Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποφάσισε να προσαρμόσει την επέμβασή του σε περιοχές ενιαίου νομίσματος όπως π.χ. στην ευρωζώνη, με αφορμή την ελληνική κρίση, δημιουργώντας νέα εργαλεία παρέμβασης. Βασικό στοιχείο των νέων αυτών εργαλείων είναι η δυνατότητα του ΔΝΤ να παρεμβαίνει συντονίζοντας τους φορείς του ενιαίου νομισματικού χώρου με την προϋπόθεση της αναγνώρισης της δικής του πρωτοκαθεδρίας.
Η προσαρμογή αυτή έγινε με αφορμή την κρίση στην Ελλάδα και με βάση την εμπειρία του από την παρέμβαση στην χώρα μας.
Το ΔΝΤ δημοσιοποίησε σήμερα μία νέα έκθεσή του με τίτλο "Σχεδιασμός Προγραμμάτων σε Νομισματικές Ενώσεις", όπου περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο θα συμμετέχει στο εξής σε προγράμματα διάσωσης χωρών που είναι μέλη νομισματικών ενώσεων, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα.
Το ΔΝΤ προχωρά στην αποτίμηση της έως τώρα εμπειρίας που έχει αποκομίσει από τη στήριξη της οικονομικής προσαρμογής χωρών που ανήκουν σε νομισματική ένωση και για πρώτη φορά προτείνει μία οδηγία για τον τρόπο σχεδιασμού και διαχείρισης αυτής της στήριξης. Η οδηγία διευκρινίζει το πότε και το πώς το Ταμείο θα ζητά υποστηρικτικές πολιτικές ενέργειες από τα θεσμικά όργανα της ένωσης. Όπως διευκρινίζει, δεν δίνει καμία νέα εξουσία στο ΔΝΤ, απλώς αποσαφηνίζει το πώς η εξουσία που διαθέτει θα πρέπει να ασκείται στην πράξη.
Η νέα οδηγία που εγκρίθηκε από το εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με τα όσα γράφει στην έκθεσή του το ίδιο το Ταμείο, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης σαφήνειας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο το ΔΝΤ στηρίζει τα μέλη μίας νομισματικής ένωσης τα οποία προχωρούν σε οικονομική προσαρμογή. "Η οδηγία αυτή είναι μία φυσική εξέλιξη της προηγούμενης δέσμευσής μας προς τις νομισματικές ενώσεις και θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις μας για δανεισμό είναι ισχυρές και δίκαιες - ενώ παράλληλα εγγυάται μία προσέγγιση που λαμβάνει υπόψιν τις συνθήκες που επικρατούν σε μία χώρα και σε μία ένωση και προστατεύει την ανεξαρτησία των θεσμών της νομισματικής ένωσης".
Ειδικότερα, στην έκθεσή του, το ΔΝΤ αναφέρει:
Όταν ένα κράτος ή μία νομισματική ένωση ζητά από το Ταμείο να αναλάβει δράση, αυτό με τη σειρά του θα ζητά πολιτικές διαβεβαιώσεις από τους θεσμούς της Ένωσης - δηλαδή οικειοθελείς δεσμεύσεις για την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων που κρίνονται ως κρίσιμες για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
* Όταν οι εθνικές πολιτικές είναι ανεπαρκείς. Προϋπόθεση είναι ότι ο σχεδιασμός του προγράμματος θα πρέπει να βασίζεται, στο βαθμό που είναι δυνατό, σε πολιτικές υπό τον έλεγχο των εθνικών αρχών του κράτους μέλους. Μόνο όταν αυτό δεν είναι εφικτό, συνήθως διότι κάποια βασική πτυχή άσκησης πολιτικής έχει ανατεθεί στην Ένωση - θα ζητούνται συμπληρωματική μέτρα από τα αρμόδια θεσμικά όργανα της Ένωσης.
* Όταν οι ενέργειες είναι κρίσιμες για την επιτυχία του προγράμματος. Το "κατώφλι" είναι το ίδιο με τις πολιτικές υπό τον έλεγχο του κράτους - μέλους: τα μέτρα θα πρέπει να θεωρούνται κρίσιμα για την επιτυχία του προγράμματος - το οποίο σημαίνει ότι αν τα μέτρα δεν εφαρμοστούν, οι στόχοι του προγράμματος θα τεθούν σε κίνδυνο.
* Όταν οι ενέργειες είναι σύμφωνες με τις εντολές και το νομικό πλαίσιο. Όπως συμβαίνει με τα θεσμικά όργανα των μεμονωμένων χωρών, το Ταμείο δεν θα ζητήσει από ένα θεσμικό όργανο να αναλάβει δράση ή να αναλάβει δεσμεύσεις που είναι ασυμβίβαστες με την εντολή του θεσμικού οργάνου και τα νομικά ή θεσμικά πλαίσια του.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες του ΔΝΤ, οι εγγυήσεις θα πρέπει να είναι σαφείς, συγκεκριμένες, να παρακολουθούνται και, όπου χρειάζεται, να τηρούν συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Το αρμόδιο θεσμικό όργανο θα πρέπει να παρέχει γραπτές διαβεβαιώσεις, είτε με τη μορφή επιστολής προς το Ταμείο είτε με δημόσια ανακοίνωση. Οι διαβεβαιώσεις αυτές θα μπορούσαν να είναι εμπιστευτικές, μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις που η δημοσιοποίησή τους θα μπορούσε να προκαλέσει αναστάτωση στις αγορές.
Η προσαρμογή αυτή έγινε με αφορμή την κρίση στην Ελλάδα και με βάση την εμπειρία του από την παρέμβαση στην χώρα μας.
Το ΔΝΤ δημοσιοποίησε σήμερα μία νέα έκθεσή του με τίτλο "Σχεδιασμός Προγραμμάτων σε Νομισματικές Ενώσεις", όπου περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο θα συμμετέχει στο εξής σε προγράμματα διάσωσης χωρών που είναι μέλη νομισματικών ενώσεων, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα.
Το ΔΝΤ προχωρά στην αποτίμηση της έως τώρα εμπειρίας που έχει αποκομίσει από τη στήριξη της οικονομικής προσαρμογής χωρών που ανήκουν σε νομισματική ένωση και για πρώτη φορά προτείνει μία οδηγία για τον τρόπο σχεδιασμού και διαχείρισης αυτής της στήριξης. Η οδηγία διευκρινίζει το πότε και το πώς το Ταμείο θα ζητά υποστηρικτικές πολιτικές ενέργειες από τα θεσμικά όργανα της ένωσης. Όπως διευκρινίζει, δεν δίνει καμία νέα εξουσία στο ΔΝΤ, απλώς αποσαφηνίζει το πώς η εξουσία που διαθέτει θα πρέπει να ασκείται στην πράξη.
Η νέα οδηγία που εγκρίθηκε από το εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με τα όσα γράφει στην έκθεσή του το ίδιο το Ταμείο, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης σαφήνειας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο το ΔΝΤ στηρίζει τα μέλη μίας νομισματικής ένωσης τα οποία προχωρούν σε οικονομική προσαρμογή. "Η οδηγία αυτή είναι μία φυσική εξέλιξη της προηγούμενης δέσμευσής μας προς τις νομισματικές ενώσεις και θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις μας για δανεισμό είναι ισχυρές και δίκαιες - ενώ παράλληλα εγγυάται μία προσέγγιση που λαμβάνει υπόψιν τις συνθήκες που επικρατούν σε μία χώρα και σε μία ένωση και προστατεύει την ανεξαρτησία των θεσμών της νομισματικής ένωσης".
Ειδικότερα, στην έκθεσή του, το ΔΝΤ αναφέρει:
Όταν ένα κράτος ή μία νομισματική ένωση ζητά από το Ταμείο να αναλάβει δράση, αυτό με τη σειρά του θα ζητά πολιτικές διαβεβαιώσεις από τους θεσμούς της Ένωσης - δηλαδή οικειοθελείς δεσμεύσεις για την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων που κρίνονται ως κρίσιμες για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
* Όταν οι εθνικές πολιτικές είναι ανεπαρκείς. Προϋπόθεση είναι ότι ο σχεδιασμός του προγράμματος θα πρέπει να βασίζεται, στο βαθμό που είναι δυνατό, σε πολιτικές υπό τον έλεγχο των εθνικών αρχών του κράτους μέλους. Μόνο όταν αυτό δεν είναι εφικτό, συνήθως διότι κάποια βασική πτυχή άσκησης πολιτικής έχει ανατεθεί στην Ένωση - θα ζητούνται συμπληρωματική μέτρα από τα αρμόδια θεσμικά όργανα της Ένωσης.
* Όταν οι ενέργειες είναι κρίσιμες για την επιτυχία του προγράμματος. Το "κατώφλι" είναι το ίδιο με τις πολιτικές υπό τον έλεγχο του κράτους - μέλους: τα μέτρα θα πρέπει να θεωρούνται κρίσιμα για την επιτυχία του προγράμματος - το οποίο σημαίνει ότι αν τα μέτρα δεν εφαρμοστούν, οι στόχοι του προγράμματος θα τεθούν σε κίνδυνο.
* Όταν οι ενέργειες είναι σύμφωνες με τις εντολές και το νομικό πλαίσιο. Όπως συμβαίνει με τα θεσμικά όργανα των μεμονωμένων χωρών, το Ταμείο δεν θα ζητήσει από ένα θεσμικό όργανο να αναλάβει δράση ή να αναλάβει δεσμεύσεις που είναι ασυμβίβαστες με την εντολή του θεσμικού οργάνου και τα νομικά ή θεσμικά πλαίσια του.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες του ΔΝΤ, οι εγγυήσεις θα πρέπει να είναι σαφείς, συγκεκριμένες, να παρακολουθούνται και, όπου χρειάζεται, να τηρούν συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Το αρμόδιο θεσμικό όργανο θα πρέπει να παρέχει γραπτές διαβεβαιώσεις, είτε με τη μορφή επιστολής προς το Ταμείο είτε με δημόσια ανακοίνωση. Οι διαβεβαιώσεις αυτές θα μπορούσαν να είναι εμπιστευτικές, μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις που η δημοσιοποίησή τους θα μπορούσε να προκαλέσει αναστάτωση στις αγορές.
