Επενδύσεις 20 δισ. σε έργα υποδομών έως το 2022

«Γκάζι» στις επενδύσεις καθώς και νέες μορφές χρηματοδότησης, όπως ΣΔΙΤ και Ομόλογα Έργου, μπορούν να αλλάξουν την εικόνα ύφεσης που παρουσιάζει σήμερα η ελληνική οικονομία και να στηρίξουν σημαντικά την απασχόληση.




Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει η νέα μελέτη «Υποδομές - χρηματοδοτώντας το μέλλον» της PwC, σύμφωνα με την οποία η συνολική αξία των προγραμματισμένων έργων για την επόμενη επταετία είναι 20,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το ανεκτέλεστο υπόλοιπο ανέρχεται σε 12 δισ. ευρώ, με τα προγραμματισμένα έργα να προϋπολογίζονται σε 8 δισ. ευρώ.

Από τα 71 έργα που πρόκειται να παραδοθούν έως το 2022 στη χώρα μας, ο τομέας της ενέργειας καλύπτει το 34% σε αξία, το μετρό/τραμ το 25% και οι οδικές συγκοινωνίες το 23%.
Επενδύσεις 20 δισ. σε έργα υποδομών έως το 2022

Πάνω από το μισό των έργων υποδομών (57%) θα παραδοθούν τη διετία 2015-16, με την αξία τους να ανέρχεται σε 5,8 δισ. ευρώ. Όπως καταγράφεται στη μελέτη, η ετήσια δαπάνη στην Ελλάδα θα κυμαίνεται μεταξύ 2,5 και 5 δισ. ευρώ (για τα επόμενα 5-7 χρόνια) εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις στην ανάθεση.

Ωστόσο, μείζον ζήτημα εξακολουθεί να αποτελεί η συρρίκνωση των επενδύσεων -ως ποσοστό του ΑΕΠ- καθώς στην περίοδο της κρίσης στην Ελλάδα κατακρημνίσθηκαν από το 3,6% (2006) στο 1,2% (2012), χάνοντας 4,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση (συνολική απώλεια 30 δισ. ευρώ).

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι επενδύσεις επηρεάστηκαν σημαντικά από τη βαθιά ύφεση και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, έχοντας ως αποτέλεσμα τη μείωση των θέσεων εργασίας κατά 49% στα έργα υποδομής.

Η χρηματοδότηση των έργων υποδομής στην Ελλάδα προέρχεται κατά βάση από δημόσιους πόρους, ενώ τα ιδιωτικά κεφάλαια συνήθως δεν υπερβαίνουν το 10%-15% του συνόλου της επένδυσης.

Αναγκαίες οι επενδύσεις << Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η PwC, οι επενδύσεις σε έργα υποδομών είναι ζωτικής σημασίας για την ελληνική οικονομία, με υψηλό οικονομικό πολλαπλασιαστή της τάξης του 2x (δηλαδή: για κάθε ευρώ που δαπανάται σε υποδομές το ΑΕΠ αυξάνεται επιπλέον κατά 1 ευρώ), ο οποίος μπορεί να ενισχύσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις σε άλλους κλάδους. «Στην Ελλάδα η εικόνα είναι σκληρή. Οι επενδύσεις υποδομών μειώθηκαν από το 3,6% το 2006 στο 1,2% του ΑΕΠ το 2012 κάτω από τη δημοσιονομική πίεση που έφερε η κρίση. Αυτό οδήγησε σε μείωση 49% της απασχόλησης στον κατασκευαστικό κλάδο», επισημαίνει ο Κώστας Σ. Μητρόπουλος, εντεταλμένος σύμβουλος της PwC, υπογραμμίζοντας πως «είναι απολύτως αναγκαίο για τη χώρα, στο πλαίσιο ουσιώδους βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς της, να αναβαθμίσει όλες τις υποδομές της όσο πιο γρήγορα γίνεται». Επιτάχυνση στον σχεδιασμό/προγραμματισμό των έργων υποδομής, προκειμένου να γίνουν «φιλικότερα» προς τα ιδιωτικά κεφάλαια, ζητά ο Μάριος Ψάλτης, διευθύνων σύμβουλος της PwC, τονίζοντας ότι απαιτείται η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων τελευταίας γενιάς. Σύμφωνα με τον Μ. Ψάλτη, «οι υποδομές είναι αυτήν τη στιγμή το ισχυρότερο εφαλτήριο για το μέλλον και πάνω τους στηρίζονται όλες οι άλλες δυνατότητες ανταγωνιστικότητας. Αξίζουν τη μεγάλη προσοχή μας». Πηγές χρηματοδότησης Οι περιορισμοί στις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού μετατοπίζουν το επίκεντρο της χρηματοδότησης στον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με τη μελέτη, είναι αναγκαίο να προσελκύσουμε στις υποδομές περισσότερα ιδιωτικά κεφάλαια με τρεις διαφορετικούς τρόπους: 1. Μεταβάλλοντας τους όρους σύμπραξης έτσι ώστε τα ιδιωτικά κεφάλαια, ίδια ή δανειακά, να έχουν καλύτερο συνδυασμό απόδοσης/κινδύνου. 2. Τιτλοποιώντας, όπου αυτό είναι εφικτό, μελλοντικά έσοδα. 3. Με νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως τα project bonds, που απευθύνονται σε άλλες πηγές κεφαλαίων, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι τα μακροπρόθεσμα θεσμικά κεφάλαια έχουν πολύ πιο ταιριαστές με τις υποδομές προσδοκίες απόδοσης και αντίληψης κινδύνων. Παγκόσμιες τάσεις Οι παγκόσμιες επενδύσεις σε έργα υποδομών εκτιμάται ότι θα κυμανθούν μεταξύ 2,2 τρισ. δολάρια και 2,8 τρισ. δολάρια ετησίως έως το 2030. Οι παγκόσμιες επενδύσεις σε έργα υποδομών ανέρχονται στο 3,7% του ΑΕΠ, ενώ οι ευρωπαϊκές επενδύσεις σε έργα υποδομών υπολογίζονται γύρω στο 2% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι παγκόσμιες ανάγκες σε έργα υποδομών αναμένεται να αυξηθούν, αγγίζοντας τα 55 τρισ. δολάρια έως το 2030, ενώ η μελέτη της Oxford Economics εκτιμά ότι οι παγκόσμιες δαπάνες για έργα υποδομών θα ανέλθουν σε 44 τρισ. δολάρια μέχρι το 2025.