Την καθιέρωση αυστηρότερων κοινοτικών κανόνων
σχετικά με την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες
δραστηριότητες αλλά και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, προβλέπει η
νέα τροποποιημένη οδηγία της Ε.Ε., η οποία, μετά την πολιτική συμφωνία
μεταξύ του Συμβουλίου της Ε.Ε. και της Ευρωβουλής, θα εγκριθεί τώρα και
τυπικά ώστε να τεθεί σε ισχύ.
Η νέα οδηγία, που βασίζεται σε σχετική πρόταση της Κομισιόν, έχει δύο βασικούς στόχους: την πρόληψη της χρήσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη χρηματοδότηση εγκληματικών δραστηριοτήτων και την ενίσχυση των κανόνων διαφάνειας για να αποτρέπεται η μεγάλης κλίμακας απόκρυψη κεφαλαίων.
Ο σκοπός είναι να παταχθεί η χρηματοδότηση εγκληματικών δραστηριοτήτων, χωρίς να παρεμποδίζεται η ομαλή λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών και των συστημάτων πληρωμών. Τροποποιώντας την οδηγία 2015/849, το κείμενο που συμφωνήθηκε επιχειρεί να εξισορροπήσει την ανάγκη αυξημένης ασφάλειας με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των οικονομικών ελευθεριών.
Η απόφαση είναι μέρος του σχεδίου δράσης κατά της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, το οποίο κατέστρωσε η Επιτροπή το 2016, έπειτα από τις αλλεπάλληλες τρομοκρατικές επιθέσεις που σημειώθηκαν στην Ευρώπη, ενώ χάρη στη νέα οδηγία οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να παρακολουθούν καλύτερα τις χρηματοδοτικές ροές και να εμποδίζουν τη χρηματοδότηση εγκληματικών δικτύων.
Οι κυριότερες τροποποιήσεις της οδηγίας 2015/849 αφορούν:
* Τα μητρώα πραγματικών δικαιούχων, με σκοπό να βελτιωθεί η διαφάνεια σχετικά με την κυριότητα εταιρειών και καταπιστευμάτων.
* Τη δημόσια πρόσβαση στα μητρώα και στις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους εταιρειών και καταπιστευμάτων.
* Πρόσβαση με βάση το έννομο συμφέρον στις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους καταπιστευμάτων και παρόμοιων νομικών μορφωμάτων.
* Δημόσια πρόσβαση κατόπιν γραπτής αίτησης στις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους καταπιστευμάτων τα οποία έχουν στην ιδιοκτησία τους εταιρεία που δεν έχει συσταθεί στην Ε.Ε.
* Την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των Μονάδων Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών (ΜΧΠ) των κρατών-μελών. Οι ΜΧΠ θα έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που περιέχονται στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών και λογαριασμών πληρωμών, ώστε να μπορούν να εντοπίζουν τους κατόχους των λογαριασμών.
* Τη βελτίωση των ελέγχων όσον αφορά τις τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου. Η Επιτροπή έχει δημιουργήσει και ενημερώνει τακτικά έναν εναρμονισμένο κατάλογο χωρών εκτός Ε.Ε. των οποίων τα συστήματα πρόληψης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες παρουσιάζουν ελλείψεις. Για τις χρηματοδοτικές ροές από τις χώρες αυτές θα απαιτούνται πρόσθετα μέτρα δέουσας επιμέλειας.
Για την αντιμετώπιση των κινδύνων που συνδέονται με τις προπληρωμένες κάρτες και τα εικονικά νομίσματα, η οδηγία μειώνει το όριο για την εξακρίβωση της ταυτότητας των κατόχων προπληρωμένων καρτών από 250 σε 150 ευρώ, ενώ επεκτείνονται οι απαιτήσεις για την επαλήθευση της ταυτότητας των πελατών. Οι πλατφόρμες ανταλλαγής εικονικών νομισμάτων και οι πάροχοι υπηρεσιών θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών θα πρέπει να εφαρμόζουν ελέγχους στους πελάτες, καταργώντας την ανωνυμία που συνδέεται με αυτού του είδους τις ανταλλαγές.
Η νέα οδηγία, που βασίζεται σε σχετική πρόταση της Κομισιόν, έχει δύο βασικούς στόχους: την πρόληψη της χρήσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη χρηματοδότηση εγκληματικών δραστηριοτήτων και την ενίσχυση των κανόνων διαφάνειας για να αποτρέπεται η μεγάλης κλίμακας απόκρυψη κεφαλαίων.
Ο σκοπός είναι να παταχθεί η χρηματοδότηση εγκληματικών δραστηριοτήτων, χωρίς να παρεμποδίζεται η ομαλή λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών και των συστημάτων πληρωμών. Τροποποιώντας την οδηγία 2015/849, το κείμενο που συμφωνήθηκε επιχειρεί να εξισορροπήσει την ανάγκη αυξημένης ασφάλειας με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των οικονομικών ελευθεριών.
Η απόφαση είναι μέρος του σχεδίου δράσης κατά της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, το οποίο κατέστρωσε η Επιτροπή το 2016, έπειτα από τις αλλεπάλληλες τρομοκρατικές επιθέσεις που σημειώθηκαν στην Ευρώπη, ενώ χάρη στη νέα οδηγία οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να παρακολουθούν καλύτερα τις χρηματοδοτικές ροές και να εμποδίζουν τη χρηματοδότηση εγκληματικών δικτύων.
Οι κυριότερες τροποποιήσεις της οδηγίας 2015/849 αφορούν:
* Τα μητρώα πραγματικών δικαιούχων, με σκοπό να βελτιωθεί η διαφάνεια σχετικά με την κυριότητα εταιρειών και καταπιστευμάτων.
* Τη δημόσια πρόσβαση στα μητρώα και στις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους εταιρειών και καταπιστευμάτων.
* Πρόσβαση με βάση το έννομο συμφέρον στις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους καταπιστευμάτων και παρόμοιων νομικών μορφωμάτων.
* Δημόσια πρόσβαση κατόπιν γραπτής αίτησης στις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους καταπιστευμάτων τα οποία έχουν στην ιδιοκτησία τους εταιρεία που δεν έχει συσταθεί στην Ε.Ε.
* Την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των Μονάδων Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών (ΜΧΠ) των κρατών-μελών. Οι ΜΧΠ θα έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που περιέχονται στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών και λογαριασμών πληρωμών, ώστε να μπορούν να εντοπίζουν τους κατόχους των λογαριασμών.
* Τη βελτίωση των ελέγχων όσον αφορά τις τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου. Η Επιτροπή έχει δημιουργήσει και ενημερώνει τακτικά έναν εναρμονισμένο κατάλογο χωρών εκτός Ε.Ε. των οποίων τα συστήματα πρόληψης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες παρουσιάζουν ελλείψεις. Για τις χρηματοδοτικές ροές από τις χώρες αυτές θα απαιτούνται πρόσθετα μέτρα δέουσας επιμέλειας.
Για την αντιμετώπιση των κινδύνων που συνδέονται με τις προπληρωμένες κάρτες και τα εικονικά νομίσματα, η οδηγία μειώνει το όριο για την εξακρίβωση της ταυτότητας των κατόχων προπληρωμένων καρτών από 250 σε 150 ευρώ, ενώ επεκτείνονται οι απαιτήσεις για την επαλήθευση της ταυτότητας των πελατών. Οι πλατφόρμες ανταλλαγής εικονικών νομισμάτων και οι πάροχοι υπηρεσιών θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών θα πρέπει να εφαρμόζουν ελέγχους στους πελάτες, καταργώντας την ανωνυμία που συνδέεται με αυτού του είδους τις ανταλλαγές.
