Νέες παρεμβάσεις στη φορολογική νομοθεσία
προανήγγειλε ανώτατο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου. Στην ατζέντα
των συζητήσεων με τους δανειστές βρίσκονται ήδη η αλλαγή στον τρόπο
φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιτηδευματιών, η
εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές η οποία θα επιφέρει
και σειρά αλλαγών στους φόρους των ακινήτων, το «πάγωμα» του φόρου
υπεραξίας στα ακίνητα αλλά και η διατήρηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα 32 νησιά του Αιγαίου που εξακολουθούν να απολαμβάνουν χαμηλότερους συντελεστές για ακόμη έναν χρόνο.
Και ενώ το κυβερνητικό στέλεχος εμφανίστηκε αισιόδοξο ότι για το 2017 ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα υπερκαλυφθεί, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν και φέτος οι προϋποθέσεις για διανομή έκτακτου μερίσματος, για το 2018 δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο επιβολής και νέων δημοσιονομικών μέτρων. Όπως παραδέχτηκε, αν υπάρξουν αποκλίσεις στον προϋπολογισμό σε μια χρονιά κατά την οποία το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να φτάσει στο 3,5% του ΑΕΠ, η «ελληνική κυβέρνηση θα τηρήσει τα συμφωνηθέντα».
Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να ολοκληρωθεί η τρίτη αξιολόγηση μέχρι τον Δεκέμβριο. Οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τα όσα είπε κυβερνητικό στέλεχος, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες της «Ν», θα ξεκινήσουν στο β’ δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου καθώς για τότε προγραμματίζεται η άφιξη των επικεφαλής των θεσμών και οι διαπραγματεύσεις με την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα. Η μεγάλη ανησυχία αυτή τη στιγμή σχετίζεται με το αν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα εγείρει νέες αξιώσεις. Ήδη, σύμφωνα με κυβερνητικό παράγοντα, έχει ζητηθεί από την ελληνική πλευρά να «εξομαλυνθούν» τα οικογενειακά επιδόματα, κάτι που αν υλοποιηθεί με τον τρόπο που θέλει το ΔΝΤ θα σημάνει γενναίες περικοπές στα επιδόματα των τριτέκνων και των πολυτέκνων, «κάτι που προσπαθούμε να αποφύγουμε», όπως υποστήριξε ο κυβερνητικός αξιωματούχος.
Αναλυτικά οι θέσεις του υψηλόβαθμου στελέχους του οικονομικού επιτελείου για τα ανοικτά θέματα που απασχολούν την κυβέρνηση έχουν ως εξής:
3η αξιολόγηση: Ο στόχος της κυβέρνησης και η εντολή του πρωθυπουργού είναι οι διαπραγματεύσεις να κυλήσουν με γοργό ρυθμό. Τα τεχνικά κλιμάκια είναι ήδη στην Αθήνα, ενώ οι συζητήσεις με τους επικεφαλής θα ξεκινήσουν μετά την ολοκλήρωση της φθινοπωρινής συνόδου του ΔΝΤ, δηλαδή στο β’ δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να κλείσει η τρίτη αξιολόγηση έως το Eurogroup του Δεκεμβρίου ή στη χειρότερη περίπτωση τον Ιανουάριο και αυτό διότι η Ελλάδα δεν θέλει να έχει εκκρεμότητες όταν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2018 θα μπουν στο τραπέζι δύο εξαιρετικά κρίσιμα ζητήματα για την Ελλάδα:
1. Η επόμενη μέρα εξόδου της Ελλάδας από τα μνημόνια, δηλαδή το καθεστώς υπό το οποίο θα λειτουργεί η χώρα μετά τον Ιούλιο του 2018.
2. Το μέλλον του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ελλάδα. Στις αρχές του νέου έτους θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το τι θα γίνει με το ξεχωριστό μνημόνιο που έχει υπογράψει η Ελλάδα με το ΔΝΤ και το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση «αναμονής» (stand by arrangement). H Ελλάδα θέλει ξεκάθαρη θέση από το ΔΝΤ: ή μέσα στο ελληνικό πρόγραμμα, ή έξω από αυτό και σε κάθε περίπτωση όχι με το ένα πόδι μέσα και με το άλλο πόδι έξω.
Εκτέλεση προϋπολογισμού 2017: Η φετινή χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 1,75%, που είναι και ο βασικός μνημονιακός στόχος. Εφόσον υπάρξει υπεραπόδοση, θα γίνει και φέτος έκτακτη διανομή μερίσματος, μόνο που αυτή τη φορά τα χρήματα δεν θα δοθούν στους συνταξιούχους. Έχει ήδη συμφωνηθεί με τους θεσμούς ότι το υπερβάλλον ποσό μπορεί να δοθεί είτε για την ενίσχυση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), την ενίσχυση των κοινωνικών δαπανών ή τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων. Σε κάθε περίπτωση, η διανομή θα γίνει μέσα στο 2017 και τα όποια μέτρα θα έχουν εφάπαξ χαρακτήρα.
ΑΕΠ 2017: Το οικονομικό επιτελείο αναμένει ότι θα υπάρξει πολύ μεγάλη ανάπτυξη κατά το γ’ τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Ο στόχος για ανάπτυξη της τάξεως του 1,8% κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς αναμένεται ότι θα επιτευχθεί.
Προϋπολογισμός 2018: Κατά την εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου δεν θα υπάρξουν σημαντικές αποκλίσεις από τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος της επόμενης χρονιάς που είναι το 3,5% του ΑΕΠ. Εφόσον όμως υπάρξουν, κάτι που θα συζητηθεί αναλυτικά με τους θεσμούς στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης και σε κάθε περίπτωση πριν από την κατάθεση του προϋπολογισμού στη Βουλή, η κυβέρνηση θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της (σ.σ.: αυτό σημαίνει ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για κλείσει το όποιο δημοσιονομικό κενό εντοπιστεί).
Έξοδος στις αγορές: Θα υπάρξουν και άλλες απόπειρες εξόδου στις αγορές μέσα στο επόμενο εξάμηνο τόσο για την αναχρηματοδότηση παλαιών ομολόγων όσο και για την άντληση «φρέσκου χρήματος», μέρος του οποίου θα διατεθεί για τον «κουμπαρά» που φτιάχνει η ελληνική κυβέρνηση ύστερα από τη συμφωνία του Eurogroup εν όψει του τέλους του τρίτου μνημονίου.
Αλλαγές στους φόρους: Με την αλλαγή στον τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιτηδευματιών, αλλά και τη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το δηλωθέν εισόδημα, δημιουργήθηκε ισχυρό κίνητρο για φοροδιαφυγή (σ.σ.: από τη φετινή εκκαθάριση προέκυψε μείωση του δηλωθέντος εισοδήματος των αυτοαπασχολουμένων κατά 20% ή κατά περίπου 900 εκατ. ευρώ). Σε αυτό τον λόγο αποδόθηκε από το αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος η σημαντική υστέρηση εσόδων που παρατηρήθηκε τον Ιούλιο στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος, το θέμα των μεγάλων επιβαρύνσεων και της συνεπακόλουθης φοροδιαφυγής των επιτηδευματιών έχει ήδη μπει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές προκειμένου να βρεθεί λύση. Ερωτηθείς ο κυβερνητικός αξιωματούχος αν είναι στο τραπέζι και οι μειώσεις φορολογικών συντελεστών, άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά.
Στο τραπέζι, επίσης, έχει τεθεί το θέμα να «παγώσει» για ακόμη έναν χρόνο ο φόρος υπεραξίας στα ακίνητα, όπως επίσης και να διατηρηθεί το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ στα 32 νησιά του Αιγαίου που εξακολουθούν να εφαρμόζουν χαμηλότερους συντελεστές λόγω του προσφυγικού. Όλα αυτά τα θέματα θα πρέπει να συμφωνηθούν με τους δανειστές καθώς είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να ζητηθούν «ισοδύναμα». Ο κυβερνητικός αξιωματούχος κλήθηκε να απαντήσει και στο ερώτημα για το πώς θα καλυφθεί το δημοσιονομικό κόστος από την επικείμενη εξίσωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις πραγματικές.
Ο κυβερνητικός αξιωματούχος απέφυγε να απαντήσει. Θεωρείται, ωστόσο, δεδομένο ότι το συγκεκριμένο ζήτημα θα απασχολήσει έντονα το οικονομικό επιτελείο το επόμενο διάστημα καθώς θα αγγίξει και τον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ για το 2018.
Και ενώ το κυβερνητικό στέλεχος εμφανίστηκε αισιόδοξο ότι για το 2017 ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα υπερκαλυφθεί, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν και φέτος οι προϋποθέσεις για διανομή έκτακτου μερίσματος, για το 2018 δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο επιβολής και νέων δημοσιονομικών μέτρων. Όπως παραδέχτηκε, αν υπάρξουν αποκλίσεις στον προϋπολογισμό σε μια χρονιά κατά την οποία το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να φτάσει στο 3,5% του ΑΕΠ, η «ελληνική κυβέρνηση θα τηρήσει τα συμφωνηθέντα».
Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να ολοκληρωθεί η τρίτη αξιολόγηση μέχρι τον Δεκέμβριο. Οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τα όσα είπε κυβερνητικό στέλεχος, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες της «Ν», θα ξεκινήσουν στο β’ δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου καθώς για τότε προγραμματίζεται η άφιξη των επικεφαλής των θεσμών και οι διαπραγματεύσεις με την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα. Η μεγάλη ανησυχία αυτή τη στιγμή σχετίζεται με το αν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα εγείρει νέες αξιώσεις. Ήδη, σύμφωνα με κυβερνητικό παράγοντα, έχει ζητηθεί από την ελληνική πλευρά να «εξομαλυνθούν» τα οικογενειακά επιδόματα, κάτι που αν υλοποιηθεί με τον τρόπο που θέλει το ΔΝΤ θα σημάνει γενναίες περικοπές στα επιδόματα των τριτέκνων και των πολυτέκνων, «κάτι που προσπαθούμε να αποφύγουμε», όπως υποστήριξε ο κυβερνητικός αξιωματούχος.
Αναλυτικά οι θέσεις του υψηλόβαθμου στελέχους του οικονομικού επιτελείου για τα ανοικτά θέματα που απασχολούν την κυβέρνηση έχουν ως εξής:
3η αξιολόγηση: Ο στόχος της κυβέρνησης και η εντολή του πρωθυπουργού είναι οι διαπραγματεύσεις να κυλήσουν με γοργό ρυθμό. Τα τεχνικά κλιμάκια είναι ήδη στην Αθήνα, ενώ οι συζητήσεις με τους επικεφαλής θα ξεκινήσουν μετά την ολοκλήρωση της φθινοπωρινής συνόδου του ΔΝΤ, δηλαδή στο β’ δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να κλείσει η τρίτη αξιολόγηση έως το Eurogroup του Δεκεμβρίου ή στη χειρότερη περίπτωση τον Ιανουάριο και αυτό διότι η Ελλάδα δεν θέλει να έχει εκκρεμότητες όταν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2018 θα μπουν στο τραπέζι δύο εξαιρετικά κρίσιμα ζητήματα για την Ελλάδα:
1. Η επόμενη μέρα εξόδου της Ελλάδας από τα μνημόνια, δηλαδή το καθεστώς υπό το οποίο θα λειτουργεί η χώρα μετά τον Ιούλιο του 2018.
2. Το μέλλον του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ελλάδα. Στις αρχές του νέου έτους θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το τι θα γίνει με το ξεχωριστό μνημόνιο που έχει υπογράψει η Ελλάδα με το ΔΝΤ και το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση «αναμονής» (stand by arrangement). H Ελλάδα θέλει ξεκάθαρη θέση από το ΔΝΤ: ή μέσα στο ελληνικό πρόγραμμα, ή έξω από αυτό και σε κάθε περίπτωση όχι με το ένα πόδι μέσα και με το άλλο πόδι έξω.
Εκτέλεση προϋπολογισμού 2017: Η φετινή χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 1,75%, που είναι και ο βασικός μνημονιακός στόχος. Εφόσον υπάρξει υπεραπόδοση, θα γίνει και φέτος έκτακτη διανομή μερίσματος, μόνο που αυτή τη φορά τα χρήματα δεν θα δοθούν στους συνταξιούχους. Έχει ήδη συμφωνηθεί με τους θεσμούς ότι το υπερβάλλον ποσό μπορεί να δοθεί είτε για την ενίσχυση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), την ενίσχυση των κοινωνικών δαπανών ή τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων. Σε κάθε περίπτωση, η διανομή θα γίνει μέσα στο 2017 και τα όποια μέτρα θα έχουν εφάπαξ χαρακτήρα.
ΑΕΠ 2017: Το οικονομικό επιτελείο αναμένει ότι θα υπάρξει πολύ μεγάλη ανάπτυξη κατά το γ’ τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Ο στόχος για ανάπτυξη της τάξεως του 1,8% κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς αναμένεται ότι θα επιτευχθεί.
Προϋπολογισμός 2018: Κατά την εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου δεν θα υπάρξουν σημαντικές αποκλίσεις από τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος της επόμενης χρονιάς που είναι το 3,5% του ΑΕΠ. Εφόσον όμως υπάρξουν, κάτι που θα συζητηθεί αναλυτικά με τους θεσμούς στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης και σε κάθε περίπτωση πριν από την κατάθεση του προϋπολογισμού στη Βουλή, η κυβέρνηση θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της (σ.σ.: αυτό σημαίνει ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για κλείσει το όποιο δημοσιονομικό κενό εντοπιστεί).
Έξοδος στις αγορές: Θα υπάρξουν και άλλες απόπειρες εξόδου στις αγορές μέσα στο επόμενο εξάμηνο τόσο για την αναχρηματοδότηση παλαιών ομολόγων όσο και για την άντληση «φρέσκου χρήματος», μέρος του οποίου θα διατεθεί για τον «κουμπαρά» που φτιάχνει η ελληνική κυβέρνηση ύστερα από τη συμφωνία του Eurogroup εν όψει του τέλους του τρίτου μνημονίου.
Αλλαγές στους φόρους: Με την αλλαγή στον τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιτηδευματιών, αλλά και τη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το δηλωθέν εισόδημα, δημιουργήθηκε ισχυρό κίνητρο για φοροδιαφυγή (σ.σ.: από τη φετινή εκκαθάριση προέκυψε μείωση του δηλωθέντος εισοδήματος των αυτοαπασχολουμένων κατά 20% ή κατά περίπου 900 εκατ. ευρώ). Σε αυτό τον λόγο αποδόθηκε από το αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος η σημαντική υστέρηση εσόδων που παρατηρήθηκε τον Ιούλιο στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος, το θέμα των μεγάλων επιβαρύνσεων και της συνεπακόλουθης φοροδιαφυγής των επιτηδευματιών έχει ήδη μπει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές προκειμένου να βρεθεί λύση. Ερωτηθείς ο κυβερνητικός αξιωματούχος αν είναι στο τραπέζι και οι μειώσεις φορολογικών συντελεστών, άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά.
Στο τραπέζι, επίσης, έχει τεθεί το θέμα να «παγώσει» για ακόμη έναν χρόνο ο φόρος υπεραξίας στα ακίνητα, όπως επίσης και να διατηρηθεί το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ στα 32 νησιά του Αιγαίου που εξακολουθούν να εφαρμόζουν χαμηλότερους συντελεστές λόγω του προσφυγικού. Όλα αυτά τα θέματα θα πρέπει να συμφωνηθούν με τους δανειστές καθώς είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να ζητηθούν «ισοδύναμα». Ο κυβερνητικός αξιωματούχος κλήθηκε να απαντήσει και στο ερώτημα για το πώς θα καλυφθεί το δημοσιονομικό κόστος από την επικείμενη εξίσωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις πραγματικές.
Ο κυβερνητικός αξιωματούχος απέφυγε να απαντήσει. Θεωρείται, ωστόσο, δεδομένο ότι το συγκεκριμένο ζήτημα θα απασχολήσει έντονα το οικονομικό επιτελείο το επόμενο διάστημα καθώς θα αγγίξει και τον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ για το 2018.
