Το «μεγάλο παζάρι» για την προεδρία της Κομισιόν ξεκίνησε με τα σενάρια για το νέο επικεφαλής της να δίνουν και να παίρνουν και τις διεργασίες να έχουν ήδη ξεκινήσει. Επικρατέστεροι διάδοχοι είναι φυσικά οι Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και Μάρτιν Σουλτς.
Τα πρώτα σενάρια κάνουν λόγο ακόμη και για «συμμαχία» των δύο για την εκλογή του ενός, ή ακόμη και μια τρίτη υποψηφιότητα έκπληξη...
Σε πρώτη φάση, κανείς από τους δύο βασικούς διεκδικητές δεν φαίνεται διατεθειμένος να κάνει πίσω, με δεδομένο ότι για την εκλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν απαιτείται η πλειοψηφία των μελών της Ευρωβουλής, την οποία δεν απέσπασε καμία από τις μεγάλες παρατάξεις, καθώς και η έγκριση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των ηγετών των κρατών-μελών.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών που ανακοινώθηκαν την Δευτέρα, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα του Γιούνκερ αναδεικνύεται νικητής των ευρωεκλογών με 214 έδρες, αλλά δεν διαθέτει αυτοδυναμία.
Το κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, με υποψήφιο τον απερχόμενο πρόεδρο της Ευρωβουλής, Μάρτιν Σουλτς απέσπασε 189 έδρες.
Με βάση τη Συνθήκη της Λισαβόνας, που εφαρμόζεται για πρώτη φορά, το συμβούλιο των 28 ηγετών της ΕΕ εισηγείται έναν υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν στην Ευρωβουλή, λαμβάνοντας υπόψιν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και στη συνέχεια η Ευρωβουλή ψηφίζει για να εγκρίνει την υποψηφιότητα.
Προκειμένου να εκλεγεί νέος πρόεδρος της Επιτροπής κάποιος υποψήφιος θα πρέπει να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της Ευρωβουλής (376 έδρες σε σύνολο 751) και την ειδική πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Για να γίνει αυτό υπό τις παρούσες συνθήκες, θα χρειαστούν πολιτικές συμμαχίες. Ηδη τόσο ο κ.Γιούνκερ όσο και ο κ.Σουλτς έχουν ξεκινήσεις τις επαφές τους με τις πολιτικές ομάδες του ευρωκοινοβουλίου, καθώς θεωρούν αμφότεροι ότι έχουν πιθανότητες να κερδίσουν το υψηλότερο αξίωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Η διψήφια διαφορά σε έδρες που έχει το ΕΛΚ από το ΕΣΚ μου δίνει το δικαίωμα να επιχειρήσω πρώτος τη διαμόρφωση πλειοψηφίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την εκλογή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής»,δήλωσε σήμερα ο Γιούνκερ, ο οποίος τόνισε ότι ως ο νικητής των χθεσινών ευρωεκλογών, δικαιωματικά θα πρέπει να διεκδικήσει την προεδρία της Κομισιόν.
«Δεν με νοιάζει τι λένε. Δεν παρακαλάω κανέναν. Κέρδισα τις εκλογές», απάντησε σε έντονο ύφος ο Γιούνκερ, ερωτηθείς για τις επιφυλάξεις που έχουν εκφραστεί σχετικά την υποψηφιότητά του από τη Βρετανία και ορισμένες ακόμη ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Η αναφορά αυτή του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είχε προφανώς αποδέκτη τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος εκτιμά ότι ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου είναι υπερβολικά φεντεραλιστής για την προεδρία της Κομισιόν. Ο υποψήφιος του ΕΛΚ υπογράμμισε ακόμη ότι η άκρα δεξιά και οι λαϊκιστές δεν κέρδισαν τις εκλογές αν και η ενίσχυσή τους σε ορισμένες χώρες είναι κάτι το «συνταρακτικό».
Από την πλευρά του ο Μάρτιν Σουλτς έχει προαναγγείλει ότι θα αναζητήσει συμμαχίες, καθώς θεωρεί ότι πως έχει περισσότερες πιθανότητες να αναρριχηθεί στο ύπατο αξίωμα της ΕΕ. Ο κ.Σουλτς θα μπορούσε θεωρητικά να συμμαχήσει με τους Φιλελεύθερους που έλαβαν 66 έδρες και με τους Πράσινους που πήραν 52 έδρες
Στην πράξη, ωστόσο, η προοπτική μιας θετικής ψήφου από το σύνολο των ομάδων αυτών δεν θεωρείται καθόλου βέβαιη. Τόσο στην περίπτωση του κ.Γιούνκερ, όσο και στην περίπτωση του κ.Σουλτς υπάρχουν αρκετοί ευρωβουλευτές που διάκεινται εχθρικά απέναντι στην υποψηφιότητά τους, ενώ αντίστοιχη είναι η εικόνα και στο συμβούλιο των ευρωπαίων ηγετών, ακόμη και μέσα στο ΕΛΚ και το ΕΣΚ.
Σε κάθε περίπτωση, το παζάρι μόλις τώρα αρχίζει.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον απορρίπτει τόσο τον Μάρτιν Σουλτς όσο και τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ενώ ούτε η Ανγκελα Μέρκελ θέλει να δει κάποιον από τους δύο στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η σχετικά καλή επίδοση των Σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία από τη μία θα λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης για να «επιβληθεί» στη Γερμανίδα καγκελάριο η λύση Σουλτς, όμως από την άλλη αναμένεται ότι θα αυξηθούν οι αντιστάσεις της Μέρκελ, που εάν συναινέσει θα φαίνεται σαν να ενδίδει στις απαιτήσεις των κυβερνητικών της εταίρων.
Από την άλλη, ο Φρανσουά Ολάντ στηρίζει την υποψηφιότητα Σουλτς που προέρχεται από τους Σοσιαλιστές, ωστόσο η ήττα του στις ευρωεκλογές μπορεί να τον οδηγήσει σε συμβιβασμούς, ενόψει της αναδιανομής των χαρτοφυλακίων των επιτρόπων, στην επόμενη Κομισιόν, όπου μπορεί να λάβει ανταλλάγματα.
Μπροστά στο ενδεχόμενο αδιεξόδου, προβάλλει μια τρίτη λύση. Να εισακουστούν εκείνοι οι ηγέτες που προτείνουν να οριστεί πρόεδρος της Κομισιόν, ένα πρόσωπο πέραν από τις πέντε υποψηφιότητες που έχουν αναμετρηθεί ήδη στις ευρωεκλογές και που ίσως να μην προέρχεται από τις κερδισμένες παρατάξεις.
Το σενάριο αυτό που εξετάζεται τις τελευταίες ημέρες από τις ηγεσίες χωρών-μελών της ΕΕ, δεν βρίσκει σύμφωνους ούτε τον κ.Γιούνκερ, ούτε τον κ.Σουλτς που έσπευσαν να πουν ότι θα ήταν σαν ομολογία της αποτυχίας της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών θα αποτιμηθούν αύριο διαδοχικά στη Διάσκεψη των προέδρων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε Συνόδους Κορυφής των πολιτικών ομάδων και σε άτυπη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ υπό τη μορφή δείπνου εργασίας που έχει συγκαλέσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Φαν Ρομπάι.