Ξεπερασμένες νοοτροπίες και στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας, τα οποία όμως έχουν «κατεδαφιστεί» από την κρίση, αποκαλύπτονται από το φαινόμενο της ύπαρξης χιλιάδων θέσεων εργασίας στον αγροτικό κλάδο, που δεν καλύπτονται από τις ορδές των Ελλήνων ανέργων και δη των νέων, αλλά από αλλοδαπούς εργαζόμενους.
Μάλιστα, οι συγκεκριμένες θέσεις εργασίας, που είναι σε μεγάλο βαθμό εποχικές, δεν είναι «τύπου Μανωλάδας», αλλά έχουν όλα τα χαρακτηριστικά μίας κανονικής απασχόλησης ανάλογης μορφής, δηλαδή ασφάλιση, προκαθορισμένο μεροκάματο, παροχή στέγης και βέβαια συνέπεια στην πληρωμή των μισθών.
Η κατάσταση αυτή συναντάται κατά κόρον στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα στους νομούς Ημαθίας και Πέλλας, όπου η παραγωγή, η συγκομιδή και η επεξεργασία των καρπών των οπωροφόρων δέντρων με «πρωταγωνιστή» το ροδάκινο, απαιτεί κάθε χρόνο πάνω από 10.000 εποχικούς εργαζόμενους.
Ανεργοι «πολυτελείας» σε Ημαθία και Πέλλα
Όπως θα περίμενε κανείς, αυτές οι θέσεις εργασίας για ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών-τεσσάρων μηνών και για εργασία στα χωράφια της Μακεδονίας, θα καλύπτονταν σήμερα σε ένα σημαντικό ποσοστό, από νέους Έλληνες, οι οποίοι κατά κανόνα είναι άνεργοι.
Ωστόσο συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των θέσεων εργασίας, που αμείβονται με 20 - 23 ευρώ ημερησίως για οκτάωρη εργασία στο χωράφι (τουλάχιστον 600 ευρώ μηνιαίως), είναι σχεδόν αποκλειστικά «προνόμιο» των αλλοδαπών εργατών.
Βούλγαροι και Αλβανοί εργάτες γης εισέρχονται κάθε χρόνο στη χώρα μας και μάλιστα έχουν δημιουργήσει μία άτυπη παράδοση, καθώς έχουν αποκτήσει εμπειρία, διαθέτουν προϋπηρεσία και προτιμώνται για την παραγωγικότητα τους.
4.240 μη κοινοτικοί εργάτες
Φέτος η συγκεκριμένη ΚΥΑ επέτρεψε συνολικά σε 4.240 αλλοδαπούς, από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, να έρθουν στην Ελλάδα και να εργαστούν νόμιμα, με εξασφαλισμένη άδεια για έναν χρόνο. Ο αριθμός αυτός, μάλιστα, μπορεί να προσαυξηθεί κατά 10%, προκειμένου να καλυφθούν έκτακτες ανάγκες.
Το 2013 υπήρχε η εκτίμηση ότι θα χρειάζονταν λιγότεροι αλλοδαποί από τρίτες χώρες, εξαιτίας της ανεργίας, που πλήττει τη χώρα μας και πιθανότατα θα ωθούσε περισσότερους Έλληνες στα χωράφια.
Όμως οι προβλέψεις αυτές διαψεύστηκαν, καθώς φαίνεται πως το ημερομίσθιο των 20 - 23 ευρώ/ ημέρα για το οκτάωρο στο χωράφι, δεν κρίνεται από την ελληνική νεολαία ως ικανοποιητικό.
«Υπάρχουν περιπτώσεις αλλοδαπών εργαζόμενων, οι οποίοι δουλεύουν μ' αυτό τον τρόπο στα χωράφια, ακόμη και όλο το χρόνο. Εάν μάλιστα η εργασία δεν είναι μόνο για το πρωϊνό ωράριο, αλλά ο εργάτης δουλεύει και το απόγευμα, τότε το μεροκάματο είναι υψηλότερο και μπορεί ένας πεπειραμένος και έμπιστος αλλοδαπός εργαζόμενος, να φτάσει να παίρνει έως και 900 ευρώ το μήνα. Υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις», αναφέρει από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος, Κώστας Αποστόλου.
Ελληνική κομπόστα
Οι 13 κονσερβοβιομηχανίες της Ημαθίας και της Πέλλας είναι αυτές που «υποδέχονται» στις ράμπες τους, τον «θησαυρό» της περιοχής, δηλαδή το ροδάκινο, το οποίο μεταποιούν και παράγουν την περίφημη ελληνική κομπόστα, ένα καθαρά εξαγώγιμο προϊόν εδώ και δεκαετίες με ηγετική θέση στις μεγάλες διεθνείς αγορές.
Οι βιομηχανίες αξιοποιούν και αυτές ακριβώς την ίδια χρονική περίοδο με τα χωράφια, πολλούς αλλοδαπούς εργάτες.
«Τα νέα Ελληνόπουλα μάλλον δεν θέλουν να εργαστούν στο χωράφι και στα οπωροφόρα ή μετά στο εργοστάσιο μεταποίησης των φρούτων. Δυστυχώς αυτή την νοοτροπία ίσως την περάσαμε και εμείς οι μεγαλύτεροι στα νέα παιδιά και τώρα είναι δύσκολο να ξεριζωθεί. Πάντως υπάρχουν και ντόπια παιδιά, που έχουν αλλάξει άποψη μέσα στην κρίση και επιδιώκουν να εργαστούν εποχικά στο χωράφι και στη βιομηχανία. Το μεροκάματο, που μπορούν να αποκομίσουν, είναι μεγαλύτερο απ' αυτού του επίσημου μισθού, ο οποίος ισχύει πλέον για τους εργαζόμενους με ηλικία κάτω των 25 ετών», υπογραμμίζει ο κ. Αποστόλου.
Κοινή πεποίθηση όλων των εμπλεκόμενων με την καλλιέργεια και την παραγωγή είναι πως «είναι προτιμότερο να έχουμε δικά μας χέρια και η υπεραξία που παράγει η γη να μένει στη χώρα». Όμως μέχρι να συμβεί αυτό, οι αλλοδαποί αναγκαστικά θα καταλαμβάνουν τις περισσότερες θέσεις των ανειδίκευτων εργατών γης.
Δύσκολη δουλειά
Το χαρτζιλίκι και η σύνταξη να 'ναι καλά
«Για το γεγονός πως δεν έρχονται οι Έλληνες νέοι στα χωράφια, παρόλο που η δουλειά και η αμοιβή είναι εξασφαλισμένα, παίζει ρόλο και το χαρτζιλίκι του μπαμπά, αλλά πιθανώς και η σύνταξη του παππού. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη εργασία δεν είναι εύκολη και η αλήθεια είναι ότι ήρθαν δοκιμαστικά στο χωράφι νέα παιδιά, αλλά έφυγαν νύχτα» τονίζει ο Τάσος Χαλκίδης, πρόεδρος της Αυθόρμητης Κίνησης Αγροτών του νομού Ημαθίας, ο οποίος διαθέτει ένα χωράφι με 145 στρέμματα, στα οποία καλλιεργεί κυρίως φρούτα, με τη συγκομιδή να γίνεται με χειρωνακτική εργασία.
«Αξιοποιώ 8 εποχικούς για τη συγκομιδή, τους οποίους τους έχω διαθέσιμους ανά πάσα στιγμή στον χώρο εργασίας, ενώ πληρώνονται και ασφαλίζονται με ότι προβλέπει η νομοθεσία και τους παρέχουμε όλες τις ανέσεις, που απαιτούνται για να μπορούν να αποδίδουν.
Αυτές περιλαμβάνουν ακόμη και καταλύματα, μέσα στα χωράφια, στα οποία μπορούν να διαμένουν οι εργάτες, χωρίς να επιβαρύνονται για να ενοικιάζουν σπίτια. Το σημαντικότερο είναι ότι αμείβονται στην ώρα τους γιατί δεν μπορείς να βασιστείς στην εργασία τους» επισημαίνει ο ίδιος. Οι Βούλγαροι εργαζόμενοι, που είναι κοινοτικοί, εισέρχονται και δουλεύουν στην Κεντρική Μακεδονία, χωρίς να υφίστανται τις επιπλέον διατυπώσεις των εργατών από τρίτες χώρες. Για τους Αλβανούς ή Σκοπιανούς, γίνεται μετάκληση αλλοδαπού εργατικού δυναμικού με την τήρηση μίας διαδικασίας η οποία φέρει την έγκριση με ΚΥΑ των υπουργείων Εξωτερικών και Εργασίας.