Πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε χιλιάδες πολύ μικρές επιχειρήσεις που είναι αποκλεισμένες από τον τραπεζικό δανεισμό, θα δώσει η κυβέρνηση, με το νομοσχέδιο για τις μικροχρηματοδοτήσεις που αναμένεται να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή μέχρι τα τέλη του μήνα. Το νομοσχέδιο θα προβλέπει τη χορήγηση δανείων μέχρι 25.000 ευρώ, χωρίς την υποχρέωση εμπράγματων εξασφαλίσεων.
Σχεδιάζοντας την επόμενη μέρα από την κρίση του κορονοϊού και τα μέτρα εκτάκτου ανάγκης και επιδοματικού χαρακτήρα που παρέχονται αυτή τη στιγμή στις επιχειρήσεις, ο κυβερνητικός σχεδιασμός στρέφεται σε μέτρα που θα στοχεύουν στην επανεκκίνηση της Οικονομίας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, επιδιώκεται η ένταξη στο σύστημα της παραγωγικής οικονομικής δραστηριότητας και ενός μεγάλου κομματιού του ενεργού πληθυσμού της χώρας που σήμερα δεν έχει πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό, ώστε και οι πολίτες αυτοί να γίνουν συμμέτοχοι στο εγχείρημα της ανάκαμψης της Οικονομίας. Πρόκειται για πολίτες που σήμερα δεν μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση από τις τράπεζες και αναγκάζονται να στραφούν σε παρατραπεζικά κυκλώματα, πέφτοντας θύματα τοκογλυφίας.
Το νομοσχέδιο, των 30 άρθρων, για τις μικροχρηματοδοτήσεις είναι αποτέλεσμα πολύμηνης εργασίας του Υπουργείου Οικονομικών (και συγκεκριμένα της ομάδας του υφυπουργού, αρμόδιου για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, Γ. Ζαββού), το οποίο έχει και την αρμοδιότητα για τη χάραξη των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων. Στον επικείμενο νόμο για τις μικροχρηματοδοτήσεις, ρόλο άσκησης εποπτείας σε θέματα που αφορούν τους καταναλωτές, θα έχει το Υπουργείο Ανάπτυξης.
Το πλαίσιο των μικροχρηματοδοτήσεων
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, το νομοσχέδιο για το microfinance προβλέπει την αδειοδότηση ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων, τα οποία θα δανειοδοτούν φυσικά πρόσωπα ή πολύ μικρές επιχειρηματικές οντότητες, με κεφάλαια μέχρι 25.000 ευρώ και χωρίς την υποχρέωση εμπράγματων εξασφαλίσεων από πλευράς δανειοληπτών.
Ίδρυμα μικροχρηματοδότησης θα μπορούν να συστήσουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα κατόπιν αξιολόγησης και χορήγησης άδειας από την Τράπεζα της Ελλάδος. Στα ιδρύματα μικροχρηματοδότησης θα μπορούν να συμμετέχουν (ή να ιδρύονται από) και ξένα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, με την προϋπόθεση να έχουν έδρα στην Ελλάδα.
Η κυβέρνηση επιδιώκει να δημιουργήσει δομές για τα ιδρύματα μικροχρηματοδότησης, οι οποίες δεν θα έχουν τις βαριές, γραφειοκρατικές διαδικασίες που διέπουν το τραπεζικό σύστημα, αλλά από την άλλη πλευρά, τα ιδρύματα θα αδειοδοτούνται και θα εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να διασφαλίζεται τόσο η προέλευση των κεφαλαίων, όσο και η χρήση τους. Ο συνδυασμός ευελιξίας στην παροχή χρηματοδότησης και fit & proper στις δομές λειτουργίας, κρίνεται απαραίτητος για τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων προκειμένου να καταστούν εφικτές οι χρηματοδοτήσεις σε ένα κοινό που δεν έχει τις προϋποθέσεις δανεισμού από τις τράπεζες. Παράλληλα, ωστόσο, ο νέος θεσμός θα οχυρωθεί ώστε να μην χρησιμοποιηθεί ως πλυντήριο χρήματος, ούτε να εκληφθεί ως "κρουνός" επιδοτήσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, η μετοχική σύνθεση των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων θα εξετάζεται εξονυχιστικά, ειδικά στην περίπτωση που η συμμετοχή κάποιου μετόχου ξεπερνά ένα ορισμένο ποσοστό, ενώ η εταιρία θα περνά και από τον τακτικό λογιστικό και οικονομικό έλεγχο που προβλέπει ο νόμος.
Αναφορικά με το αρχικό απαιτούμενο κεφάλαιο για τη σύσταση ιδρύματος μικροχρηματοδότησης, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μπορεί να είναι τελικώς υψηλότερο των 200.000 ευρώ, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός. Τα ιδρύματα θα καταγράφονται σε ειδικό μητρώο.
Τα ιδρύματα θα έχουν υποχρέωση διαφάνειας για το επιτόκιο, τη διάρκεια και το συνολικό κόστος της χρηματοδότησης, ενώ θα πρέπει να ακολουθούν και μιας μορφής εταιρική διακυβέρνηση. Το ύψος των επιτοκίων δεν ορίζεται στο σχετικό νομοσχέδιο.
Οι δραστηριότητες που θα καλύπτουν οι μικροχρηματοδοτήσεις έως 25.000 ευρώ θα αφορούν ανάγκες για επενδύσεις ή για κεφάλαιο κίνησης, ανάγκες εξοπλισμού ή μίσθωσης, εγγυήσεις, ακόμα και κόστη εκπαίδευσης. Το ευρύ φάσμα των καλυπτόμενων δραστηριοτήτων περιλαμβάνει τόσο μικροεπαγγελματίες που αδυνατούν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους χωρίς νέα χρηματοδότηση, όσο και πρόσωπα, και δη ανέργους που θέλουν να ενταχθούν στην οικονομική παραγωγή. Ο θεσμός των μικροχρηματοδοτήσεων αναμένεται ότι θα συνοδευτεί από την παροχή φορολογικών κινήτρων στους δικαιούχους (έκπτωση τόκων, απαλλαγή από χαρτόσημα).
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων θα μπορούν να συμμετέχουν και σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα από το σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς και σε εγγυοδοτικά προγράμματα της Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Σχεδιάζοντας την επόμενη μέρα από την κρίση του κορονοϊού και τα μέτρα εκτάκτου ανάγκης και επιδοματικού χαρακτήρα που παρέχονται αυτή τη στιγμή στις επιχειρήσεις, ο κυβερνητικός σχεδιασμός στρέφεται σε μέτρα που θα στοχεύουν στην επανεκκίνηση της Οικονομίας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, επιδιώκεται η ένταξη στο σύστημα της παραγωγικής οικονομικής δραστηριότητας και ενός μεγάλου κομματιού του ενεργού πληθυσμού της χώρας που σήμερα δεν έχει πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό, ώστε και οι πολίτες αυτοί να γίνουν συμμέτοχοι στο εγχείρημα της ανάκαμψης της Οικονομίας. Πρόκειται για πολίτες που σήμερα δεν μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση από τις τράπεζες και αναγκάζονται να στραφούν σε παρατραπεζικά κυκλώματα, πέφτοντας θύματα τοκογλυφίας.
Το νομοσχέδιο, των 30 άρθρων, για τις μικροχρηματοδοτήσεις είναι αποτέλεσμα πολύμηνης εργασίας του Υπουργείου Οικονομικών (και συγκεκριμένα της ομάδας του υφυπουργού, αρμόδιου για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, Γ. Ζαββού), το οποίο έχει και την αρμοδιότητα για τη χάραξη των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων. Στον επικείμενο νόμο για τις μικροχρηματοδοτήσεις, ρόλο άσκησης εποπτείας σε θέματα που αφορούν τους καταναλωτές, θα έχει το Υπουργείο Ανάπτυξης.
Το πλαίσιο των μικροχρηματοδοτήσεων
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, το νομοσχέδιο για το microfinance προβλέπει την αδειοδότηση ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων, τα οποία θα δανειοδοτούν φυσικά πρόσωπα ή πολύ μικρές επιχειρηματικές οντότητες, με κεφάλαια μέχρι 25.000 ευρώ και χωρίς την υποχρέωση εμπράγματων εξασφαλίσεων από πλευράς δανειοληπτών.
Ίδρυμα μικροχρηματοδότησης θα μπορούν να συστήσουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα κατόπιν αξιολόγησης και χορήγησης άδειας από την Τράπεζα της Ελλάδος. Στα ιδρύματα μικροχρηματοδότησης θα μπορούν να συμμετέχουν (ή να ιδρύονται από) και ξένα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, με την προϋπόθεση να έχουν έδρα στην Ελλάδα.
Η κυβέρνηση επιδιώκει να δημιουργήσει δομές για τα ιδρύματα μικροχρηματοδότησης, οι οποίες δεν θα έχουν τις βαριές, γραφειοκρατικές διαδικασίες που διέπουν το τραπεζικό σύστημα, αλλά από την άλλη πλευρά, τα ιδρύματα θα αδειοδοτούνται και θα εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να διασφαλίζεται τόσο η προέλευση των κεφαλαίων, όσο και η χρήση τους. Ο συνδυασμός ευελιξίας στην παροχή χρηματοδότησης και fit & proper στις δομές λειτουργίας, κρίνεται απαραίτητος για τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων προκειμένου να καταστούν εφικτές οι χρηματοδοτήσεις σε ένα κοινό που δεν έχει τις προϋποθέσεις δανεισμού από τις τράπεζες. Παράλληλα, ωστόσο, ο νέος θεσμός θα οχυρωθεί ώστε να μην χρησιμοποιηθεί ως πλυντήριο χρήματος, ούτε να εκληφθεί ως "κρουνός" επιδοτήσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, η μετοχική σύνθεση των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων θα εξετάζεται εξονυχιστικά, ειδικά στην περίπτωση που η συμμετοχή κάποιου μετόχου ξεπερνά ένα ορισμένο ποσοστό, ενώ η εταιρία θα περνά και από τον τακτικό λογιστικό και οικονομικό έλεγχο που προβλέπει ο νόμος.
Αναφορικά με το αρχικό απαιτούμενο κεφάλαιο για τη σύσταση ιδρύματος μικροχρηματοδότησης, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μπορεί να είναι τελικώς υψηλότερο των 200.000 ευρώ, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός. Τα ιδρύματα θα καταγράφονται σε ειδικό μητρώο.
Τα ιδρύματα θα έχουν υποχρέωση διαφάνειας για το επιτόκιο, τη διάρκεια και το συνολικό κόστος της χρηματοδότησης, ενώ θα πρέπει να ακολουθούν και μιας μορφής εταιρική διακυβέρνηση. Το ύψος των επιτοκίων δεν ορίζεται στο σχετικό νομοσχέδιο.
Οι δραστηριότητες που θα καλύπτουν οι μικροχρηματοδοτήσεις έως 25.000 ευρώ θα αφορούν ανάγκες για επενδύσεις ή για κεφάλαιο κίνησης, ανάγκες εξοπλισμού ή μίσθωσης, εγγυήσεις, ακόμα και κόστη εκπαίδευσης. Το ευρύ φάσμα των καλυπτόμενων δραστηριοτήτων περιλαμβάνει τόσο μικροεπαγγελματίες που αδυνατούν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους χωρίς νέα χρηματοδότηση, όσο και πρόσωπα, και δη ανέργους που θέλουν να ενταχθούν στην οικονομική παραγωγή. Ο θεσμός των μικροχρηματοδοτήσεων αναμένεται ότι θα συνοδευτεί από την παροχή φορολογικών κινήτρων στους δικαιούχους (έκπτωση τόκων, απαλλαγή από χαρτόσημα).
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων θα μπορούν να συμμετέχουν και σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα από το σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς και σε εγγυοδοτικά προγράμματα της Αναπτυξιακής Τράπεζας.
