Φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις που επενδύουν στην έρευνα και την καινοτομία, ειδικά μέτρα για τις startup επιχειρήσεις, αλλά και παροχή υποστήριξης στην ερευνητική κοινότητα. Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί άξονες του νομοσχεδίου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή, με στόχο τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος που θα βάλει την Ελλάδα στον επενδυτικό χάρτη σε θέματα έρευνας και καινοτομίας.
Όπως έχουν διαμηνύσει κυβερνητικά στελέχη, η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία είναι μονόδρομος για τη χώρα και αποτελεί στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης. Σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, τα πλεονεκτήματα από τη στόχευση αυτή είναι πολλά: Αφενός οι νεοφυείς επιχειρήσεις ειδικά στο κομμάτι της τεχνολογίας δεν απαιτούν μεγάλα κεφάλαια σε υποδομές και εξοπλισμό, καθώς βασίζονται κυρίως στην εργασία υψηλά καταρτισμένου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού. Αφετέρου, όπως φάνηκε και από τις μεγάλες συμφωνίες που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, οι μικρές εταιρείες που καινοτομούν μπορούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον πανίσχυρων πολυεθνικών ομίλων όπως η Microsoft και η Applied Materials.
Στην κυβέρνηση εκτιμούν πως το συνολικό οικονομικό αποτύπωμα που μπορεί να έχει ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα startup επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια της χώρας αλλά και τμημάτων Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) μεγάλων επιχειρήσεων μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη χώρα.
Το μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων
Ενδεικτική της ιδιαίτερης στόχευσης που δίνεται στις startup επιχειρήσεις είναι και η ανακοίνωση ειδικών μέτρων μέσα στο πακέτο για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας που ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: Η δημιουργία πιλοτικού προγράμματος συν-επενδύσεων Επιχειρηματικών Αγγέλων σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων ύψους 30 εκατ. ευρώ, πρόγραμμα χρηματοδότησης με ευνοϊκά επιτόκια (softfinancing) για νεοφυείς επιχειρήσεις συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ και αύξηση κατά 50 εκατ. ευρώ της δημόσιας συμμετοχής στο Equifund.
Η λογική ειδικών μέτρων για τις επιχειρήσεις που επενδύουν στην τεχνολογία και την καινοτομία αναμένεται να συνεχιστεί με μια σειρά κινήτρων μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, όπως η επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών και ειδική φορολόγηση. Για τον σκοπό αυτό το νομοσχέδιο που ετοιμάζεται θεσμοθετεί ένα ειδικό ψηφιακό μητρώο στο οποίο θα εγγράφονται οι ελληνικές startup επιχειρήσεις που θα μπορούν να αξιοποιήσουν τις ευνοϊκές ρυθμίσεις, μια πρακτική που ακολουθείται σε πολλές άλλες χώρες με ανεπτυγμένα οικοσυστήματα καινοτομίας.
Κέντρα καινοτομίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
Ακόμα μία επιτυχημένη πρακτική του εξωτερικού που σχεδιάζει να ακολουθήσει η Ελλάδα είναι και η δημιουργία ειδικών κέντρων που θα συγκεντρώνουν την ερευνητική και επενδυτική κοινότητα. Στην Αθήνα αυτό θα γίνει μέσω του Κέντρου Καινοτομίας που θα δημιουργηθεί στο παλιό ακίνητο της ΧΡΩΠΕΙ επί της οδού Πειραιώς. Το έργο θα υλοποιηθεί μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) με αρχικό προϋπολογισμό 58,5 εκατ. ευρώ, με την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού να αναμένεται μέσα στο καλοκαίρι.
Στη Θεσσαλονίκη ετοιμάζεται ένα ακόμα πιο φιλόδοξο σχέδιο για τη δημιουργία ενός Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς στη χώρα. Το ThessINTEC θα αποτελέσει μια μεγάλη ζώνη καινοτομίας και έρευνας, που θα αξιοποιείται τόσο από μεγάλες ελληνικές εταιρείες και πολυεθνικούς κολοσσούς όσο και από ερευνητικά κέντρα πανεπιστημίων και τεχνολογικές startups. Πρόσφατα έγινε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία του κέντρου με τη μεταβίβαση από το ΤΑΙΠΕΔ στο Δημόσιο του ακινήτου 760 στρεμμάτων των πρώην εγκαταστάσεων της ΕΡΤ στην Περαία της Θεσσαλονίκης που θα φιλοξενήσει το Επιστημονικό Πάρκο.
Τρία μεγάλα deals εν μέσω πανδημίας
Η δυναμική που υπάρχει φαίνεται και από τις τρεις συμφωνίες που ανακοινώθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, οι οποίες, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, ξεπέρασαν στο σύνολό τους τα 150 εκατ. ευρώ.
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ανακοινώθηκε από τη Microsoft η εξαγορά της εταιρείας ελληνικών συμφερόντων Softomotive. Η εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2005 στην Αθήνα από τους Μάριο Σταυρόπουλο και Αργύρη Κανινή, θεωρείται ως ένας από τους "πιονέρους" παγκοσμίως στην αγορά του λογισμικού αυτοματοποίησης διεργασιών χαμηλού κώδικα. Η τιμή της εξαγοράς δεν ανακοινώθηκε, αλλά το 2018 η Softomotive απέκτησε μια αποτίμηση ύψους 100 εκατ. δολαρίων όταν επένδυσε 25 εκατ. δολάρια σε αυτήν το βρετανικό fund Grafton Capital με αντάλλαγμα το 25% του μετοχικού κεφαλαίου. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός πως, όπως φαίνεται από τις μέχρι τώρα πληροφορίες, το δυναμικό της εταιρείας θα παραμείνει στην Ελλάδα, δημιουργώντας στην Αθήνα το παγκόσμιο κέντρο της Microsoft για την αυτοματοποίηση χαμηλού κώδικα.
Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση της εξαγοράς της Think Silicon με έδρα το Επιστημονικό Πάρκο του Πανεπιστημίου την Applied Materials, έναν αμερικανικό κολοσσό με κεφαλαιοποίηση 46 δισ. δολάρια και ετήσια έσοδα της τάξης των 17 δισ. δολαρίων. Το τίμημα της εξαγοράς δεν ανακοινώθηκε. Όμως, το venture capital fund Metavallon, που χρηματοδότησε τη Think Silicon το 2019, στην ανακοίνωσή του για τη συμφωνία με την Applied Materials ανέφερε ότι "πρόκειται για τη μεγαλύτερη ιστορικά εξαγορά στον χώρο της υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα", ενώ εκτιμήσεις της αγοράς τοποθετούν το ύψος της εξαγοράς σε επίπεδα άνω των 30 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2007 από τους μηχανικούς πληροφορικής Γιώργο Σιδηρόπουλο και Ιάκωβο Σταμούλη, αναπτύσσει συστήματα επεξεργασίας γραφικών, ειδικά σχεδιασμένα για μικρές και φορητές συσκευές. Το ερευνητικό έργο της Think Silicon αφορά την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, δίνοντας τη δυνατότητα για ισχυρούς επεξεργαστές γραφικών με χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση.
Τον Απρίλιο έκλεισε ακόμα ένα μεγάλο deal με τη συμμετοχή μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης ιδιωτικών κεφαλαίων διεθνώς, της CVC Capital Partners. Η CVC, που έχει πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο της ιδιωτικής υγείας στη χώρα μας, επένδυσε στην ελληνική εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Σκρουτζ Α.Ε., που λειτουργεί το skroutz.gr. Και εδώ οι λεπτομέρειες της επένδυσης δεν έγιναν γνωστές, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, το τίμημα ανήλθε σε αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, με τη CVCνα αποκτά το 45% της εταιρείας.
Όπως έχουν διαμηνύσει κυβερνητικά στελέχη, η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία είναι μονόδρομος για τη χώρα και αποτελεί στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης. Σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, τα πλεονεκτήματα από τη στόχευση αυτή είναι πολλά: Αφενός οι νεοφυείς επιχειρήσεις ειδικά στο κομμάτι της τεχνολογίας δεν απαιτούν μεγάλα κεφάλαια σε υποδομές και εξοπλισμό, καθώς βασίζονται κυρίως στην εργασία υψηλά καταρτισμένου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού. Αφετέρου, όπως φάνηκε και από τις μεγάλες συμφωνίες που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, οι μικρές εταιρείες που καινοτομούν μπορούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον πανίσχυρων πολυεθνικών ομίλων όπως η Microsoft και η Applied Materials.
Στην κυβέρνηση εκτιμούν πως το συνολικό οικονομικό αποτύπωμα που μπορεί να έχει ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα startup επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια της χώρας αλλά και τμημάτων Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) μεγάλων επιχειρήσεων μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη χώρα.
Το μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων
Ενδεικτική της ιδιαίτερης στόχευσης που δίνεται στις startup επιχειρήσεις είναι και η ανακοίνωση ειδικών μέτρων μέσα στο πακέτο για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας που ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: Η δημιουργία πιλοτικού προγράμματος συν-επενδύσεων Επιχειρηματικών Αγγέλων σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων ύψους 30 εκατ. ευρώ, πρόγραμμα χρηματοδότησης με ευνοϊκά επιτόκια (softfinancing) για νεοφυείς επιχειρήσεις συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ και αύξηση κατά 50 εκατ. ευρώ της δημόσιας συμμετοχής στο Equifund.
Η λογική ειδικών μέτρων για τις επιχειρήσεις που επενδύουν στην τεχνολογία και την καινοτομία αναμένεται να συνεχιστεί με μια σειρά κινήτρων μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, όπως η επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών και ειδική φορολόγηση. Για τον σκοπό αυτό το νομοσχέδιο που ετοιμάζεται θεσμοθετεί ένα ειδικό ψηφιακό μητρώο στο οποίο θα εγγράφονται οι ελληνικές startup επιχειρήσεις που θα μπορούν να αξιοποιήσουν τις ευνοϊκές ρυθμίσεις, μια πρακτική που ακολουθείται σε πολλές άλλες χώρες με ανεπτυγμένα οικοσυστήματα καινοτομίας.
Κέντρα καινοτομίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
Ακόμα μία επιτυχημένη πρακτική του εξωτερικού που σχεδιάζει να ακολουθήσει η Ελλάδα είναι και η δημιουργία ειδικών κέντρων που θα συγκεντρώνουν την ερευνητική και επενδυτική κοινότητα. Στην Αθήνα αυτό θα γίνει μέσω του Κέντρου Καινοτομίας που θα δημιουργηθεί στο παλιό ακίνητο της ΧΡΩΠΕΙ επί της οδού Πειραιώς. Το έργο θα υλοποιηθεί μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) με αρχικό προϋπολογισμό 58,5 εκατ. ευρώ, με την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού να αναμένεται μέσα στο καλοκαίρι.
Στη Θεσσαλονίκη ετοιμάζεται ένα ακόμα πιο φιλόδοξο σχέδιο για τη δημιουργία ενός Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς στη χώρα. Το ThessINTEC θα αποτελέσει μια μεγάλη ζώνη καινοτομίας και έρευνας, που θα αξιοποιείται τόσο από μεγάλες ελληνικές εταιρείες και πολυεθνικούς κολοσσούς όσο και από ερευνητικά κέντρα πανεπιστημίων και τεχνολογικές startups. Πρόσφατα έγινε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία του κέντρου με τη μεταβίβαση από το ΤΑΙΠΕΔ στο Δημόσιο του ακινήτου 760 στρεμμάτων των πρώην εγκαταστάσεων της ΕΡΤ στην Περαία της Θεσσαλονίκης που θα φιλοξενήσει το Επιστημονικό Πάρκο.
Τρία μεγάλα deals εν μέσω πανδημίας
Η δυναμική που υπάρχει φαίνεται και από τις τρεις συμφωνίες που ανακοινώθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, οι οποίες, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, ξεπέρασαν στο σύνολό τους τα 150 εκατ. ευρώ.
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ανακοινώθηκε από τη Microsoft η εξαγορά της εταιρείας ελληνικών συμφερόντων Softomotive. Η εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2005 στην Αθήνα από τους Μάριο Σταυρόπουλο και Αργύρη Κανινή, θεωρείται ως ένας από τους "πιονέρους" παγκοσμίως στην αγορά του λογισμικού αυτοματοποίησης διεργασιών χαμηλού κώδικα. Η τιμή της εξαγοράς δεν ανακοινώθηκε, αλλά το 2018 η Softomotive απέκτησε μια αποτίμηση ύψους 100 εκατ. δολαρίων όταν επένδυσε 25 εκατ. δολάρια σε αυτήν το βρετανικό fund Grafton Capital με αντάλλαγμα το 25% του μετοχικού κεφαλαίου. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός πως, όπως φαίνεται από τις μέχρι τώρα πληροφορίες, το δυναμικό της εταιρείας θα παραμείνει στην Ελλάδα, δημιουργώντας στην Αθήνα το παγκόσμιο κέντρο της Microsoft για την αυτοματοποίηση χαμηλού κώδικα.
Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση της εξαγοράς της Think Silicon με έδρα το Επιστημονικό Πάρκο του Πανεπιστημίου την Applied Materials, έναν αμερικανικό κολοσσό με κεφαλαιοποίηση 46 δισ. δολάρια και ετήσια έσοδα της τάξης των 17 δισ. δολαρίων. Το τίμημα της εξαγοράς δεν ανακοινώθηκε. Όμως, το venture capital fund Metavallon, που χρηματοδότησε τη Think Silicon το 2019, στην ανακοίνωσή του για τη συμφωνία με την Applied Materials ανέφερε ότι "πρόκειται για τη μεγαλύτερη ιστορικά εξαγορά στον χώρο της υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα", ενώ εκτιμήσεις της αγοράς τοποθετούν το ύψος της εξαγοράς σε επίπεδα άνω των 30 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2007 από τους μηχανικούς πληροφορικής Γιώργο Σιδηρόπουλο και Ιάκωβο Σταμούλη, αναπτύσσει συστήματα επεξεργασίας γραφικών, ειδικά σχεδιασμένα για μικρές και φορητές συσκευές. Το ερευνητικό έργο της Think Silicon αφορά την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, δίνοντας τη δυνατότητα για ισχυρούς επεξεργαστές γραφικών με χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση.
Τον Απρίλιο έκλεισε ακόμα ένα μεγάλο deal με τη συμμετοχή μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης ιδιωτικών κεφαλαίων διεθνώς, της CVC Capital Partners. Η CVC, που έχει πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο της ιδιωτικής υγείας στη χώρα μας, επένδυσε στην ελληνική εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Σκρουτζ Α.Ε., που λειτουργεί το skroutz.gr. Και εδώ οι λεπτομέρειες της επένδυσης δεν έγιναν γνωστές, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, το τίμημα ανήλθε σε αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, με τη CVCνα αποκτά το 45% της εταιρείας.
