Σε μια ιδιαίτερη δύσκολη εξίσωση με πολλούς άγνωστους «Χ» εξελίσσεται για την τρικομματική κυβέρνηση η επιβολή του νέου Ενιαίου Φόρου σε όλα τα ακίνητα από το 2014.
Σε πολιτικό επίπεδο το πιο «καυτό» σημείο είναι το αν θα ισχύσει αφορολόγητο όριο που θα ανακουφίσει τους μικροιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι έχουν πληγεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια κυρίως από το «χαράτσι». Για να γίνει αυτό όμως πρέπει να διευρυνθεί η φορολογική βάση των ακινήτων ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για είσπραξη 3,2 δισ. ευρώ ετησίως που είναι και αυτό που ζητά η τρόικα.
Το σχέδιο για την επιβολή του Ενιαίου Φόρου, ο οποίος θα αντικαταστήσει από το επόμενο έτος το Έκτακτο Ειδικό Τέλος που επιβάλλεται μέσω της ΔΕΗ και το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας, επανεξετάζεται σχεδόν από μηδενική βάση με στόχο το νομοσχέδιο να κατατεθεί στη Βουλή μέχρι το τέλος Ιουνίου. Εκτός από το αφορολόγητο όριο άγνωστος «Χ» είναι και οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, που αποτελούν τη βάση για τον υπολογισμό του φόρου.
Tα επικρατέστερα σενάρια για τον Φόρο Ακινήτων του 2014
Όλα τα σενάρια που βρίσκονται αυτή τη στιγμή πάνω στο τραπέζι των συζητήσεων της διακομματικής επιτροπής για τη φορολογία των ακινήτων γίνονται σύμφωνα με τις σημερινές τιμές ζώνης. Το Καλοκαίρι όμως αναμένεται η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων η οποία θα φέρει αυξήσεις και μειώσεις σε πολλές περιοχές οι οποίες θα επηρεάσουν το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης με την εφαρμογή του νέου φόρου. Έτσι δεν αποκλείεται, το Φθινόπωρο να χρειαστεί το υπουργείο Οικονομικών να προχωρήσει σε διορθώσεις των διατάξεων του ενιαίου φόρου.
Σύμφωνα με το σχέδιο ο νέος «Ενιαίος Φόρος Ακινήτων» θα επιβληθεί σε όλα ανεξαιρέτως τα ακίνητα των φυσικών προσώπων, δηλαδή και στις εκτός σχεδίων πόλεων εκτάσεις που μέχρι σήμερα απαλλάσσονται από τη φορολογία.
Με τη διασφάλιση της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, οι εκπρόσωποι των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση εκτιμούν ότι θα καταστεί δυνατό ο νέος φόρος να εφαρμοστεί από το επόμενο έτος με αφορολόγητο όριο, ώστε να εξαιρεθούν από τις φορολογικές επιβαρύνσεις εκατομμύρια ιδιοκτήτες που έχουν πολύ μικρής αξίας ακίνητη περιουσία.
Το βασικό σενάριο πάνω στο οποίο γίνονται οι συζητήσεις και οι υπολογισμοί προβλέπει:
1. Την εφαρμογή του ενιαίου φόρου σε όλα τα ακίνητα εντός και εκτός σχεδίων πόλεων (κατοικίες, γραφεία, καταστήματα, αποθήκες, γκαράζ, οικόπεδα, αγροτεμάχια, βοσκότοπους, αγρούς).
2. Ο υπολογισμός του φόρου θα γίνεται ατομικά για κάθε φυσικό πρόσωπο με βάση συγκεκριμένη φορολογική κλίμακα. Μια από τις προτάσεις που εξετάζονται προβλέπει αφορολόγητο όριο 50.000 ευρώ, ενώ δεν έχει απομακρυνθεί από το τραπέζι το σενάριο για την εφαρμογή του φόρου χωρίς αφορολόγητο δηλαδή από το πρώτο ευρώ αξίας της ακίνητης περιουσίας. Σε περίπτωση καθιέρωσης ατομικού αφορολόγητου ορίου 50.000 ευρώ για το ζευγάρι θα ισχύει συνολικό αφορολόγητο όριο αξίας ακίνητης περιουσίας 100.000 ευρώ. Έτσι υπολογίζεται ότι από το νέο φόρο θα απαλλαγούν περίπου 1.000.000 φορολογούμενοι.
3. Η κλίμακα υπολογισμού του φόρου θα έχει 6 - 8 κλιμάκια και αντίστοιχους συντελεστές φόρου που θα ξεκινούν από το επίπεδο του 0,1% και δεν θα υπερβαίνουν το 2%, για περιουσίες πολύ μεγάλης αξίας.
4. Ακίνητα επιχειρήσεων. Με ενιαία κλίμακα και χωρίς αφορολόγητο όριο θα φορολογούνται τα ακίνητα των επιχειρήσεων καθώς και τα ακίνητα που εκμεταλλεύεται η Εκκλησία και τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Για τα ακίνητα των νομικών προσώπων κερδοσκοπικού χαρακτήρα θα εφαρμοστεί ενιαία κλίμακα άνευ αφορολόγητου ορίου αποτελούμενη από 4 συντελεστές 0,1%, 0,2%, 0,3% και 0,6%. Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα των επιχειρήσεων (κτίσματα ξενοδοχείων, γήπεδα κ.λπ.) καθώς και για τα ακίνητα που εκμεταλλεύεται η Εκκλησία. Για τα ακίνητα αυτά, η πρόταση που εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει την εφαρμογή των χαμηλών συντελεστών 0,1%, 0,2% και 0,3%.
Αγροτεμάχια
Το μεγαλύτερο «αγκάθι» για την εφαρμογή του νέου φόρου αποτελούν τα αγροτεμάχια καθώς τα έσοδα που θα προέλθουν από τη φορολόγησή τους θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό το αν θα υπάρξει ή όχι αφορολόγητο όριο.
Στις σκέψεις του οικονομικού επιτελείου είναι να φορολογηθούν όλα τα αγροτεμάχια ακόμη και αυτά που ανήκουν στους κατ΄ επάγγελμα αγρότες. Το σχέδιο προβλέπει το διαχωρισμό των αγροτεμαχίων σε αγροτικά και μη αγροτικά και την εφαρμογή ξεχωριστής φορολογικής κλίμακας για τον υπολογισμό του φόρου.
Για τα μη αγροτικά εξετάζεται να επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ ενώ για τα αγροτικά τα σενάρια προβλέπουν την εφαρμογή μικρού αφορολόγητου της τάξης των 30.000 ευρώ ή την χορήγηση έκπτωσης φόρου.
Νέο έντυπο Ε9
Ωστόσο, η φορολόγηση των αγροτεμαχίων αναμένεται να βάλει σε νέα ταλαιπωρία τους φορολογούμενους οι οποίοι θα κληθούν να δηλώσουν εκ νέου, σε έναν αναμορφωμένο πίνακα 2 του Ε9, όλες τις εκτάσεις γης που κατέχουν σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων (αγροτεμάχια, αγρούς, βοσκότοπους, δάση κ.λπ.).
Ειδικότερα, όλα τα φυσικά πρόσωπα που κατείχαν την 1η Ιανουαρίου 2013 εδαφικές εκτάσεις σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων, δηλαδή αγροτεμάχια, αγρούς, βοσκότοπους και λοιπές εκτάσεις γης, θα κληθούν να εισέλθουν σε ειδική εφαρμογή στην ιστοσελίδα της ΓΓΠΣ για να υποβάλουν ηλεκτρονικά νέου τύπου δηλώσεις Ε9, στις οποίες ο «πίνακας 2», όπου δηλώνονται οι εκτός σχεδίων πόλεων εκτάσεις, θα είναι πλήρως αναμορφωμένος με εντελώς διαφορετική γραμμογράφηση.
Στον αναμορφωμένο αυτό πίνακα θα ζητείται από τους φορολογούμενους να δηλώσουν πολύ περισσότερα πληροφοριακά στοιχεία για τα αγροτεμάχια και τις λοιπές εκτάσεις γης που κατέχουν, προκειμένου η ΓΓΠΣ να καταφέρει να υπολογίσει με ακρίβεια τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων αυτών επί των οποίων θα επιβληθεί ο νέος «Ενιαίος Φόρος Ακινήτων». Στις πρόσθετες πληροφορίες που θα κληθεί να δηλώσει κάθε φορολογούμενος περιλαμβάνει και το εάν η εδαφική έκταση βρίσκεται σε «ορεινή», «ημιορεινή» ή «πεδινή περιοχή».
4 φόροι στους ιδιοκτήτες ακινήτων από τον Ιούνιο του 20 13 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2014
Ούτε ένα, ούτε δυο, αλλά τέσσερα φορολογικά «χτυπήματα» θα δεχθούν μέσα στους επόμενους εννέα μήνες οι ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι αποδεικνύονται για άλλη μια φορά η εύκολη λεία για την άντληση πρόσθετων εσόδων και την στήριξη του προϋπολογισμού.
Η ακίνητη περιουσία των Ελλήνων θα κληθεί να καλύψει μεγάλο μέρος της δημοσιονομικής προσαρμογής και τα «ραβασάκια» από την εφορία αναμένεται να προκαλέσουν σημαντική επιβάρυνση στα νοικοκυριά. Ο φορο - «λογαριασμός» που θα πρέπει να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2014 είναι σημαντικά «φουσκωμένος» και περιλαμβάνει τους εξής φόρους:
1. «Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων» του έτους 2013 από το οποίο αναμένονται έσοδα 1,9 δισ. Περίπου 5 εκατομμύρια νοικοκυριά θα κληθούν από τον Ιούνιο να πληρώσουν μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ το νέο «χαράτσι» δηλαδή το « Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων» του 2013. Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο που κατέθεσε χθες στη Βουλή η κυβέρνηση:
Το «χαράτσι» του 2013 θα υπολογιστεί με τους ίδιους ακριβώς συντελεστές που ίσχυσαν το 2011 και το 2012 αλλά θα μειώνεται εκ των υστέρων κατά 15%.
Στις απαλλασσόμενες ηλεκτροδοτούμενες επιφάνειες εντάσσεται και το 17% των επιφανειών των επιχειρήσεων κάμπινγκ.
Το νέο «χαράτσι» θα είναι σημαντικά αυξημένο για τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός συστήματος αντικειμενικών τιμών. Για τα ακίνητα των περιοχών αυτών, θα υπολογίζεται με σημαντικά υψηλότερο συντελεστή ανά τετραγωνικό μέτρο, προσδιοριζόμενο με βάση τη μέση τιμή ζώνης του δημοτικού διαμερίσματος ή του δήμου που υπάγεται το κάθε εκτός αντικειμενικού συστήματος ακίνητο, ενώ για τα έτη 2011 και 2012 υπολογιζόταν με σταθερό συντελεστή 3 ευρώ ανά τ.μ.
Το «χαράτσι» του έτους 2013 θα επιβάλλεται και στους ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητά τους στο Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, τους δήμους και τις δημοτικές επιχειρήσεις.
Το νέο ειδικό τέλος θα επιβαρύνει όλες ανεξαιρέτως τις ηλεκτροδοτούμενες κατά την 1η Μαϊου 2013 δομημένες επιφάνειες, ακόμη και τις μη αποπερατωμένες οικοδομές που χρησιμοποιούν «εργοταξιακό» ρεύμα.
Εως τις 15 Μαίου οι φορολογούμενοι θα πρέπει να μεταβούν στους δήμους και να διορθώσουν λανθασμένα στοιχεία των ακινήτων τους που εμφανίζονται στους λογαριασμούς ρεύματος.
Το νέο «χαράτσι θα βεβαιωθεί τον Ιούνιο και θα εμφανιστεί στον αμέσως επόμενο λογαριασμό της ΔΕΗ. Η εξόφληση θα γίνει σε πέντε διμηνιαίες δόσεις με την τελευταία δόση να πρέπει να πληρωθεί έως το τέλος Φεβρουαρίου 2014.
2. Φόρος Ακίνητης Περιουσίας του έτους 2011 και του έτους 2012. Πάνω από 500.000 φορολογούμενοι που κατέχουν κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν με ένα εκκαθαριστικό το ΦΑΠ της διετίας 2011 - 2012. Ο ΦΑΠ του 2011 θα υπολογιστεί με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,2% έως και 2% επί της συνολικής αντικειμενικής αξίας των ακινήτων κάθε υπόχρεου, μετά την αφαίρεση του αφορολογήτου ποσού των 200.000 ευρώ. Η πληρωμή του φόρου θα γίνει σε 7 μηνιαίες δόσεις με ελάχιστη δόση τα 50 ευρώ.
3. Φόρος Ακίνητης Περιουσίας του έτους 2013. Περίπου 500.000 φορολογούμενοι οι οποίοι την 1η Ιανουαρίου 2013 είχαν στην κατοχή τους κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν και το Φόρο Ακίνητης. Ο ΦΑΠ του 2011 θα υπολογιστεί με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,2% έως και 2% επί της συνολικής αντικειμενικής αξίας των ακινήτων κάθε υπόχρεου, μετά την αφαίρεση του αφορολογήτου ποσού των 200.000 ευρώ. Η πληρωμή του φόρου θα γίνει σε τέσσερις μηνιαίες δόσεις.