Αντιμέτωποι με μία ακόμα γκάφα, ικανή να επηρεάσει τα φορολογικά έσοδα και της επόμενης χρονιάς, έρχονται οι επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών.
Αφορά και πάλι τον μηχανισμό των αποδείξεων. Εντός των επόμενων εβδομάδων, και ύστερα από καθυστερήσεις μηνών, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να λανσάρει -πιλοτικά στην αρχή- τις «φοροκάρτες», για να αποφεύγουμε, υποτίθεται, το χαρτομάνι των αποδείξεων.
Σε τι συνίσταται η επικίνδυνη για τα δημόσια έσοδα γκάφα; Παρά το γεγονός ότι θα χρησιμοποιούμε τη φοροκάρτα, ο έμπορος με τον οποίο θα κάνουμε τη συναλλαγή, θα εξακολουθήσει να υποχρεούται στην έκδοση απόδειξης σε χαρτί. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Οτι ο φορολογούμενος θα μπορέσει στη φορολογική δήλωση της επόμενης χρονιάς να κάνει δύο φορές χρήση της ίδιας απόδειξης, καθώς η συναλλαγή θα είναι καταχωρισμένη μέσω φοροκάρτας, ενώ την ίδια στιγμή η απόδειξη θα μπορεί να μπει στον φάκελο μαζί με όλες τις υπόλοιπες.
Η «Οικονομία» έθεσε το πρόβλημα σε αρμόδιο παράγοντα του υπουργείο Οικονομικών, ο οποίος δήλωσε ότι εξετάζεται η αντιμετώπισή του. Οπως υποστήριξε, συζητείται μεταξύ άλλων η «πριμοδότηση» της συλλογής συγκεκριμένων αποδείξεων (θα μετράνε περισσότερο για την κάλυψη του αφορολογήτου) αλλά και η θέσπιση κινήτρων για τη χρησιμοποίηση της φοροκάρτας. Αυτό, βέβαια, δεν λύνει το πρόβλημα, που αποτυπώνεται στο ακόλουθο παράδειγμα: Ο καταναλωτής αγοράζει με τη φοροκάρτα μία ηλεκτρική συσκευή. Τα στοιχεία της συναλλαγής καταγράφονται στο ηλεκτρονικό σύστημα της Γενικής Γραμματείας Πληροφορικών Συστημάτων, ενώ το ποσό προστίθεται αυτόματα στον κωδικό 049 της φορολογικής δήλωσης που θα υποβληθεί το 2012.
Την ίδια στιγμή, ο καταναλωτής παίρνει την απόδειξη από το κατάστημα. Ο καταστηματάρχης δεν μπορεί να αρνηθεί να εκδώσει χειρόγραφη απόδειξη, καθώς δεν έχει υπάρξει σχετική νομοθετική ρύθμιση. Ακόμη και να γινόταν κάτι τέτοιο (δηλαδή να απαγορευτεί η έκδοση απόδειξης στις συναλλαγές που θα διεκπεραιώνονται με την φοροκάρτα) θα δημιουργούνταν μείζον πρόβλημα στο υπουργείο Οικονομικών, το οποίο θα έχανε τη δυνατότητα άσκησης φορολογικού ελέγχου στην επιχείρηση, αφού δεν θα μπορούσε να ελέγξει τι έχει κόψει στην ταμειακή μηχανή. Τεχνικά, η δυνατότητα ελέγχου των εσόδων είναι δύσκολη.
Τίθεται λοιπόν το θέμα: Ποιος θα εμποδίσει τον συγκεκριμένο καταναλωτή να δώσει την χάρτινη απόδειξη σε έναν φίλο ή συγγενή; Και πώς θα συνελάμβανε το υπουργείο Οικονομικών μια ξεκάθαρη φορολογική παράβαση; Θα έπρεπε να αναπτύξει σύστημα ικανό να διασταυρώνει αν οι συναλλαγές σε... χαρτί τού ενός φορολογούμενου είναι οι ίδιες με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές ενός άλλου φορολογούμενου.
Το οικονομικό επιτελείο δεν αναγνωρίζει ότι υπάρχει πρόβλημα με τις αποδείξεις και την προηγούμενη εβδομάδα -ύστερα και από σχετικό δημοσίευμα της «Οικονομίας», που έκανε λόγο για επιστροφές «μαμούθ»- υποστήριξε ότι κινείται εντός στόχων. Ταυτόχρονα, όμως, εξαπέλυσε απειλές για έλεγχο στους εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες, που θα διεκδικήσουν επιστροφή φόρου, ενσωματώνοντας αποδείξεις στη δήλωσή τους, ανεξάρτητα από το αν αυτή θα είναι πάνω ή κάτω από 1.500 ευρώ. Πόσοι θα είναι αυτοί που θα έχουν φέτος επιστροφή φόρου; Πάνω από 1,6 εκατομμύρια δηλώσεις, σύμφωνα με τις μετριοπαθέστερες εκτιμήσεις. Πώς θα ελεγχθούν;