Σβήνουν τα ακριβά τσιγάρα και ανάβουν τα... στριφτά

ΠΤΩΣΗ 15% στις πωλήσεις των τσιγάρων το 2010 έφεραν οι απανωτές αυξήσεις του ειδικού φόρου κατανάλωσης και του ΦΠΑ.



Η μείωση αυτή συνοδεύτηκε από απώλειες στην αγορά των λεγόμενων «ακριβών» τσιγάρων (3,8-4 ευρώ) αλλά και εντυπωσιακή αύξηση μεριδίου αγοράς στον καπνό για τα λεγόμενα «στριφτά» τσιγάρα. Την ίδια ώρα, το δίκτυο πώλησης τσιγάρων και ιδιαίτερα οι περιπτερούχοι βιώνουν μια άνευ προηγουμένου μείωση στα περιθώρια κέρδους, καθώς τον τελευταίο χρόνο οι φόροι αυξήθηκαν από το 73% στο 86% επί της λιανικής τιμής των τσιγάρων (κατά μέσο όρο).

Παρ' όλα αυτά, το Δημόσιο δεν κατόρθωσε να εισπράξει τα επιπλέον έσοδα που προσδοκούσε από τις αυξήσεις στους φόρους των τσιγάρων: αρχικά, στον προϋπολογισμό του 2010 η κυβέρνηση είχε εγγράψει έσοδα 3,2 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια, με την εφαρμογή των νέων μέτρων (αυξήσεις ειδικών φόρων) ο στόχος ήταν έσοδα 4,09 δισ. ευρώ. Τελικά, στις εκτιμήσεις του υπουργείου έχει εγγραφεί το ποσό των 3,68 δισ. ευρώ. Η απόκλιση, δηλαδή, από το στόχο ξεπερνά τα 400 εκατ. ευρώ. Και στο πρώτο τρίμηνο του 2011, όμως, τα στοιχεία τόσο για τα έσοδα από τον ΕΦΚ όσο και από τον ΦΠΑ στα τσιγάρα αναλογούν στο 19% του ετήσιου στόχου, κάτι που δείχνει ότι προδιαγράφεται και νέα σημαντική υστέρηση στα προσδοκόμενα έσοδα.

Μετά το -15%, οι προσφορές...

Και πώς να εισπράξει το Δημόσιο, όταν οι πέντε συνολικά αυξήσεις στους φόρους το 2010 (τρεις του ΕΦΚ και δύο του ΦΠΑ) έριξαν τις πωλήσεις κατά 15%... Το μεγαλύτερο πλήγμα, δε, το δέχτηκαν τα τσιγάρα που σήμερα πωλούνται προς 3,8-4 ευρώ το πακέτο, αφού το μερίδιο αγοράς αυτών μειώθηκε πέρυσι από το 48,5% στο 41%. Μάλιστα, τώρα, εταιρείες, όπως η Παπαστράτος, κάνουν και προσφορές στους πελάτες τους: εδώ και τρεις μήνες και για περιορισμένη χρονική διάρκεια, η εταιρεία έχει ρίξει στην αγορά το «Marlboro 2Pack Edition» στην τιμή των 7,50 ευρώ, αντί για 8 ευρώ που θα ήταν κανονικά.

Ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να «αναχαιτιστεί» η ξέφρενη πορεία των «φθηνών» και των «στριφτών». Σε ό,τι αφορά τα λεγόμενα «μεσαία» και «φθηνά», εκτιμάται ότι στο τέλος του 2011 θα έχουν αποσπάσει επιπλέον μερίδιο από τα «ακριβά» και ότι θα ξεπεράσουν το 65% της αγοράς από περίπου 59% που είναι σήμερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 2002 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 46%. Σε ό,τι αφορά τη νέα μεγάλη μόδα, τα «στριφτά» τσιγάρα, το μερίδιό τους στις συνολικές πωλήσεις των τσιγάρων αυξήθηκε από το 7,7% που ήταν στις αρχές του 2010 στο 11% τον περασμένο Δεκέμβριο.

Αυτή την περίοδο ορισμένες εταιρείες (κυρίως αυτές που διαθέτουν σήματα «ακριβών» τσιγάρων), αλλά και οι πρατηριούχοι, ζητούν από την κυβέρνηση να... ακριβύνει τα «φθηνά» και να... φτηνύνει τα «ακριβά»: «Εμείς κάνουμε πρόταση να κάνει το υπουργείο αναδιάρθρωση στη φορολογία και να μην πωλείται πακέτο κάτω από 3 ευρώ», αναφέρει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Σιγαρέττων, Ηλίας Χατζηβασίλογλου. Οπως εξηγεί ο ίδιος, μια τέτοια κίνηση θα φέρει περισσότερα έσοδα από φόρους, αλλά και κέρδη στο δίκτυο πώλησης τσιγάρων.

Από την άλλη πλευρά, όμως, ένα τέτοιο μέτρο μπορεί να αποδειχθεί «δίκοπο μαχαίρι»: θα στερούσε τη δυνατότητα από χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα ν' αγοράζουν τσιγάρα προς 2,4-2,7 ευρώ ανά πακέτο, όπως συμβαίνει σήμερα, και κάτι τέτοιο ενδεχομένως να οδηγούσε ακόμη περισσότερους καπνιστές σε κεντρικούς δρόμους των μεγαλουπόλεων προς αναζήτηση λαθραίων τσιγάρων...