Μία στις δύο ελληνικές ενεργοβόρες βιομηχανίες απειλείται με πτώχευση

Οι τιμές του ηλεκτρισμού στην υψηλή τάση που τροφοδοτεί τις μεγάλες βιομηχανίες της χώρας, οι οποίες καλύπτουν το 12% της συνολικής κατανάλωσης ρεύματος, έχουν αυξηθεί κατά 50% τα τελευταία δέκα χρόνια. Η Ελλάδα πληρώνει πανάκριβα το φυσικό αέριο. Αλλες ευρωπαϊκές εταιρείες, όμως, όπως η γερμανική Eon, η γαλλική Gas de France και η ιταλική Eni έχουν πετύχει από το καλοκαίρι σημαντικές εκπτώσεις στις τιμές και μάλιστα αναδρομικά για το 2013. Η Βουλγαρία κατάφερε αναδρομική μείωση τιμών 20% από 1/1/2013, που κύκλοι της αγοράς αποδίδουν στην υπογραφή του μνημονίου Ρωσίας - Βουλγαρίας για τη διέλευση του ρωσικών συμφερόντων διεθνούς αγωγού South Stream. Περίπου η μία στις δύο ενεργοβόρες βιομηχανίες της χώρας κινδυνεύουν με πτώχευση εξαιτίας του υψηλού ενεργειακού κόστους. Η προειδοποίηση προέρχεται από πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, καθώς η Ελλάδα κρατά τα σκήπτρα της ακρίβειας στο κόστος της ενέργειας για τη βιομηχανία, τόσο λόγω φόρων, τελών κ.λπ. όσο και εξαιτίας των υψηλών τιμών εισαγωγής πρώτων υλών και κυρίως φυσικού αερίου που επηρεάζει και το κόστος του ηλεκτρισμού. Αρκεί να σημειωθεί ότι η χώρα εισάγει το ρωσικό φυσικό αέριο σε τιμή σχεδόν 30% πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης, απόκλιση που προκάλεσε μέχρι και εισαγγελική παρέμβαση. Η ακριβή ενέργεια προκαλεί απώλειες στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων. Μία στις δύο ελληνικές ενεργοβόρες βιομηχανίες απειλείται με πτώχευση Σε βιομηχανίες, όπως οι χαλυβουργίες κ.λπ., που το ενεργειακό κόστος καλύπτει ακόμα και στο 60% του συνολικού, επιχειρηματίες δηλώνουν πως ο περιορισμός των λειτουργικών δαπανών από τις μειώσεις μισθών και τον περιορισμό του προσωπικού έχουν εξανεμιστεί από τις αυξήσεις στο κόστος ενέργειας. Οι τιμές του ηλεκτρισμού στην υψηλή τάση που τροφοδοτεί τις μεγάλες βιομηχανίες της χώρας, οι οποίες καλύπτουν το 12% της συνολικής κατανάλωσης ρεύματος, έχουν αυξηθεί κατά 50% τα τελευταία δέκα χρόνια, ενώ στη μέση τάση, που ηλεκτροδοτεί τις υπόλοιπες μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, οι τιμές έχουν αυξηθεί 100% τα τελευταία οκτώ χρόνια. Ακόμα και αν οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου πέσουν, συμπαρασύροντας στη πτώση και άλλα ενεργειακές πρώτες ύλες, το όφελος για την εγχώρια αγορά μπορεί να εξανεμιστεί, αν δεν εξαλειφθούν οι στρεβλώσεις, το «καπέλο» στο εισαγόμενο αέριο και βέβαια οι υπέρμετρες φορολογικές επιβαρύνσεις. Φυσικό αέριο Μία στις δύο ελληνικές ενεργοβόρες βιομηχανίες απειλείται με πτώχευση Η αποκάλυψη για το ακριβό φυσικό αέριο που πληρώνουμε προήλθε από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το καλοκαίρι ο αντιπρόεδρος της Gazprom Aλεξέι Μεντβιέντεφ. Η ΔΕΠΑ είχε ξεκινήσει από τον Μάρτιο διαπραγματεύσεις με τον ρωσικό κολοσσό για τη μείωση των τιμών, αλλά οι ουσιαστικές διαβουλεύσεις ξεκίνησαν το καλοκαίρι, μετά το ναυάγιο της πώλησής της στη Gazprom. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το κλείσιμο της τελικής συμφωνίας είναι κοντά και θα προβλέπει μεν μείωση, η οποία θα ισχύει αναδρομικά για κάποιους μήνες (ίσως ούτε καν έξι μήνες), αλλά η έκπτωση θα είναι λιγότερη από 20%, που είναι το ποσοστό της αιτούμενης έκπτωσης με το οποίο η ΔΕΠΑ προσήλθε αρχικά στις διαπραγματεύσεις. Οι Ρώσοι αρχικά μίλησαν για μία μείωση της τάξης του 10%. Αλλες ευρωπαϊκές εταιρείες, όμως, όπως η γερμανική Eon, η γαλλική Gas de France και η ιταλική Eni έχουν πετύχει από το καλοκαίρι σημαντικές εκπτώσεις στις τιμές και μάλιστα αναδρομικά για το 2013. Η Βουλγαρία κατάφερε αναδρομική μείωση τιμών 20% από 1/1/2013, που κύκλοι της αγοράς αποδίδουν στην υπογραφή του μνημονίου Ρωσίας - Βουλγαρίας για τη διέλευση του ρωσικών συμφερόντων διεθνούς αγωγού South Stream. Μία στις δύο ελληνικές ενεργοβόρες βιομηχανίες απειλείται με πτώχευση Η τιμή την οποία διαπραγματεύεται την περίοδο αυτή η ΔΕΠΑ μπορεί να είναι σε απόλυτους αριθμούς ακόμα και λίγο κάτω από αυτή της Βουλγαρίας, αναφέρουν έγκυρες πηγές, παρότι η έκπτωση για την Ελλάδα θα είναι λιγότερη από 20%, κάπου ανάμεσα στο 12%-15%. Στις διαπραγματεύσεις που διεξάγει η ΔΕΠΑ με τη Gazprom, ο ρωσικός όμιλος δεν έχει δεχθεί αναδρομικότητα από τις αρχές του χρόνου, αλλά μόνον για λίγους μήνες. Αλλες ευρωπαϊκές εταιρείες που είτε διαπραγματεύτηκαν, είτε προσέφυγαν στη διαιτησία διεκδίκησαν αναδρομικότητα της μείωσης τιμών ακόμα και τρία χρόνια πριν, όπως π.χ. η γερμανική RWE που κατέφυγε στη Διεθνή Διαιτησία. Οι Ρώσοι φέρονται να μην έχουν δεχθεί δομική αλλαγή στη φόρμουλα τιμολόγησης με εισαγωγή της παραμέτρου «european spot», δηλαδή της τιμής στην οποία διαμορφώνεται το αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά σποτ και προτείνουν μία φόρμουλα με τη συμμετοχή των δεικτών Gas Oil και Fuel Oil (όπως ισχύει σήμερα) με μείωση της τιμής βάσης. Η εκτίμηση για την τιμή που θα προκύψει για το τέταρτο τρίμηνο 2013 είναι τα 11,35 δολ./ΜΜBTU (δολ./εκατομμύριο BTU), η ΔΕΠΑ ζητεί να μειωθεί στα 11,21 δολ./MMBTU, ενώ η τιμή στην Ευρώπη προβλέπεται να διαμορφωθεί σε περίπου 10 δολ./MMBTU, με τη Γερμανία, ως μεγάλος καταναλωτής, να αγοράζει γύρω στα 9,70 δολ./ΜΜBTU. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η ΔΕΠΑ έχει ζητήσει να μειωθεί η ετήσια συμβατική ποσότητα που αγοράζει κατά 20% στα 2,5 δισ.κ.μ, ενώ έχει αποσυρθεί το αίτημα των Ρώσων, που διεκδίκησαν ως αντάλλαγμα για τη διαφορά στην ποσότητα, να παραχωρηθεί μέρος της σύμβασης εφοδιασμού της ΔΕΗ στην Προμηθέας Gas, τη μεικτή εταιρεία Gazprom - oμίλου Κοπελούζου. Η νέα σύμβαση θα περιλαμβάνει και μνεία για την παράταση της προμήθειας αερίου από τη Gazprom για δέκα χρόνια, σύμφωνα με την οψιόν για δεκαετή επιμήκυνση που δίνει η ισχύουσα διακρατική συμφωνία, η οποία λήγει το 2016. Οσο για τη νέα διακρατική συμφωνία με τους Ρώσους, αυτό φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο, όχι μόνον για την Ελλάδα αλλά για οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε., λόγω της ευρωπαϊκής προσέγγισης στο θέμα αυτό. Σε περίπτωση, πάντως, που οι διαπραγματεύσεις δεν καταλήξουν, η ελληνική πλευρά μπορεί να προσφύγει στη Διεθνή Διαιτησία, όπως έχουν κάνει άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες διεκδικώντας ανάλογες εκπτώσεις αναδρομικά. Ομως, η υπόθεση της Διαιτησίας θα πάρει χρόνο.... Δεν είναι βέβαια μόνον οι Ρώσοι που πωλούν ακριβά στην Ελλάδα. Τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια της ΔΕΠΑ με την τουρκική Botas και την αλγερινή Sonatrach, παρά τις μειώσεις που έχουν υποστεί συνεχίζουν να είναι υψηλότερα απ' ότι ανάλογες συμβάσεις σε άλλες αγορές, όπως π.χ. της Sonatrach στην Ισπανία μέσω του αγωγού Medgaz (Αλγερία - Ισπανία). Οι Αλγερινοί φέρονται διατεθειμένοι να συζητήσουν μείωση τιμών για το υγροποιημένο αέριο (LNG) μόνον αν αυξηθούν ανάλογα και οι ποσότητες που αγοράζει η ΔΕΠΑ, αλλά η εταιρεία δεν ενδιαφέρεται να δεσμευτεί μακροπρόθεσμα με ρήτρες take or pay για έξτρα ποσότητες. Μεσοπρόθεσμα εκτιμάται ότι η τιμολόγηση του φυσικού αερίου θα αλλάξει. Το παιγνίδι ίσως κριθεί στις τελικές διαπραγματεύσεις που θα έχει η Ε.Ε. με την Gazprom, εν όψει της ολοκλήρωσης της έρευνας που διεξάγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του ρωσικού κολοσσού για παραβίαση των ευρωπαϊκών κανονισμών κατά των μονοπωλιακών πρακτικών. Ενδεχομένως τότε η Gazprom να δεχθεί δομικές αλλαγές στη φόρμουλα για τις τιμές πώλησης του αερίου, με την προσθήκη της παραμέτρου του «european spot», της τιμής δηλαδή του φυσικού αερίου όπως διαμορφώνεται στην σποτ αγορά, που θα σημάνει και την απαρχή της επίσημης αποσύνδεσης της τιμής του αερίου από αυτή του πετρελαίου. Ομως, για ενιαίες τιμές πώλησης του αερίου στην Ευρώπη ή τουλάχιστον τιμές με περιορισμένες αποκλίσεις από χώρα σε χώρα, θα χρειαστεί ακόμα πολύς χρόνος... ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΣΟ ΟΡΟ ΣΤΗΝ Ε.Ε. Υπερδιπλάσια η τιμή του βιομηχανικού ρεύματος Σημαντικό πρόβλημα για τη βιομηχανία παραμένει η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ε.Ε., όπου έχουν ληφθεί ειδικά μέτρα για το βιομηχανικό ρεύμα, προκειμένου οι επιχειρήσεις να διατηρούν την ανταγωνιστικότητά τους, στη χώρα μας «εργαλεία» όπως οι συμβάσεις με ρήτρα διακοψιμότητας ή η αντιστάθμιση για την έξτρα χρέωση από το κόστος δικαιωμάτων ρύπων είτε υιοθετούνται με μεγάλη καθυστέρηση, είτε βρίσκονται ακόμα υπό συζήτηση. Μόλις τον προηγούμενο μήνα, στο νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ που ψηφίστηκε στη Βουλή, θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα σύναψης συμβάσεων διακοψιμότητας μεταξύ των μεγάλων καταναλωτών και του ΑΔΜΗΕ, του Διαχειριστή της Μεταφοράς Ηλεκτρισμού. Το σύστημα αυτό επιτρέπει στον ΑΔΜΗΕ όταν έχει ανάγκη να μειώνει μέχρι ένα συμφωνημένο σημείο την παρεχόμενη ισχύ προς την επιχείρηση με την οποία έχει υπογράψει σχετική συμφωνία, η οποία σε αντάλλαγμα παίρνει μειωμένο τιμολόγιο ρεύματος. Μέχρι στιγμής όμως το μέτρο, που το ζητούσαν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες, δεν έχει αποδώσει για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες της υψηλής τάσης και οι λιγοστές συμβάσεις που έχουν γίνει αφορούν στη μέση τάση, στις επιχειρήσεις εκείνες που έχουν τα ίδια καταναλωτικά χαρακτηριστικά με τις πρώτες και ετήσια κατανάλωση άνω των 13.000 Mwh. Στη Γαλλία πρόσφατα η EdF υπέγραψε με δύο βιομηχανίες αλουμινίου συμβάσεις για προμήθεια ηλεκτρισμού στην τιμή των 25 ευρώ/MWh. Στην Ελλάδα η τιμή για το βιομηχανικό ρεύμα στην υψηλή τάση, που θεωρητικά είναι απελευθερωμένη, διαμορφώνεται σε υπερδιπλάσια επίπεδα. Τα δικαιώματα των ρύπων, το τέλος υπέρ των ΑΠΕ και βέβαια οι φόροι είναι ο άλλος μεγάλος «πονοκέφαλος». Αν μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει το μεγάλο «μπαμ» λόγω του κόστους ρύπων, αυτό οφείλεται στο ότι η διεθνής τιμή τους έχει πέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Σε περίπτωση όμως που οι διεθνείς τιμές αυξηθούν τότε το πρόβλημα για τις ελληνικές επιχειρήσεις θα είναι τεράστιο. Ως γνωστόν από 1/1/2013 τα τιμολόγια ηλεκτρισμού επιβαρύνονται με το κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής CΟ 2 για το σύνολο των ρύπων που εκπέμπει η ΔΕΗ, από τις πιο ρυπογόνες ευρωπαϊκές εταιρείες ηλεκτρισμού λόγω του λιγνίτη που χρησιμοποιεί. Οσο για τους φόρους, η Ελλάδα, ελέω τρόικας και δημοσιονομικού προβλήματος, εξακολουθεί να έχει από τους υψηλότερους συντελεστές Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο ηλεκτρικό ρεύμα. ΕΥΡΩΠΗ Απώλεια ανταγωνι­στικότητας To υψηλό ενεργειακό κόστος απασχολεί την Ευρώπη, που βλέπει να χάνει σε ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τις ΗΠΑ και άλλους εταίρους της, οι οποίοι χρησιμοποιούν φθηνότερη ενέργεια. Η επανάσταση του σχιστολιθικού αερίου και πετρελαίου επέτρεψε στις ΗΠΑ να εξασφαλίσουν για τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ενέργεια φθηνότερη ως και 40% σε σχέση με την Ευρώπη και ήδη μεγάλες βιομηχανίες, που κάποτε είχαν φύγει ή είχαν αναστείλει τις δραστηριότητές τους επιστρέφουν στην αμερικανική οικονομία. Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ όμως συμβαίνει το αντίθετο, αφού οι τιμές του ηλεκτρισμού, επιβαρυμένες και από τις επιπτώσεις της επιδοτούμενης πολιτικής για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, έχουν οδηγήσει σε πολλά αδιέξοδα. Ο Επίτροπος Βιομηχανίας Αντόνιο Ταγιάνι έχει δηλώσει όττι για την τόνωση της βιομηχανικής δραστηριότητας πρέπει πρωτίστως να αντιμετωπιστούν οι υψηλές τιμές στην ενέργεια και κατόπιν το ζήτημα της δυσκολίας χρηματοδότησης, της πτώσης των επενδύσεων κλπ Ανάμεσα στις πρωτοβουλίες του Επιτρόπου είναι το νέο σχέδιο πολιτικής για την αύξηση της βιομηχανικής δραστηριότητας στο 20% του ΑΕΠ της ΕΕ ως το 2020, από 10% σήμερα. Το σχέδιο αναμένεται να παρουσιαστεί τον επόμενο μήνα.