Την επιλογή στρατηγικού συμμάχου για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ μέσα στο 2013 θα επιχειρήσει μέσω διαγωνισμού που θα προκηρυχθεί έως το τέλος Ιουνίου η κυβέρνηση.
Η αλλαγή της εικόνας της εταιρείας η οποία πέρυσι παρουσίασε πάνω από 269 χιλ. ευρώ καθαρά κέρδη, ενώ τα κέρδη πριν από προβλέψεις και αποσβέσεις διαμορφώθηκαν σε 1,2 εκατ. ευρώ, αλλά και η συμφωνία με την Cosco και την HP έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον της διεθνούς αγοράς. Δεν είναι τυχαίο ότι η ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ υποστηρίζει ότι υπάρχουν ήδη ενδιαφερόμενοι, ενώ την ίδια στιγμή Ρώσοι, Γάλλοι, Κινέζοι, αλλά και ένα αμερικανικό fund, έχουν επισκεφτεί τη χώρα μας και έχουν προχωρήσει σε οικονομικό έλεγχο της εταιρείας.
Ο επενδυτής πάντως που αναζητά το Ταμείο θα πρέπει να έχει όχι μόνο κεφάλαια αλλά πείρα και στρατηγική στις σιδηροδρομικές μεταφορές. Οι μετοχές της εταιρείας έχουν ήδη μεταφερθεί στο ΤΑΙΠΕΔ, με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων. Παράλληλα οι άγονες σιδηροδρομικές γραμμές που επιδοτούνται με 50 εκατ. ευρώ τον χρόνο για την επόμενη πενταετία αλλά και τα ακίνητα αξίας 110 εκατ. ευρώ που μεταβιβάζονται στην εταιρεία αποτελούν μία αξιοζήλευτη «προίκα» για την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Εως τον Ιούνιο ο διαγωνισμός για την πώ ληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ
Η οικονομική κατάσταση
Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ παρουσίασε το 2012 πάνω από 269 χιλ. ευρώ καθαρά κέρδη, ενώ τα κέρδη πριν από προβλέψεις και αποσβέσεις διαμορφώθηκαν σε 1,2 εκατ. ευρώ. Η βελτίωση των οικονομικών μεγεθών είναι το αποτέλεσμα μείωσης του κόστους μισθοδοσίας, των δαπανών συντήρησης και των δαπανών για ηλεκτρικό ρεύμα.
Τα έσοδα από μεταφορά επιβατών αυξήθηκε κατά 2,41% και από 46,93 εκατομμύρια ευρώ το 2011 διαμορφώθηκε σε 48,06 εκατ. ευρώ το 2012. Τα έσοδα από τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο παρουσίασαν μείωση 1,08%, καθώς κατήλθαν σε 15,33 εκατομμύρια ευρώ από 15,49 εκατομμύρια ευρώ το 2011.
Μεγαλύτερη ήταν η απώλεια από τη μεταφορά εμπορευμάτων η οποία έφτασε το 10,45%, με τα έσοδα να διαμορφώνονται σε 19,87 εκατ. ευρώ το 2012 από 22,19 εκατ. ευρώ το 2011. Η εικόνα αυτή τουλάχιστον για τις εμπορευματικές μεταφορές αναμένεται να ανατραπεί με την υλοποίηση μέσα στον Μάρτιο της συμφωνίας με την HP η οποία αναμένεται να εξασφαλίσει τουλάχιστον 10 εκατ. ευρώ καθαρά κέρδη ετησίως για την ελληνική σιδηροδρομική εταιρεία.
Τα συνολικά έσοδα ήταν οριακά αυξημένα κατά 0,31% και από 140,31 εκατ. ευρώ το 2011 έφτασαν τα 140,74 εκατ. ευρώ το 2012.
Εντυπωσιακές είναι οι οικονομίες κλίμακος της εταιρείας το 2012 τόσο όσον αφορά τις αμοιβές του προσωπικού όσο και στη συντήρηση του τροχαίου υλικού.
Συγκεκριμένα οι αμοιβές και τα έξοδα προσωπικού μειώθηκαν 26,46% και κατήλθαν σε 36,23 εκατομμύρια ευρώ το 2012 από 39,97 εκατομμύρια ευρω το 2011. Ιδιαίτερα μεγάλη ήταν και η μείωση στη συντήρηση του τροχαίου υλικού που διαμορφώθηκε στο -17,36% ενώ στο - 17,56% έφτασε και η μείωση από τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας κίνησης.
Τα συνολικά έξοδα διαμορφώθηκαν στο -19,21% στα 140,47 εκατομμύρια ευρώ (από 173,88 εκατομμύρια ευρώ το 2011).
Η συμφωνία με την Cosco
Μέσα στον μήνα θα ξεκινήσει η υλοποίηση της συμφωνίας μεταξύ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ της Cosco και της Hewlett-Packard (HP) καθώς στο τέλος του μήνα θα υπογραφούν και οι τελικές συμφωνίες μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών για τη σιδηροδρομική μεταφορά των προϊόντων.
Η μεγαλύτερη συμφωνία που έχει γίνει ποτέ στην ιστορία του ΟΣΕ είναι ένα βήμα πριν από την υλοποίηση, η οποία θα αλλάξει τα δεδομένα για τον ελληνικό σιδηρόδρομο ανοίγοντας τον δρόμο για νέες επιχειρηματικές συμφωνίες με διεθνείς κολοσσούς.
Επιχειρήσεις όπως η Procter & Gamble, η Hyundai, η Sharp, η Sony, η LG, η Dell και η Samsung περιμένουν την υλοποίηση της συμφωνίας της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με την HP, ενώ ήδη έχουν έρθει σε επαφές με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την Cosco.
Παρατηρητές της αγοράς τόνιζαν στην «ΗτΣ» ότι τον δρόμο των ιαπωνικών, κορεατικών και αμερικανικών εταιρειών καταναλωτικών ηλεκτρονικών είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν και οι Κινέζοι ανταγωνιστές τους όπως είναι η Lenovo (προσωπικοί υπολογιστές), η Huawei και η ZTE (εταιρείες τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού).
Ήδη η ΤΡΑΙΝΟΣΕ έχει προχωρήσει σε συμφωνίες με χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σλοβενία, τα Σκόπια κ.λπ. που βάσει της νομοθεσίας τους μπορούν να αδειοδοτήσουν μία σιδηροδρομική ή οποιαδήποτε άλλη εταιρεία, προκειμένου να κινεί τα τρένα της πάνω στη σιδηροδρομική γραμμή.
Με τον τρόπο αυτό οι μετακινήσεις προϊόντων από τη χώρα μας θα μπορούν να γίνουν σιδηροδρομικά σε οποιαδήποτε χώρα επιθυμεί η εταιρεία παραγωγής χωρίς να αναμένει σχετικές εγκρίσεις κάθε φορά που θα άλλαζε ο προορισμός.
Υπενθυμίζεται ότι ανάλογη νομοθεσία υπάρχει και στη χώρα μας όπου οποιαδήποτε εταιρεία μπορεί να ζητήσει άδεια και να κινείται πάνω στη σιδηροδρομική υποδομή πληρώνοντας κάποιο αντίτιμο στον ΟΣΕ.
Αεροδρόμια
Αυξημένο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων έχει ήδη εκδηλωθεί στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) για την παραχώρηση έως και 21 αερολιμένων.
Ειδικότερα στις 17 Μαΐου λήγει η προθεσμία υποβολής προσφοράς από τους υποψηφίους για τη διαχείριση των περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας που παραχωρούνται μέσω δύο ξεχωριστών διαγωνισμών από το ΤΑΙΠΕΔ.
Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τα αεροδρόμια του Ιονίου και της ηπειρωτικής χώρας, τα οποία το 2011 διακίνησαν 9,3 εκατομμύρια επιβάτες.
Στην ομάδα αυτή ανήκουν οι αερολιμένες Θεσσαλονίκης Κέρκυρας (1,65 εκατομμύριο επιβάτες το 2011), Ζακύνθου (920.000 επιβάτες), Κεφαλλονιάς, Άκτιου, Καβάλας και Χανίων. Σε αυτή την ομάδα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν αν επιθυμούν να συμπεριλάβουν στην πρότασή τους και άλλα τρία αεροδρόμια αυτά της Αλεξανδρούπολης (1%), του Αράξου και της Καλαμάτας.
Στη δεύτερη ομάδα εντάσσονται τα αεροδρόμια Δωδεκανήσων - Κυκλάδων και Αιγαίου με συνολική κίνηση 8,3 εκατ. επιβάτες το 2011. Πρόκειται για τους αερολιμένες: Σκιάθου, Σάμου, Μυτιλήνης, Μυκόνου, Σαντορίνης, Κω, Ρόδου.
Ενδεχόμενες προσθήκες 2ης ομάδας είναι η Κάρπαθος, η Χίος και η Λήμνος.
Επίσης υπάρχει και το αεροδρόμιο της Αγχιάλου, το οποίο μπορεί να το επιλέξει όποιος από τους δύο επενδυτές επιθυμεί.
Η παραχώρηση των αεροδρομίων θα γίνει για τουλάχιστον 30-35 χρόνια, ενώ η αναθέτουσα αρχή θα έχει τη δυνατότητα επέκτασης της σύμβασης, εφόσον το κρίνει σκόπιμο. Θα καθοριστεί αρχικό εφάπαξ τίμημα και ετήσιες πληρωμές, οι οποίες θα εξαρτώνται από τα κέρδη των αερολιμένων. Οι παραχωρησιούχοι θα αναλάβουν και τις επενδύσεις σε υποδομές στα αεροδρόμια, που αναμένεται να κυμανθούν μεταξύ 200 και 220 εκατ. ευρώ για την επόμενη τριετία. Για τα αεροδρόμια που δεν παραχωρηθούν πρόκειται να δημιουργηθεί Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Περιφερειακών Αεροδρομίων με 20ετή διάρκεια. Η εταιρεία θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Όσον αφορά στο «Σπατόσημο», το 2014 θα αντικατασταθεί από ένα νέο ενιαίο τέλος το οποίο θα επεκταθεί και στα αεροδρόμια που παραχωρούνται.
ΕΥΑΘ
Το «εναρκτήριο λάκτισμα» για την αποκρατικοποίηση επιχειρήσεων στη Βόρεια Ελλάδα θα σημειωθεί σε λίγες ημέρες και συγκεκριμένα στις 19 Απριλίου, όταν και θα ολοκληρωθεί η κατάθεση υποβολής ενδιαφέροντος για το 51% της εισηγμένης ΕΥΑΘ, στο πλαίσιο του διαγωνισμού, που έχει προκηρύξει το ΤΑΙΠΕΔ. Το μοντέλο αξιοποίησης της ΕΥΑΘ, προβλέπει εκτός από την πώληση του 51% και τη μεταβίβαση του management της εταιρείας στον επενδυτή, που θα επιλεγεί, μέσω του παραπάνω διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού.
Η διαγωνιστική διαδικασία εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί εντός του τελευταίου τριμήνου του 2013, ενώ απ' ό,τι φαίνεται υφίσταται αξιοσημείωτο ενδιαφέρον για την ΕΥΑΘ, τόσο από ελληνικές, όσο και από ξένες επιχειρήσεις. Στο πρόσφατο παρελθόν, η ΕΥΑΘ είχε επιχειρηθεί να πωληθεί, χωρίς να ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία, αλλά με μεγάλο αρχικό ενδιαφέρον εκ μέρους ιδιωτών επενδυτών. Ειδικότερα, το 2009 είχε προχωρήσει διαγωνισμός πώλησης για το 23% του μετοχικού κεφαλαίου της και τότε είχαν ενδιαφερθεί τρεις κοινοπραξίες, ήτοι οι «Suez Environment (Γαλλία) - Ελλάκτωρ», «Veolia Environment (Γαλλία) - Marfin Investment Group - Ιόνιος ΑΤΕ» και «Aqualia (Γαλλία) - ΓΕΚ Τέρνα». Η υφιστάμενη διοίκηση της ΕΥΑΘ προχώρησε και σε συνεργασία με τον κρατικό πορτογαλικό φορέα ύδρευσης Aguas de Portugal, με την υπογραφή Συμφώνου Προθέσεων ανάμεσα στις δύο εταιρείες, το οποίο επικεντρώνεται κυρίως σε θέματα ανταλλαγής τεχνογνωσίας, στελεχικής εκπαίδευσης κ.ά.
Ισχυρός ξένος μέτοχος
Η ΕΥΑΘ είναι μία από τις λίγες δημόσιες εταιρείες με πολύχρονη παρουσία στο μετοχικό της κεφάλαιο ενός μεγάλου «παίκτη» της παγκόσμιας αγοράς διαχείρισης δικτύων ύδρευσης και περιβαλλοντικών έργων, της Suez Environment, η οποία διατηρεί μετοχικό ποσοστό 5,46%.
Η ιδιοκτησία των δικτύων ύδρευσης-αποχέτευσης της Θεσσαλονίκης θα παραμείνει στο νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, «ΕΥΑΘ Παγίων», το οποίο όμως θα επεκτείνει χρονικά την αποκλειστική σύμβαση διαχείρισης αυτών των υποδομών με την ΕΥΑΘ. Αναφορικά με τα οικονομικά μεγέθη της τελευταίας, εμφάνισε στη χρήση του 2012 μείωση τζίρου κατά 2,05% και μετά τους φόρους κέρδη 13,67%.
Μειωμένες πωλήσεις η ΕΥΑΘ
Ειδικότερα, ο τζίρος ανήλθε στο ποσό των 73.851 χιλ. ευρώ, έναντι 75.400 χιλ. ευρώ το 2011, σημειώνοντας συρρίκνωση κατά 1.549 χιλ. ευρώ ή ποσοστιαία κατά 2,05%. Τα προ φόρων κέρδη του ομίλου ανήλθαν στο ποσό των 21.477 χιλ. ευρώ, έναντι των 26.008 χιλ. ευρώ το 2011 και τα μετά τους φόρους κέρδη διαμορφώθηκαν σε 17.780 χιλ., από 20.595 χιλ. ευρώ πρόπερσι.
Όπως σημείωσε η διοίκηση της εταιρείας, η μείωση του τζίρου οφείλεται κυρίως στην υποχώρηση της κατανάλωσης ύδατος και των αντίστοιχων τελών αποχέτευσης, καθώς και στη συρρίκνωση της οικοδομικής δραστηριότητας, λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής ύφεσης.
Τους επόμενους μήνες αναμένεται να ξεκινήσει ο διαγωνισμός για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης
Μεγαλεπήβολο εγχείρημα η πώληση του ΟΛΘ
Στο ζήτημα της αξιοποίησης του ΟΛΘ, που εκτιμάται ότι θα «ανοίξει» από το ΤΑΙΠΕΔ εντός του πρώτου εξαμήνου του 2013, το σενάριο της ενιαίας παραχώρησης του συνόλου των δραστηριοτήτων του (Master Concession), μέσω πώλησης πλειοψηφικού πακέτου μετοχών του ΟΛΘ Α.Ε., μπορεί να παρουσιάσει δυσκολίες στην υλοποίησή του.
Οι δυσκολίες έγκεινται στα πιθανά πολιτικά προσκόμματα που μπορεί να προκύψουν, εάν προωθηθεί το Master Concession, καθώς σε κάθε περίπτωση χρειάζεται να συνοδευτεί από παράλληλη επαναδιαπραγμάτευση της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης του λιμένα μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της ΟΛΘ Α.Ε.. Η σύμβαση αυτή, όμως, θα πρέπει να περάσει από τη Βουλή, με αποτέλεσμα η εναλλακτική Master Concession - επαναδιαπραγμάτευση σύμβασης παραχώρησης να μπορεί να αποτελέσει και αντικείμενο πολιτικής κριτικής-διαμάχης.
Αντίθετα, η παραχώρηση επιμέρους δραστηριοτήτων του λιμένα της Θεσσαλονίκης με συμβάσεις, που θα εξασφαλίζουν την πραγματοποίηση επενδύσεων και την παροχή υψηλού επίπεδου υπηρεσιών, είναι μία δοκιμασμένη «συνταγή» χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες.