Mήπως είναι ώρα να... ξεφορτωθούμε τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ; τιτλοφορείται μία από τις τελευταίες έρευνες της Bank of America/ Merrill Lynch, η οποία υπογραμμίζει πως μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε στην αποδυνάμωση του ευρώ στηρίζοντας έτσι την οικονομία της περιοχής.
Το κυριότερο όμως επιχείρημα για μια τέτοια κίνηση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι ότι θα αποκάλυπτε τα... παράνομα εισοδήματα -που κρύβονται σε μεγάλο βαθμό πίσω από τα χαρτονομίσματα αυτά- δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα για άντληση εσόδων από τη φορολόγηση των κεφαλαίων που δεν δικαιολογούνται από το «πόθεν έσχες».
Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, άλλωστε, πρόκειται για το μακράν πιο ισχυρό χαρτονόμισμα στην Ευρωζώνη, καθώς στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου κυκλοφορούσαν 581 εκατομμύρια κομμάτια, συνολικής αξίας 290,6 δισ. ευρώ.
Ο ελληνικής καταγωγής υπεύθυνος στρατηγικής της BoA/Merrill Lynch για το ξένο συνάλλαγμα, Αθανάσιος Βαμβακίδης, σημειώνει ότι το 500ευρο έχει εμφανίσει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σε σχέση με τα υπόλοιπα χαρτονομίσματα στις χώρες της G10 κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, αν και η μείωση της τάξης των 10 δισ. ευρώ (20 εκατ. τεμαχίων) που έχει σημειωθεί την τελευταία διετία ενδεχομένως να αποτυπώνει και μια γενικότερη πτώση της ζήτησης για το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, λόγω κυρίως της κρίσης χρέους.
Στην έκθεσή της, η BoA/Merrill Lynch αναφέρει ότι κάποια στοιχεία υποδηλώνουν πως τα 500ευρα είναι ιδιαίτερα... δημοφιλή σε εγκληματίες και φοροφυγάδες. Ειδικότερα σημειώνεται ότι στη μεγάλη Βρετανία, τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος σταμάτησαν να τα πωλούν, όταν διαπιστώθηκε ότι χρησιμοποιούνταν για... ξέπλυμα χρήματος. Ακόμη, οι New York Times ανέφεραν ότι το 2006, το 1/4 των 500ευρων βρισκόταν στην Ισπανία, παρότι το ΑΕΠ της χώρας ήταν μόλις το 11,5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, κάτι το οποίο ενδέχεται να σχετίζεται με το υψηλό ποσοστό της μαύρης οικονομίας.
Επίσης, υπάρχουν αναφορές ότι οι αστυνομίες διαφόρων χωρών χρησιμοποιούν 500ευρα για τον εντοπισμό υποθέσεων ξεπλύματος χρήματος.
το σχεδιο για την αποσυρση
Πώς το «μαύρο» χρήμα μπορεί να ξεπλύνει το χρέος
Παρότι τα 500ευρα έχουν κατηγορηθεί ότι σε μεγάλο βαθμό βρίσκονται στα χέρια φοροφυγάδων και... εγκληματιών, η ΕΚΤ δεν δείχνει διατεθειμένη να σταματήσει την κυκλοφορία τους. Οπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της Wall Street Journal, σε επιστολή που απέστειλε πριν από έναν χρόνο στο μέλος του Ευρωκοινοβουλίου Νίκο Σαλαβράκο ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι είχε τονίσει ότι «τα υψηλής αξίας ευρωνομίσματα εκπληρώνουν έναν σημαντικό ρόλο ως μέσο αποθήκευσης αξίας...». Πάντως, σύμφωνα με την Bank of America/Merrill Lynch, μια απόσυρση των 500ευρων θα είχε πολλά οφέλη για την ευρωπαϊκή οικονομία. Καταρχάς θα μειωθεί η ζήτηση του ευρώ ως μέσου αποθησαύρισης, γεγονός που θα οδηγήσει σε αποδυνάμωσή του, και αυτό με τη σειρά του θα βοηθήσει στην ανάκαμψη. Ακόμη θα αντληθούν σημαντικά έσοδα από φορολόγηση της παράνομης δραστηριότητας, αν ακολουθηθεί το παρακάτω σχέδιο:
?Ο κόσμος θα έχει περιθώριο ενός μόνο μήνα να καταθέσει όλα τα 500ευρα σε ευρωπαϊκή τράπεζα, εντός και εκτός Ευρώπης τράπεζα, καθώς μετά το πέρας της περιόδου αυτής το χαρτονόμισμα δεν θα έχει καμία αξία.
Οι καταθέτες θα πρέπει να παρουσιάσουν νόμιμες αποδείξεις για την πηγή των εσόδων για συγκεκριμένο ποσό - για παράδειγμα πάνω από 10.000 ευρώ. Οπως δηλώνει στην «Οικονομία» ο Αθανάσιος Βαμβακίδης, «το τέχνασμα είναι να βρεθεί μια περίοδος, αρκετή για να κατατεθούν σε λογαριασμούς τα χαρτονομίσματα από νόμιμες πηγές και σύντομη ώστε να μην «ξεπλυθούν» όσα προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες. Αυτομάτως τα χαρτονομίσματα που θα αποσυρθούν, μιας και οι κάτοχοί τους δεν θα προσέλθουν στις τράπεζες για να τα ρευστοποιήσουν θα μεταφραστούν σε κέρδος για την ΕΚΤ. Το όφελος αυτό η Ευρωζώνη μπορεί να το χρησιμοποιήσει για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της περιφέρειας, την κεφαλαιοποίηση του ESM ή και για τη μείωση του χρέους των υπερδανεισμένων χωρών.
«Φάντασμα»
Τα 500ευρα έχουν καταλήξει να είναι ένα από τα βασικά χαρτονομίσματα της παγκόσμιας παραοικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ισπανία, όπου το 2006, σύμφωνα με τους New York Times κυκλοφορούσε το 25% των 500ευρων τα είχαν βαφτίσει «Μπιν Λάντεν», καθώς όλοι ήξεραν ότι υπήρχαν αλλά κανένας δεν τα είχε δει!
Οπως ο Νίξον
Το 1969 ο Αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον διέταξε την παύση της κυκλοφορίας του 500δόλαρου προκειμένου να αντιμετωπίσει το ξέπλυμα χρήματος. Από τις 20 Απριλίου 2010 στη Βρετανία τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος σταμάτησαν να πωλούν 500ευρα, γιατί χρησιμοποιούνταν για... ξέπλυμα χρήματος. Μάλιστα, σύμφωνα με τη Serious Organized Crime Agency, το 90% των χαρτονομισμάτων που διακινήθηκαν στη χώρα βρίσκεται στα χέρια του οργανωμένου εγκλήματος.
«Καταφύγιο»
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι είχε τονίσει ότι «τα υψηλής αξίας ευρωνομίσματα εκπληρώνουν έναν σημαντικό ρόλο ως μέσο αποθήκευσης αξίας και αποτελούν το ύστατο... καταφύγιο περιουσιακών στοιχείων εντός και εκτός της Ευρωζώνης».