Τι θα αλλάξει στην αδειοδότηση των επιχειρήσεων

Ερώτηση υπέβαλε ο Βουλευτής Ε. Μπασιάκος προς το υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού σχετικά με τις απαιτούμενες διαδικασίες και τις ρυθμίσεις για αδειοδότηση και εγκατάσταση επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Συγκριτικά στοιχεία με γειτονικές χώρες (πχ Κύπρος, Βουλγαρία)



Οι ερωτήσεις:

1. Ποιες είναι οι απαιτούμενες διαδικασίες για την αδειοδότηση και εγκατάσταση ελληνικών ή ξένων επιχειρήσεων στην Ελλάδα και ποιο το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο; Έχει δημοσιοποιηθεί το πλαίσιο αυτό, ώστε να είναι ευρύτερα γνωστό;
2. Ποιες οι αντίστοιχες διαδικασίες σε γειτονικές χώρες;
3. Ποια είναι τα συγκριτικά στοιχεία μεταξύ διαδικασιών και ρυθμίσεων αδειοδότησης και εγκατάστασης επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες και αντίστοιχων διαδικασιών και ρυθμίσεων στην Ελλάδα;
4. Γιατί δεν απλοποιούνται οι σχετικές διαδικασίες στη χώρα μας, δεδομένης της οικονομικής κρίσης, ώστε το περιβάλλον να καταστεί ευνοϊκότερο για προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων;

Η γραπτή απάντηση του Υπουργείου:

Σε απάντηση της Ερώτησης του βουλευτή κ. Ευάγγελου Μπασιάκου, αναφορικά με τη νομοθεσία αδειοδότησης των μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Α. Το βασικό θεσμικό πλαίσιο που διέπει την αδειοδότηση των μεταποιητικών δραστηριοτήτων είναι το δεύτερο μέρος του ν.3982/2011 (άρθρα 17-40), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, οι κανονιστικές πράξεις αυτού, οι εν ισχύ προβλέψεις του ν. 3325/2005 (κυρίως για την Αττική) και η Κοινή Υπουργική Απόφαση οικ. 12684/92/21.11.2014 (Β' 3181).

Αδειοδοτούσα Αρχή είναι η Διεύθυνση Ανάπτυξης της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, και εν δυνάμει μετά από διαδικασία πιστοποίησης το ΤΕΕ και κατά τόπο αρμόδια Επιμελητήρια.

Η διαδικασία αδειοδότησης και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται, περιγράφονται στην ΥΑ οικ. 483/35/Φ.15/2012 (Β' 158), ενώ οι Αδειοδοτούσες Αρχές εξειδικεύουν ποια, εκ των αναφερόμενων στην προαναφερθείσα ΥΑ, δικαιολογητικά, απαιτούνται για την αδειοδότηση της εκάστοτε μεταποιητικής δραστηριότητας.

Γενικά η διαδικασία αδειοδότησης έχει δύο στάδια: το στάδιο της εγκατάστασης (άδεια εγκατάστασης) και το στάδιο της λειτουργίας (άδεια λειτουργίας ή βεβαίωση κατάθεσης Υπεύθυνης Δήλωσης λειτουργίας ή ενημέρωση για την έναρξη λειτουργίας). Η άδεια εγκατάστασης αφορά στην πρόθεση/σχεδιασμό άσκησης μιας δραστηριότητας και κεντρικό της σημείο αποτελεί η χωροθέτηση της μονάδας όπου θα ασκείται η δραστηριότητα. Η άδεια λειτουργίας/Υπεύθυνη δήλωση αφορά στην υλοποίηση της πρόθεσης. Σημειώνεται ότι δεν απαιτείται άδεια εγκατάστασης για τα επαγγελματικά εργαστήρια του άρθρου 17 παρ.2 του ν.3982/2011 (επαγγελματικό εργαστήριο = μεταποιητική μονάδα χαμηλής όχλησης με εγκατεστημένη κινητήρια ισχύς μέχρι 37 kW ή θερμική μέχρι 70 kW) και για την εγκατάσταση μεταποιητικών δραστηριοτήτων σε ΒΙΠΕ που έχουν οργανωθεί σύμφωνα με τον Ν. 4458/1965, σε Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές, που έχουν οργανωθεί σύμφωνα με το Ν. 2545/1997, καθώς και σε Επιχειρηματικά Πάρκα του Ν.3982/2011.

Ειδικότερα, η διαδικασία αδειοδότησης, που κάθε φορά ακολουθείται, διαφοροποιείται με βάση τα εξής κριτήρια:

α) την κατάταξη της δραστηριότητας σε Υψηλή, Μέση, Χαμηλή όχληση βάσει της ΚΥΑ οικ. 3137/191/Φ. 15/2012 (Β' 1048)

β) το αν η δραστηριότητα έχει τα χαρακτηριστικά του επαγγελματικού

γ) το αν η δραστηριότητα εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ΚΥΑ οικ.12684/92/21.11.2014 (Β' 3181) (αφορά 103 δραστηριότητες, ρητά αναφερόμενες στο Παράρτημά της).

Με βάση τα ανωτέρω, η ακολουθούμενη διαδικασία αδειοδότησης είναι μια από τις ακόλουθες:

(1) Βεβαίωση κατάθεσης Υπεύθυνης Δήλωσης λειτουργίας (επαγγελματικά εργαστήρια)

(2) Άδεια εγκατάστασης + Βεβαίωση κατάθεσης Υπεύθυνης Δήλωσης λειτουργίας (μονάδες χαμηλής όχλησης και μονάδες μέσης όχλησης με υποβολή εγγυητικής επιστολής)

(3) Άδεια εγκατάστασης + Άδεια λειτουργίας (μονάδες μέσης όχλησης χωρίς υποβολή εγγυητικής επιστολής και μονάδες υψηλής όχλησης)

Στην ειδικά περίπτωση, όπου η ασκούμενη δραστηριότητα εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ΚΥΑ οικ.12684/92/21.11.2014:

(4) Ενημέρωση της Αδειοδοτούσας Αρχής για έναρξη λειτουργίας (μονάδες για τις οποίες δεν απαιτείται άδεια εγκατάστασης)

(5) Άδεια εγκατάστασης + Ενημέρωση της Αδειοδοτούσας Αρχής για έναρξη λειτουργίας (μονάδες για τις οποίες απαιτείται άδεια εγκατάστασης)

Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας (www.ggb.gr).

Β. Η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι από τους βασικούς άξονας του κυβερνητικού έργου. Με σκοπό την μείωση των διοικητικών βαρών, την ανάπτυξη των εγχώριων επιχειρήσεων και την προσέλκυση νέων επενδύσεων, γίνεται προσπάθεια απλοποίησης και επιτάχυνσης των διαδικασιών αδειοδότησης για το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας.

Το εγχείρημα αναμόρφωσης του υφιστάμενου αδειοδοτικού πλαισίου αποτελεί έργο τεράστιας σημασίας που χαρακτηρίζεται από εξαιρετική πολυπλοκότητα. Ως επιμέρους ενέργειες αναφέρονται οι ακόλουθες:

Εκδόθηκε η με αριθμό 21 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (Α' 96/2015) για την «Ανασύσταση και ανασυγκρότηση της Ομάδας Διαχείρισης Έργου (ΟΔΕ) για την απλούστευση της Αδειοδότησης για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας», δυνάμει του άρθρου 34 παρ. 5 Ν. 4262/2014. Η ΟΔΕ, με πρόεδρο το Γενικό Γραμματέα Βιομηχανίας, είναι αρμόδια για τον προγραμματισμό και την προώθηση των απαραίτητων δράσεων για την εφαρμογή του Ν. 4262/2014. Στην ΟΔΕ συμμετέχουν 14 Γενικές Γραμματείες, ενώ το συντονισμό των εργασιών της έχει αναλάβει η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας. Ήδη η ΟΔΕ έχει συνεδριάσει τέσσερις φορές και παρακολουθεί στενά την υλοποίηση του έργου της μεταρρύθμισης του αδειοδοτικού θεσμικού πλαισίου.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνήψε σύμβαση με την Παγκόσμια Τράπεζα για την απλούστευση της αδειοδότησης, διάρκειας τριών ετών, όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω.

Σε νομοθετικό επίπεδο, προς υλοποίηση του εγκεκριμένου χάρτη πορείας, για τον πρώτο κύκλο του έργου έχουν επιλεγεί τέσσερις τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για τους εξής τομείς :

α) Τουρισμός,

β) Μεταποίηση τροφίμων και ποτών,

γ) Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος και

δ) Εξορυκτικές δραστηριότητες.

Οι τομείς αυτοί καλύπτουν συνολικά το 40% των οικονομικών δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου, και αντίστοιχα σημαντικό ποσοστό της συνολικής επιχειρηματικότητας της χώρας.

Σύμφωνα με απόφαση της ΟΔΕ συγκροτήθηκαν τέσσερις υποομάδες εργασίας (μία για κάθε τομέα) που αποτελούνται από εκπροσώπους των συναρμόδιων Υπουργείων. Έργο των ανωτέρω υποομάδων είναι η απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης υπό το πρίσμα του ν. 4262/2014.

Ήδη (τέλη Δεκεμβρίου 2015) ολοκληρώθηκε η πρώτη Φάση του α' κύκλου του έργου των υποομάδων (πλην των εξορυκτικών, για τις οποίες ισχύει ιδιαίτερο χρονοδιάγραμμα), η οποία

περιελάμβανε τη συγκέντρωση όλων των απαιτούμενων στοιχείων και πληροφοριών, με σκοπό την πλήρη καταγραφή των υφιστάμενων αδειών και αδειοδοτικών διαδικασιών.

Η δεύτερη Φάση του α' κύκλου του έργου ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2016, με παραδοτέο την πρόταση τροποποιήσεων του υφιστάμενου αδειοδοτικού πλαισίου, οι οποίες βρίσκονται στο τελικό στάδιο ενσωμάτωσης τους (τρίτη Φάση του έργου).

Βασικός πυλώνας των αλλαγών είναι η πρόβλεψη απλής γνωστοποίησης για την έναρξη λειτουργίας των επιχειρήσεων των κλάδων αυτών με διενέργεια ελέγχων εκ των υστέρων. Επιπλέον, όπου απαιτούνται δικαιολογητικά, αυτά θα τηρούνται στο αρχείο των επιχειρήσεων και δεν θα υποβάλλονται στις Αδειοδοτούσες Αρχές.

Αμέσως μετά θα ακολουθήσουν δύο (2) ακόμα κύκλοι ανάλογων εργασιών με αντικείμενο άλλους κλάδους δραστηριοτήτων.

Στα ανωτέρω παρέχεται η συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας που με εμπειρογνώμονες δίνει χρήσιμες κατευθύνσεις-προτάσεις περί του ακολουθούμενου τρόπου εργασίας εισφέροντας παραδείγματα διαδικασιών αδειοδότησης σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (μέθοδος της συγκριτικής αξιολόγησης νομοθεσιών και καλών πρακτικών άλλων ευρωπαϊκών κρατών) καθώς και χρήσιμη γνώση περί της μεθόδου εκτίμησης κινδύνου, εργαλεία απαραίτητα στην προσπάθεια ασφαλούς εξαγωγής συμπερασμάτων που θα εξυπηρετούν την διευκόλυνση των επενδύσεων χωρίς έκπτωση στην προστασία πλευρών του δημοσίου συμφέροντος (προστασία περιβάλλοντος, ασφάλεια εγκαταστάσεων, εργαζομένων, περίοικων).

Σκοπός της εντατικής εργασίας που γίνεται είναι η μελέτη όχι μόνο των διαδικασιών αδειοδότησης καθαυτών, αλλά και των επιμέρους δικαιολογητικών που προβλέπει η υφιστάμενη νομοθεσία για τη νόμιμη λειτουργία των δραστηριοτήτων με στόχο την κατάργηση ορισμένων εξ αυτών ή την απλούστευση χορήγησης άλλων. Στο πλαίσιο αυτό λαμβάνουν χώρα επανειλημμένες επιμέρους συναντήσεις με τους εκπροσώπους τόσο των συναρμοδίων Υπουργείων όσο και των θεσμικών φορέων των παραγωγικών δραστηριοτήτων, προκειμένου μέσω αυτών των συνεργασιών να επιτευχθεί ανάλυση σε μεγαλύτερο βάθος και κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων κάθε τομέα αρμοδιότητας χωριστά.

Εργαλείο για τις μεταρρυθμίσεις αυτές θα αποτελέσει ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα αδειοδότησης επιχειρήσεων, το οποίο για πρώτη φορά θα τεθεί σε εφαρμογή στη χώρα.

Το σύστημα αυτό προβλέπεται να αποτελέσει τον κεντρικό ηλεκτρονικό μηχανισμό διαχείρισης της αδειοδοτικής και ελεγκτικής διαδικασίας.

Σε αυτόν τον ιστότοπο θα μπαίνει όποιος επιθυμεί να ξεκινήσει μια επιχείρηση, για να ενημερωθεί για ό,τι απαιτείται. Ταυτόχρονα, θα διεκπεραιώνει ηλεκτρονικά τις διαδικασίες, θα παρακολουθεί την πορεία των αιτήσεων και θα έχει διαθέσιμο το αδειοδοτικό ιστορικό της επιχείρησής του.

Ωστόσο, ο Ν.4262/2014 δεν μπορεί να ολοκληρωθεί στο σύνολο του, αν δεν ξεπεραστούν οι ασάφειες ως προς βασικές έννοιες που περιέχει και η πρόβλεψη γραφειοκρατικών διαδικασιών (π.χ. τρόποι έρευνας μονόπλευρα προσανατολισμένοι στις φορολογικές παραβάσεις, μη συναφής με τους σκοπούς της αδειοδότησης δικαιοδοσία της Επιτροπής Ανταγωνισμού, υποχρεωτικό ετήσιο παράβολο, εμπλοκή με πρόβλεψη απορρήτων στοιχείων κ.ά.) που δημιουργούν σύγχυση και ίσως περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιδιώκει να επιλύσει ο νόμος.

Για το λόγο αυτό έχει δρομολογηθεί η τροποποίηση διατάξεων αυτού, προκειμένου να καταστεί πιο λειτουργικός στην εφαρμογή του, χωρίς αλλοίωση της βασικής φιλοσοφίας του.

Οι εν λόγω τροποποιήσεις θα ολοκληρωθούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.