤ τελικά αποσυρθεί από αυτό…
Θα πρέπει οι δανειστές να βρουν λύση και στο θέμα του "γαλλικού κλειδιού" που προκαλεί ήδη σημαντικές αντιδράσεις για το ύψος των παρεμβάσεων στο χρέος αν υπάρξει ταχύτερη ανάπτυξη, αλλά και για το τελικό σχήμα της μετά-μνημονιακής εποπτείας. Όλα αυτά σε ένα διεθνές περιβάλλον με έντονους οικονομικούς και γεωπολιτικούς κραδασμούς. Οι παραπάνω συσχετισμοί τελούν και εν αναμονή της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των τεστ αντοχής (τον Μάιο), αλλά και των τελικών στοιχείων για το πλεόνασμα και το ΑΕΠ που θα "κρίνουν" και την τελική στάση του ΔΝΤ (σ.σ. το οποίο προς το παρόν αναμένεται στο Eurogroup του Απριλίου να εκφράσει την θέση του για το αν θα ενεργοποιήσει ή όχι το πρόγραμμα με την Ελλάδα) αλλά και θα καθορίσουν τις επιλογές που θα έχουν οι θεσμοί στα "χέρια" τους για την επόμενη μέρα της Ελλάδας
Οι δηλώσεις
Το ενδεχόμενο η συνολική πολιτική συμφωνία να μην καταστεί εφικτή έως τις 21 Ιουνίου αλλά "λίγο αργότερα" ανέφερε ο αρμόδιος Επίτροπος για τις Οικονομικές και Χρηματοπιστωτικές υποθέσεις Πιερ Μοσκοβισί απαντώντας στον Αντιπρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Παπαδημούλη. Ο Επίτροπος Μοσκοβισί ανέδειξε και μία άλλη πλευρά των μετώπων που παραμένουν ανοικτά, αυτό του χάσματος με το ΔΝΤ. "Για να ολοκληρωθεί εγκαίρως το πρόγραμμα, οι αποφάσεις θα ληφθούν θεωρητικά στις 21 Ιουνίου στο Eurogroup, ή ίσως λίγο αργότερα. Εν πάση περιπτώσει η προθεσμία σήμερα, είναι η 21η Ιουνίου" είπε.
Ο Ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδημούλης στην παρέμβασή του ανέφερε ότι σημειώνει "με ικανοποίηση τις θετικές εκτιμήσεις της Κομισιόν για την επιτυχή πορεία εξόδου της Ελλάδας από το πρόγραμμα". Αλλά επισήμανε και ότι "υπάρχει μια δέσμευση – και από τις ελληνικές αρχές και από τον ΕMΣ και από την ΕΚΤ και από την Κομισιόν, για ένα πολύ εντατικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης στόχων, έτσι ώστε το αργότερο έως τις αρχές Ιουλίου και πριν τις καλοκαιρινές διακοπές, αρκετά πριν την τυπική λήξη του προγράμματος, να έχει ολοκληρωθεί όλο το πακέτο των συμφωνημένων βημάτων: Η τέταρτη και τελική αξιολόγηση, το Ελληνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 100% ελληνικής ιδιοκτησίας για την περίοδο μετά το τέλος των προγραμμάτων -που αυτά κυρίως βαραίνουν την Ελλάδα ως υποχρέωση επισπεύδοντος".
