Το 3ο μνημόνιο ως εθνική πολιτική

Η χώρα μετά την απροσδιοριστία εθνικής στόχευσης του α’ εξαμήνου του 2015, και την υπογραφή του 3ου μνημονίου, έχει πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και δημοσιονομικής προσαρμογής που παρά τις ελλείψεις και αδικίες συγκροτεί ικανή πλατφόρμα πολιτικής για τη νέα κυβέρνηση.



Ωστόσο, η χώρα υπολείπεται της αναγκαίας συνθήκης που είναι η μετάθεση της δημοσιονομικής προσαρμογής και των μεταρρυθμίσεων, από αυτοτελείς διαρθρωτικές πολιτικές μακροχρόνιας απόδοσης, σε οργανικά συστατικά ενός συνολικού σχεδιασμού με προτεραιότητα (i) την ενίσχυση της παραγωγικότητας σε άμεσο χρόνο και (ii) την αποκατάσταση της αποτελεσματικότητας της νομισματικής πολιτικής σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, και ειδικά θέματα (iii) την αντιμετώπιση της μαζικής ανεργίας και την (iv) αναβάθμιση της παιδείας.

Πιο συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί από τη διεθνή εμπειρία άλλων χωρών που έχουν βιώσει συνθήκες κατάρρευσης ρευστότητας ότι η ανάπτυξη καθοδηγείται από τις επιχειρήσεις που αποφασίζουν να λειτουργούν με ελάχιστα ίδια κεφάλαια, εργατικό δυναμικό και κεφαλαιουχικό εξοπλισμό, αυξάνοντας κατακόρυφα την παραγωγικότητά τους. Η σταδιακή επανάκαμψη αυτών των επιχειρήσεων οδηγεί στην επανάκαμψη της οικονομίας και τελικά, στην αποκατάσταση φυσιολογικών ρυθμών επενδύσεων αλλά και προσλήψεων. Συνεπακόλουθα, μια αποτελεσματική οικονομική πολιτική πρέπει να ενισχύει την παραγωγική προσπάθεια των επιχειρήσεων που παραμένουν ζωντανές, αντιστέκονται και οδηγούν στην επανάκαμψη. Μέτρα σε αυτή την κατεύθυνση αφορούν (i) τον περιορισμό του κόστους μεταφοράς και διακίνησης πρώτων υλών και προϊόντων με προτεραιότητα τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, (ii) την υποστήριξη κάθε πρωτοβουλίας που ενισχύει την προστιθέμενη αξία της επιχειρηματικής παραγωγικής διαδικασίας όπως η έρευνα και η καινοτομία, σχέδια προώθησης πωλήσεων και τυποποίησης ?π.χ. ο σχετικός αναπροσανατολισμός του ΕΣΠΑ, (iii) η ενίσχυση των δεξιοτήτων του απασχολούμενου εργατικού δυναμικού σε σχήματα κατάρτισης στη διάρκεια της εργασίας.

Όσον αφορά την αποκατάσταση της παρεμβατικότητας της νομισματικής πολιτικής, αυτή συναρτάται με ομαλές συνθήκες ρευστότητας και την ταχύτερη δυνατή άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Επισημαίνεται πάντως ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας ακόμα και με κανονικές συνθήκες ρευστότητας, απαιτεί αρνητικά επιτόκια χρηματοδότησης, τουλάχιστον μέχρι ο πληθωρισμός να προσεγγίσει το επίπεδο του +2%. Κάτι τέτοιο μπορεί να προσεγγιστεί με (i) διαπραγμάτευση με το κουαρτέτο για την ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών για όσο διάστημα αυτές λειτουργούν με λειτουργικές ζημίες, (ii) μέσω ειδικών πακέτων χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, (iii) μέσω της κατάλληλης χρήσης του επενδυτικού πακέτου Juncker, (iv) με πίεση στις διοικήσεις των τραπεζών ώστε να μειώσουν τα επιτόκια χρηματοδοτήσεων στο πλαίσιο μιας γενικευμένης αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, (v) με αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος που ενισχύει τις συνεταιριστικές τράπεζες και επιτρέπει τη δημιουργία μικρών και μεσαίων ιδιωτικών τραπεζών.

Ένα ιδιαίτερο θέμα είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας με ειδικά προγράμματα μαζικής δημιουργίας θέσεων απασχόλησης σε τομείς κοινωνικής εργασίας, με προσλήψεις για τη μέριμνα ηλικιωμένων και βρεφών, στον κλάδο της βιομηχανίας ανακύκλωσης, στην αναμόρφωση αστικού περιβάλλοντος κ.λπ. Επίσης, ζητούμενη διαρθρωτική μεταρρύθμιση τεράστιας εθνικής στρατηγικής σημασίας παραμένει η παιδεία αριστείας και ίσων ευκαιριών που ενισχύει το επιχειρηματικό πνεύμα των νέων και την ένταξή τους στην παραγωγική διαδικασία.

Επιτέλους, πολίτες και πολιτικοί πρέπει να κατανοήσουμε ότι η εφαρμογή του 3ου μνημονίου χωρίς κινδύνους πλημμελούς εφαρμογής αλλά με προτεραιότητες και σχεδιασμό, είναι η τελευταία ευκαιρία αποτροπής της κατά Σόιμπλε εξόδου από το ευρώ και της επέκεινα εξόδου από το πολιτισμικό και δημοκρατικό ευρωπαϊκό πρότυπο, εισάγοντας τη δημοκρατία σε έωλες διαδρομές...