Μείωση αφορολόγητου ορίου ακόμη και από το 2019, νέες αντικειμενικές αξίες και ΕΝΦΙΑ, μείωση ΦΠΑ στα νησιά όπου εφαρμόζεται ακόμη το ειδικό καθεστώς αποτελούν -μεταξύ άλλων- τα τρία μεγάλα «εμπόδια» που καλείται να περάσει η κυβέρνηση, προκειμένου να αποφευχθούν «αναταράξεις» με τους δανειστές που ενδέχεται να φέρουν αλυσιδωτές επιπτώσεις στην οικονομία και στην ομαλή προσαρμογή στη μεταμνημονιακή εποχή.
Η επιτυχής πορεία εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την πιστή τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί, ώστε να μην καταγραφούν σε καμία περίπτωση δημοσιονομικές αποκλίσεις, που θα φέρουν νωρίτερα τα επώδυνα μέτρα -όπως η μείωση του αφορολόγητου ορίου από το 2019-, αλλά και τη μη εφαρμογή εγκαίρως των αντίμετρων που έχουν ψηφιστεί και έχουν ως στόχο την ελάφρυνση φυσικών και νομικών προσώπων μέσω παρεμβάσεων στη φορολογία.
Αυτά προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από το νέο επικαιροποιημένο μνημόνιο 40 σελίδων που συμφωνήθηκε μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, όπως δημοσιοποιήθηκε στην ιστοσελίδα της Κομισιόν και από το οποίο γίνεται σαφές ότι οι δεσμεύσεις εκτείνονται μέχρι και τουλάχιστον το 2022, αφού υπογραμμίζεται ότι όλες οι πολιτικές που έχουν συμφωνηθεί θα πρέπει να εφαρμοστούν για πολλά χρόνια για να μη διακυβευτεί ο στόχος της ανάπτυξης.
Το σίγουρο είναι ότι η ελληνική οικονομία θα πρέπει να εμφανίζει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ για σειρά ετών και παράλληλα να αποφύγει «μαύρες» τρύπες στα έσοδα, που -όπως κατηγορηματικά αναφέρεται στο επικαιροποιημένο μνημόνιο- θα φέρουν έναν χρόνο νωρίτερα τη μείωση του αφορολόγητου ορίου, που -παρά τις πρόσφατες διαβεβαιώσεις κυβερνητικών στελεχών- παραμένει «ανοιχτό» θέμα.
Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι στο εν λόγω κείμενο επισημαίνεται ότι «οι αρχές, ως προαπαιτούμενο, θα φέρουν μπροστά την εφαρμογή των μέτρων για τη φορολογία εισοδήματος από το 2019, εάν το ΔΝΤ σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και την ελληνική κυβέρνηση, στο πλαίσιο της τελευταίας αξιολόγησης του προγράμματος, θεωρήσουν στη βάση διαφανούς εκτίμησης ότι μια εμπροσθοβαρής εφαρμογή είναι απαραίτητη, προκειμένου να επιτευχθεί ο συμφωνημένος στόχος πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2019, ο οποίος πρέπει να επιτευχθεί χωρίς επιβλαβή για την ανάπτυξη μέτρα και εάν χρειαστεί, θα νομοθετήσουν σε συμφωνία με τους θεσμούς, ώστε να διασφαλίσουν την ακριβή επίτευξη του στόχου, με έναν τρόπο ο οποίος να είναι θετικός για την ανάπτυξη».
Εκτός όμως από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου, που παραμένει στον «αέρα», αφού όλα εξαρτώνται από την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών, τρεις ακόμη βασικές παρεμβάσεις στο φορολογικό πεδίο με βάση το επικαιροποιημένο μνημόνιο είναι οι εξής:
1 Εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές τιμές των ακινήτων έως τις 14 Ιουνίου, οπότε και το οικονομικό επιτελείο έχει δεσμευτεί ότι θα έχουν κατατεθεί στη Βουλή όλα τα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης.
Στο πλαίσιο των επικείμενων αλλαγών μάλιστα προβλέπεται ότι θα δημιουργηθεί ειδική ομάδα στο υπουργείο Οικονομικών που θα έχει ως έργο την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών.
Με τις νέες τιμές, εξάλλου, θα υπολογιστεί και ο φετινός ΕΝΦΙΑ, ενώ για να μην υπάρξει απόκλιση από τον εισπρακτικό στόχο των 2,65 δισ. ευρώ το οικονομικό επιτελείο έχει δεσμευτεί ότι θα προχωρήσει στην προσαρμογή των συντελεστών και στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης του φόρου.
Υπενθυμίζεται, ωστόσο, ότι τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου συνεχίζουν τις διαβουλεύσεις με τους δανειστές προκειμένου να αποφευχθούν απότομες αυξομειώσεις στις τιμές των ακινήτων, που θα «σοκάρουν» την κτηματαγορά, με στόχο οι διορθώσεις στις αξίες να γίνουν σταδιακά σε βάθος διετίας ή και τριετίας.
Επίσης οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να επανεξετάσουν την εφαρμογή του φόρου επί των κερδών από την εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας και να προωθήσουν νομοθετικές αλλαγές αν κριθεί αναγκαίο.
2 Κατάργηση των εκπτώσεων του ΦΠΑ που έχουν απομείνει ακόμη σε ορισμένα νησιά έως το τέλος του επόμενου μήνα.
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι από την 1η Ιουλίου 2018 θα επιβληθούν σε άλλα 5 νησιά, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Κω και τη Λέρο, οι αυξημένοι συντελεστές.
Συγκεκριμένα οι συντελεστές ΦΠΑ, στα εν λόγω νησιά, αυξάνονται από τα επίπεδα του 5%, του 9% και του 17% στο 6%, στο 13% και στο 24%, καθώς έως το τέλος Ιουνίου 2018 πρέπει να καταργηθούν οι εκπτώσεις από 17%- 30% στους συντελεστές υπολογισμού του ΦΠΑ.
3 Νέο σχέδιο αυτοματοποιημένων κατασχέσεων για οφειλές προς το Δημόσιο.
Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής έχει ήδη προαναγγείλει το εν λόγω σχέδιο, στόχος του οποίου είναι να δίνει άμεσα τη δυνατότητα στον ελεγκτικό μηχανισμό από τη στιγμή που μια οφειλή καταστεί ληξιπρόθεσμη, να αποκτά πλήρη εικόνα του οφειλέτη για πληρωμές, ρυθμίσεις ή άλλες ληξιπρόθεσμες οφειλές του, και μέσω αυτοματοποιημένων διαδικασιών να ενεργοποιεί τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, όπως κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών ή και αυτεπάγγελτων συμψηφισμών.
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», ότι για την επίτευξη του σκοπού αυτού οι φορολογικές αρχές θα μπορούν να συγκεντρώνουν ανά πάσα στιγμή όλα τα στοιχεία των οφειλετών, από το TAXIS, τον ΕΦΚΑ, το Κτηματολόγιο, την ΕΡΓΑΝΗ, τις τράπεζες, το Χρηματιστήριο, το ΓΕΜΗ, τον Τειρεσία κ.ά., προκειμένου να είναι σε θέση να προχωρούν σε ταχύτερες και αυτοματοποιημένες κατασχέσεις και πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων.
Απαραίτητη φυσικά προϋπόθεση για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου είναι η επιτάχυνση της προμήθειας λογισμικού προκειμένου να αυτοματοποιηθούν και να γίνουν πιο γρήγορες οι κατασχέσεις για οφειλές προς το Δημόσιο.
Με βάση τις ανωτέρω αλλαγές που θα έρθουν εξάλλου θα υπάρξει και η ανάλογη νομοθετική αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων που προκύπτουν στους πλειστηριασμούς και ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς από την έως τώρα εφαρμογή τους.
Άλλες υποχρεώσεις
Εκτός φυσικά από τις εν λόγω ανατροπές που σχεδιάζονται στον «βωμό» του νέου επικαιροποιημένου μνημονίου το οικονομικό επιτελείο καλείται να προχωρήσει και σε αλλαγές στο προνομιακό φορολογικό καθεστώς που διέπει τη ναυτιλία υπό το πρίσμα των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Επίσης θα πρέπει να προχωρήσει στην αναμόρφωση των φορολογικών κινήτρων που απολαμβάνουν οι επιχειρήσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης, την προστασία του περιβάλλοντος και την παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού, αλλά και στην αναμόρφωση του συστήματος χρέωσης τόκων από το Δημόσιο για την εκπρόθεσμη πληρωμή φόρων και εισφορών.
Η ΑΑΔΕ εξάλλου καλείται να ξεκινήσει τη διαδικασία για την πρόσληψη 728 νέων υπαλλήλων, εκ των οποίων οι 28 θα είναι εξειδικευμένοι στην πληροφορική, αλλά και να προχωρήσει σε καίριες παρεμβάσεις στη φορολογία χαρτοσήμου, αλλά ακόμη και στην τροποποίηση των διατάξεων για τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Όσον αφορά τα τεκμήρια διαβίωσης, εξετάζονται ήδη τρόποι που να μη «φουσκώνουν» τεχνητά τα ετήσια οικογενειακά εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων φορολογουμένων που ανήκουν στις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.
Η επιτυχής πορεία εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την πιστή τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί, ώστε να μην καταγραφούν σε καμία περίπτωση δημοσιονομικές αποκλίσεις, που θα φέρουν νωρίτερα τα επώδυνα μέτρα -όπως η μείωση του αφορολόγητου ορίου από το 2019-, αλλά και τη μη εφαρμογή εγκαίρως των αντίμετρων που έχουν ψηφιστεί και έχουν ως στόχο την ελάφρυνση φυσικών και νομικών προσώπων μέσω παρεμβάσεων στη φορολογία.
Αυτά προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από το νέο επικαιροποιημένο μνημόνιο 40 σελίδων που συμφωνήθηκε μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, όπως δημοσιοποιήθηκε στην ιστοσελίδα της Κομισιόν και από το οποίο γίνεται σαφές ότι οι δεσμεύσεις εκτείνονται μέχρι και τουλάχιστον το 2022, αφού υπογραμμίζεται ότι όλες οι πολιτικές που έχουν συμφωνηθεί θα πρέπει να εφαρμοστούν για πολλά χρόνια για να μη διακυβευτεί ο στόχος της ανάπτυξης.
Το σίγουρο είναι ότι η ελληνική οικονομία θα πρέπει να εμφανίζει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ για σειρά ετών και παράλληλα να αποφύγει «μαύρες» τρύπες στα έσοδα, που -όπως κατηγορηματικά αναφέρεται στο επικαιροποιημένο μνημόνιο- θα φέρουν έναν χρόνο νωρίτερα τη μείωση του αφορολόγητου ορίου, που -παρά τις πρόσφατες διαβεβαιώσεις κυβερνητικών στελεχών- παραμένει «ανοιχτό» θέμα.
Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι στο εν λόγω κείμενο επισημαίνεται ότι «οι αρχές, ως προαπαιτούμενο, θα φέρουν μπροστά την εφαρμογή των μέτρων για τη φορολογία εισοδήματος από το 2019, εάν το ΔΝΤ σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και την ελληνική κυβέρνηση, στο πλαίσιο της τελευταίας αξιολόγησης του προγράμματος, θεωρήσουν στη βάση διαφανούς εκτίμησης ότι μια εμπροσθοβαρής εφαρμογή είναι απαραίτητη, προκειμένου να επιτευχθεί ο συμφωνημένος στόχος πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2019, ο οποίος πρέπει να επιτευχθεί χωρίς επιβλαβή για την ανάπτυξη μέτρα και εάν χρειαστεί, θα νομοθετήσουν σε συμφωνία με τους θεσμούς, ώστε να διασφαλίσουν την ακριβή επίτευξη του στόχου, με έναν τρόπο ο οποίος να είναι θετικός για την ανάπτυξη».
Εκτός όμως από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου, που παραμένει στον «αέρα», αφού όλα εξαρτώνται από την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών, τρεις ακόμη βασικές παρεμβάσεις στο φορολογικό πεδίο με βάση το επικαιροποιημένο μνημόνιο είναι οι εξής:
1 Εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές τιμές των ακινήτων έως τις 14 Ιουνίου, οπότε και το οικονομικό επιτελείο έχει δεσμευτεί ότι θα έχουν κατατεθεί στη Βουλή όλα τα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης.
Στο πλαίσιο των επικείμενων αλλαγών μάλιστα προβλέπεται ότι θα δημιουργηθεί ειδική ομάδα στο υπουργείο Οικονομικών που θα έχει ως έργο την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών.
Με τις νέες τιμές, εξάλλου, θα υπολογιστεί και ο φετινός ΕΝΦΙΑ, ενώ για να μην υπάρξει απόκλιση από τον εισπρακτικό στόχο των 2,65 δισ. ευρώ το οικονομικό επιτελείο έχει δεσμευτεί ότι θα προχωρήσει στην προσαρμογή των συντελεστών και στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης του φόρου.
Υπενθυμίζεται, ωστόσο, ότι τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου συνεχίζουν τις διαβουλεύσεις με τους δανειστές προκειμένου να αποφευχθούν απότομες αυξομειώσεις στις τιμές των ακινήτων, που θα «σοκάρουν» την κτηματαγορά, με στόχο οι διορθώσεις στις αξίες να γίνουν σταδιακά σε βάθος διετίας ή και τριετίας.
Επίσης οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να επανεξετάσουν την εφαρμογή του φόρου επί των κερδών από την εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας και να προωθήσουν νομοθετικές αλλαγές αν κριθεί αναγκαίο.
2 Κατάργηση των εκπτώσεων του ΦΠΑ που έχουν απομείνει ακόμη σε ορισμένα νησιά έως το τέλος του επόμενου μήνα.
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι από την 1η Ιουλίου 2018 θα επιβληθούν σε άλλα 5 νησιά, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Κω και τη Λέρο, οι αυξημένοι συντελεστές.
Συγκεκριμένα οι συντελεστές ΦΠΑ, στα εν λόγω νησιά, αυξάνονται από τα επίπεδα του 5%, του 9% και του 17% στο 6%, στο 13% και στο 24%, καθώς έως το τέλος Ιουνίου 2018 πρέπει να καταργηθούν οι εκπτώσεις από 17%- 30% στους συντελεστές υπολογισμού του ΦΠΑ.
3 Νέο σχέδιο αυτοματοποιημένων κατασχέσεων για οφειλές προς το Δημόσιο.
Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής έχει ήδη προαναγγείλει το εν λόγω σχέδιο, στόχος του οποίου είναι να δίνει άμεσα τη δυνατότητα στον ελεγκτικό μηχανισμό από τη στιγμή που μια οφειλή καταστεί ληξιπρόθεσμη, να αποκτά πλήρη εικόνα του οφειλέτη για πληρωμές, ρυθμίσεις ή άλλες ληξιπρόθεσμες οφειλές του, και μέσω αυτοματοποιημένων διαδικασιών να ενεργοποιεί τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, όπως κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών ή και αυτεπάγγελτων συμψηφισμών.
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», ότι για την επίτευξη του σκοπού αυτού οι φορολογικές αρχές θα μπορούν να συγκεντρώνουν ανά πάσα στιγμή όλα τα στοιχεία των οφειλετών, από το TAXIS, τον ΕΦΚΑ, το Κτηματολόγιο, την ΕΡΓΑΝΗ, τις τράπεζες, το Χρηματιστήριο, το ΓΕΜΗ, τον Τειρεσία κ.ά., προκειμένου να είναι σε θέση να προχωρούν σε ταχύτερες και αυτοματοποιημένες κατασχέσεις και πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων.
Απαραίτητη φυσικά προϋπόθεση για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου είναι η επιτάχυνση της προμήθειας λογισμικού προκειμένου να αυτοματοποιηθούν και να γίνουν πιο γρήγορες οι κατασχέσεις για οφειλές προς το Δημόσιο.
Με βάση τις ανωτέρω αλλαγές που θα έρθουν εξάλλου θα υπάρξει και η ανάλογη νομοθετική αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων που προκύπτουν στους πλειστηριασμούς και ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς από την έως τώρα εφαρμογή τους.
Άλλες υποχρεώσεις
Εκτός φυσικά από τις εν λόγω ανατροπές που σχεδιάζονται στον «βωμό» του νέου επικαιροποιημένου μνημονίου το οικονομικό επιτελείο καλείται να προχωρήσει και σε αλλαγές στο προνομιακό φορολογικό καθεστώς που διέπει τη ναυτιλία υπό το πρίσμα των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Επίσης θα πρέπει να προχωρήσει στην αναμόρφωση των φορολογικών κινήτρων που απολαμβάνουν οι επιχειρήσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης, την προστασία του περιβάλλοντος και την παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού, αλλά και στην αναμόρφωση του συστήματος χρέωσης τόκων από το Δημόσιο για την εκπρόθεσμη πληρωμή φόρων και εισφορών.
Η ΑΑΔΕ εξάλλου καλείται να ξεκινήσει τη διαδικασία για την πρόσληψη 728 νέων υπαλλήλων, εκ των οποίων οι 28 θα είναι εξειδικευμένοι στην πληροφορική, αλλά και να προχωρήσει σε καίριες παρεμβάσεις στη φορολογία χαρτοσήμου, αλλά ακόμη και στην τροποποίηση των διατάξεων για τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Όσον αφορά τα τεκμήρια διαβίωσης, εξετάζονται ήδη τρόποι που να μη «φουσκώνουν» τεχνητά τα ετήσια οικογενειακά εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων φορολογουμένων που ανήκουν στις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.
