Εκλογίκευση των κυρώσεων

Με το άρθρο 19 του Ν. 4321/2015 καταργήθηκαν τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής φόρων που προέβλεπε το άρθρου 57 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ΚΦΔ).



Ειδικότερα, το άρθρο που καταργήθηκε όριζε ότι, αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί το αργότερο εντός δύο μηνών από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας καταβολής, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό 10% του φόρου που δεν καταβλήθηκε εμπρόθεσμα, αν το ποσό του φόρου καταβληθεί μετά την πάροδο ενός έτους από την εκπνοή της νόμιμης προθεσμίας καταβολής το παραπάνω πρόστιμο ανέρχεται σε 20% του φόρου και αν το ποσό του φόρου καταβληθεί μετά την πάροδο δύο ετών από την εκπνοή της νόμιμης προθεσμίας καταβολής το παραπάνω πρόστιμο ανέρχεται σε 30% του φόρου.

Η κατάργηση αυτή έγινε με το σκεπτικό της αποφυγής της υπέρμετρης επιβάρυνσης του οφειλέτη με πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής, πλέον του τόκου εκπρόθεσμης καταβολής που υπολογίζεται με ποσοστό 0,73% για κάθε μήνα καθυστέρησης, επιβάρυνση η οποία οδηγεί αφενός σε παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας και αφετέρου σε επιβάρυνση του χαρτοφυλακίου των ληξιπροθέσμων οφειλών με υπέρογκα πρόστιμα.

Πέραν όμως αυτού δεν έγινε τίποτα για την εκλογίκευση και των άλλων προστίμων του ΚΦΔ και ειδικότερα αυτών που αφορούν την εκπρόθεσμη καταβολή παρακρατούμενων φόρων του άρθρου 59, όπου, εκτός των τόκων, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το ποσό του φόρου που δεν αποδόθηκε εμπρόθεσμα.

Δηλαδή αν μια επιχείρηση που έχει παρακρατήσει φόρο για μισθωτή εργασία ύψους 1.000 ευρώ και φόρο από επιχειρηματική δραστηριότητα ύψους 2.000 ευρώ, λόγω έλλειψης ρευστότητας οφειλόμενης για παράδειγμα στην καθυστέρηση είσπραξης κάποιων απαιτήσεων, αντί να καταβάλει το συνολικό αυτό ποσό στις 30 Απριλίου, που έστω είναι η καταληκτική ημερομηνία, τον καταβάλει στις 5 Μαΐου, γιατί τότε εισέπραξε τις απαιτήσεις αυτές, πέραν του συνολικού προς απόδοση ποσού ύψους 3.000 ευρώ θα κληθεί να καταβάλει τον τόκο ύψους 21,90 ευρώ και το πρόστιμο ύψους 3.000 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 6.021,90 ευρώ από το οποίο τα 3.021,90 ευρώ είναι οι κυρώσεις. Υπερβολικά μεγάλες κυρώσεις για μια απλή καθυστέρηση, μη οφειλόμενη σε δόλο αλλά στην ασφυξία που επικρατεί γενικώς στην αγορά.

Το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου, ειδικά μετά τις δικαιολογημένες αντιδράσεις που υπήρξαν για τη φιλοσοφία και το ύψος των προστίμων του ΚΦΔ από την ημέρα που έγινε νόμος του κράτους, περίμενε να γίνουν ουσιαστικές βελτιώσεις στο τμήμα αυτό, αλλά δυστυχώς, με εξαίρεση την κατάργηση των προστίμων της εκπρόθεσμης καταβολής, αυτές δεν έγιναν.

Το ποινολόγιο χρήζει ουσιαστικής επανεξέτασης και εκλογίκευσης, γιατί στόχος μιας διοικητικής κύρωσης πρέπει να είναι η συμμόρφωση και όχι η εξόντωση αυτού που διαπράττει εκούσια ή ακούσια παράβαση της φορολογικής νομοθεσίας. Το φορολογικό ποινολόγιο πρέπει να διακρίνει τις τυπικές από τις ουσιαστικές παραβάσεις, να οροθετήσει σαφώς τις γενικές και τις αυτοτελείς και να συγκεκριμενοποιήσει τις παραβάσεις που αφορούν την τήρηση των βιβλίων και την έκδοση των στοιχείων, έτσι ώστε να μην μπορούν να εμφιλοχωρούν υποκειμενικές θέσεις των ελεγκτικών οργάνων, αναφορικά με τον προσδιορισμό των παραβάσεων.

Οι προβλεπόμενες κυρώσεις ειδικά σε ό,τι αφορά βιβλία - στοιχεία και την εκπρόθεσμη καταβολή παρακρατούμενων φόρων είναι πολύ αυστηρές και κατά συνέπεια δυσβάσταχτες και επαχθείς. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης πρέπει, εκτός των άλλων, να προχωρήσει άμεσα στην εκλογίκευση των κυρώσεων.