Στη σκιά μεγάλων προκλήσεων η Ευρώπη

Το Βερολίνο θέλει μια συμβιβαστική λύση με την Ελλάδα αλλά και μια διευθέτηση με τη Βρετανία. Παρά την περί του αντιθέτου επικοινωνιακή ρητορική, η συγκυρία στην Ε.Ε. - Ευρωζώνη απέχει έτη φωτός από μια σταθεροποίηση, από μια επιστροφή στην κανονικότητα, που αμφισβητεί η απείθαρχη στη δημοσιονομική λιτότητα Αθήνα και το διεκδικών επιστροφή εθνικής κυριαρχίας Λονδίνο.



Στην Καγκελαρία αναζητούν μια συμβιβαστική λύση που δεν θα αμφισβητεί το πλαίσιο διαχείρισης της Κρίσης στην Ευρωζώνη που χάραξε η Γερμανία από την άνοιξη του 2010 μέχρι και σήμερα, αλλά ταυτόχρονα θα εκτονώνει την κοινωνική δυσαρέσκεια και θα συμβάλει προς την κατεύθυνση της πολιτικής σταθεροποίησης.

Συμβιβαστική λύση αναζητείται και στην πρώτη ανίχνευση εδάφους με την κυβέρνηση Κάμερον με κάποιες παραχωρήσεις προς το Λονδίνο που δεν θέτουν θέμα αλλαγής των Συνθηκών και δεν θα δημιουργούν προβλήματα ανάμεσα στη Γερμανία και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που είναι οι θιγόμενες από την απαίτηση του Βρετανού πρωθυπουργού για περιορισμούς στην ελεύθερη διακίνηση πολιτών εντός Ε.Ε.

Έτσι θα μπορέσει ο Κάμερον να ταχθεί ανοικτά και ανεπιφύλακτα υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε. με το Δημοψήφισμα να διεξάγεται νωρίτερα από το 2017.

Μετά από το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων με την Ελλάδα και τη Βρετανία, η Γερμανία έχει να αντιμετωπίσει τρεις μείζονες προκλήσεις:

Να περιφρουρήσει και να ενισχύσει χωρίς να χαλαρώσει το αυστηρό δημοσιονομικό πλαίσιο τη δυναμική ανάπτυξης που καταγράφηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2015, και να αξιοποιήσει επικοινωνιακά τη συγκυρία αυτή, για πολιτική σταθεροποίηση των εταίρων της.
Να προωθήσει στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου το Θεσμικό Πλαίσιο της Ευρωζώνης με την προώθηση της Δημοσιονομικής και Οικονομικής Διακυβέρνησης.
Απερίσπαστη από τα σενάρια Grexit- Brexit, να ολοκληρώσει με τις ΗΠΑ τη διαπραγμάτευση της Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP Transatlantic Trade and Investment Partnership) που θα δημιουργεί μια Ενιαία Αγορά Βόρειας Αμερικής και Ε.Ε.

Διασταλτική ερμηνεία της ανάκαμψης
Στη σκιά μεγάλων προκλήσεων η Ευρώπη
Το Βερολίνο έχει κάθε λόγο να ερμηνεύσει διασταλτικά και να προεξοφλήσει ως σταθερή και με βάθος χρόνου τη δειλή και ισχνή επιστροφή στην ανάπτυξη που καταγράφονται στις πρώτες στατιστικές που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Στην Καγκελαρία και στο υπουργείο Οικονομικών θα ερμηνεύσουν τη συγκυριακή μέχρι στιγμής αυτή μεταβολή ως δικαίωση της σκληρής εξυγίανσης που επέβαλε το Βερολίνο στους εταίρους του στην Ευρωζώνη από την άνοιξη του 2010 μέχρι και σήμερα. Ηδη ακούγονται φωνές που λένε ότι με τα παραπάνω δεδομένα η ποσοτική χαλάρωση του Ντράγκι δεν χρειάζεται να υλοποιηθεί πλήρως, αφού η Ευρωζώνη δείχνει να απομακρύνεται από το σπιράλ αποπληθωρισμού, τον φαύλο κύκλο δηλαδή παρατεταμένης ύφεσης και μαζικής ανεργίας που γνώρισε για μια δεκαετία η Ιαπωνία.

Στην πιο επιεική εκδοχή ο Σόιμπλε και ο επικεφαλής της Μπούντεσμπανκ Βάιντμαν θα μπορούσαν να αποδεχθούν τη συμβολή της ποσοτικής χαλάρωσης στην ανάκαμψη ως διορθωτική κίνηση μιας σε γενικές γραμμές σωστής γραμμής πλεύσης.

Με την μια ή την άλλη παραπάνω προσέγγιση ή και τις δυο μαζί, το Βερολίνο θα κάνει ό,τι μπορεί να βοηθήσει τους Ραχόι, Ολάντ και Ρέντζι σε Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία, αντίστοιχα, να πάρουν την πολιτική πρωτοβουλία κινήσεων με κεντρική ιδέα ότι βγαίνουμε ή ακόμη ότι βγήκαμε από την κρίση. Στο κατά πόσον θα υπάρξει ανάσχεση της φθοράς του Ραχόι στις εκλογές ή κατά πόσον ο Ολάντ θα σταματήσει την ελεύθερη πτώση, είναι ζητούμενο.

Ζητούμενο γιατί μια πλειοψηφία οικονομικών αναλυτών εντός και εκτός Ευρώπης επιμένει στο ότι η ανάκαμψη είναι συγκυριακή και οφείλεται κατά κύριο λόγο στη σημαντική πτώση της τιμής του πετρελαίου που αυξάνει τη ζήτηση στη Γερμανία, η οποία σιγά σιγά λειτουργεί σαν ατμομηχανή που τραβά τους εταίρους της.

Στην τελευταία αυτή εκδοχή το Βερολίνο θα πρέπει να αναλάβει το κόστος όχι μόνον να ολοκληρώσει η ΕΚΤ την ποσοτική χαλάρωση, αλλά να στηρίξει ή να ανεχθεί και άλλα μέτρα Ντράγκι για τη στήριξη μιας πραγματικής επιστροφής στην ανάπτυξη.

Προς την Ενωση του Ευρώ;

Στο Βερολίνο προφανώς κατανοούν ότι η κυριαρχία της Γερμανίας θα αμφισβητηθεί στη πορεία των εξελίξεων και επείγονται να αποτυπώσουν τη θεσμική συμπλήρωση της ημιτελούς Ευρωζώνης.

Ομως η Δημοσιονομική και Οικονομική Διακυβέρνηση δεν μπορεί να γίνεται από το εξωθεσμικό και άτυπο Eurogroup, ούτε να περιορίζεται και να εξαντλείται στο ασφυκτικό πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και του Δημοσιονομικού Συμφώνου.

Ενα υπουργείο Οικονομιών της Ευρωζώνης δεν μπορεί παρά να είναι το σημείο αναφοράς, το επίκεντρο μιας συνολικής Πολιτικής Ενοποίησης.

Όχι μιας Υπερεθνικής Ομοσπονδίας που δεν την θέλει σήμερα η Γερμανία γιατί φοβάται την αμοιβαιοποίηση των κινδύνων με τους εταίρους της στην Ευρωζώνη και αποστρέφεται διαχρονικά η Γαλλία, αλλά μιας υβριδικής κοινοτικής-διακρατικής μορφής σαν αυτή που προέβλεπε το σχέδιο της Συνταγματικής Συνθήκης που απορρίφθηκε την άνοιξη του 2005 στα δημοψηφίσματα στη Γαλλία και την Ολλανδία.

Ετσι την Οικονομική Διακυβέρνηση και τους άλλους θεσμούς της Ευρωζώνης θα ελέγχει το Κοινοβούλιο της Ευρωζώνης το οποίο αν ισχύσουν οι προβληματισμοί δύο Τhink Tank του Glienicker Gruppe στο Βερολίνο και του Eiffel Group στο Παρίσι θα αποτελείται από αντιπροσωπείες των εθνικών Κοινοβουλίων των χωρών-μελών. Αυτή τη διαπραγμάτευση θέλει να πυροδοτήσει αλλά και να ελέγξει στο αυστηρό και δεδομένο πλαίσιο της μόνιμης λιτότητας και των μηδενικών ελλειμμάτων το Βερολίνο και θέλει στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου μια ομόφωνη απόφαση των «28».

Τελευταία ευκαιρία

Υψηλό πολιτικό κόστος θα είχε για τη Γερμανία ένα ατύχημα στη διαπραγμάτευση με την Αθήνα, που θα οδηγούσε στη συρρίκνωση της Ευρωζώνης ή ένα βραχυκύκλωμα στον διάλογο με το Λονδίνο που θα οδηγούσε μια Μεγάλη Δύναμη εκτός Ε.Ε.

Αν δεν παγιωθεί θεσμικά, σε γερμανικών προδιαγραφών πλαίσιο, η Ευρωζώνη, τότε θα αντιμετωπίσει πολύ σύντομα συνδυασμένη πίεση τόσο από την πολιτική αστάθεια και αβεβαιότητα σε χώρες όπως η Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία, όσο και από τη συνεχή και εντός του πλαισίου της ΤΤΙΡ πλέον πίεση για εναρμόνιση με τη γραμμή πλεύσης των ΗΠΑ, στην αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων στην παγκόσμια οικονομία.